Nỗi cô đơn như quả chanh vắt, nghĩ đến là “chua” - như một phản xạ

Khi chúng ta nhận thấy mình cô đơn, điều đó thật sự có thể gây tổn hại đến sức khỏe của chính bản thân mình. Nghiên cứu đã cho thấy sự cách li xã hội dù là có thật hay chỉ là trong nhận thức đều gia tăng rủi ro tử vong sớm. Những nghiên cứu cho thấy mối tương quan giữa sự cô đơn trong nhận thức và bệnh tim. Trong khi đó, có nghiên cứu khác cho thấy sự cô đơn và sự tách biệt xã hội có thể gây đe dọa đến sức khỏe của con người nhiều hơn bệnh béo phì ở Mĩ. Ngược lại, khi ta cảm thấy mình là một phần trong xã hội, cả sức khỏe tinh thần và thể chất của ta đều được cải thiện. Sự cô đơn có thể là cảm xúc nhất thời trong những trường hợp như khi ta sống xa nhà hoặc du lịch một mình. Nó có thể là điều cần thiết khi ta thoát khỏi một mối quan hệ độc hại hoặc dành thời gian để tìm hiểu bản thân. Tuy nhiên, sự cô đơn không phải là điều mà ta nên xem nhẹ.

Theo Từ điển Bách Khoa về các Mối Quan hệ của Con người, “định nghĩa về sự cô đơn được chấp nhận rộng rãi nhất là nỗi đau buồn vì sự không nhất quán giữa mối quan hệ xã hội lí tưởng và thực tế.” Từ khóa quan trọng ở đây là “thực tế.” Sự cô đơn không giống với việc ở một mình. Con người có thể cảm thấy bị cô lập hay bị ruồng bỏ ngay cả trong những tình huống có vẻ như là gần gũi nhất. Đáng lo ngại thay, một nghiên cứu ở Anh đã khảo sát hàng triệu người và cho thấy cứ trong 10 người sẽ có 1 người cảm thấy họ không có một người bạn thân nào.

Nhà soạn kịch Eugene O’Neil đã từng viết, “Nỗi cô đơn của một người chỉ là nỗi sợ của người đó với cuộc sống.” Xu hướng tìm đến sự cô lập và tránh né tiếp xúc với người khác của chúng ta là một cách trừng phạt bản thân  là một cách tránh né cuộc sống. Hầu hết chúng ta bước vào và bước ra khỏi trạng thái phòng vệ là lắng nghe giọng nói trong đầu, giác ngộ, và dễ bị tổn thương với mọi người. Cũng như một quả chanh chín mọng, khi nghĩ đến chúng ta đã có phản xạ là tiết nước bọt. Cô đơn cũng thế, khi bắt đầu bước chân vào nỗi sợ, đó chính là điều kiện để “a-xit” bào mòn những cơ chế phòng vệ nỗi cô đơn.

“Hey-look-my-life-is-cooler-than-your-social”

 Bây giờ đây là vấn đề: Xã hội ngày nay của chúng ta, thông qua các kỳ quan về văn hoá tiêu dùng và các phương tiện truyền thông xã hội của “hey-look-my-life-is-cooler-than-your-social”, đã lai tạo cho cả thế hệ những người tin rằng có những trải nghiệm tiêu cực-lo lắng , sợ hãi, tội lỗi, v..v ... là hoàn toàn không ổn. Ý tôi là, nếu bạn nhìn vào nguồn cung cấp dữ liệu Facebook của mình, tất cả mọi người đều có một thời gian tuyệt vời. Hãy nhìn, tám người đã kết hôn trong tuần này! Một đứa trẻ khác đã kiếm được hai tỉ đô la khi sáng chế ra một ứng dụng tự động cung cấp cho bạn ngay giấy vệ sinh để không phải chạy ra ngoài. Hay gần đây nữa là Cô bé Bống bán "chè bưởi" Tuyên Quang: Tự lập tài chính từ lớp 2, 10 tuổi đã tự sắm iPhone, laptop!

Khoảng không vô tận này bao vây ta mỗi ngày, bất cứ khi nào chúng ta truy cập vào mạng xã hội. Rằng chúng ta lúc nào cũng không đủ tốt. Wow! Hãy xem họ kìa, phải được như họ thì ta mới thật hạnh phúc!

Chúng ta đã xem trực tuyến về "những vấn đề mang tính toàn cầu", nhưng chúng ta thực sự đã trở thành nạn nhân của thành công của chúng ta. Các vấn đề về sức khoẻ liên quan đến căng thẳng, rối loạn lo âu và trường hợp trầm cảm đã tăng vọt trong ba mươi năm qua, mặc dù mọi người đều có một TV màn hình phẳng và có thể có thương hiệu riêng trên mạng xã hội của họ. Đó là khi khủng hoảng của chúng ta không còn nguyên chất nữa: tinh thần. Chúng ta có rất nhiều thứ tồi tệ và đặc biệt lại có rất nhiều cơ hội mà chúng ta thậm chí không  bao giờ nhận ra  chúng là vấn đề tồi tệ  nữa. Bởi vì có một số lượng vô hạn những điều chúng ta có thể nhìn thấy hoặc biết, cũng có vô số cách chúng ta có thể ý thức rằng chúng ta không đo lường được, rằng chúng ta không đủ tốt, rằng mọi thứ không tuyệt vời so với những gì chúng ta mong đợi. Và điều này làm chúng ta đổ vỡ từ bên trong. Bởi vì đây là điều đã sai với tất cả các trò chơi "Làm thế nào để Hạnh phúc" đã được chia sẻ trên Facebook trong chục năm qua tới trăm triệu lần - đây là những điều mà không ai nhận ra được.

Triết lý “Luật  ngược”

Mong muốn trải nghiệm tích cực hơn là bản thân kinh nghiệm tiêu cực. Và nghịch lý là việc chấp nhận trải nghiệm tiêu cực của một người là một trải nghiệm tích cực. Vì vậy, muốn kinh nghiệm tích cực là một kinh nghiệm tiêu cực; chấp nhận kinh nghiệm tiêu cực là một kinh nghiệm tích cực. Đó là những gì mà nhà triết học Alan Watts đã từng gọi là "luật ngược" - nghĩa là bạn càng theo đuổi cảm giác tốt hơn mọi lúc, bạn càng cảm thấy hài lòng, vì theo đuổi điều gì đó chỉ củng cố sự thật là bạn thiếu nó trong lần đầu tiên đạt được. Bạn càng muốn giàu có, bạn càng nghèo và không xứng đáng, bất kể bạn thực sự kiếm được bao nhiêu tiền. Bạn càng tuyệt vọng muốn trở nên quyến rũ, bạn sẽ thấy mình xấu hơn, bất kể vẻ ngoài thực tế của bạn là gì. Càng muốn tuyệt vọng để được hạnh phúc và yêu thương, cô đơn và sợ hãi hơn sẽ bủa vây lấy bạn, bất kể có thật nhiều người xung quanh bạn đi chăng nữa. Bạn càng muốn được giác ngộ về mặt tâm linh, bạn càng trở nên trung thành và nông cạn khi cố gắng đạt được điều đó.

Điều thú vị về luật ngược lại là nó được gọi là "ngược" vì một lý do: không cho một tác phẩm tồi tệ  ngược lại. Hãy theo đuổi tích cực như một tiêu cực, sau đó theo đuổi tiêu cực tạo ra tích cực. Những thất bại trong kinh doanh là những gì dẫn đến một sự hiểu biết tốt hơn về những gì cần thiết để thành công. Cởi mở với những bất an nghịch lý và để chúng làm bạn tự tin và lôi cuốn hơn người khác. Cuộc đối đầu chân thành với cô đơn là điều tạo ra sự tin cậy và tôn trọng nhất trong mối quan hệ của bạn. Cô đơn thông qua nỗi sợ hãi và lo lắng của bạn là những gì cho phép bạn xây dựng lòng can đảm và kiên trì.

Tất cả mọi thứ đáng giá trong cuộc đời giành được đều nhờ trải nghiệm tiêu cực liên quan. Trốn tránh cô đơn là một hình thức cô đơn. Tránh cuộc đấu tranh là một cuộc đấu tranh. Việc từ chối thất bại là một thất bại. Những gì là đáng xấu hổ chính nó là một hình thức xấu hổ. Cô đơn là một sợi chỉ trong mảnh vải của sự sống, và để xé nó ra không chỉ là điều không thể, mà còn là phá hoại: cố gắng xé toạc mảnh vải ấy ra. Cố gắng tránh cô đơn là để cho quá nhiều sự đau đớn xâm chiếm lấy mình. Ngược lại, nếu bạn không để cho sự cô đơn xen lẫn, bạn sẽ có một tâm trí phòng vệ vững chãi. Như triết gia Albert Camus nói: "Bạn sẽ không bao giờ được hạnh phúc nếu bạn tiếp tục tìm kiếm hạnh phúc. Bạn sẽ không bao giờ sống nếu bạn đang tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống." 

Vì vậy, cuộc chiến chống lại sự cô đơn của chúng ta là tựa như một cuộc chiến nội tâm hơn chúng ta hình dung. Cuộc chiến đó chủ yếu là về vấn đề trở thành người bạn với chính mình, chống lại giọng nói chỉ trích trong đầu và thách thức cơ chế phòng vệ cốt lõi của chúng ta. Chúng ta phải nuôi dưỡng lòng trắc ẩn khi chúng ta bước ra khỏi vùng an toàn của mình, chấp nhận rủi ro mắc lỗi và bị tổn thương. Khi chúng ta khám phá và kết bạn với chính mình, hiểu rõ mình thật sự là ai sau khi đã thoát khỏi sự phòng vệ. Và khi chúng ta hiểu bản thân, chúng ta sẵn sàng thiết lập tình bạn sâu đậm với người khác hơn.  Trở nên tốt hơn trong việc thiết lập những sự gắn bó lâu dài, chúng ta không giống với những thứ trong quá khứ, những thứ gia cố cho con người xưa cũ, tiêu cực. Khi chúng ta làm được những điều này, chắc chắn có thể sẽ cảm thấy khó khăn. Sự nội tâm làm cho chúng ta cảm thấy khổ sở, nhưng nó cũng làm chúng ta thấy an toàn trong vỏ bọc của mình. Những sự phòng vệ  cũng vậy, chúng giữ cho chúng ta tồn tại trong một trạng thái cũ kĩ, quen thuộc. Chúng ta có thể tìm được những người bạn ân cần có thể giúp ta vượt qua sự nội tâm của mình, nhưng hành động thật sự bắt đầu từ chính bản thân mỗi người, với việc kiên định tìm kiếm sức mạnh để xóa bỏ kẻ thù bên trong, với việc tin tưởng rằng chúng ta xứng đáng được yêu thương, và với việc mở rộng vòng tay chào đón mọi người vào cuộc sống của chính mình.

Tác Giả: Nông Thị Yến Nhi – ĐHKHXH&NV

Kết bạn và theo dõi facebook của tác giả tại link: https://www.facebook.com/my.ruly.5

                 --------------------------------

Bạn đam mê viết lách, nhận giải thưởng (1 triệu VNĐ / tháng, sách, chứng nhận Social Impact Awards) và muốn được tạo thương hiệu cá nhân tới hàng triệu người trong cộng đồng của YBOX.VN? Xem chi tiết tại link: http://bit.ly/TrietHocTuoiTre-Info