Thủ đoạn, dối trá, thậm chí là âm mưu sát hại nhau… không khó để thu hút sự chú ý của chúng ta.

Từ mối quan hệ đầy bị kịch giữa Oedipus và Jocasta trong thần thoại Hi Lạp, “những cuộc hôn nhân tồi tệ” đã trở thành một trong những mô típ văn học phổ biến nhất. Các nhà văn đi mô tả từ những mối quan hệ căng thẳng ra mặt tới những cuộc hôn nhân bằng mặt mà không bằng lòng, những xung đột ngấm ngầm diễn ra và tích tụ cho tới khi vượt quá sức chịu đựng của những người trong cuộc. Theo Tolstoy, một người đàn ông đã quá quen với với cảm giác bế tắc trong một cuộc hôn nhân không hạnh phúc, dù là trong đời thực hay trong những tác phẩm của ông, thì một cuộc hôn nhân tồi tệ dù xét theo khía cạnh nào cũng khiến người trong cuộc cảm thấy bất hạnh.

Khi theo dõi những người trong cuộc để thấy họ thay đổi như thế nào và mối quan hệ đã chạm ngưỡng bế tắc ra sao, tôi phải thừa nhận rằng có một sự thích thú tội lỗi khi khám phá ra những cách hủy hoại một cuộc hôn nhân thật lạ lùng. Phản ứng này có thể là kết quả của một xã hội mà người người nhà nhà bị ám ảnh về những câu chuyện tình lãng mạn có cái kết đẹp viên mãn, giống như khi bạn xem phim kinh dị, biết chắc rằng các nhân vật sẽ chết và bạn hào hứng tìm hiểu xem họ sẽ chết như thế nào.

Xét đến tính phổ biến của thể loại truyện này, cũng không dễ dàng gì khi chỉ được chọn ra 11 cặp đôi tiêu biểu “không mấy hạnh phúc”.

1. Frank và April Wheeler (Revolutionary Road – Richard Yates)

Tác phẩm vào vòng chung khảo giải thưởng National Book Award mô tả quá trình đổ vỡ của cặp đôi Frank và April Wheeler, như vẻ ngoài yên bình của vùng đất Connecticut dần trở thành một thực tại bế tắc. Xuyên suốt tác phẩm, những ước mơ của hai vợ chồng: kiếm một công việc tốt, chuyển tới Paris, hay đơn giản là sống một cuộc đời đầy nhiệt huyết và đam mê – dần xa tầm với. Nói cách khác, đây không đơn thuần là câu chuyện về một cuộc hôn nhân tan vỡ mà nó còn là sự tàn phai của Giấc mơ Mỹ giữa thế kỷ 20.

2. Rochester và Antoinette (Wide Sargasso Sea – Jean Rhys)

Trong cuốn tiểu thuyết cổ điển năm 1966 của mình, Rhys đã tưởng tượng ra câu chuyện bên lề cho “người phụ nữ điên trên căn gác mái”, nhân vật người vợ của ngài Rochester trong cuốn tiểu thuyết nổi tiếng Jane Eyre, trong đó tác giả đã đưa ra những khắc họa quan trọng về chủ nghĩa thực dân, chủng tộc, và những cách thức tàn bạo biến một cuộc hôn nhân trở thành một hình thức đàn áp phụ nữ.

Antoinette Cosway là một một người phụ nữ da trắng nghèo sống ở Jamaica khi cô kết hôn với người đàn ông da trắng giàu có: ngài Rochester, người đàn ông này không hề giống như hình mẫu mà Jane đã hình dung về ông ta. Ông đặt lại tên cho người vợ mới của mình là Bertha, bản thân hành động này đã là một sự sỉ nhục. Sau khi đưa người phụ nữ này về Anh, ông mới nhận ra mình không hề yêu cô cũng như lối sống lạ lùng, kiểu thuộc địa của cô, thế là ông ta nhốt cô lại trong một căn phòng trên gác mái. Cách xa gia đình và bị cô lập không lối thoát, Antoinette hóa điên và cuối cùng đã tự kết liễu đời mình.

3. Humbert Humbert và Charlotte Haze (Lolita – Vladimir Vladimirovich Nabokov)

Tiểu thuyết của Nabokov tập trung vào mối quan hệ tình ái giữa Humbert Humbert và cô bé Lolita, nhưng chúng ta chớ quên còn có một mối quan hệ vô cùng tồi tệ trong câu chuyện này: Humbert và mẹ của Lolita: Charlotte Haze. Humbert đã dùng thủ đoạn lừa người phụ nữ tội nghiệp vào một cuộc nhân chỉ với một mục đích là được gần gũi hơn với con gái của bà. Vì vậy, khi Charlotte nghĩ đến chuyện gửi Lolita tới trường nội trú, Humber đã quá buồn bực và tính tới việc ám sát người vợ mới cưới của mình.

Tình cảm đơn phương mà bà Haze dành cho chồng cũng kết thúc khi bà đọc được nhật kí của Humbert. Trong lúc bấn loạn chạy ra khỏi nhà, bà đã bị một chiếc xe tông phải và không qua khỏi. Humber thậm chí còn không buồn thông báo với Lolita về vụ việc, và trong một thời gian dài cô bé đã không biết về cái chết của mẹ mình.

4. Tom và Daisy Buchanan (The Great Gatsby – F. Scott Fitzgerald)

Nhà Buchanan là kiểu vợ chồng mà không ai hi vọng phải mời họ tới ăn tối, bởi nhìn cách họ đối đãi với nhau khiến người ta vừa cảm thấy khó xử vừa có gì đó u ám. Tom là kiểu người trăng hoa, không có tí nhân phẩm nào, nhưng gã lại là kẻ có tiền bạc và vị thế. Daisy có thể đã không bao giờ nhận ra sai lầm của mình khi cưới Tom nếu như nàng không phát hiện ra vụ ngoại tình của chồng khi gã vướng vào vụ tại nạn xe hơi với cô tình nhân.

Nhưng khi Gatsby xuất hiện trở lại, yêu nàng say đắm và đề nghị giúp nàng thoát khỏi hoàn cảnh hiện tại, không ai có thể hiểu nổi việc Daisy quyết định ở lại với Tom. Thôi thì chỉ có thể nghĩ rằng hai người đấy “xứng đôi vừa lứa” .

5. Cathy và Adam Trask (East of Eden – John Steinbeck)

Tác phẩm của Steinbeck tập trung vào hai anh em nhà Trask, một trong hai người đã sai lầm khi lấy Cathy Ames, và cả hai đều mắc sai lầm khi ngủ với cô. Cathy là một người phụ nữ có tâm hồn lệch lạc, cô đã đốt nhà cha mẹ mình sau đó tới làm việc trong một nhà thổ trước khi đến với anh em nhà Trask. Ngoại tình với em chồng là việc quá dễ dàng với người phụ nữ này, người chán ghét cảnh làm mẹ, làm vợ tới mức ra tay bắn chồng của mình sau đó chạy trốn khỏi hiện trường.

6. Emma và Charles Bovary (Madame Bovary – Gustave Flaubert)

Cặp đôi Bovary không chỉ không hạnh phúc, họ là những kẻ tình nguyện không hạnh phúc trong hôn nhân. Sau khi tiểu thuyết được xuất bản tại La Revue de Paris năm 1856, Flaubert đã bị đưa ra xét xử vì sự tục tĩu của tác phẩm, và điều này ngay lập tức đã khiến cuốn tiểu thuyết trở thành tác phẩm bán chạy nhất lúc bấy giờ.

So với những bà vợ khác, điều Emma phải chịu đựng không được thể hiện ra một cách rõ ràng: cô bị mắc kẹt trong một cuộc hôn nhân không có tình yêu, cùng với đó là sự chán nản cùng cực. “Mỗi nụ cười che giấu một cái thở dài ngán ngẩm, mỗi niềm vui là một sự nguyền rủa, mỗi niềm hân hoan đi với nó là sự ghê tởm, những nụ hôn ngọt ngào nhất để lại trên môi niềm khao khát cảm giác thăng hoa đến tuyệt vọng”. Để quên đi nỗi đau, cô đắm mình vào những mối tình vụng trộm, ngập đầu trong nợ nần và phải tìm đến lối thoát cuối cùng: tự sát.

7. Amy và Nick Dunne (Gone Girl – Gillian Flynn)

Một số cuộc hôn nhân không hạnh phúc, một số khác rõ ràng không bình thường, ở đây là trường hợp của Nick và Amy Dunne. Trò chơi đổ lỗi được họ chơi một cách rất khéo léo khi cả hai đều mô tả người kia như một kẻ điên rồ – Nick mô tả Amy như một người vợ lạnh lùng, theo chủ nghĩa hoàn hảo, luôn có xu hướng “chống đối xã hội”,  trong khi đó Amy mô tả Nick như một ông chồng hung hăng, bất ổn. Ngón đòn này của Flynn khiến chúng ta hoang moang không biết ai mới là người đứng sau sự biến mất của Amy, dù điều bí ẩn thực sự chính là tại sao từ đầu hai người này lại đến với nhau.

8. Anne Boleyn và Henry VIII (Bring Up The Bodies – Hilary Mantel)

Loạt truyện The Wolf Hall dựa trên sự kiện lịch sử có thật về vua Henry VIII và sáu người vợ của ông, Mantel đã sử dụng ngòi bút điêu luyện của mình để làm sống lại những đam mê, thao túng tình cảm, và bất hòa trong hôn nhân – những yếu tố đã dẫn đến quyết định chặt đầu người vợ thứ hai của Henry là Anne Boleyn.

Anne được nuôi dạy trong nền nghệ thuật Pháp, điều này có vẻ là hữu ích hơn là việc nhảy múa, nàng đã cố tình quyến rũ vị vua ái kỷ và khát tình. Nhưng những mối tình nồng nhiệt nhất lại thường kết thúc đau thương nhất, khát khao đam mê biến thành ghen tuông mù quáng, nhất là khi Anne lại không thể hạ sinh cho nhà vua một vị hoàng tử.

9. Ammu và Baba (The God of Small Things – Arundhati Roy)

Tiểu thuyết đạt giải Booker của Arundhati Roy tràn ngập các cuộc hôn nhân đổ vỡ, nhưng mối quan hệ tồi tệ nhất là Ammu và Baba, một cuộc hôn nhân vì lợi ích hơn là vì yêu thương sau đó đã chứng kiến sự xuống dốc không phanh. Sau khi kết hôn, Ammu kinh ngạc phát hiện ra Baba là một kẻ dối trá, rượu chè bê tha.

Khi Baba mất việc, sếp của gã ra điều kiện gã có thể tiếp tục công việc nếu cho phép hắn ngủ với Ammu, một vụ thương thảo mà Baba đã đồng ý ngay tức khắc. Khi Ammu phản đối, Babu đã đánh đập cô. Cô đã tìm cách rời khỏi gã, tuy nhiên như Roy chỉ ra trong hoàn cảnh của Ammu, thật không hay khi trở thành một người phụ nữ đã ly dị, kể cả khi bạn vô tội trong cuộc hôn nhân ấy.

10. Harry “Rabbit” và Janice Angstrom (Rabbit, Run – John Updike)

Nhà Angstrom xấu cả đôi, họ là người bạn đời và bậc cha mẹ tồi. Rabbit nổi lên như một ngôi sao bóng rổ trong trường trung học và vẫn còn quyến luyến thời kì vàng son của mình. Sự yếu đuối này đã khiến anh ta rời bỏ người vợ đang mang thai và đến chung sống với một cô gái điếm.

Janice đã không thể vững vàng giải quyết vấn đề, cô uống rượu đến mụ mị cả người dẫn đến việc cô con gái mới sinh bị chết đuối trong bồn tắm. Trong suốt câu chuyện, cặp đôi Angstrom liên tục hợp tan, cho đến cuối cùng khi cả hai quay lại với nhau, nó giống như một sự trừng phạt hơn là giải thoát.

11. Lila và Stefano (My Brilliant Friend –  Elena Ferrante)

Tập đầu tiên trong loạt truyện Neapolitan của Ferrante kết thúc với cảnh đám cưới của Lila và Stefano Carracci, người thừa kế của cửa hàng tạp hóa địa phương và là con trai của Don Achille, người từng khiến Lila và Elena kinh hãi khi còn là những đứa trẻ. Mặc dù Lila không hẳn là người vợ kiểu mẫu (ai làm được khi mới 16 tuổi chứ?) cô đã không thể ngờ Stefano có thể là một người chồng tồi tệ như thế.

Chàng thanh niên trẻ từng quyến rũ cô đã lật mặt trở thành một ông chồng thẳng tay đánh đập, hạ nhục vợ. Một thực tế xã hội đáng buồn nhưng lại quá phổ biến bị che đậy bởi một sự thật Lila không bao giờ có thể tha thứ: Stefano đã thỏa thuận với một nhóm ‘anh chị’ với mục đích chính là hủy hoại cuộc đời của cô.

Theo bookaholic.vn