Bữa nay mình quyết định ‘múa phím’ về một chủ đề mới mà cũ – Tiền. 

Tại sao lại là Tiền?

Thứ nhất, tiền là cái mà kiểu gì chúng ta cũng phải tiếp xúc hoặc nghĩ đến nó mỗi ngày. Giống như việc ngủ, việc ăn, ‘việc’ tiền là một việc bất biến mỗi ngày.

Thứ hai là, bản thân mình trước đây là một đứa dùng tiền như phá. Mình kiếm cũng được kha khá (khoảng hơn chục triệu mỗi tháng) nhưng do chẳng có kiến thức gì về tiền nên lúc nào đến cuối năm cũng hết sạch, chả tiết kiệm được ra đồng nào. Bây giờ thì đỡ rồi. Thế nên mình mới nảy sinh ra ý định viết về chủ đề này: một là để các bạn nào chưa có kiến thức về tiền thì đọc thêm để đừng đi vào vết xe đổ của mình, hai là để khi viết mình tự nhắc nhở bản thân có trách nhiệm hơn với tiền.

Tiền ở đây mình sẽ viết là tiền cá nhân, không phải khía cạnh quản lý tiền cho công ty, tổ chức.

7 Bước Để Lập Kế Hoạch Tài Chính Cá Nhân

Kế hoạch tài chính cá nhân (tiếng Anh là Personal Budget) là thứ đầu tiên mình muốn viết ngày hôm nay. Làm gì thì làm, phải có mục tiêu và kế hoạch đầy đủ thì ta mới thực hiện tốt được. Ví dụ muốn giảm cân, phải có kế hoạch ăn uống và tập luyện. Muốn tăng điểm tiếng Anh, phải có kế hoạch học mỗi ngày. Tương tự, muốn giữ được tiền, phải cố kế hoạch tài chính.

Hiểu nôm na đơn giản là, kế hoạch tài chính cá nhân là một bảng tổng kết những khoản mình kiếm được và bỏ ra trong một thời gian nhất định, ở đây là khoảng một tháng đấy. Mọi người khi nghĩ về bảng kế hoạch này thì hay nghĩ một cách tiêu cực rằng nó là một cái gì đó liên quan đến việc cắt giảm chi tiêu. Nhưng không có phải, kế hoạch sinh ra để giúp ta quản lý chi tiêu tốt hơn, chứ không phải sinh ra để cắt giảm.

Kế hoạch tài chính cá nhân thì dùng làm gì?

Có hai mục đích rất đơn giản đấy là:

• Hiểu rõ các khoản thu chi của mình rồi từ đấy lên kế hoạch cho tháng sau tốt hơn.
• Nhìn để tiết kiệm được cho một mục tiêu nào đó, ví dụ như tiết kiệm đi du lịch, tiết kiệm mua ihone chẳng hạn.

Cách làm một bảng kế hoạch tài chính cá nhân

Bước 1: Thử tổng kết lại các khoản chi tiêu gần đây. 

Nếu bạn lâu nay có ghi chép chi tiêu, quá tốt. Nếu bạn chưa có thói quen ghi chép chi tiêu, hãy cố nhớ lại xem một tháng gần đây mình tiêu những cái gì. Tiền nhà, tiền xăng, tiền trà sữa, tiền ăn trưa, tất tận các khoản có thể nhớ được và ghi hết ra. Trước khi học về quản lý tài chính, ta phải biết thực trạng chi tiêu hiện tại đã.

Nếu bạn bí, lấy ra một tờ giấy trắng (A4) và một cây bút, mở đồng hồ ra và hẹn một Pomodoro trong khoảng 25 phút, trong 25 phút đó bạn chỉ tập trung nhớ lại những khoản mình đã tiêu thôi, không lướt Facebook, không đọc tin tức, không làm gì khác mất tập trung hết. Đầu tiên là nhớ xem hôm nay mình tiêu gì, rồi nhớ sang ngày hôm qua, rồi nhớ sang hôm kia. Hết 25 phút thì dừng lại và tổng kết.

Bước 2: Ghi lại tất cả các nguồn thu nhập có thể trong tháng này. 

Nếu bạn đang đi làm toàn thời gian, quá đơn giản. Ghi lại xem trong tháng tới mình có khả năng nhận được bao nhiêu tiền lương.

Nếu bạn đang là sinh viên hoặc làm việc tự do, thử tính toán xem trong tháng này mình có thể kiếm được một khoản tối thiểu là bao nhiêu tiền nữa. Sau đó ghi hết ra nhé. Nếu chưa đi làm mà ba mẹ vẫn cho tiền, cũng tính luôn khoản tiền ba mẹ cho vào là thu nhập nhé.

Ví dụ với mình như là (đây là con số tham khảo):

• Lương đi làm: 10,000,000
• Tiền tư vấn: 5,000,000
• Tiền lớp học: 5,000,000
• Tổng thu nhập có thể: 20,000,000

Còn bạn, bạn thu nhập bao nhiêu?

Bước 3: Ghi hết lại các khoản chi tiêu bạn có thể chi trong tháng tới

Cái này cũng nên làm giống bước một, bạn nên ngồi lấy ra một tờ giấy và một cây bút, cố gắng nghĩ ra các khoản phải chi tiêu nhiều nhất có thể. Bất kỳ khoản gì phải bỏ tiền ra đều phải ghi ra hết, nhỏ cũng ghi. Ví dụ mình gợi ý các khoản của mình, các bạn có thể thêm nếu muốn:

• Tiền nhà
• Tiền xăng xe
• Tiền Grab
• Tiền giặt đồ
• Tiền cắt tóc
• Tiền mua đồ chăm sóc cá nhân (dầu gội, sữa tắm, dao cạo)
• Tiền mua đồ cho chó
• Tiền ăn sáng, trưa, tối
• Tiền ăn vặt
• Tiền cà phê
• Tiền đi xem phim, giải trí
• Tiền mua sách
• Tiền tiết kiệm
• …

Bước 4: Chia các khoản cần chi thành 2 loại: cố định và không cố định.

Cố định là những khoản mà kiểu gì cũng phải trả trong tháng đó, ví dụ như: tiền nhà, tiền xăng, tiền ăn, tiền giặt đồ, tiền điện nước, etc. Thường những khoản này sẽ cố định và không có nhiều thay đổi lắm.

Không cố định là những khoản chi tiêu có thể thay đổi tùy từng tháng, ví dụ: tiền mua quần áo, tiền đi xem phim, tiền mua quà, tiền ăn ở ngoài, vân vân và mây mây.

Ở mỗi khoản tiền, bạn tính toán sơ sơ xem trong một tháng tới mình sẽ tiêu khoảng bao nhiêu.

Ví dụ với mình là như này: (con số tham khảo)

• Trọn gói nhà và điện nước: 3,500,000
• Tiền xăng xe (3 ngày đổ xăng 1 lần hết 50K): 500,000
• Tiền ăn (mỗi ngày 100K): 3,000,000
• Tiền cà phê (mỗi tuần 100K): 400,000
• Tiền hóa đơn Internet: 200,000
• Tiền điện thoại: 200,000
• Tiền giặt đồ: 200,000
• Tiền cắt tóc dầu gội các thứ: 100,000
• Tiền đi chơi với gấu (500K/ tuần): 2,000,000
• Tiền khác: 10%
• Tổng cộng: khoảng 11,000,000/ tháng

Việc chia ra thế này sẽ giúp bạn dễ dàng kiểm soát chi tiêu hơn.

Bước 5: Chia ra theo tuần

Ví dụ ở trên là kế hoạch theo 1 tháng. Vẫn hơi to.

Để dễ kiểm soát hơn, mình sẽ chia ra theo tuần. Ví dụ nếu một tháng ăn hết 3,000,000 tức là 1 tuần mình có quỹ 700,000 cho việc ăn uống.

Bước 5: Ghi hết vào một ứng dụng điện thoại hoặc sổ

Sau khi bạn đã lên kế hoạch giống như mình ở trên rồi, bạn nên ghi kế hoạch này ra sổ hoặc vào một ứng dụng điện thoại. Ví dụ mình dùng ứng dụng MoneyLover để ghi chép cho dễ nhìn.

Bước 6: Ghi chép đầy đủ các khoản chi tiêu mỗi ngày

Từ sau khi có kế hoạch, mỗi khi bỏ ra một khoản tiền bất kỳ, mình sẽ ghi lại ngay. Đấy là lý do nên dùng điện thoại vì đi đâu mình cũng cầm điện thoại theo mà. Tối trước khi đi ngủ thì soát lại xem mình có quên khoản nào không.

Bước 7: Kiểm tra định kì chi tiêu để lên kế hoạch phù hợp

Nếu bạn mới học quản lý tài chính, nên kiểm tra mỗi ngày. Ví dụ kế hoạch là mỗi ngày ăn 100K nhưng hôm nay mình ăn lố mất lên 150K rồi thì ngày mai mình phải cắt giảm bớt đi. Để cắt giảm thì mình phải xếp lịch ngày mai sao cho đúng với ý mình muốn, để không bị ảnh hưởng của việc ai đó bất chợt rủ đi uống trà sữa chẳng hạn.

Dần dần quen rồi thì có thể tăng việc kiểm tra định kì này lên 3 ngày, 7 ngày, 2 tuần.

Đó, đại loại bước đầu của tài chính cá nhân là như vậy. Và các bạn cứ yên tâm, không ai lần đầu làm hoàn hảo được đâu. Khi lên kế hoạch thì hoàn hảo lắm, nhưng khi tiêu thực tế mới nảy sinh nhiều vấn đề. Nhưng ta cứ học cách ghi chép, học cách lên kế hoạch rồi dần dần thay đổi – chắc chắn sẽ hiệu quả. Mình cũng phải mất một năm thử nghiệm mất mát mới luyện được thói quen như bây giờ đấy.

Theo anhtuanle.com