Bài viết này đưa ra những giải thích rất thực tế về phân tích CATWOE, do Peter Checkland phát triển. Sau khi đọc bài, bạn sẽ hiểu được cơ bản về công cụ giải quyết vấn đề mạnh mẽ này. Vậy CATWOE là gì?

Nhà tư tưởng người Anh Peter Checkland đã phát triển Phương pháp Hệ thống mềm (Soft Systems Methodology - SSM) và phép phân tích CATWOE (một phần của SSM) vào năm 1985.

Đó là một cụm từ viết tắt của Khách hàng (Customers) - Nhân viên (Actors) - Quá trình biến đổi (Transformation process) - Tầm nhìn toàn cảnh (World view) - Chủ sở hữu (Owners) – Những hạn chế về môi trường (Environmental constraints). Đây là một checklist đơn giản để tìm giải pháp cho các vấn đề. Nó cung cấp các giải pháp đáng ngạc nhiên và gợi ý nhiều cách tiếp cận.

CATWOE cho phép xác định các khu vực có sự cố, mục tiêu của các công ty, và những giải pháp nào có thể ảnh hưởng đến các bên liên quan. Phép phân tích này sử dụng các giải pháp tư duy từ nhiều góc độ.

Ứng dụng của CATWOE

CATWOE được sử dụng để xác định và giải quyết các vấn đề kinh doanh liên quan đến sự đa dạng và xung đột trong lợi ích của các bên liên quan. Bằng cách cân nhắc tất cả các quan điểm và lập trường, CATWOE đưa ra một khuôn khổ đạo đức cho cách tiếp cận giải quyết vấn đề.

Phân tích CATWOE diễn ra trên hệ thống hoặc quy trình hiện có của một doanh nghiệp. Các yếu tố dưới đây sẽ được sử dụng để suy xét về một vấn đề và giải pháp:

• C - Khách hàng

Nói chung, đây là các khách hàng của một tổ chức. Họ là những người dùng và các bên liên quan của một hệ thống. Chắc chắn họ sẽ có lợi nếu hệ thống hay quy trình có thay đổi hoặc nếu vấn đề đã được giải quyết.

Trong CATWOE bước đầu tiên là xác định khách hàng và hiểu cách mà quá trình hoặc hệ thống ảnh hưởng đến họ. Ngoài ra, bạn sẽ cần phải tìm ra những vấn đề họ gặp phải trước khi xem xét các giải pháp.

• A - Nhân viên

Họ thường là nhân viên trong doanh nghiệp. Họ đảm bảo cho quá trình chuyển đổi xảy ra. Họ chịu trách nhiệm thực hiện công việc và tham gia vào việc thực hiện những thay đổi trong hệ thống.

Bằng cách biết trước được phẩm chất, khả năng và sở thích của họ, bạn sẽ có được một bức tranh rõ ràng về tác động của họ đối với quá trình hoặc hệ thống.

• T - Quá trình chuyển đổi

Một hệ thống hoặc quá trình sẽ tạo ra sự chuyển đổi. Đó là quá trình mà các đầu vào (bao gồm nguyên liệu thô và giờ công lao động) chuyển thành đầu ra (như sản phẩm cuối hoặc giải pháp cho vấn đề).

Ngoài ra để biết trước yêu cầu về đầu vào và kết quả đầu ra là gì, bạn cũng phải xem xét cẩn thận các bước trung gian.

• W – Tầm nhìn toàn cảnh

Chính là việc nhìn vào 'bức tranh lớn' và xem xét các bên liên quan và các bên quan tâm khác nhau từ môi trường xung quanh một tổ chức và ảnh hưởng của họ lên tổ chức. Đây cũng được xem là bước quan trọng nhất trong CATWOE.

Các bên liên quan thường có cách tiếp cận khác nhau cho cùng một vấn đề, với những lợi ích mâu thuẫn nhau. Mục tiêu của CATWOE là làm rõ các quan điểm khác nhau của họ.

• O - Chủ sở hữu

Phần này đề cập đến chủ sở hữu, doanh nhân hoặc nhà đầu tư của một tổ chức, những người muốn tạo ra thay đổi và quyết định xem liệu một dự án nên bắt đầu hay dừng lại. Là người ra quyết định, họ có quyền lực cao nhất.

• E - Những hạn chế về môi trường

Trái ngược với tầm nhìn toàn cảnh, phần này là về các yếu tố môi trường thực tế có thể ảnh hưởng đến tổ chức và có thể hạn chế hoặc cản trở hệ thống. Ví dụ như rào cản đạo đức, các quy định, ràng buộc về tài chính và các yếu tố môi trường.

Một ví dụ về CATWOE

CATWOE cung cấp cái nhìn sâu sắc về các vấn đề và những quan điểm của các nhóm đối tượng khác nhau khi họ đưa ra các giải pháp.

CATWOE cho phép bạn tập trung mọi góc nhìn khác nhau trên cùng một bình diện. Nó cung cấp sự hiểu biết toàn diện về các quan điểm khác nhau và tạo ra cơ sở để kết hợp chúng lại với nhau.

Ví dụ dưới đây là về sự thay đổi trong quy trình hạ cánh tại một sân bay. Họ phải hạ cánh bằng một cách khác để giảm tiếng ồn đi đáng kể. Sử dụng CATWOE, chúng ta sẽ giải quyết các vấn đề sau:

• C - Khách hàng

Khách hàng trong tình huống này là các hãng hàng không, nhân viên và hành khách của họ, những người sẽ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi. Hầu hết các hãng hàng không và nhân viên của họ sẽ phải phối hợp và tạo ra thay đổi. Do đó, họ sẽ ảnh hưởng đến quá trình thay đổi.

• A - Nhân viên

Các nhân viên trong trường hợp này là các kiểm soát viên không lưu làm việc tại sân bay; họ phải đưa ra các hướng dẫn để các máy bay có thời gian tiếp đất dài hơn, đồng nghĩa với việc chúng sẽ không phải phanh quá gấp trên đường băng.

Các phi công của các hãng hàng không khác nhau cũng sẽ phải bắt đầu các quy trình hạ cánh theo một cách khác và kiểm soát việc hãm phanh. Họ cũng là các nhân tố.

• T - Quá trình Chuyển đổi

Toàn bộ quá trình (quá trình chuyển đổi) hạ cánh sẽ được thay đổi đáng kể. Khi một máy bay hạ cánh xuống đường băng, tốc độ của nó đã được giảm đáng kể. Sau khi chạm vào đường băng, phanh sẽ tác động vào bánh xe của máy bay và làm cho nó dừng lại.

Bằng cách áp dụng thời gian tiếp đất dài hơn, họ sẽ giảm tốc độ đi rất nhiều ngay từ trên không, và họ sẽ không phải hãm phanh cho một quãng đường dài trên đường băng (việc này gây nên nhiều tiếng ồn).

Toàn bộ quy trình yêu cầu các tín hiệu và hướng dẫn khác nhau được đưa ra bởi trạm điều khiển không lưu cho máy bay khi ở trên không.

• W – Tầm nhìn toàn cảnh

Cân nhắc các yếu tố xung quanh (tầm nhìn toàn cảnh), “các chủ nhà” sẽ cho phép thực hiện quy trình này để giảm tiếng ồn khi máy bay hạ cánh.

Các bên liên quan khác, bao gồm cả các hãng hàng không, sẽ có xung đột về mặt lợi ích. Có thể họ sẽ cho rằng thời gian tiếp đất dài hơn sẽ dẫn đến các tình huống nguy hiểm trên không.

Đối với hành khách, chuyến đi dài hơn có vẻ không được thoải mái. Và dựa trên những suy xét về mặt thương mại, ban quản lý sân bay có thể phản biện rằng sẽ không thể có nhiều máy bay hạ cánh như vậy trong mỗi giờ được.

• O - Chủ sở hữu

Các chủ sở hữu của các hãng hàng không là những người cuối cùng sẽ đồng ý hoặc từ chối việc thay đổi phương pháp tiếp cận đường băng và quá trình hãm phanh.

Trong trường hợp này, ban quản lý sân bay cũng là một chủ sở hữu quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến việc cho phép thay đổi quy trình hạ cánh.

• E - Những hạn chế về môi trường

Những hạn chế về môi trường sẽ ảnh hưởng đáng kể đến cách tiếp cận mới. Có thể nhắc đến luật pháp, điều kiện thời tiết, đặc điểm địa lý của đường băng và lượng khí thải tăng lên có thể dẫn đến các vấn đề về môi trường.

Sự cạnh tranh từ các sân bay khác cũng có thể được xem xét như một hạn chế từ môi trường.

Theo saga.vn