* Bài viết được trình bày dưới dạng song ngữ Việt - Anh

Trầm cảm (Rối loạn trầm cảm dạng điển hình hay thường gặp) là một bệnh lý tâm thần ảnh hưởng tiêu cực lên cảm xúc, suy nghĩ và hành động của bạn. May mắn thay, đây là căn bệnh có thể điều trị được. Trầm cảm gây ra cảm giác buồn bã, làm mất hứng thú vào những hoạt động mà bình thường người bệnh vẫn thích làm. Nó có thể dẫn đến hàng loạt những vấn đề lên cơ thể và cảm xúc và có thể làm suy giảm khả năng vận hành cuộc sống, cả ở nơi làm việc và ở nhà.

Depression (major depressive disorder) is a common and serious medical illness that negatively affects how you feel, the way you think and how you act. Fortunately, it is also treatable. Depression causes feelings of sadness and/or a loss of interest in activities once enjoyed. It can lead to a variety of emotional and physical problems and can decrease a person’s ability to function at work and at home.

Nguồn: The Ascent

 

Các triệu chứng của trầm cảm có thể biến động từ nhẹ đến nặng và có thể bao gồm: Depression symptoms can vary from mild to severe and can include:

– Cảm thấy buồn bã hoặc tâm trạng trì trệ. Feeling sad or having a depressed mood

– Cảm thấy mất hứng thú hoặc không còn tận hưởng những hoạt động mà bình thường mình vẫn thích. Loss of interest or pleasure in activities once enjoyed

– Thay đổi khẩu vị – cân nặng, giảm hoặc tăng cân không liên quan đến chế độ ăn. Changes in appetite — weight loss or gain unrelated to dieting

– Khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều. Trouble sleeping or sleeping too much

– Năng lượng giảm sút, mệt mỏi tăng. Loss of energy or increased fatigue

– Ngày càng có nhiều các chuyển động cơ thể không mục đích (ví dụ như siết chặt hoặc đi tới đi lui), di chuyển hay nói năng chậm chạp (đây là những hành vi có thể quan sát được). Increase in purposeless physical activity (e.g., hand-wringing or pacing) or slowed movements and speech (actions observable by others)

– Cảm thấy bản thân không có giá trị gì và mặc cảm tội lỗi. Feeling worthless or guilty

– Gặp khó khăn trong việc suy nghĩ, tập trung hoặc đưa ra quyết định. Difficulty thinking, concentrating or making decisions

– Nghĩ đến cái chết hoặc tự sát. Thoughts of death or suicide

Các triệu chứng phải kéo dài ít nhất 2 tuần thì chẩn đoán kết luận mắc trầm cảm. Symptoms must last at least two weeks for a diagnosis of depression.

Bên cạnh đó, các bệnh lý khác (ví dụ như các vấn đề về tuyến giáp, u não hoặc thiếu hụt vitamin) có thể gây ra những triệu chứng tương tự như trầm cảm nên ta cần loại trừ các lý do khác về sức khỏe nói chung.

Also, medical conditions (e.g., thyroid problems, a brain tumor or vitamin deficiency) can mimic symptoms of depression so it is important to rule out general medical causes.

Trầm cảm ảnh hưởng lên khoảng 1/15 (6,7%) dân số trưởng thành trong một năm. Và cứ 6 người thì có 1 người sẽ mắc trầm cảm trong một khoảng thời gian nào đó trong cuộc đời. Trầm cảm có thể đến bất cứ lúc nào, nhưng trung bình bệnh xuất hiện lần đầu vào cuối những năm thanh thiếu niên đến khoảng thời gian giữa những năm 20 tuổi. Trầm cảm có xu hướng xuất hiện ở nữ giới nhiều hơn nam giới. Một số nghiên cứu cho thấy 1/3 phụ nữ sẽ trải qua giai đoạn trầm cảm dạng thường gặp trong cuộc đời.

Depression affects an estimated one in 15 adults (6.7%) in any given year. And one in six people (16.6%) will experience depression at some time in their life. Depression can strike at any time, but on average, first appears during the late teens to mid-20s. Women are more likely than men to experience depression. Some studies show that one-third of women will experience a major depressive episode in their lifetime.

Trầm cảm khác với nỗi buồn hoặc nỗi đau khổ/Mất mát người thân. Depression Is Different From Sadness or Grief/Bereavement

Nguồn: Healthyplace.com

Sự ra đi của người thân, mất việc hoặc một mối quan hệ kết thúc là những trải nghiệm khó khăn mà một người phải chịu đựng. Việc cảm thấy buồn hay đau khổ trước những tình huống đó là rất bình thường. Người có những trải nghiệm mất mát đó thường moo tả bản thân “cảm thấy trầm cảm”.

The death of a loved one, loss of a job or the ending of a relationship are difficult experiences for a person to endure. It is normal for feelings of sadness or grief to develop in response to such situations. Those experiencing loss often might describe themselves as being “depressed.”

Nhưng buồn bã không giống trầm cảm. Quá trình cảm thấy đau buồn này là một cái gì đó rất đỗi tự nhiên, đặc thù ở mỗi cá nhân và cũng có nhiều điểm giống với đặc điểm của trầm cảm. Cả nỗi đau khổ và trầm cảm đều là nỗi buồn sâu sắc và không còn duy trì được những hoạt động hằng ngày. Những điểm khác nhau quan trọng giữa hai hiện tượng này là:

But being sad is not the same as having depression. The grieving process is natural and unique to each individual and shares some of the same features of depression. Both grief and depression may involve intense sadness and withdrawal from usual activities. They are also different in important ways:

– Ở nỗi buồn, cảm giác đau đớn đến như những cơn sóng, thường đan xen với những ký ức tích cực về người đã mất. Ở trầm cảm dạng điển hình, tâm trạng và/hoặc mối quan tâm (thú vui) bị suy giảm trong khoảng gần hai tuần.

In grief, painful feelings come in waves, often intermixed with positive memories of the deceased. In major depression, mood and/or interest (pleasure) are decreased for most of two weeks.

Ở nỗi buồn, lòng tự trọng thường vẫn được duy trì. Ở trầm cảm dạng điển hình, cảm giác chán ghét và thấy bản thân không có giá trị là khá phổ biến.

In grief, self-esteem is usually maintained. In major depression, feelings of worthlessness and self-loathing are common.

Đối với một số người, cái chết của người thân có thể đưa đến trầm cảm dạng điển hình. Mất việc hay trở thành nạn nhân của của một vụ xâm hại cơ thể hoặc một thiên tai có thể đưa đến trầm cảm ở một số người. Khi nỗi buồn và trầm cảm cùng hiện diện, nỗi buồn đó sẽ càng  sâu sắc và kéo dài hơn nỗi buồn bình thường khi không có trầm cảm. Mặc dù có nhiều điểm trùng lặp giữa một nỗi buồn bình thường và trầm cảm nhưng đây là hai phạm trù hoàn toàn khác nhau. Phân biệt được chúng có thể giúp tìm ra sự giúp đỡ, hỗ trợ hay điều trị cần thiết.

For some people, the death of a loved one can bring on major depression. Losing a job or being a victim of a physical assault or a major disaster can lead to depression for some people. When grief and depression co-exist, the grief is more severe and lasts longer than grief without depression. Despite some overlap between grief and depression, they are different. Distinguishing between them can help people get the help, support or treatment they need.

Nguồn: FB/The Idealist

Các yếu tố nguy cơ gây mắc Trầm cảm. Risk Factors for Depression

Trầm cảm có thể ảnh hưởng tới bất kỳ ai – ngay cả một người tưởng như đang có một cuộc sống lý tưởng.

Depression can affect anyone—even a person who appears to live in relatively ideal circumstances.

Một vài yếu tố có thể góp phần hình thành bệnh lý này: Several factors can play a role in depression:

– Sinh hóa: Những khác biệt ở một số chất hóa học trong não bộ có thể góp phần hình thành những triệu chứng trầm cảm.

Biochemistry: Differences in certain chemicals in the brain may contribute to symptoms of depression.

– Di truyền: Trầm cảm có thể truyền từ thành viên này sang thành viên khác trong gia đình. Ví dụ, nếu một người trong cặp sinh đôi cùng trứng bị trầm cảm, khả năng người kia cũng bị trầm cảm tại một thời điểm nào đó trong đời là 70%.

Genetics: Depression can run in families. For example, if one identical twin has depression, the other has a 70 percent chance of having the illness sometime in life.

Tính cách: Những người có lòng tự trọng thấp, dễ bị căng thẳng, hoặc người có tính cách bi quan sẽ dễ mắc trầm cảm hơn.

Personality: People with low self-esteem, who are easily overwhelmed by stress, or who are generally pessimistic appear to be more likely to experience depression.

Các yếu tố môi trường: tiếp xúc liên tục với bạo lực, bị bỏ bê, lạm dụng hoặc nghèo đói có thể khiến một số người dễ bị tổn thương trước căn bệnh trầm cảm hơn.

Environmental factors: Continuous exposure to violence, neglect, abuse or poverty may make some people more vulnerable to depression.

Điều trị trầm cảm như thế nào? How Is Depression Treated?

Trầm cảm là một trong số những rối loạn tâm thần hoàn toàn có thể điều trị được. Khoảng 80 đến 90% người bệnh trầm cảm phản ứng tốt với điều trị. Hầu hết bệnh nhân đều cảm thấy triệu chứng của mình đỡ hơn.

Depression is among the most treatable of mental disorders. Between 80 percent and 90 percent of people with depression eventually respond well to treatment. Almost all patients gain some relief from their symptoms.

Trước khi chẩn đoán hay điều trị, nhân viên y tế nên thực hiện một đánh giá chẩn đoán kỹ lưỡng, bao gồm một cuộc gặp gỡ trao đổi và thực hiện kiểm tra sức khỏe nếu được. Trong một số trường hợp, cần thực hiện xét nghiệm máu để đảm bảo rằng các triệu chứng xuất hiện không phải là do các vấn đề liên quan đến tuyến giáp. Đánh giá được thực hiện nhằm xác định những triệu chứng cụ thể, bệnh sử cá nhân và gia đình, các yếu tố văn hóa và các yếu tố môi trường để đưa đến chẩn đoán, từ đó lên kế hoạch hành động.

Before a diagnosis or treatment, a health professional should conduct a thorough diagnostic evaluation, including an interview and possibly a physical examination. In some cases, a blood test might be done to make sure the depression is not due to a medical condition like a thyroid problem. The evaluation is to identify specific symptoms, medical and family history, cultural factors and environmental factors to arrive at a diagnosis and plan a course of action.

Thuốc điều trị: Sự vận hành của các chất hóa học trong não có thể góp phần gây mắc trầm cảm ở một người và ảnh hưởng lên quá trình điều trị. Vì lí do này, thuốc chống trầm cảm có thể giúp điều chỉnh các chất hóa học trong não. Những thuốc này không phải thuốc giảm đau, thuốc kích thích hoặc thuốc an thần. Chúng không “kiến tạo” hành vi. Thuốc chống trầm cảm nói chung không có tác dụng kích thích gì lên người không mắc trầm cảm.

Medication: Brain chemistry may contribute to an individual’s depression and may factor into their treatment. For this reason, antidepressants might be prescribed to help modify one’s brain chemistry. These medications are not sedatives, “uppers” or tranquilizers. They are not habit-forming. Generally antidepressant medications have no stimulating effect on people not experiencing depression.

Thuốc chống trầm cảm có thể cải thiện tình hình trong vòng 1 hay 2 tuần đầu sử dụng. Tác dụng đầy đủ có thể đến sau 2 đến 3 tháng. Nếu một bệnh nhân có ít hoặc không có tiến triển nào sau một vài tuần, bác sĩ tâm thần có thể thay đổi liều lượng thuốc hoặc bổ sung thêm thuốc chống trầm cảm khác. Trong một số trường hợp có thể thêm một số thuốc hướng thần. Quan trọng là bệnh nhân phải cho bác sĩ biết thuốc có tác dụng hay bản thân có chịu tác dụng phụ gì không.

Antidepressants may produce some improvement within the first week or two of use. Full benefits may not be seen for two to three months. If a patient feels little or no improvement after several weeks, his or her psychiatrist can alter the dose of the medication or add or substitute another antidepressant. In some situations other psychotropic medications may be helpful. It is important to let your doctor know if a medication does not work or if you experience side effects.

Các bác sĩ tâm thần thường khuyến nghị bệnh nhân tiếp tục uống thuốc trong ít nhất sáu tháng sau khi các triệu chứng được cải thiện. Điều trị duy trì lâu dài có thể được thực hiện để giảm thiểu nguy cơ cho nhóm người có nguy cơ cao.

Psychiatrists usually recommend that patients continue to take medication for six or more months after symptoms have improved. Longer-term maintenance treatment may be suggested to decrease the risk of future episodes for certain people at high risk.

– Tâm lý trị liệu: Tâm lý trị liệu, hay “liệu pháp trò chuyện”, đôi khi được áp dụng như một hình thức điều trị độc lập cho trầm cảm dạng nhẹ; đối với trầm cảm dạng trung bình đến nặng, tâm lý trị liệu sẽ được kết hợp với các loại thuốc chống trầm cảm. Liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT) đã được chứng minh là có hiệu quả trong điều trị chứng trầm cảm. CBT là một dạng trị liệu tập trung vào hiện tại và giải quyết vấn đề. CBT giúp người bệnh nhận ra những dạng suy nghĩ méo mó và rồi giúp người bệnh thay đổi suy nghĩ và hành vi.

Psychotherapy: Psychotherapy, or “talk therapy,” is sometimes used alone for treatment of mild depression; for moderate to severe depression, psychotherapy is often used in along with antidepressant medications. Cognitive behavioral therapy (CBT) has been found to be effective in treating depression. CBT is a form of therapy focused on the present and problem solving. CBT helps a person to recognize distorted thinking and then change behaviors and thinking.

Tâm lý trị liệu có thể áp dụng cho cá nhân riếng lẻ, nhưng những người khác cũng có thể cùng tham gia. Ví dụ, liệu pháp gia đình hay liệu pháp cặp đôi có thể giúp giải quyết các vấn đề phát sinh từ các mối quan hệ này. Liệu pháp tư vấn nhóm áp dụng cho những người mắc bệnh giống nhau.

Psychotherapy may involve only the individual, but it can include others. For example, family or couples therapy can help address issues within these close relationships. Group therapy involves people with similar illnesses.

Tùy thuộc vào tính nghiêm trọng của căn bệnh, quá trình điều trị có thể kéo dài một vài tuần hoặc lâu hơn. Trong nhiều trường hợp, nhiều chuyển biến tích cực rõ ràng thấy ngay được trong các phiên trao đổi từ 10 đến 15 phút.

Depending on the severity of the depression, treatment can take a few weeks or much longer. In many cases, significant improvement can be made in 10 to 15 sessions.

Liệu pháp choáng điện (ECT) là một dạng trị liệu y khoa được sử dụng nhiều nhất cho các bệnh nhân mắc trầm cảm dạng điển hình hoặc rối loạn lưỡng cực, những người không đáp ứng lại các hình thức điều trị khác. Tại đây, bệnh nhân được kích điện não trong trạng thái gây mê. Thường thì bệnh nhân sẽ tiếp nhận liệu pháp choáng điện này 2 đến 3 lần một tuần với tổng số 6 đến 12 lần điều trị. Liệu pháp choáng điện đã được đưa vào sử dụng từ những năm 1940, và rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra sự cải thiện đáng kể của bệnh nhân. Liệu pháp này thường được thực hiện bởi một đội ngũ nhân viên y tế được đào tạo bài bản, bao gồm một bác sĩ tâm thần, một chuyên viên gây mê và một điều dưỡng hoặc phụ tá bác sĩ.

Electroconvulsive Therapy (ECT) is a medical treatment most commonly used for patients with severe major depression or bipolar disorder who have not responded to other treatments. It involves a brief electrical stimulation of the brain while the patient is under anesthesia. A patient typically receives ECT two to three times a week for a total of six to 12 treatments. ECT has been used since the 1940s, and many years of research have led to major improvements. It is usually managed by a team of trained medical professionals including a psychiatrist, an anesthesiologist and a nurse or physician assistant.

Tự lực và khả năng ứng phó. Self-help and Coping

Chúng ta có thể thực hiện rất nhiều biện pháp để giảm thiểu các triệu chứng của trầm cảm. Đối với nhiều người, những bài tập luyện thường ngày sẽ giúp tạo ra những cảm xúc tích cực và cải thiện tâm trạng. Ngủ đủ giấc hằng ngày, chế độ ăn uống lành mạnh và tránh xa rượu bia (Một dạng chất gây trầm cảm) có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng của căn bệnh này.

There are a number of things people can do to help reduce the symptoms of depression. For many people, regular exercise helps create positive feeling and improve mood. Getting enough quality sleep on a regular basis, eating a healthy diet and avoiding alcohol (a depressant) can also help reduce symptoms of depression.

Trầm cảm là một bệnh lý có thật và mọi người đều sẽ được hỗ trợ. Chẩn đoán và điều trị phù hợp sẽ giúp hầu hết người bệnh vượt. Nếu bạn đang có những triệu chứng của trầm cảm, bước đầu tiên cần làm là trao đổi với bác sĩ của gia đình bạn hoặc một bác sĩ tâm thần. Trò chuyện với họ về những mối bận tâm của bạn và yêu cầu được kiểm tra đánh giá kỹ lưỡng. Đây là bước đi đầu tiên trong quá trình giải quyết những nhu cầu liên quan đến sức khỏe tâm thần.

Depression is a real illness and help is available. With proper diagnosis and treatment, the vast majority of people with depression will overcome it. If you are experiencing symptoms of depression, a first step is to see your family physician or psychiatrist. Talk about your concerns and request a thorough evaluation. This is a start to addressing mental health needs.

Nguồn: https://www.psychiatry.org/patients-families/depression/what-is-depression

Dịch: Như Trang (trangtamly.blog)