Trong suốt thời đại của samurai, Nhật Bản phong kiến tựa như Game of Thrones trong đời thật, với vô số câu chuyện về phản bội và trả thù trong gia tộc, những âm mưu chính trị và các đế chế chiến thắng và sụp đổ.

Đó là lý do vì sao Fujiwara no Kiyohira, người sống ở vùng đông bắc của Tohoku Nhật Bản từ năm 1056 đến năm 1128, lại đặc biệt được ca tụng. Mặc dù mất đi người cha, vợ và một đứa con bởi vì bị phản bội, Fujiwara quyết định chấm dứt vòng giết chóc lẩn quẩn và dùng tài sản dồi dào của mình cho hòa bình hơn là chiến tranh.

Kiyohira tạo ra khu vườn yên bình để phá vỡ thời kỳ đổ máu

Lập nên cơ sở chính tại ngôi làng ở Hiraizumi, ông đã dành những thập niên cuối đời mình cho việc tạo một thiên đường Phật giáo trên Trái đất, nơi mà những tâm hồn của bạn bè lẫn kẻ thù, cả con người và động vật, có thể tìm thấy sự an ủi và sống hòa hợp với nhau. Con trai và cháu trai của ông đã thêm vào cho khung cảnh của Fujiwara với nhiều khu vườn, ngôi đền và chùa hơn, truyền đi danh tiếng của Hiraizumi đến khắp nước Nhật và xa hơn nữa là Trung Quốc.

Đáng buồn thay, đó cũng là nơi câu chuyện kết thúc.

Vào năm 1189, chỉ sau 100 năm thanh bình dưới sự cai quản của ba thế hệ Fujiwara, xã hội Phật giáo không tưởng bị tấn công bởi tên thủ lĩnh quân phiệt Minamoto no Yorimoto trong công cuộc trở thành một tướng quân shogun và thiết lập chế độ độc tài quân sư tại Kamakura, một thị trấn không xa với Tokyo ngày nay.

Qua các thế kỷ tiếp theo, sự bỏ bê và hỏa hoạn đã tàn phá các tòa nhà hoa lệ bằng gỗ của Hiraizumi. Tuy nhiên những thành tựu của Fujiwara đã gây ra ảnh hưởng rất lớn trong lịch sử Nhật Bản và chưa bao giờ bị lãng quên trong trí tưởng tượng của người dân. Khu Konjiki-dō / 金色堂 (Kim Sắc Đường) được mạ vàng là công trình duy nhất còn tồn tại nguyên vẹn từ thế kỷ thứ 12, được coi là một trong những tòa nhà quan trọng nhất của Nhật Bản, ngang tầm với bất cứ công trình nào bạn có thể thấy ở Kyoto. Trên thực tế, Hiraizumi có thể là ngôi làng quan trọng nhất của Nhật Bản mà bạn chưa từng nghe tới.

Lịch sử đầy thăm trầm của Hiraizumi làm cho nó trở thành một ngôi làng Nhật Bản quan trọng

Lần đầu tiên tới đến Hiraizumi năm 2011, khoảng sáu tháng sau trận động đất và sóng thần đã tàn phá các ngôi làng ven biển trong khu vực và làm chết hơn 19,000 sinh mạng. Hàng đống các mảnh vỡ to lớn chất đầy hai bên đường trong chuyến đi của tôi từ sân bay Sendai, nhưng không khí ở Hiraizumi, nơi không bị tổn hại gì, lại chính là sự hy vọng. Du khách đến Tohoku có thể bị giảm mạnh, nhưng ngôi làng đã được công nhận là một Di sản Thế giới bởi Unesco.

Thị trấn sạch sẽ, thanh bình với 8,000 dân cư này chỉ có rất ít nhà cửa và một vài các cửa hàng lưu niệm đơn giản rất khác biệt với những địa danh nổi tiếng khác của Nhật Bản. Nơi này đủ nhỏ để bạn có thể đi dạo, đạp xe hay bắt một chuyến xe bus du lịch vòng quanh để có thể thấy được hầu hết các cảnh quan – nhưng bạn sẽ không thể cảm nhận được sự thanh bình và tinh khiết trong các khung cảnh của Fujiwara bằng những chuyến đi dạo vội vã. Đó là bởi vì những thứ quý giá ít ỏi còn lại từ thời hoàng kim của Hiraizumi cách đây từ 900 năm, vì thế cách duy nhất để bạn thưởng thức những gì bạn thấy đó là tượng tượng nơi này từng thế nào và để linh hồn của ngôi làng tạo ra phép thuật của nó.

Điểm đến đầu tiên của tôi là Trung tâm Di sản Văn hóa Hiraizumi /ひらいずみぶんかいさんせんた, nơi tôi được học về ý nghĩa lịch sử và văn hóa to lớn của Hiraizumi và người đã sáng lập nên phái Tịnh Độ Phật giáo. Cuộc đời của Fujiwara mang đầy biến động, bắt đầu vào năm bảy tuổi khi cha ông bị hành quyết và mẹ ông thì bị ép gả vào gia đình của kẻ giết cha ông. Fujiwara trưởng thành giữa những kẻ thù không đội trời chung của mình, và những năm sau đó, sau khi giết người anh cùng mẹ khác cha để trà thù cho cái chết của vợ và con mình, ông chuyển lòng trung thành của mình từ thế lực địa phương sang lực lượng Hoàng gia và nổi lên như một người trị vì tối cao của cà một vùng đất rộng lớn giàu có với nhiều vàng gọi là Oshu hiện tại chính là Tohoku. Nhưng khi không có gì có thể vơi bớt đi nỗi đau của ông, Fujiwara quyết định tạo nên một thiên đường Phật giáo trên Trái đất để an ủi những linh hồn đã khuất.

Chuson-ji có hơn 3.000 kho báu quốc gia

Thành tựu to lớn của ông lập tức được biểu hiện ngay tại chùa Chuson-ji/中尊寺 (Trung Tôn tự), từng là nơi có hơn 40 hội trường và đền chùa và là nơi cư ngụ của 300 thầy tu. Ngày nay, du khách có thể khám phá chính đường với các buổi lễ và nghi thức; tham quan một nhà bảo tàng quý giá của ngôi đến với hơn 3,000 vật báu quốc gia và tài sản văn hóa quan trọng, bao gồm các tượng Phật và các vật được chôn theo lãnh chúa Fujiwara; cũng như đến thăm sân khấu ngoài trời hiếm hoi với mái tranh cho các màn trình diễn kịch Noh truyền thống, được biểu diễn hàng năm trong suốt các lễ hội mua xuân và thu bởi các thầy tu và chú tiểu chùa Chuson-ji.

Nhưng chỉ còn lại một công trình duy nhất từ thời đại của Fujiwara là tòa Kim Sắc Đường ấn tượng, được hoàn thành vào năm 1124. Ban đầu tôi khá bất ngờ khi phát hiện rằng chính đường được bao bọc trong một tòa nhà bê tông, điều này đã làm giảm đi tầm ảnh hưởng cũng như sự rực rỡ của nơi này. Nhưng sau đó tôi biết rằng Kim Sắc Đường được tôn kính nhiều đến mức được bảo vệ khỏi các nhân tố khác kể từ năm 1288, khi mà chính tướng quân Kamakura người đã lật đổ gia tộc Fujiwara đã xây dựng nên bức tường chắn đầu tiên cho nơi này.

Được xây nên từ gỗ đàn hương và hầu hết được phủ bằng vàng lá, Kim Sắc Đường là nơi cất giữ tượng Phật Amida, vị Phật chủ yếu của phái Tịnh Thổ, cạnh đó là các bức tượng của các môn đệ cùng hình ảnh chạm khắc của con công và hoa thể hiện thiên đường. Bạc, ngà voi, kim loại, xà cừ và sơn mài Nhật Bản được phủ lên lớp vàng bọc ngoài bệ thờ và bốn cây cột với những chi tiết phức tạp, khiến cho Kim Sắc Đường vừa là một kỳ quan kiến trúc vừa mang tính thẩm mỹ trong thời đại của nó.

Kim Sắc Đường là cấu trúc Hiraizumi duy nhất vẫn còn được lưu giữ giống như những gì đã từng có

Điểm dừng tiếp theo của tôi là chùa Motsu-ji / 毛越寺(Mao Thành Tự), được dựng nên bởi con trai của Fukjiwara và hoàn thành bởi cháu trai của ông. Nó thậm chí còn lớn hơn chùa Chuson-ji, với 500 thầy tu sinh sống; được ghi nhận là chưa từng có nơi nào lớn như thế trong toàn khu vực. Nhưng than ôi, chỉ còn lại nền đá vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay, nhưng có một bản đồ minh họa khổng lồ đã miêu tả nó đã từng như thế nào trong những năm về trước.

Và đây, cũng chính là nơi yêu thích của tôi tại Hiraizumi, khu vườn Tịnh Độ (浄土式庭園). Được bảo tồn nguyên vẹn một cách ngạc nhiên, và được xem như là một trong những khu vườn tuyệt nhất từ thế kỷ 12, trung tâm khu vườn là một cái hồ lớn được thiết kế tượng trưng cho một đại dương, với kỹ thuật dựng phong cảnh đơn giản như các vách đá dốc dứng, những ngọn núi, một bãi biển uốn cong và những hòn đảo mang lại sự một vẻ đẹp dễ chịu. Không được trang trí rõ rệt như những khu vườn phong cảnh truyền thống Nhật Bản khác, nhưng đó đơn giản là những gì tôi có thể tưởng tượng về một thiên đường Phật giáo êm dịu có thể trông thế nào.

Tương tự với những di tích lịch sử khác của Nhật Bản, tôi ước rằng mình có thể được nhìn ngắm Hiraizumi trong thời kỳ huy hoàng của nó. Nhà thơ Nhật Bản Basho, người đã đến Hiraizumi 500 năm sau sự sụp đổ của nó hẳn đã mang cảm giác tương tự khi ông viết:

Những ngọn cỏ mùa hèLà tất cả những gì còn lạiTrong giấc mơ của người chiến binh xưa kia

Vườn Tịnh Độ được coi là một trong những ví dụ điển hình hàng đầu từ thế kỷ 12

Nhưng đó là một giấc mơ tuyệt vời, và đáng sửng sốt hơn, trong nền của Kim Sắc Đường, là nơi an nghỉ của thi thể của Fujiwara, con trai lẫn cháu trai của ông, cũng như thủ cấp của chắt trai của ông, đã được gửi đến Minamoto bởi những người ủng hộ ông ta như là một bằng chứng cho sự kết thúc của tộc Fujiwara.

Và vì thế những gì còn lại và cả huyền thoại về họ được bảo tồn trong công trình duy nhất của phái Tịnh Độ Phật giáo để tồn tại qua suốt những thế kỷ đó. Nếu đó không phải là định mệnh, tôi không biết gọi đó là gì nữa.

Theo Bookaholic.vn