Trước hết chúng ta cần làm rõ, định nghĩa về feminism và mục đích tối thượng của nó là bình đẳng giới, chứ không phải tôn vinh phụ nữ và hạ thấp nam giới. Theo Liên hợp quốc, bình đẳng giới có nghĩa là phụ nữ và đàn ông được hưởng những điều kiện như nhau để thực hiện đầy đủ quyền con người và có cơ hội đóng góp, thụ hưởng những thành quả phát triển của xã hội nói chung. Chúng ta hãy cùng nhìn vào một số luận điểm dưới đây để hiểu hơn về bản chất của bình đẳng giới và nữ quyền nhé.

Mất hơn 70 năm từ năm 1848 cho đến năm 1920 để xã hội đấu tranh cho phụ nữ một vài quyền cơ bản như: Quyền được bảo hộ, quyền bình đẳng cho phụ nữ da màu nói riêng và phụ nữ nói chung, cải thiện điều kiện sống, mức lương làm việc và quyền bầu cử tại Mỹ. Một số nhà hoạt động nhân quyền còn hy sinh tính mạng của mình để đấu tranh cho các quyền này. Thế nhưng, ở các nước khác, những điều sau vẫn tiếp diễn:

– Trên thế giới, có 77% đàn ông trong lực lượng lao động chính. Trong khi đó phụ nữ chỉ chiếm khoảng 50% hoặc chưa tới số đó (ở một số nước lạc hậu hơn, số lượng phụ nữ có mặt trong lực lượng lao động chính còn ít hơn rất nhiều).

– Thu nhập mà phụ nữ nhận được trung bình chỉ bằng khoảng 77% nam giới; tức là vẫn thấp hơn 23%.

– Với mỗi 1 đô-la một người đàn ông kiếm ra, phụ nữ tại Mỹ La-tin chỉ kiếm được 56 cents và phụ nữ Mỹ-Phi kiếm được khoảng 64 cents (tức là chỉ hơn một nửa một tẹo).

– 62 triệu bé gái bị từ chối quyền học hành trên toàn thế giới (số liệu của Liên hợp quốc).

– Hàng năm, có tới 15 triệu trẻ em gái dưới 18 tuổi bị ép tảo hôn và hôn nhân sắp đặt sẵn của gia đình.

– Cứ 5 nạn nhân của nạn buôn người thì có tới 4 là nữ (Số liệu của quỹ Malala).

– Có tới 125 triệu phụ nữ và trẻ em gái là nạn nhân của tục cắt âm vật (Female genital mutilation) trên toàn thế giới.

– Có ít nhất 1000 vụ giết phụ nữ và bé gái vì danh dự gia đình xảy ra hằng năm ở Ấn Độ và Pakistan.

– Cứ 5 sinh viên nữ thì có 1 người là nạn nhân của tấn công tình dục tại trường học hay giảng đường.

– Tại Mỹ, cứ mỗi 15 giây trôi qua sẽ có một người phụ nữ bị chồng hoặc bạn trai đánh đập (domestic violence)

Còn tại việt Nam, phụ nữ và trẻ em gái vẫn thiệt thòi hơn nam giới và trẻ em trai trong một số lĩnh vực. Tỷ lệ phụ nữ làm công ăn lương chỉ bằng khoảng hơn một nửa so với nam giới. Mức lương của phụ nữ thấp hơn nam giới, ví dụ: mức lương bình quân thực tế theo giờ công lao động của phụ nữ chỉ bằng khoảng 80% so với nam giới. Thời gian phụ nữ dành cho công việc nhà không được thù lao gấp đôi nam giới. Số giờ công lao động hưởng lương của nam giới và phụ nữ là tương đương nhau. Tuy nhiên thời gian phụ nữ dành cho việc nhà lại gấp đôi nam giới, đây là những công việc không được thù lao. Do đó, họ không có thời gian để tham gia vào các hoạt động vui chơi giải trí, văn hoá, xã hội và tiếp tục nâng cao trình độ học vấn. Chưa kể, điều kiện dinh dưỡng của phụ nữ kém hơn so với nam giới. Phụ nữ trưởng thành, đặc biệt là phụ nữ ở các vùng nông thôn, các gia đình nghèo và các dân tộc thiểu số, vẫn có nhiều khả năng bị suy yếu sức khỏe hơn nam giới. Ngoài ra, họ vẫn còn gặp nhiều trở ngại hơn đàn ông trong việc tiếp cận với các nguồn tín dụng, đặc biệt vì phụ nữ thường không có tài sản thế chấp như đất đai. Mặc dù luật đất đai ở Việt Nam không phân biệt đối xử với phụ nữ, song những tập quán phổ biến làm cho họ bị yếu thế hơn, bởi quyền sử dụng đất thường chỉ đứng tên người chồng. Ngoài những những thông tin trong báo cáo trên, rõ ràng trên thực tế người phụ nữ vẫn gặp nhiều trở ngại hơn so với nam giới trong việc tham gia vào các công việc cũng như các hoạt động xã hội. Đặc biệt tình trạng bạo lực gia đình, bạo lực giới vẫn đang tồn tại ở nhiều nơi (theo báo cáo của UNFP).

Bên cạnh đó, những ảnh hưởng tâm lý và định kiến lên hiệu quả học tập và làm việc với những đối tượng như như phụ nữ, người da màu, hay người thuộc nhóm LGBTQ+… đã gây ra những hệ quả không tốt. Ví dụ như nếu một phụ nữ chọn theo đuổi ngành khoa học, kỹ thuật, hay y dược, việc bị nhìn nhận là nữ thì không thể giỏi logic bằng nam giới sẽ khiến họ tự nghi ngờ bản thân mình và chùn bước; mà từ đó sinh ra tâm lý tự ám thị rằng mình không giỏi cho dù có cố gắng thế nào. Chưa kể, ngay trong chính gia đình và bạn bè, những câu đùa vô ý như “Học cao quá không lấy được chồng” cũng ảnh hưởng ít nhiều lên sự tiến bộ của phụ nữ. Trong khi đó, nghiên cứu chỉ ra rằng, việc là phụ nữ hay nam giới không ảnh hưởng lên việc theo đuổi các ngành mang tính chất học thuật; tương tự, không phải chỉ có nữ giới mới giỏi các ngành nghệ thuật.

Các luận điểm được trích ra từ bài viết “NGUY CƠ TỪ PHONG TRÀO NỮ QUYỀN – MỘT PHẢN BIỆN XU HƯỚNG TÔN VINH PHỤ NỮ” (http://bookhunterclub.com/nguy-co-tu-phong-trao-nu-quyen-mot-phan-bien-xu-huong-ton-vinh-phu-nu/)

Bình đẳng giới không chỉ là để giải phóng phụ nữ, mà còn là giải phóng đàn ông. Khi quá đề cao nam giới và hạ thấp nữ giới thì không chỉ có nữ giới bị ảnh hưởng mà nam giới cũng bị ảnh hưởng theo. Ví dụ: quan niệm nam giới phải mạnh mẽ, không được khóc, không được thể hiện cảm xúc là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc tỉ lệ tự tử ở nam cao gấp 3 lần nữ giới, tuổi thọ cũng ngắn hơn. Rất nhiều nam giới bị rối loạn tâm lý nhưng không dám đi khám hay chữa hoặc tìm đến sự giúp đỡ vì họ sợ bị dị nghị là “yếu ớt” hay “thiếu nam tính”. Vai trò người đàn ông ở sự nghiệp được đề cao bao nhiêu thì vai trò của họ trong gia đình, trong mắt con cái bị hạ thấp bấy nhiêu. Chưa kể, nếu họ có theo đuổi các ngành nghệ thuật thì sẽ bị miệt thị và nói là “yếu đuối”, “đàn bà”, “gay”…

Có một quan điểm tương đối phổ biến trong xã hội hiện tại rằng, nhiều nghề và các vị trí quan trọng hoặc những người thành đạt đều là đàn ông, rất hiếm trong số đó là phụ nữ. Từ đó một số người kết luận “xanh rờn” rằng phụ nữ kém hơn hẳn đàn ông và không có năng lực bằng đàn ông cho dù có cố gắng thế nào, nếu có thành công thì cũng chỉ là may mắn. Luận điểm này rất yếu và không có cơ sở vì ngay từ đầu đàn ông và phụ nữ đã không có chung một xuất phát điểm, họ không có cùng một môi trường nuôi dạy hay nói cách khác: Phụ nữ không có nhiều cơ hội học tập và bị cản trở bởi định kiến nhiều hơn. Vả lại, sự tương quan không đồng nghĩa với quan hệ nguyên nhân – kết quả (Correlation does not mean causation). Một số tài liệu cho rằng thời phong kiến phụ nữ nếu bị phát hiện cải trang đi học có thể bị khép vào tội chết. Sự tự do trong các quyền học tập, làm việc mới phổ biến vài chục năm trở lại đây và chủ yếu là ở các nước phát triển. Còn ở các nước khác, đặc biệt là châu Á – thì việc phụ nữ bị trả lương thấp hơn, bị hạn chế khi học cao hơn hoặc bị phân biệt đối xử vẫn còn khá phổ biến. Điều này tương tự với việc một số người phát biểu về người da đen rằng người da đen không có khả năng theo đuổi các ngành học thuật, mà chủ yếu chỉ làm được việc chân tay. Phát ngôn này cũng rất sai lầm vì người da đen vẫn bị phân biệt đối xử và họ phải trải qua những năm dài đau đớn làm nô lệ từ thời xa xưa.

Một số ý kiến sai lầm phổ biến về bình đẳng giới:– Phụ nữ yếu hơn đàn ông, vì vậy làm việc kém hiệu quả hơn đàn ông, cho nên bị trả lương thấp hơn là đúng rồi – Sai. Vì có rất nhiều số liệu cho rằng, nếu cùng giao một việc và nếu phụ nữ hoàn thành công việc với chất lượng tương đương và trong thời gian bằng nhau – thì họ vẫn bị trả thấp hơn. Ví dụ cùng 1 giờ, người đàn ông làm được 10 việc, người phụ nữ cũng làm được 10 việc và kết quả như nhau thì đàn ông vẫn được trả cao hơn phụ nữ.– Những người theo phong trào bình đẳng giới/nữ quyền thì ghét đàn ông – Sai. Trong số những người theo phong trào này, không ít người là nam giới. Chưa kể, những người theo đuổi bình đẳng giới chân chính sẽ hiểu rằng mục tiêu cuối cùng là tốt cho cả hai giới.– Phong trào nữ quyền là đặt phụ nữ cao hơn nam giới, coi thường nam giới – Sai. Nữ quyền ban đầu chỉ đấu tranh cho những quyền và nghĩa vụ phụ nữ chưa có, hay chưa bằng được đàn ông. Ngay cả quyền cơ bản nhất họ còn chưa có thì không thể nói rằng họ muốn hơn được. Những người có quan niệm sai lầm khác thì đó là những biến tướng và như vậy, không hề đại diện cho phong trào đấu tranh cho quyền lợi phụ nữ.– Bình đẳng giới là cào bằng – Sai. Bình đẳng ở đây là bình đẳng về cơ hội. Ví dụ một người nam cũng có thể theo đuổi các ngành nghệ thuật, hay yêu cầu khéo léo hay một người nữ hoàn toàn có thể theo đuổi các ngành khoa học, kỹ thuật.

Các luận điểm được trích ra từ bài viết “NGUY CƠ TỪ PHONG TRÀO NỮ QUYỀN – MỘT PHẢN BIỆN XU HƯỚNG TÔN VINH PHỤ NỮ” (http://bookhunterclub.com/nguy-co-tu-phong-trao-nu-quyen-mot-phan-bien-xu-huong-ton-vinh-phu-nu/)

Hiện tại, trên thế giới có rất nhiều phụ nữ là những nhà nghiên cứu khoa học hàng đầu, có nhiều người thậm chí đã được giải Nobel về Sinh học, Vật lý, Hóa học. Tại các nước phát triển ở Bắc Âu, hay Canada, Singapore… rất nhiều người đứng đầu các phòng nghiên cứu khoa học tự nhiên và khoa học chính trị là nữ giới. Trong các ngành STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics), những nhà khoa học nữ có hiệu suất làm việc ngang bằng với các nhà khoa học nam. Một số nghiên cứu còn cho rằng, bình đẳng giới giúp thúc đẩy phát triển kinh tế, vì khi cho phụ nữ cơ hội như nam giới, họ sẽ có khả năng giúp đỡ và san sẻ công việc cho nhau nhiều hơn.

Do đó, chúng ta có thể kết luận rằng đấu tranh cho quyền phụ nữ (women’s rights) và bình đẳng giới là cần thiết.

Nguồn tham khảo:

1. http://www.makers.com/blog/21-facts-you-never-knew-about-international-gender-inequality2. https://www.whitehouse.gov/letgirlslearn3. http://www.apa.org/research/action/difference.aspx4. http://www.stemwomen.net/resources/5. https://beautifulmindvn.com/2016/06/14/tai-sao-ty-le-tu-tu-o-nam-gioi-cao-hon-nu-gioi/6. ActionAid: Putting women at the centre of the post 2015 economic transformation agenda.7. BRIDGE (2010), Gender review of the external environment for development: impacts on poverty reduction and implications for Irish Aid policy on aid and gender equality, Prepared for Irish Aid.8. UN Women (2012), Women working for recovery: the impact of female employment on family and community welfare in conflict, Oct 2012.9. Personality Psychology: Domain of Knowledge About Human Nature. Randy Larsen and Davis Buss. 5th Edition.

Theo Beautifulmindvn.com