Người ta thường cho rằng: “Im lặng là vàng”. Nhưng trong một mối quan hệ tình cảm đang phát sinh nhiều vấn đề, liệu sự im lặng có còn “là vàng”?

Khi sự im lặng được sử dụng như một chiến thuật kiểm soát tâm lý và phát huy quyền lực trong một mối quan hệ, nó sẽ trở thành sự im lặng độc hại (silent treatment). Tuy nhiên, nếu việc im lặng chỉ đơn giản là cho đôi bên thời gian để suy nghĩ kỹ mọi việc và sau đó quay lại giải quyết vấn đề, đó lại là một câu chuyện khác.

Đôi khi, trong một mối quan hệ, những khoảnh khắc im lặng là điều cần thiết. Ví dụ, sau một cuộc tranh cãi, cặp đôi có thể dành thời gian để hạ nhiệt và suy nghĩ về tình huống hoặc vấn đề mà cả hai đang đối diện. Khác với sự im lặng độc hại, sự im lặng trong tình huống này giúp cả hai bình tâm, cho nhau thời gian để tìm hướng giải quyết vấn đề một cách hòa bình. 

Ảnh: Pexels/Cottonbro studio

Silent treatment là một chiến thuật thao túng tâm lý độc hại khiến cho vấn đề xảy ra trong mối quan hệ không được giải quyết. Điều này có thể khiến đối phương cảm thấy bức bối, tổn thương, tức giận và cảm thấy bản thân bị xem nhẹ.

Khi một trong hai người hoặc cả hai từ chối giao tiếp để tìm ra hướng khắc phục vấn đề, họ đang tìm cách trốn tránh trách nhiệm hoặc thừa nhận hành vi sai trái của mình. 

Ví dụ, bạn cảm thấy không hài lòng khi đối phương liên tục trở về nhà muộn sau giờ làm và bạn muốn cùng họ trao đổi về vấn đề này để bày tỏ cảm xúc cá nhân và tìm hiểu lý do cho hành vi của họ. Nếu người kia không muốn thừa nhận, sửa đổi hành vi của mình hay không quan tâm đến việc họ khiến bạn cảm thấy tổn thương, họ thường sẽ phản hồi rằng: “Tôi không muốn nói về chuyện này” hoặc chỉ đơn giản là im lặng và phớt lờ bạn. 

Những hành vi im lặng tương tự như trường hợp trên khiến vấn đề mãi không được giải quyết. Bên cạnh đó, người chịu đựng sự im lặng trong mối quan hệ sẽ trải qua cảm giác khó chịu, thất vọng và cô đơn khi đối phương không chịu lắng nghe hoặc trao đổi với họ để gỡ rối những vấn đề đang diễn ra. 

Ảnh: Pexles/Billow

Những người sử dụng sự im lặng độc hại để thao túng tâm lý và nắm quyền kiểm soát trong mối quan hệ thường sẽ có những biểu hiện sau:

– Họ sử dụng sự im lặng để khiến bạn cảm thấy mình nhỏ bé, yếu đuối và không còn tự tin để bày tỏ suy nghĩ của bản thân. 

– Họ tỏ thái độ lạnh nhạt với bạn trong nhiều ngày, nhiều tuần. 

– Họ tránh né các cuộc trò chuyện, tránh giao tiếp bằng mắt, không trả lời điện thoại hoặc tin nhắn. 

– Họ sử dụng sự im lặng để tránh né trách nhiệm cho những hành vi sai trái của mình. 

– Chỉ khi bạn là người đầu tiên nói lời xin lỗi, họ mới trò chuyện với bạn. 

– Họ không chịu nói chuyện cho đến khi bạn nài nỉ và van xin họ. 

Khi một người sử dụng sự im lặng độc hại để từ chối đối diện với vấn đề và tìm ra hướng giải quyết, người còn lại trong mối quan hệ thường sẽ chịu khuất phục và mở lời để phá vỡ bầu khí căng thẳng. Điều này sẽ khiến cho người sử dụng sự im lặng độc hại cảm thấy tự mãn, cho rằng bản thân là người vô tội và dễ dàng nắm quyền kiểm soát, trong khi đó người còn lại sẽ cảm thấy tổn thương và lo sợ mối quan hệ sẽ chấm dứt. Hơn nữa, người im lặng đã lật ngược tình thế thành công. Cuộc trò chuyện của cả hai lúc này không phải để giải quyết vấn đề trước mắt mà là để xoa dịu họ. Và khi hành vi này xảy ra thường xuyên, mối quan hệ sẽ dần trở nên độc hại.