Xây dựng một thế giới lãng mạn, những trăn trở của tuổi mới lớn với mối tình học trò nhiều cảm xúc, có lẽ đang là “thương hiệu” của Makoto Shinkai.

Tên tuổi của Shinkai đã được xác lập qua 5 Centimeters Per Second (2007) và The Garden of Words (2013). Còn Your Name chính là một bộ phim dài đầu tiên, giúp anh chính thức chinh phục thế giới.

Tôi nhìn thấy một sự gần gũi giữa Shinkai cùng đạo diễn của Whisper Of The Heart, Yoshifumi Kondō, người được mệnh danh là “thế hệ mới của Miyazaki”. Đó là cách họ tiếp cận những trăn trở của tuổi trẻ, một cách nhẹ nhàng, nhưng gợi mở ra những triết lý sâu sắc, như cách mà họ đón nhận tương lai như thế nào, cách để tìm thấy một người bạn tri kỷ, cách để đọc vị tâm hồn của những người trẻ bình thường trong xã hội.

“Tôi cảm thấy như tôi luôn luôn tìm kiếm một người nào đó …”

Your Name được Shinkai tìm thấy cảm hứng từ một bài thơ Nhật cổ đại của Ono no Komachi, đó là câu chuyện về việc gặp gỡ ai đó trong những giấc mơ, một cách du hành vào thế giới của người khác cũng đang tồn tại. Bằng cách đó, ông đã kể lại câu chuyện của hai học sinh trung học gặp nhau trong giấc mơ. Mitsuha, một nữ sinh trung học đang chìm trong sự buồn chán với cuộc sống đầy phép tắc và lễ nghi tại quê nhà, một ngôi làng ven biển, Mitsuha đang muốn chứng kiến nhịp sống hiện đại, khám phá sự năng động, vẻ đẹp lung linh, nhiều màu sắc của thành phố dưới hình dáng của một người con trai. Và Taki, một nam sinh đang học tại Tokyo, có khao khát muốn khám phá những suy nghĩ của nữ giới để có thể tiếp cận một người phụ nữ mà anh đang thầm để ý. Đó là lúc cô bé cầu nguyện trong khi đang thực hiện nghi lễ tại đền thờ Shinto của tổ tiên, bao gồm các nghi lễ kuchikami theo phong tục của dòng họ, một nghi thức kỳ lạ nhằm đan xen thời gian và không gian, của các vị thần và nam giới.

Và sau đó một ngày, sự kỳ diệu, phép màu của ngôn từ đã nhanh chóng tìm thấy và đã kết nối hai bạn trẻ. Mitsuha và Taki đã hoán đổi thân xác với nhau. Cả hai chỉ thực hiện phép lạ này khi chìm vào giấc ngủ. Mitsuha giúp Taki chinh phục cô gái mà anh đang phải lòng, còn Taki thì giúp Mitsuha dũng cảm hơn, vượt ra khỏi sự nhàm chán và vỏ bọc của cô. Họ cũng đã ghi lại nhật ký để ngầm báo cho người kia biết được những điều đã diễn ra khi hoán đổi thân xác. Vì  khi tỉnh dậy, thì giấc mơ sẽ tan biến, cả hai không thể nhớ những gì về người kia và những việc mình đã làm cho đối phương.

Khi hiện tượng này tiếp tục xảy ra, họ bắt đầu để lại tin nhắn cho nhau, bằng cách viết lại nhật ký, các câu hỏi lên điện thoại, cuốn sổ, hay thậm chí là bàn tay của mình để lưu giữ. Vấn đề còn lại là thời gian khi Taki hay Mitsuha đều nảy sinh ý nghĩ tìm đến gặp nhau ngoài đời thực. Nhưng trớ trêu khi thời gian thực của Taki lại đi sau Mitsuha đến 3 năm. Nghĩa là đã không có sự đồng nhất thời gian giữa cả hai. Hoàn cảnh này, chỉ một mình Matsuha mới có thể nhận ra Taki, đồng nghĩa rằng, nỗi đau khổ của Mitsuha khi Taki không nhận ra mình nếu gặp ngoài đời thực, là điều mà bất cứ ai cũng có thể tiên liệu.

Một thời gian sau đó, khi “giấc mơ” đang dần trở nên thú vị hơn, thì cả Taki và Mitsuha, trong cả tâm trí lẫn thể xác của đối phương đã cùng nhau đối diện một thảm họa khi sao băng đe dọa phá hủy thị trấn Itomori. Đó cũng là lúc họ phải đấu tranh để tìm thấy nhau giữa dòng người xa lạ mà không hề biết tên của người còn lại.

Trong một thời gian ngắn, sự hoán đổi thân xác đặc biệt chứng tỏ một lợi ích cho cả hai, với cậu bé và cô gái hiểu về cuộc sống của nhau, và dần dần đã có những thay đổi tinh tế để cuộc sống vui vẻ hơn. Nhưng rất nhanh chóng, người xem đã nhận thấy một điều gì đó buồn bã ẩn nấp trong câu chuyện tưởng chừng thú vị này. Đầu tiên là những cảm xúc khắc khoải mà Mitsuha dành cho Taki, người con trai mà khi tỉnh dậy cô không còn nhớ tên. Bằng hoạt họa, đạo diễn Shinkai đã tái hiện khoảnh khắc của những cú va chạm vô tình, đó là khi cầu vồng vụt qua cùng với những vì sao trên trời, của những con người tưởng như quá đỗi gần gũi nhưng vẫn quá xa xôi.

Xuyên suốt bộ phim, Shinkai đã mượn ý tưởng về việc hoán đổi thân xác của một đôi bạn trẻ để phản ánh tình hình của nước Nhật, cho thấy được sự tương phản của một thị trấn và một thành phố, giữa khoa học hiện đại và lễ nghi mê tín dị đoan, giữa quá khứ và tương lai. Và đặc biệt là trong những khoảnh khắc hoàng hôn, ngày và đêm gặp nhau, thế giới thực và giấc mơ va chạm vào nhau, để từ đó cho thấy được sợi dây liên kết vô hình của duyên phận, của những người đang sở hữu các mảnh ghép tâm hồn đang chờ được ghép nối. Có thể nói, Your Name chính là một tác phẩm đi theo dòng phim hoạt hình trừu tượng hiếm hoi.

Một bộ phim thành công đến từ rất nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân đầu tiên là dư vị mà tác phẩm đó để lại cho khán giả sau khi rời khỏi màn hình. Và Your Name là một bộ phim như vậy. Các khung hình được lắp đầy bởi ánh sáng, hòa cùng những bảng màu đối lập, giữa cuộc sống của Taki và Mitsuha. Khi đứng kế nhau, thế giới bắt đầu chuyển động và trở nên thu hút hơn, đẹp đẽ hơn. Những hình ảnh mây liền núi, thung lũng xanh giữa một ngôi làng cổ, hay các chuyến tàu đông người đang chứa chấp nỗi cô đơn của những con người đang tìm kiếm nhau mà không thể nhớ được tên người kia, ánh ráng chiều của buổi hoàng hôn trong mắt mỗi người… Từng đường dây hình ảnh đều được Shinkai chăm chút và để nâng đỡ cho một chuyện tình đẹp và đầy thổn thức.

Đồng thời, khi xem Your Name, tôi lại càng tin vào sự vô nghĩa của thời gian, và cách mà cảm xúc được tạo lập bằng những suy nghĩ, những tâm sự theo từng phong thư, chứ không phải là những va chạm bình thường bên ngoài. Một cảm giác mà tôi đã từng bắt gặp ở Il Mare. Nhưng một điều khác nữa mà Your Name có được, chính là cách đặt vấn đề về duyên tiền định, một khái niệm tưởng như rất mơ hồ, xa vời trong hiện tại. Chúng ta có thể bắt gặp bất kỳ một ai đó ngẫu nhiên, nhưng bằng một trực giác cá nhân, chúng ta lập tức đã nảy sinh mong muốn được gắn bó và khám phá suy nghĩ của người đó, chỉ bằng một lần chạm mặt tình cờ, một khao khát mà không thể nào giải thích được. Lúc nào đó, ai trong chúng ta cũng sẽ tìm kiếm một người nào đó mà không thể lý giải sự thôi thúc đó đến từ đâu. Giữa dòng người tấp nập đi lướt qua nhau, rằng để tìm thấy đói phương đã là một điều quá đỗi kỳ diệu.

Theo 35mm.vn