Chuyện Lạ Về Đám Cưới Cáo

Tại Nhật Bản, dân gian lưu truyền một câu chuyện rằng khi trời đổ cơn mưa bóng mây thì những đứa trẻ được người lớn khuyên không nên ra khỏi nhà. Vì lúc này, loài cáo sẽ tổ chức đám rước dâu và nếu con người trông thấy phải trả giá bằng mạng sống. Truyền thuyết này gọi là Kitsune no yomeiri.

“狐の嫁入り - Kitsune no yomeiri” được ghép bởi 2 từ “狐 - Kitsune” (cáo, hồ ly) và “嫁入り - Yomeiri” (đám cưới). Nghĩa thứ nhất của cụm từ cũng chính là hình ảnh mà nó đại diện: “đám cưới của loài cáo”. Nghĩa thứ hai chỉ thời tiết đang nắng bỗng bất chợt đổ mưa, hay chính là hiện tượng mưa bóng mây. Một từ khác để chỉ hiện tượng này trong tiếng Nhật là "天気雨 - Tenkiame".

Đám rước của loài cáo trên đường Oji, họa sĩ Utagawa Hiroshige. Ảnh: smokingsamurai.com

Ngày nay, cụm từ "Kitsune no yomeiri" được dùng phổ biến với nghĩa chỉ thời tiết.

Cáo (狐 - Kitsune) vốn là loài vật có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong văn hóa Nhật Bản, gắn liền với thần Inari - vị thần coi sóc lúa gạo và các loài cây lương thực, nhà cửa, ngành công - thương nghiệp và nghệ thuật. Trong văn hóa dân gian, cáo (còn gọi là hồ ly) được cho là có khả năng biến hình thành con người. Trong một số truyền thuyết, Kitsune thường sử dụng phép thuật của chúng để lừa con người. Một số truyền thuyết khác lại miêu tả loài cáo như những vệ sĩ trung thành, người bạn, người tình và người vợ.

Vì sao người Nhật lại thốt lên câu “Đám cưới của cáo đấy” mỗi khi có cơn mưa bất chợt xuất hiện ngay khi trời đang nắng? Có nhiều truyền thuyết huyền bí, ly kỳ xoay quanh nguồn gốc của cách nói này.

Đây được xem là truyền thuyết nổi tiếng nhất về nguồn gốc của Kitsune no yomeiri. Trong thế giới của hồ ly có một luật lệ rất nghiêm ngặt: không được để con người trông thấy đám cưới của chúng. Hồ ly đã tạo ra cơn mưa để che giấu lễ cưới, nhưng vốn không có năng lực hô mưa gọi gió nên chúng chỉ có thể tạo ra những cơn mưa “giả”. Với "mánh khóe" của mình, chúng khiến loài người ngỡ trời mưa nên vội vàng trở về nhà. Ngay chính lúc đó, đám cưới của chúng đã được cử hành chóng vánh.

Ảnh từ phim "Dreams", đạo diễn Kurosawa Akira.

Ngày nay, hiện tượng mưa bóng mây đã được giải thích dưới góc độ khoa học, nhưng với người xưa, cơn mưa này lại vô cùng bí ẩn và kỳ lạ. Họ cho rằng, có lẽ những cơn mưa ngắn ngủi giữa trời nắng là do hồ ly gây ra để che giấu đám cưới bí mật của chúng.

Kitsune no yomeiri ở thời đại ngày nay

Hiện nay, nhiều địa phương tổ chức lễ hội đám cưới cáo, thu hút đông đảo du khách đến tìm hiểu về nét văn hóa dân gian đặc sắc này của xứ sở hoa anh đào. Hằng năm, ở tỉnh Yamaguchi, lễ Kitsune no yomeiri được tổ chức vào ngày 03/11 trong ngày hội Inari. Những người biểu diễn sẽ mặc trang phục truyền thống, mang mặt nạ cáo và thực hiện nghi lễ cưới hỏi cổ xưa, đám rước dâu diễu hành trên đường phố. Người Nhật tin rằng, những ai vào vai cô dâu cáo trong tương lai sẽ gặp được ý trung nhân, hôn nhân viên mãn.

Đám cưới cáo cũng xuất hiện trong tác phẩm điện ảnh “Dreams - 夢” (1990) của đạo diễn Kurosawa Akira. "Dreams" bao gồm 8 phim ngắn, mỗi phim là một giấc mơ, trải nghiệm, bài học của chính vị đạo diễn thiên tài này. Trong tập phim đầu tiên, một bé trai khoảng bảy, tám tuổi đứng trước cổng nhà trong cơn mưa bóng mây. Người mẹ cảnh báo cậu không được ra ngoài vì hồ ly đang tổ chức đám cưới và chúng sẽ nổi giận nếu bị nhìn thấy. Nhưng cậu đã không nghe lời và đi vào rừng. Giữa đám sương dày đặc, cậu bé trông thấy đám rước của hồ ly. Khi về đến nhà, người mẹ đã ngăn cậu lại, nói rằng, một con hồ ly đã đến và giận dữ để lại con dao Tanto (loại dao dùng cho nghi thức Seppuku). Điều này có nghĩa là: cậu bé đã trông thấy đám cưới cáo nên phải trả giá bằng mạng sống. Người mẹ khuyên con trai đi tạ lỗi với hồ ly, nếu không cậu sẽ phải chịu hậu quả. Theo lời mẹ, cậu bé đi đến chân cầu vồng - được cho là nơi trú ngụ của loài hồ ly - để xin tha tội. 

Ảnh từ phim "Dreams", đạo diễn Kurosawa Akira.