Không chỉ có bậc làm cha mẹ mới cảm thấy thiếu thời gian. Trong một cuộc khảo sát, 80% công nhân viên chức, dù đã có hay chưa có con, mong muốn họ có nhiều thời gian hơn dành cho gia đình và bạn bè. Các nhà khoa học thậm chí còn đặt ra một thuật ngữ mới là “đói thời gian” để mô tả cảm giác khi bản thân bị choáng ngợp với những đòi hỏi của công việc và cuộc sống.

Người hay cảm thấy thiếu thời gian thường ít hạnh phúc, đồng thời dễ bị lo lắng và trầm cảm hơn so với người cảm thấy có nhiều thời gian. Các nhà nghiên cứu y tế công cộng xếp hạng sự căng thẳng vì thời gian là một trong những xu hướng xã hội quan trọng nhất có thể làm gia tăng tỉ lệ béo phì.

Người ta lý giải việc thiếu thời gian trong xã hội hiện đại là do con người ít có thời gian rảnh rỗi hơn so với những thập kỷ trước. Thế nhưng, có rất ít bằng chứng cho luận điểm này. Thay vào đó, cảm giác này có thể đến từ một yếu tố đáng ngạc nhiên đó là: sự giàu có đang gia tăng. Thu nhập toàn thế giới tăng lên cũng là lúc áp lực về thời gian xuất hiện. Ở các nước như Đức và Mỹ, người có thu nhập cao thường đồng ý với tuyên bố như “24 giờ một ngày là không đủ”.

Tại sao càng nhiều tiền càng cảm thấy thiếu thời gian? Cũng tương tự lý thuyết hàng hóa, bất cứ tài nguyên nào được coi là khan hiếm thì nó cũng được coi là có giá trị (bạn hãy tưởng tượng việc này giống như nước trên sa mạc hoặc đàn ông xuất hiện trong các lớp pilates). Vì vậy, khi thời gian bắt đầu trở nên có giá trị hơn về mặt tài chính, chúng ta sẽ có xu hướng nghĩ rằng thời gian đang ngày càng khan hiếm.

Có cách nào thoát ra khỏi mối quan hệ giữa sự sung túc về mặt tài chính và nghèo đói về mặt thời gian hay không? Nếu làm ra nhiều tiền khiến ta cảm thấy không còn thời gian dành cho các hoạt động khác, hãy thay đổi cách tiêu tiền để tránh khỏi khủng hoảng thời gian. Với sự phát triển của nền kinh tế gig (kinh tế tự do), ai cũng có thể dùng tiền để mua thời gian rảnh. Ví dụ, thay vì tự làm, hãy trả tiền cho các dịch vụ như dọn dẹp nhà cửa, giao hàng tạp hóa, làm vườn…

Để tìm hiểu xem chiến lược này có đem lại kết quả tốt không, chúng tôi thực hiện khảo sát hơn 6000 người trưởng thành ở các nước Canada, Đan Mạch, Hoa Kỳ và Hà Lan. Trong số này, những ai chi tiền cho các công việc cần tới thời gian đều đạt được sự hài lòng về cuộc sống.

Chúng tôi cũng tiến hành một thí nghiệm với 60 người đang sống và làm việc ở Vancouver, Canada. Vào ngày cuối tuần, chúng tôi đưa cho họ 40 đô, họ phải chi tiêu cho các công việc để có thể tiết kiệm hết mức thời gian rảnh. Để chứng minh chuyện này thực sự hiệu quả, chúng tôi tiếp tục đưa cho họ 40 đô, tuy nhiên lần này họ cần phải mua đồ dùng như sách hoặc quần áo.

Nhìn chung, mọi người đều hạnh phúc hơn sau khi chi 40 đô để tiết kiệm thời gian thay vì chi cùng số tiền cho vật chất. Như vậy, lợi ích hạnh phúc của việc “mua thời gian” chính là nó giúp giảm thiểu áp lực về thời gian.

Tất nhiên, đó không phải cách duy nhất giúp đánh đổi giữa thời gian và tiền bạc. Một số người lựa chọn làm việc ít giờ hơn, đồng nghĩa với việc kiếm ít tiền hơn. Cũng có nhiều người chấp nhận trả phí bảo hiểm cho một căn hộ ở trung tâm thành phố để họ có thể đi bộ đi làm.

Để nghiên cứu ảnh hưởng của sự đánh đối này, chúng tôi đưa ra câu hỏi khá đơn giản cho hàng ngàn người đang đi làm: Bạn giống Tina hơn hay giống Maggie hơn? Dưới đây là kịch bản:

Tina coi trọng thời gian hơn tiền bạc. Cô ấy sẵn sàng kiếm ít tiền chỉ để có thêm nhiều thời gian. Ví dụ, Tina thà làm ít giờ, nhận lương ít thay vì tăng ca và kiếm thật nhiều tiền.

Maggie coi trọng tiền bạc hơn thời gian. Cô ấy sẵn sàng hy sinh thời gian để có thêm tiền. Ví dụ, Maggie thà tăng ca để có thêm thu nhập thay vì làm việc ít giờ và có nhiều thời gian rảnh.

Mặc dù mọi người chia ra thành hai phe, nhưng những người chọn giống Tina có cảm xúc vui vẻ, hạnh phúc hơn những người chọn giống Maggie. Do vậy, bên cạnh việc dùng tiền mua thời gian, ai ưu tiên chọn thời gian hơn tiền cũng có cảm xúc tốt đẹp hơn.

Khi đặt chân lên bậc thang thu nhập, lẽ ra mọi người cần để ý đến thời gian nhiều hơn. Tuy vậy, ở Mỹ, chúng tôi nhận thấy người giàu lại không như thế, họ không đặt thời gian lên trên tiền bạc.

Thực tế, khi hỏi hơn 800 triệu phú Hà Lan về thói quen chi tiêu hàng tháng, gần một nửa trong số đó không chi bất cứ khoản tiền nào để tiết kiệm thời gian. Điều này giải thích lý do vì sao giàu có lại khiến căng thẳng về mặt thời gian thêm trầm trọng chứ không hề dịu bớt. Bởi vì ngay cả những người có đủ khả năng để mua thời gian cũng không làm thế. Trong nghiên cứu này, chúng tôi nghiên cứu ý tưởng về một tương lai có “thời gian tự do”. Đây là khái niệm mà tại đó, hầu hết mọi người tin rằng họ sẽ có nhiều thời gian hơn trong tương lai so với hiện tại.

Tỉ lệ này cũng thay đổi theo giới tính. Phụ nữ trên khắp thế giới đều phải đối mặt với việc nhà mà không hề được trả lương. Do vậy, việc “bỏ tiền mua thời gian” cũng có thể làm giảm thiểu tác động tiêu cực.

Tiền vừa là nguyên nhân vừa là giải pháp cho sự thiếu thốn thời gian ở cuộc sống hiện đại. Mặc dù nhiều tiền hơn đồng nghĩa với việc thời gian rảnh sẽ eo hẹp dần, nghiên cứu của chúng tôi cũng cho thấy mối quan hệ bất lợi này là không thể tránh khỏi. Thay vào đó, hãy suy nghĩ lại về cách chi tiêu. Chỉ cần biết cách thì ai cũng có thể biến giàu có thành hạnh phúc.

Theo Psychology Today

Dịch: tramdoc.vn