Bạn đang thể hiện sự “đồng cảm” hay “thông cảm”? Mặc dù hai từ này thường không được dùng lẫn vào nhau, sự khác biệt trong sự biểu hiện cảm xúc là điều rất quan trọng. Đồng cảm, là khả năng cảm nhận được cảm xúc của người khác – nghĩa đen là “hãy đi vạn dặm trong đôi giày của bạn” – vượt xa sự thông cảm, một sự biểu hiện đơn giản về vận rủi của người khác. Một mặt, sự đồng cảm thái quá có thể gây hại cho sức khỏe, tình cảm của bạn.

SỰ CẢM THÔNG

Sự cảm thông là một trạng thái cảm xúc và biểu lộ sự quan tâm đến ai đó,, thường kèm theo niềm hi vọng, mong muốn người đó hạnh phúc và tốt hơn. Nói chung, sự thông cảm ngụ ý là một mức độ quan tâm sâu sắc hơn, cá nhân hơn, sự thể hiện hơn cả thương cảm, một biểu hiện của nỗi âu sầu.

Tuy nhiên, không giống như sự đồng cảm, thông cảm không ngụ ý rằng cảm xúc dành cho người khác dựa trên sự chia sẻ kinh nghiệm hoặc thương cảm.

Đồng cảm

Theo bản dịch tiếng anh của từ Einfühlung – được thực hiện bởi nhà tâm lý học Edward Titchener vào năm 1909, “đồng cảm” là khả năng nhân và chia sẻ cảm xúc với người khác.

Đồng cảm đòi hỏi khà năng cảm nhận được nỗi đau của người khác cử chỉ, cách bộc lộ cảm xúc, bao gồm cả nỗi buồn đau.

Thấu cảm thường bị nhầm lẫn với sự thông cảm, thương hại và từ bi, đều nhận ra của nỗi buồn của người khác. Sự thương hại thường hàm ý rằng người đau khổ không "đáng" với  những gì đã xảy ra với mình và không có khả năng làm gì cả.

Sự thương hại cho thấy mức độ nhạy bén và quan tâm đến tình hình của người đau khổ thấp hơn sự đồng cảm, thông cảm hoặc từ bi.

Từ bi là một mức độ cao hơn của sự đồng cảm, chứng tỏ một mong muốn thực tế để giúp đỡ người đau khổ.

BA DẠNG CỦA ĐỒNG CẢM

Theo nhà tâm lý học và tiên phong trong lĩnh vực cảm xúc, Tiến sĩ Paul Ekman, ba loại nhận thức khác biệt đã được xác định:

• Thấu hiểu nhận thức: sự đồng cảm nhận thức là khả năng hiểu và dự đoán cảm xúc và suy nghĩ của người khác bằng cách tưởng tượng về bản thân mình trong hoàn cảnh của họ.
• Cảm xúc tình cảm: Liên quan mật thiết đến sự đồng cảm nhận thức, sự cảm thông cảm xúc là khả năng thực sự cảm nhận cảm giác của người khác hoặc ít nhất cũng cảm thấy những cảm xúc tương tự như họ. Trong xúc cảm, luôn có một số mức độ chia sẻ cảm xúc. Sự cảm thông cảm xúc có thể là một đặc điểm giữa những người được chẩn đoán mắc hội chứng Asperger.
• Thiện cảm Từ bi: Nhờ sự hiểu biết sâu sắc của họ về cảm xúc của người khác dựa trên kinh nghiệm chia sẻ, những người cảm thông từ bi thực sự nỗ lực để giúp đỡ người khác.

Mặc dù nó có thể mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của chúng ta, Tiến sĩ Ekman cũng cảnh báo rằng sự đồng cảm cũng có thể sai lầm khủng khiếp.

Các mối nguy của sự đồng cảm

Sự thấu cảm có thể đem lại cho cuộc sống của chúng ta sự sống và thật sự an ủi những người đang gặp khó khăn, nhưng nó cũng có thể gây hại lớn. Trong khi bạn tỏ ra phản ứng đồng cảm đối với bi kịch và chấn thương của những người khác có thể hữu ích, nhưng nếu sai hướng dẫn, nó sẽ biến chúng ta thành những gì mà Giáo sư James Dawes gọi là "ký sinh trùng cảm xúc".

Thấu cảm có thể dẫn đến giận dữ không đúng chỗ

Sự thấu cảm có thể làm cho mọi người tức giận - có thể nguy hiểm - nếu họ nhầm lẫn rằng có một người khác đang đe dọa một người họ quan tâm.

Ví dụ: khi đang ở nơi công cộng, một người đàn ông ăn mặc giản dị, người mà bạn nghĩ là  "nhìn chằm chằm" vào con gái chưa vị thành niên. Trong khi người đàn ông vẫn không có cảm xúc và đã không di chuyển khỏi vị trí của mình, sự hiểu biết thấu cảm của bạn về những gì anh ấy "có thể" nghĩ và làm cho con gái bạn khiến bạn trở nên giận dữ.

Trong khi không có gì biểu hiện hoặc ngôn ngữ cơ thể của người đàn ông khiến bạn tin rằng anh ta có ý làm hại con gái bạn, sự hiểu biết thấu cảm của bạn có thể là "đang diễn ra trong đầu" đã đưa bạn đến đó.

Nhà trị liệu gia đình người Đan Mạch Jesper Juul đã đề cập tới sự thấu cảm và hiếu chiến như "những cặp song sinh tồn tại".

Đồng cảm có thể rút tiền của bạn

Trong nhiều năm, các nhà tâm lý học đã báo cáo các trường hợp bệnh nhân quá cảm thông có thể gây nguy hiểm cho bản thân và gia đình họ bằng cách tiết kiệm cuộc sống của họ và dành chúng cho những người nghèo khó. Những người này cảm thấy họ có trách nhiệm nào đó đối với nỗi đau của người khác, họ đã phát triển một cảm giác tội lỗi dựa trên sự cảm thông.

Tình trạng "cảm giác sống sót" được biết đến là một dạng cảm giác dựa vào cảm xúc, trong đó một người cảm thông không hoàn toàn nhận ra hạnh phúc của mình đã đi cùng chi phí hoặc thậm chí có thể gây ra đau khổ cho người khác.

Theo nhà tâm lý học Lynn O'Connor, những người thường xuyên hành động dựa trên sự cảm thông, hoặc "sự vị tha bệnh lý" có khuynh hướng phát triển trầm cảm nhẹ nhàng trong đời sau.

Đồng cảm có thể làm hại mối quan hệ

Các nhà tâm lý học cảnh báo rằng sự đồng cảm không bao giờ nên nhầm lẫn với tình yêu. Trong khi tình yêu có thể làm cho bất kỳ mối quan hệ - tốt hay xấu - tốt hơn, thấu cảm không thể và thậm chí có thể đẩy nhanh sự kết thúc của một mối quan hệ căng thẳng. Về cơ bản, tình yêu có thể chữa bệnh, đồng cảm không thể.

Ví dụ về sự thấu cảm có ý đồ tốt có thể làm tổn hại đến mối quan hệ, hãy xem cảnh này từ bộ phim hoạt hình The Simpsons: Bart, chỉ trích những điểm không thành công trong báo cáo, nói: "Đây là học kỳ tồi tệ nhất trong cuộc đời tôi. "Cha của ông, Homer, dựa vào kinh nghiệm của riêng mình, cố gắng an ủi con trai ông bằng cách nói với ông:" Học kỳ tồi tệ nhất của con cho đến nay ".

Thấu cảm có thể dẫn đến mệt mỏi

Cố vấn phục hồi chức năng và chấn thương Mark Stebnicki đã đưa ra thuật ngữ "sự cảm thông thấu cảm" để chỉ trạng thái kiệt sức về thể chất do sự liên quan cá nhân kéo dài hoặc kéo dài trong bệnh mãn tính, tàn tật, chấn thương, đau buồn và mất những thứ khác.

Trong khi những người tư vấn sức khoẻ tâm thần phổ biến hơn, bất kỳ người quá cảm thông nào cũng cảm thấy mệt mỏi. Theo Stebnicki, các chuyên gia như bác sĩ, y tá, luật sư, và giáo viên có xu hướng bị mệt mỏi cảm thông.

Paul Bloom, tiến sĩ, giáo sư tâm lý học và khoa học nhận thức của Đại học Yale, cho rằng do những hiểm hoạ cố hữu của nó, con người cần ít sự đồng cảm hơn là nhiều hơn.

Nguồn: https://goo.gl/ysQNM5

-----

Trở thành CTV viết reviews sách để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị cùng Bookademy, gửi CV (tiếng Anh hoặc Việt) về: [email protected]

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn