Tổng hợp các cuốn sách phải đọc được giao cho học sinh ở khắp nơi sẽ mở rộng tầm nhìn và kệ sách của bạn.

Ở Mỹ, hầu hết học sinh đều phải đọc qua Giết con chim nhại. Tiểu thuyết kinh điển này là sự kết hợp giữa câu chuyện trưởng thành cảm động và các vấn đề nổi trội như nạn phân biệt chủng tộc và sự bất công trong pháp luật. Việc đọc tiểu thuyết này thật sự là một phần không thể thiếu của giáo dục Mỹ khiến chúng tôi tự hỏi: Những cuốn sách kinh điển nào đưa giao cho các học sinh ở nơi khác?

Chúng tôi đã đăng câu hỏi tới TED-Ed Innovative Educators và các thành viên của cộng đồng Ted-Ed. Mọi người trên toàn cầu đã trả lời và chúng tôi chọn lọc danh sách tập trung vào các tác giả theo địa phương. Nhiều câu trả lời đã chứng minh tại đất nước của họ cũng có một số cuốn sách hoàn toàn bắt buộc giống như ở Mỹ. Hãy xem thử các học sinh từ Ai-len đến Iran, Ghana đến Đức và Việt Nam phải đọc những gì và lí do tại sao:

1. Afghanistan – Quran (Kinh Coran)

Nội dung: Sự soi sáng của Chúa được truyền cho Đấng tiên tri Mohamed, đây là văn bản tôn giáo chính của đạo Hồi và cũng là một trong các tác phẩm lớn của văn học Ả-rập.

Lí do: “Nói chung thì không có văn hóa đọc tiểu thuyết ở nước tôi. Cuốn sách duy nhất phải đọc ở trường là kinh Coran và mọi được khuyến khích đọc nó từ bé.” – theo Farokh Attah

2. Albania – Kronikë në gur (Chronicle in Stone) (1971) – Ismail Kadare

Nội dung: Tiểu thuyết này được kể dưới góc nhìn của một đứa trẻ về sự tàn phá từ các quân xâm lược khác nhau (phát xít Ý, Hy Lạp và phát xít Đức) ở thành phố nhỏ Albania trong Thế chiến thứ hai.

Lí do: Kadare là một trong những nhà văn Albania đáng nể nhất, ông đã được đề cử Nobel văn học nhiều lần. Cuốn sách này “sẽ giúp bạn nhìn nhận một cách rõ ràng việc Thế chiến thứ hai tác động thế nào đến những người sống trong cuộc chiến. Nó cũng sẽ cho bạn thấy tinh thần lạc quan trong thời điểm khó khăn vì cuốn sách đến từ góc nhìn của một đứa trẻ.” – theo Vaitson Çumaku

3. Úc – Tomorrow, When the War Began(1993) – John Marsden

Nội dung: Một cô gái trẻ cùng bạn bè quay về từ chuyến cắm trại để tìm hiểu quân ngoại xâm chưa được nhận biết nào xâm lược nước Úc.

Lí do: Cuốn sách này “nói lên nỗi sợ xâm lược và tình thần chiến đấu của chúng tôi. Nó cũng miêu tả sự rộng lớn và các mối nguy hiểm tiềm tàng trong thiên nhiên ở nước chúng tôi một cách đẹp đẽ.” – theo Beth James Waters

4. Áo – Faust (1787) – Johann Wolfgang von Goethe

Nội dung: Trong vở kịch này, một học giả tên Faust đã tạo một hiệp ước với ác quỷ Mephistopheles vì bất mãn với cuộc đời. Ác quỷ nói hắn sẽ ban cho Faust một khoảnh khắc tuyệt đỉnh, nhưng đổi lại Faust phải làm người hầu cho hắn ở địa ngục mãi mãi. Nhờ sự can thiệp của ác quỷ, Faust đã yêu một cô gái trẻ đẹp tên Gretchen. Bi kịch bắt đầu từ đây.

Lí do: Vở kịch dấy lên nhiều tranh cãi thuộc triết học gồm giữa khoa học với tâm linh, lý trí với đam mê, sự cứu rỗi với hủy diệt, và “nó có thể được truyền tải theo nhiều hướng. Faust không dễ hiểu như các tác phẩm văn học hiện đại, nên nó kích thích học sinh nghĩ khác đi.” – theo Barbara Paulmayer. Thêm vào đó, cốt truyện và chủ đề của nó vẫn còn ảnh hưởng đến nhiều tác phẩm sau này.

Tựa sách: Faust
Tác giả: Johann Wolfgang von Goethe
Công ty phát hành: Nhã Nam
Nhà xuất bản: NXB Văn Học
Kích thước: 16 x 24 cm
Số trang: 580
Ngày xuất bản: 12-2015

5+6. Bosnia; Serbia – Na drini ćuprija (Nhịp cầu trên sông Drina) (1945) – Ivo Andrić

Nội dung: Tựa tiếng Anh The Bridge on the Drina. Tiểu thuyết này trải dài qua 300 năm ở một thị trấn nhỏ gần chiếc cầu Mehmed Pasha Sokolović. Câu chuyện bắt đầu từ câu cầu được xây dựng ở thế kỉ 16 dưới đế chế Ottoman đến khi nó bị phá hủy một phần trong Thế chiến thứ nhất.

Lí do: Andrić đã nhận được giải Nobel và cho đến nay thì ông là người duy nhất đến từ Serbia, Croatia và Bosnia đạt giải này. “Đây thật sự là một cuốn sách trường tồn với thời gian. Chủ đề và những câu chuyện vẫn còn áp dụng cho nhân loại ngày nay. Cây cầu đóng vai trò như một người chứng kiến câm lặng từ lúc đế chế ra đời rồi sụp đổ, cuộc sống thăng trầm của người dân cũng như những đất nước được hình thành rồi suy tàn“.

7. Brazil – Morte e vida Severina (The Death of a Severino) (1955) – João Cabral de Melo Neto

Nội dung: Vở kịch theo dạng thơ này kể về hành trình gian khổ của người đàn ông chạy trốn khỏi vùng đất khô cằn và nghèo đói ở Brazil để đi tìm cuộc sống tốt đẹp hơn.

Lí do: “Nó cho chúng ta thấy những tình trạng đối lập mà đất nước đã và đang tồn tại giữa dân nghèo, sự bất bình đẳng, sự thờ ơ và con người câm lặng với dân cư thành phố cùng tất cả thuận lợi cũng như khoảng cách giữa hai nhóm người này” – theo Andrea Rodrigues

8. Bungaria – Under the Yoke (1894) – Ivan Vazov

Nội dung: Tiểu thuyết này kể về câu chuyện diễn ra tại một làng người Bungaria dưới thời Ottoman thống trị, miêu tả cuộc khởi nghĩa thất bại vào những năm 1870 châm ngòi cho sự tan rã của đất nước. Phần lớn nhân vật bao gồm dân làng thuộc hai bên chiến tuyến.

Lí do: Nguyên nhân đầu tiên Vazov được xem như là cha đẻ của văn học Bungaria. Thêm vào đó, “việc bị đế chế Ottoman đô hộ và sự đấu tranh vì nền độc lập hình thành đức tính truyền thống của người Bungaria khiến cuốn sách này được yêu mến mãi mãi.” – theo Kristine O’Malley

9. Canada – The Wars (1977) – Timothy Findley

Nội dung: Chàng trai Canada 19 tuổi Robert Ross cố gắng đối mặt trước cái chết của chị gái bằng cách nhập ngũ trong Thế chiến thứ nhất. Bị thống trị bởi con quỷ dữ trong chính mình, cậu đi đến Pháp chiến đấu trong những đường hầm và nhìn thấy điều tồi tệ nhất của chiến tranh và nhân loại.

Lí do: “Đây là một tiểu thuyết Canada có tính tượng hình. Miêu tả của cuộc chiến chân thực đến tàn nhẫn, đau đớn và đối diện với thế giới không lòng trắc ẩn bằng cách riêng của nó.” – theo  Karen Goepen-Wee

10. Chile – Sub Terra (1904) – Baldomero Lillo

Nội dung: Tuyển tập truyện ngắn về cuộc sống cực nhọc, kiệt quệ và nguy hiểm của những người thọ mỏ ở miền nam Chile cuối thế kỉ 19.

Lí do: “Sub Terra tượng trưng cho một phần quan trọng trong lịch sử Chile. Những câu chuyện này cho học sinh thấy được cuộc sống hoàn toàn khác với hiện tại của họ, giúp học sinh trân trọng những gì họ có ngày nay. Các câu chuyện cũng nhấn mạnh các giá trị gia đình và đề cao công lao cha mẹ.” – theo Natalia Salamanca Moreno

11. Trung Quốc – Luận ngữ – Khổng Tử

Nội dung: Cuốn sách này là tổng hợp các lời dạy của Khổng Tử. Người ta tin rằng cuốn sách được viết khoảng từ năm 475 đến 221 trước Công nguyên.

Lí do: “Giáo viên muốn học sinh học nhân cách tốt từ Luận ngữ như tôn trọng cha mẹ, không phân biệt giàu nghèo và sử dụng tư duy phản biện. Cuốn sách này duy trì nền tảng văn hóa Trung Quốc.” – theo Aylee Lu

12. Colombia –  Cien años de Soledad (Trăm năm cô đơn) (1967) – Gabriel García Márquez

Nội dung: Tác phẩm hư cấu tiên phong của chủ nghĩa hiện thực này mô tả sự hình thành và sụp đổ của một thị trấn người Colombia tưởng tượng qua năm thế hệ nhà Buendia đầu thế kỉ 19.

Lí do: Márquez được xem là một trong những nhà văn nổi tiếng trong tiếng Tây Ban Nha, ông được trao giải Nobel văn học vào năm 1982. Tiểu thuyết này mô tả nạn bạo lưc đã gây hại cho người Colombia hàng thập kỉ, và “cho thấy biết bao sự mục nát và đau khổ người Colombia chịu đựng nhưng có một điều là chúng tôi không bỏ cuộc.” – theo Daniela Ramirez Barreto.

Tựa sách: Trăm năm cô đơn
Tác giả: Gabriel Garcia Marquez
Nhà xuất bản: NXB Văn Học

13. Cộng hòa Síp – The Murderess (1903) – Alexandros Papadiamantis

Nội dung: Truyện ngắn về người phụ nữ lớn tuổi tên Hadoula sống trên một hòn đảo của Skiathos. Bà giết chết các cô gái trẻ nghèo như kiểu cái chết thanh thản vì bà thấy viễn cảnh tương lai của họ có hạn và ảm đạm.

Lí do: “Truyện làm rõ vai trò của phụ nữ và vai trò giới tính trong hôn nhân – đây là những điều quan trọng ở Cộng hòa Síp và Hy Lạp và nó giúp học sinh quyết định hành vi nào của phụ nữ có trái đạo đức hay không.” – theo Evanthia Poyiatzi

14. Ai Cập – The Days (1935) – Taha Hussein

Nội dung: Cuốn sách là tự truyện của nhà trí thức và nhà văn Hussein, ông sống từ 1889 đến 1973. Ông bị mù lúc ba tuổi nhưng lại trở thành Bộ trưởng bộ giáo dục ở nước mình khi lớn lên, ông cũng là một trong những nhân tố có ảnh hưởng nhất với văn học Ai Cập.

Lí do: Cuốn sách dạy học sinh “tầm quan trọng của việc trau dồi kiến thức, sự cần thiết để chống lại truyền thống và tác hại của ngu dốt ở mỗi cá nhân trong cộng đồng” – theo Mahmoud Attalla

15. Phần Lan – Seitsemän veljestä (Seven Brothers) (1870) – Aleksis Kivi

Nội dung: Cuốn sách về xung đột gia đình giữa bảy anh em và những khó khăn của họ ở cùng nông thôn Phần Lan. Cuối cùng họ lớn lên và trưởng thành thành công dân tốt trong cộng đồng.

Lí do: Người ta tin rằng đây là tiểu thuyết Phần Lan đầu tiên của tác giả Phần Lan viết bằng ngôn ngữ Phần Lan về người dân thường. “Đây được xem là tiểu thuyết dân tộc của Phần Lan viết về tính ương bướng của họ.” – theo Jaani Länsiö

16. Đức – Tagebuch der Anne Frank (Nhật ký của Anne Frank) (1947) – Anne Frank

Nội dung: Nhật ký này của một cô bé Do Thái tên Anne Frank khi cô ẩn nấp cùng gia đình ở Amsterdam đang bị Đức quốc xã chiếm giữ.

Lí do: “Chúng ta không bao giờ được quên điều những điều khủng khiếp được tạo ta bởi những kẻ suy nghĩ hạn hẹp” – theo Charlotte Böhm

Tựa sách: Nhật Ký Anne Frank
Tác giả: Anne Frank
Công ty phát hành: Đông A
Nhà xuất bản: NXB Văn Học
Kích thước: 13 x 20.5 cm
Số trang: 391
Ngày xuất bản: 06-2016

17+18. Ghana; Nigeria – Things Fall Apart(Quê hương tan rã) (1958) – Chinua Achebe

Nội dung: Bối cảnh diễn ra ở Nigeria những năm 90, tiểu thuyết theo chân Okonkwo – thủ lĩnh cũng là nhà vô địch đấu vật của người Igbo, hành trình đến quyền lực và vinh quang của ông cũng như thất bại được đoán trước khi ông chống lại thực dân da trắng.

Lí do: “Trên bề nổi, nó là sự ca tụng truyền thống châu Phi và sự biến mất của những tư tưởng này trước sự đổ bộ của truyền giáo. Tuy nhiên, sâu bên trong là cái nhìn phê phán về quan niệm và hạn chế của người châu Phi và phẩm chất đàn ông bộ lạc.”

Tựa sách: Quê Hương Tan Rã
Tác giả: Chinua Achebe
Công ty phát hành: Nhã Nam
Nhà xuất bản: NXB Văn Hoá Sài Gòn
Kích thước: 13 x 20.5 cm
Ngày xuất bản: 03-2008

19. Indonesia – Laskar Pelangi (Chiến Binh Cầu Vồng) (2005) – Andrea Hirata

Nội dung: Tựa tiếng Anh là Rainbow Troops. Tiểu thuyết dựa trên sự kiện có thật về 10 học sinh tại ngôi làng hẻo lánh ở Indonesia, dưới sự giúp đỡ của cặp vợ chồng giáo viên nhiệt huyết, chúng học được cách đứng lên bảo vệ chính mình và cộng đồng của chúng.

Lí do: Tiểu thuyết dạy về “sự hy sinh, cống hiến, chăm chỉ, đam mê, tình anh em, tình bạn, sự lạc quan và sự kiên trì đối mặt với thử thách” – theo Mahrukh Bashi

Tựa sách: Chiến Binh Cầu Vồng
Tác giả: Andrea Hirata
Dịch giả: Dạ Thảo
Công ty phát hành: Nhã Nam
Nhà xuất bản: NXB Hội Nhà Văn
Kích thước: 14 x 20.5 cm
Số trang: 428
Ngày xuất bản: 06-2012

20. Ấn Độ – Autobiography: The Story of My Experiments With Truth (1927-1929) – Mohandas K. Gandhi

Nội dung: Hồi ký của nhà lãnh đạo Ấn Độ bao gồm cuộc đời của ông từ thời thơ ấu tới lúc 50 tuổi.

Lí do: “Cuốn sách đề cao tồn tại của cuộc đời có nhân phẩm, điều này chỉ có thể tồn tại qua sự thật và việc không dùng bạo lực.” – theo Bismi Sain

21. Iran – Các bài thơ của tác giả Hafiz, Sa’Addi, Ferdowsi, Rumi và Khayyam

Nội dung: Tình yêu, vẻ đẹp, niềm vui và các chủ đề khác

Lí do: “Ở Iran, tiểu thuyết còn là hình thức văn học khá mới mẻ. Nhưng các tác phẩm văn học kinh điển của chúng tôi đa dạng về thơ và nhà thơ. Mỗi bài thơ đều có giá trị khác nhau.” – theo Naoimh Morton

22. Ai-len – Ice Man: the Adventures of an Irish Antarctic Hero (2010) – Michael Smith

Nội dung: Tiểu sử về Tom Crean, cậu bé người Ai-len bỏ nhà đi năm 15 tuổi để tham  gia cuộc hành trình đến Nam Cực của thuyền trưởng Robert Falcon Scott. Cậu cũng là thành viên trong cuộc thám hiểm dài ngày của Ernest Shackleton.

Lí do: “Cuốn sách cho thấy được những nhà thám hiểm Ai-len đầy hoài bão có khả năng vượt qua khó khăn và bằng sự chăm chỉ, tập trung và kiên trì thì mọi thứ đều có thể.” – theo Naoimh Morton

23. Ý – I Promessi Sposi (Những Kẻ Đính Hôn) (1827) – Alessandro Manzoni

Nội dung: Tựa tiếng Anh The Betrothed. Tiểu thuyết lấy bối cảnh ở miền bắc nước Ý vào nửa đâu thế kỉ 17. Ý lúc này chưa thực sự là một đất nước, cuốn sách cho thấy cuộc sống của dân làng dưới sự đàn áp của người Tây Ban Nha cũng như tác hại của bệnh dịch khiến hàng loạt người chết.

Lí do: “I Promessi Sposi là một trong hai trụ cột của văn học Ý. Nó vẫn còn nguyên giá trị đến ngày này vì đã giúp hình thành nên nền tảng của tiếng Ý.” – theo Sofia Ramundo

Tựa sách: Những Kẻ Đính Hôn
Tác giả: Alessandro Manzoni
Dịch giả: Nguyễn Duy Lập
Nhà xuất bản: NXB Văn Học
Phát hành: 1988

24. Pakistan – The Reluctant Fundamentalist(2007) – Mohsin Hamid

Nội dung: Tiểu thuyết bán chạy quốc tế này là câu chuyện của một người Pakistan khi anh ở Mỹ trong thời gian trước và sau sự kiện 11/9/2001 xảy ra.

Lí do: “Cuốn sách này chạm đến sự tiến thoái lưỡng nan mà người Parkistan hiện đại đang đối mặt, họ chật vật với những quan niệm cơ bản và cố gắng đi tìm ca tính của bản thân.”

25. Philipines – Noli Me Tangere (Touch Me Not) (1887) – Jose Rizal

Nội dung: Rizal đã trở thành người hùng của cách mạng Philipines và tiểu thuyết của ông mô tả xã hội Philipin dưới sự thống trị tàn bạo, áp bức và độc đoán của người Tây Ban Nha.

Lí do: Bằng sự kết hợp giữa câu chuyện xúc động và thông điệp của nhà hoạt động chính trị, tiểu thuyết được so sánh với Túp lều bác Tom của Harriet Beecher Stowe. Cuốn sách được dạy để giúp học sinh “biết ơn công lao của cha ông trong công cuộc giành độc lập.” – theo John Eric Uy

26. Nga – War and Peace (Chiến tranh và hòa bình) (1869) -Leo Tolstoy

Nội dung: Tiểu thuyết sử thi về cuộc đời và tình yêu của năm gia đình trong thời gian từ năm 1805 đến khi cuộc chinh phạt Nga của Napoleon diễn ra năm 1812.

Lí do: Chiến tranh và hòa bình “nói về các khía cạnh cơ bản của cuộc sống: cách để trở nên có ích cho cộng đồng, cách tha thứ và cách được tôn trọng. Tôi tin rằng mọi người đều trải qua các tình huống tương tự như các nhân vật Natasha, Pierre và hoàng tử Andrei của Tolstoy.” – theo Valentina Ishmanova

Tựa sách: Chiến Tranh và Hòa Bình
Tác giả: Leo Tolstoy
Nhà xuất bản: NXB Văn Học

27. Mỹ – To Kill A Mockingbird (Giết con chim nhại) (1960) – Harper Lee

Nội dung: Một tiểu thuyết kinh điển về Nam Mỹ những năm 30 khắc họa nạn phân biệt chủng tộc, phân biệt giới tính và sự bất công đã hình thành nên lịch sử nước Mỹ như thế nào (vẫn còn gây hại đến ngày nay).

Lí do: “Chúng ta vẫn còn phải đối mặt với nạn phân biệt chủng tộc và các định kiến ăn sâu đặc biệt là trong hệ thống pháp luật ở Mỹ.” – theo Shaun McGovern

Tựa sách: Giết Con Chim Nhại
Tác giả: Harper Lee
Công ty phát hành: Nhã Nam
Nhà xuất bản: NXB Văn Học
Kích thước: 13 x 20.5 cm
Số trang: 419
Ngày xuất bản: 03-2016

28. Việt Nam – Truyện Kiều (1820) – Nguyễn Du

Nội dung: Đây là truyện thơ kinh điển về người thiếu nữ tên Thúy Kiều hy sinh bản thân để cứu gia đình mình.

Lí do: Theo Joy Truong, “truyện thơ cho thấy tính nhân văn và vẻ đẹp của đất nước tôi”, cô còn nói thêm rằng mình thích các phẩm chất tốt đẹp trong truyện thơ, nó hoàn toàn khác với hầu hết các truyện và thơ tập trung vào những khó khăn của người Việt.

Theo Bookaholic.vn