Nếu ai đó nghĩ rằng tội ấu dâm có thể tha thứ được, có lẽ họ chưa từng xem Mystic River.

Phim có tông màu u ám, lạnh lẽo với một sắc xám trải dài từ đầu đến gần cuối, có hàng tá câu thoại gây ám ảnh và hàng chục khoảnh khắc rùng mình với phần cắt dựng được làm quá hoàn hảo. Và dẫu chẳng có một cảnh gây shock nào, bộ phim là một trải nghiệm đau xót và điên cuồng, đủ để có cảm tưởng rằng những tác phẩm có cùng đề tài bạn từng xem trước đây vẫn chưa đến tận cùng bi kịch.

Biên kịch Brian Helgeland vốn nổi tiếng với các tác phẩm giàu cá tính như Man On Fire, 42, L.A. Confidential… Đạo diễn phim là Clint Eastwood – tượng đài bất hủ của điện ảnh thế giới với số lượng tác phẩm kinh điển quá nhiều để có thể liệt kê trong một bài viết. Ông cũng là một trong những biểu tượng nam tính vĩ đại nhất Hollywood. Có lẽ vì thế mà Mystic River có cách lý giải rất mạnh mẽ, cách xử lý tình huống vô cùng táo bạo và cả một kết thúc phim hết sức đàn ông.

Jimmy, Sean và Dave là ba đứa trẻ trạc tuổi, sống trong cùng khu phố. Chúng chơi với nhau, cùng viết tên trên một nền xi măng chưa kịp khô với ước muốn những cái tên sẽ tồn tại mãi mãi. Khi Dave chưa kịp viết hết tên mình, một chiếc xe cảnh sát tới bắt nó đi. Buồn thay, bọn chúng không phải là những cảnh sát thật sự. Cậu bé phải trải qua bốn ngày kinh hoàng trong một căn hầm tối tăm cùng hai con sói. Sau đó, dù những kẻ có tội đã phải đền tội nhưng khi Sean và Jimmy đứng trước cửa sổ nhà Dave ngước lên nhìn bóng thằng bạn thân thì cửa sổ vẫn sập xuống. Tình bạn của ba đứa trẻ kết thúc từ đây.

Họ vẫn sống gần nhau nhưng đường đời lại chia ba ngã rẽ tưởng không bao giờ hợp lại. Dave lớn lên trong e dè sợ hãi, Jimmy từng vào tù, Sean thì trở thành một cảnh sát. Jimmy và Dave không mấy khi chạm mặt dù vợ cả hai là chị em họ. Dave cũng không gặp Sean bảy tám năm trời. 25 năm sau, một bi kịch lại xảy ra. Cô con gái Katie của Jimmy bị giết. Sự việc khủng khiếp này kéo ba người bạn cũ trở về “bên nhau” lần nữa. Để rồi, họ nhận ra bóng ma quá khứ vẫn luôn đè nặng trên vai mỗi người. Liệu rằng tội ác ấu dâm kia có kết thúc khi hai kẻ thủ ác ấy chết đi?

Không hề.

Người đã lên chiếc xe ấy – Dave Boyle tất nhiên chính là kẻ đau khổ nhất. Anh trở nên yếu đuối và hèn nhát. Cách nói năng chậm rãi, từng cử chỉ luôn có vẻ đờ đẫn và dễ khiến người ta chán ghét. Một Dave Boyle nhưng không phải Dave Boyle. Chính anh đã thừa nhận, người thoát ra từ căn hầm là một kẻ khác. Hay như Jimmy nói với Sean, lần cuối cùng anh thấy Dave Boyle là 25 năm trước, phía sau một chiếc xe hơi.

Kể từ ngày đó Dave Boyle- bạn của họ đã chết rồi.

Thế nhưng, cái xác Dave Boyle vẫn phải sống. Cái xác ấy chịu đựng sự khinh rẻ ẩn sau lòng thương hại của nhiều người. Cái xác ấy chịu sự nghi ngờ của cảnh sát, của bạn cũ, của chính vợ mình vì từng bị lạm dụng. Cái xác ấy ngay từ 25 năm trước đã bị đóng dấu “lệch lạc”. Dave cố sống bình thường, cố trấn an bản thân nhưng thứ chất độc đã tiêm nhiễm tâm hồn anh hơn hai mươi năm trước vẫn ở lại. Một gia đình hạnh phúc, một sự nghiệp bóng chày vẻ vang… Giấc mơ tuổi trẻ đã khép lại từ ngày ấy. Tất cả chỉ còn lại dáng ngồi còng lưng thảm hại của gã đàn ông 36 tuổi thất bại về mọi mặt.

Và đó chưa phải là tất cả những gì Dave Boyle phải gánh chỉ vì có quá khứ từng bị lạm dụng. Một tội lỗi mà anh chỉ là nạn nhân bé nhỏ không thể phản kháng.

So với Dave, Jimmy và Sean cũng không thể định nghĩa cuộc sống bằng hai từ “hạnh phúc”.

Jimmy- như lời vợ anh nói, là một “vị vua”. Anh có thể làm mọi thứ, dù từng ở tù vẫn có vợ đẹp con ngoan và một đám đàn em nghe lời. Sean làm cảnh sát, sống cuộc đời yên ả, thoạt nhìn rất thành công. Thế nhưng, tất cả chỉ là vẻ bề ngoài. Cuộc sống thật sự của cả hai cũng đầy những nỗi đau và họ cũng chẳng hề cứng cỏi như cách họ thể hiện. Jimmy vẫn nhớ mãi câu chuyện quá khứ. Anh luôn nghĩ nếu ngày đó xe là kẻ lên xe là mình thì mọi việc sẽ thế nào. Có lẽ đời sẽ đổi khác. Sâu trong tiềm thức, một phần nào đó trong anh cảm thấy có tội và nghĩ rằng cái chết của Katie là quả báo cho việc ngày đó mình không lên xe. Sean cũng không khá hơn gì với cuộc hôn nhân thất bại. Anh vẫn giữ tấm ảnh ba người bạn ngày xưa, giữ trong lòng một quá khứ buồn chẳng thể nào rũ bỏ.

Họ không hề bước lên chiếc xe oan nghiệt đó nhưng cuộc đời của cả hai cũng vĩnh viễn đổi thay kể từ ngày ấy.

Không chỉ một, có tới ba nạn nhân.

Diễn vai Dave Boyle là Tim Robbins. Nhìn cái dáng rụt rè sợ sệt của anh ta, không biết có bao nhiêu người nhận ra anh chính là nam chính Andy của Shawshank Redemption. Diễn xuất chân thật của Tim Robbins khiến khán giả vừa rùng mình sợ hãi vừa đau khổ xót thương. Vai Dave đã mang lại cho Tim giải Oscar Nam phụ xuất sắc nhất năm 2004. Một sự tưởng thưởng xứng đáng với những gì anh đã thể hiện trên phim.

Sean Penn – hai giải Oscar cùng hàng chục giải thưởng lớn nhỏ khác vào vai Jimmy Markum. Nếu có một vai diễn trong sự nghiệp của anh đủ làm lu mờ hàng chục vai diễn xuất sắc khác thì chắc chắn đó là Jimmy. Một nam chính khiến người xem khó lòng phân định rõ ràng – họ yêu hay ghét anh ta. Những cơ bắp rắn chắc, nét hoang dại trọng ánh mắt, giọng thoại vừa mạnh mẽ vừa mỉa mai, Sean Penn năm đó hợp vai đến hoàn hảo.

Người cuối cùng trong bộ ba – Sean Devine do Kevin Bacon thủ vai. Trong phim này, anh có phần lép vế. Khán giả có thể hiểu cho anh bởi diễn biến nội tâm không có nhiều đất thể hiện như hai người bạn cũ. Dẫu sao, Sean hẳn là người giành được nhiều sự yêu mến bởi lối cư xử lý trí của mình. Ít nhất, có lẽ Sean được yêu thích hơn vai diễn của Kevin Bacon trong The Woodsman – một kẻ ấu dâm trở về xã hội sau nhiều năm bóc lịch.

Những vai phụ còn lại mỗi người đều có một cá tính riêng biệt và nổi bật. Bạn có thể không nhớ nổi diễn viên nhưng những nhân vật này chắc chắn sẽ không bị lẫn lộn ai với ai.

Mystic River nặng nề trong từng cảnh quay. Cả bộ phim bị Clint Eastwood và Brian Helgeland vây chặt trong cảm giác không lối thoát. Hình ảnh Dave phía sau chiếc xe hơi được lặp lại nhiều lần đầy ám ảnh. Ngay cả trong cảnh phim tươi sáng nhất vào cuối phim, tiếng gọi con của Caleste Boyle cũng khiến người xem có dự cảm không lành. Nền xi măng ngày đó vẫn còn những nét vạch ngờ nghệch của trẻ con… Tên của Jimmy, tên của Sean và nửa chữ Dave không trọn vẹn. Liệu rằng nếu ý nghĩ của Sean là thật, cả ba cùng lên xe, cùng bị giam cầm và tất cả những thứ đang xảy ra trong 25 năm qua chỉ là trí tưởng tượng… Nếu tất cả là thế, liệu họ có bớt đi phần nào bất hạnh không?

So với những phim có cùng đề tài ấu dâm nổi tiếng, nỗi đau của Mysitc River dai dẳng, đau xót gấp nhiều lần. Bộ phim là một tác phẩm điện ảnh nhiều tầng ý nghĩa, bạn chỉ có thể dần dần hiểu ra sau mỗi lần xem. Trớ trêu thay, mỗi lần xem phim sẽ là một trải nghiệm không lấy gì vui vẻ!

Theo 35mm