Phim hoạt hình từ lâu đã là một lãnh địa dành cho tất cả khán giả mọi lứa tuổi, nhưng đây vẫn là thể loại được ưu ái dành riêng để phục vụ cho các bạn nhỏ, nhờ khả năng hình ảnh hóa ước mơ và sự tưởng tượng về một thế giới khác.

Trước sự chiếm lĩnh của công nghệ làm phim hoạt hình dùng công nghệ CGI 3D trong suốt thập kỷ qua, thì ngày nay, khán giả lại đang có xu hướng muốn nhìn thấy những bộ phim được làm từ bàn tay của con người, một cách chân thật hơn, quay lại với phương pháp thủ công nhiều hơn. Đó là điều kiện đã giúp Kubo and Two Strings của hãng phim hoạt hình stop motion Laika được chờ đợi bởi khán giả khắp thế giới, và được xem là một ứng cử viên nặng ký của Oscar 2017.

Stop motion là một thể loại phức tạp đòi hỏi sự tỉ mỉ lẫn chính xác trong từng khâu, từ khi chuẩn bị cho đến lúc hoàn tất, mà rất ít hãng phim hoạt hình có thể cam kết sẽ hoàn chỉnh mọi chi tiết trong xuyên suốt thời lượng phim dài. Đổi lại, sự kỳ diệu của stop motion chính là gợi ra cho khán giả câu hỏi đầy ngạc nhiên “Làm thế nào mà họ có thể làm được điều đó?”. Thông thường, một phút trên màn ảnh sẽ mất hơn 20 ngày thực hiện đối với những phim như Kubo and Two Strings, như thế có nghĩa là để có khoảng 100 phút thì ekip phải theo đuổi dự án náy hơn 5 năm ròng, chưa tính khâu chuẩn bị. Stop motion là một nghệ thuật thử thách tính kiên nhẫn và khả năng sáng tạo rất nhiều, hội tụ yếu tố về hội họa, nhiếp ảnh, điêu khắc, múa rối, nghệ thuật trình diễn và sắp đặt… Từng giây, hay từng một phần mười trong giây đều không cho phép xảy ra bất cứ sai sót nào.

Travis Kight, đạo diễn, đồng sáng lập hãng Laika đã chia sẻ: Máy móc, công nghệ và kỹ xảo hiện tại đều có thể thay thế con người, nhưng không thể làm tốt như con người. Kubo and Two Strings đã dùng công nghệ máy tính để giúp mở rộng thế giới thủ công của các nghệ sĩ. Bộ phim tái hiện một câu chuyện đẹp về lòng dũng cảm và sức mạnh tình thân bằng nghệ thuật xếp giấy origami, từng dây đàn guitar, nghệ thuật sắp đặt và sự kỳ công của stop motion. Nhiều người sau khi xem Kubo and Two strings cho rằng: Bộ phim nên được nhìn nhận là một thiên sử thi về stop motion.

Câu chuyện diễn ra ở Nhật Bản thời cổ đại, là hành trình đi tìm ba báu vật samurai của cậu bé Kubo (Art Parkinson), dưới sự hỗ trợ của mẹ Khỉ (Charlize Theron), và một samurai người lai bọ cánh cứng (Matthew McConaughey). Ba vũ khí –  thanh kiếm, mũ khiêng và bộ giáp sẽ giúp Kubo tránh khỏi sự truy đuổi của ông ngoại, vua mặt trăng (Ralph Fiennes) và hai người dì song sinh tàn độc (Rooney Mara). Kubo là kết tinh tình yêu giữa một samurai người trần và một phù thủy sống trên mặt trăng. Từ khi mới sinh ra, Kubo đã bị người ông lấy đi con mắt bên phải để tăng thêm sức mạnh. Để bảo vệ và nuôi dưỡng cậu khôn lớn, người mẹ của cậu phải đến một ngôi làng hẻo lánh để trốn thoát khỏi gia đình.

Tạm gác qua những công nghệ và kỹ xảo làm phim, thì nội dung của Kubo and Two strings là một đề tài gây ra nhiều tranh cãi.

Một nơi nào đó trong vũ trụ khác, người xem được du hành vào vùng đất thần thoại của một làng quê Nhật Bản và niềm tin của Shinto, một nghi lễ liên quan đến những người đã chết. Ngay từ đầu, bộ phim diễn ra với tiết tấu chậm và yên ổn, là nhịp điệu phù hợp để nói đến cái chết – mà hiện thân là người cha samurai của Kubo. Cái chết trong Kubo được tái hiện như một sự kiện tồn tại đương nhiên, một điều mà bất kỳ đứa trẻ nào cũng nên đối mặt. Chi tiết đó với tôi là một điều thú vị. Làm cách nào để cho mọi đứa trẻ phải đối diện với nỗi buồn và chết chóc? Tuy nhiên, người lớn không thể né tránh điều này, và sẽ không dễ dàng cho một ekip chuyên làm phim hoạt hình. Nó sẽ làm cho những khán giả nhí, những người đã mất đi người thân khi còn bé, sẽ cảm thấy đau nhói vì một phần ký ức đau buồn đang bị chạm đến, điều này có nên không? Không thể có câu trả lời nào đủ chính xác, nhưng sự thật thì vẫn cần được nhìn nhận ở góc độ khách quan của nó. Ký ức về người thân là một điều vô hạn, là một minh chứng sự mong manh của con người. Trẻ con có nên đối diện với điều này sớm hay không? Một cách thẳng thắn, cá nhân tôi cho rằng đây là điều cần thiết.

Trong khi đó, sự xuất hiện hai người bạn đồng hành của Kubo là mẹ khỉ và samurai bọ cánh cứng lại là yếu tố để tôn vinh tình thân và tình bạn, những thành tố không thể thiếu đối với một đứa trẻ. Tuy nhiên, điểm mạnh và cũng là điều đáng tiếc của Laika ở những phân cảnh tôn vinh tinh thần gia đình giữa ba người. Những bài học về sự trưởng thành được mẹ Khỉ truyền lại cho Kubo chưa được thể hiện nổi bật giữa loạt hành động choáng ngợp trong phim. Vẻ đẹp của lòng can trường, tình đồng đội… những gia vị không thể thiếu trong các phim hoạt hình cũng chưa tạo được sự đột phá trong Kubo and Two Strings. 

Tuy nhiên, điểm sáng nhất của bộ phim nằm ở phần kịch bản chính là đoạn đối thoại giữa Kubo và ông ngoại của mình, vua mặt trăng. Đây là nhân vật đối trọng với Kubo, là vị thần xuất hiện trong truyền thuyết và đã xuất hiện trong giấc mơ của Kubo. Để gia tăng sức mạnh, ông muốn sở hữu con mắt còn lại của Kubo. Từ chối nhìn vào nỗi đau của nhân loại, tình yêu của con người, vua mặt trăng tự cho mình đã sở hữu một sức mạnh vô song. Tình yêu, với ông, chỉ là sự yếu đuối của con người, là con đường tội lỗi dẫn đến hành vi phản bội của người con gái đầu yêu quý, mẹ của Kubo. Lại một lần nữa, Laika buộc những đứa trẻ phải đối diện trước câu hỏi về sức mạnh bên trong của mỗi người. Địa vị, quyền lực chưa bao giờ là đỉnh cao cuối cùng, chỉ khi nào chạm được đến tình yêu, đến những điều cao quý thì ở đó con người sở hữu một sức mạnh khác, không gì phá hủy được. Ở chi tiết cuối phim, khi Kubo đã chiến thắng vua mặt trăng, ông đã bị mất trí nhớ và người trong làng đã kể lại câu chuyện trước đây, rằng ông là một người tốt, hiền lành và rất hay giúp đỡ mọi người. Câu chuyện đó dẫu cho chỉ là một sự thêu dệt, một phỏng tác, nhưng có thể gợi cảm hứng để ai đó tin mình đã từng là một người tốt. Điều này khiến cho bộ phim được kết thúc một cách nhân văn và khiến cho mọi người yên lòng. Nhưng ở một khía cạnh khác, chi tiết này dẫn đến mâu thuẫn so với chi tiết đầu phim, trong khi đứa trẻ buộc phải nhìn nhận về mặt tối của cuộc sống, thì người lớn có thể ngây thơ tin vào điều tốt đẹp, dẫu chỉ là một câu chuyện được truyền miệng. Kubo and Two strings đã hoán đổi vị trí của hai ý niệm này. Và điều đó khiến cho tôi càng ấn tượng với bộ phim nhiều hơn.

Nhìn chung, Kubo and Two Strings không chỉ mang vẻ đẹp huyền diệu của phép thuật, mà còn là một tác phẩm kỳ công của stop motion và nghệ thuật kể chuyện gợi cảm hứng sâu sắc cho cả người lớn và trẻ em.