Nếu bạn mau nước mắt, thì có thể bạn thuộc tuýp người cực kỳ nhạy cảm.

Khóc là một phản ứng tự nhiên đối với những trạng thái như đau buồn, hạnh phúc, hay bất lực. Tuy nhiên, một số người trong chúng ta không thể phủ nhận được rằng chúng ta mau nước mắt hơn những người xung quanh. Khi còn bé, tôi còn nhớ những khoảnh khắc tôi khóc ở trường, đợt cắm trại mùa hè, khóc vì buồn ngủ hay vì bất cứ điều gì kích thích đến cảm xúc của tôi. Những đứa trẻ khác cũng khóc, nhưng tôi không thể bỏ qua thực tế rằng chúng không khóc nhiều như tôi. 

Đến lúc trưởng thành, tôi vẫn vậy. Nước mắt tôi thường chảy ra khi cảm thấy, thậm chí dù chỉ một chút, bị căng thẳng hoặc quá tải, khi tôi đau đớn về thể xác, nghe một bài  nhạc buồn, hoặc khi bạn bè tôi buồn bã. Chỉ vừa mới hôm qua, tại quán Starbucks, tôi đã khóc thật xấu xí khi xem video về một chú chó bị đối xử tàn nhẫn được giải cứu.

Không phải người nào cũng tán thành điều này, đặc biệt là nếu tôi khóc ở nơi làm việc. Nhưng thật ra, mau nước mắt không phải điều gì quá đáng ngại. Các nhà tâm lý học tin rằng cứ năm người thì sẽ có một người, không kể giới tính, thuộc tuýp người cực kỳ nhạy cảm (Tiếng Anh được gọi là HSPs). Chúng ta cảm nhận và nghĩ về những thứ thuộc xung quanh có xu hướng sâu sắc hơn những người không phải nhóm này, bao gồm cả kích thích vật lý và tín hiệu cảm xúc. Nói cách khác, chúng ta đang trải nghiệm thế giới ở góc nhìn khác mọi người, cảm xúc đến với chúng ta nhiều lần, thường xuyên và dưới dạng “nước mắt”.

Tại sao chúng ta lại dễ khóc như vậy? Một trong số chúng ta còn khóc rất nhiều. Hãy nhìn vào những điều đang diễn ra đằng sau những giọt nước mắt, có thể là năm điều sau đây: 

1. Bộ não của chúng ta được kết nối với phản ứng phóng đại trong xúc cảm

Độ nhạy cảm có liên quan mật thiết với gen khiến chúng ta cảm nhận xúc cảm một mạnh mẽ và sống động hơn người bình thường. Gen này cũng ảnh hưởng đến một khu vực ở phía trước não, được gọi là “trung tâm xã hội” của bộ não, tác động đến sự điều hòa cảm xúc. Điều này có nghĩa là chúng ta vô cùng nhạy cảm với cảm xúc của chính mình, vui sướng, thất vọng và nhiều trạng thái tâm lý khác trở thành điều kích thích với HSPs, và khóc là phương thức tự nhiên nhất để giải phóng những nỗi niềm đó. Quan trọng hơn, phản ứng đôi lúc bị cho là thái quá này không có gì là bất thường. Nếu bạn là HSPs, điều đó càng không phải một loại rối loạn, trong nhiều trường hợp, nó còn trở thành lợi thế của riêng bạn.

2. Chúng ta đồng cảm với những cảm xúc của người khác rất tự nhiên

Người có độ nhạy cảm cao không chỉ cảm nhận cảm xúc của chính họ một cách mạnh mẽ, mà còn có khả năng hòa vào cảm xúc của những người xung quanh dễ dàng. Họ đồng cảm, thấu hiểu và chia sẻ với trạng thái tâm lý của những người khác.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Brain and Behavior (Tâm lý và hành vi) năm 2014 cho thấy “não của những người nhạy cảm hoạt động nhiều ở một số khu vực nhất định khi họ nhìn vào hình ảnh của những người thân yêu”. Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã sử dụng hình ảnh cộng hưởng từ chức năng (fMRI) để quét não của những người tham gia. Họ phát hiện ra rằng HSPs - khi nhìn vào những bức ảnh với những cảm xúc khác nhau của người thân - đã kích hoạt vùng não liên quan đến sự đồng cảm và nhận thức. Não của họ cũng được kích hoạt nhiều hơn những vùng liên quan đến sự chú ý và hành động. Đây cũng là lý do tại sao chúng ta lại dễ khóc và đồng cảm khi nghe câu chuyện buồn, hay nỗi đau của ai đó. Tôi tin rằng đây là một năng lực siêu phàm của những người nhạy cảm. Đặc biệt, nó làm chúng ta gần gũi hơn với người mà chúng ta yêu thương, cùng họ chia sẻ cảm xúc.

3. Chúng ta bị dễ bị tác động bởi yếu tố hoàn cảnh

Người nhạy cảm dễ bị kích thích và phản ứng với những thay đổi nhỏ của môi trường xung quanh. Luôn để ý đến mọi thứ gây căng thẳng trong cuộc sống có thể làm chúng ta trở nên mệt mỏi và mất dần năng lượng. Trong mắt người khác, chúng ta thường mang dáng vẻ phản ứng thái quá hoặc luôn buồn rầu không lý do. Nhưng thực tế, đó là phản ứng bình thường do não chúng ta xử lý thông tin kỹ lưỡng và sâu sắc mà thôi. 

Nếu tiệc tùng là niềm vui của nhiều người, thì ở khía cạnh nào đó nó nói không với HSPs. Tiếng nhạc ầm ĩ, bay nhảy, rượu bia và vô số cơ thể xung quanh gây nên sự kích động, dù cho chúng ta rất vui vì được ở đó. Sự nhạy cảm của chúng ta thường gây ra “lo lắng xã hội”, khi có quá nhiều ánh mắt đang chú ý đến mình, khóc là điều khó tránh khỏi. Lựa chọn tiếp theo sẽ là chạy ngay ra ngoài để thay đổi không khí hoặc kết thúc bữa tiệc bằng việc về nhà.

4. Người quá nhạy cảm (HSPs) dễ trở nên căng thẳng, lo lắng hoặc trầm cảm

Mau nước mắt có thể là một triệu chứng của trầm cảm hoặc một cuộc sống đầy rẫy những lo âu, phiền muộn. Chúng ta dễ dàng bị quá tải trong cảm xúc, dẫn đến bị lo lắng thái quá và trầm cảm. Chúng ta cảm thấy đơn độc và bị cô lập trong sự nhạy cảm của chính mình, những thay đổi nhỏ cũng có thể gây khó khăn cho chúng ta.

Là một HSP, chỉ những điều nhỏ nhặt trong tuần cũng làm tôi lo nghĩ:

• Thấu hiểu và chia sẻ những điều khó khăn với một người bạn.
• Nghe những lời đóng góp ở nơi làm việc, những điều mà cứ lặp lại trong não tôi.
• Cần sự riêng tư khi có quá nhiều người ở cạnh.
• Cảm thấy bị cô lập và muốn kết nối nhiều hơn.
• Uống nhiều caffein, thứ gia tăng sự lo lắng ở một số HSPs
• Tương lai và quá khứ như những người bạn thân của bộ não tôi.

Trước khi tôi biết đến khái niệm về những người cực kỳ nhạy cảm (HSPs), tôi luôn tự hỏi “Tại sao mọi thứ luôn quá sức với tôi?”, từ công việc, các mối quan hệ đến cuộc sống. Tôi khóc mà vẫn mông lung không hiểu tại sao, và rốt cuộc tại sao không nén được nước mắt. Nhưng bây giờ, khi biết tôi là người dễ bị tác động thì điều đó không sao cả. Tôi sẽ tìm hiểu nhiều hơn và xác định chính xác nguồn gốc của sự lo lắng, căng thẳng của bản thân. Và sau cùng, giải quyết những nguyên nhân đó.

5. Chúng ta cần tự chăm sóc cho bản thân nhiều hơn những người khác - khóc có thể là một trong số đó

Dường như xã hội ngày nay không có chỗ cho những người quá đỗi nhạy cảm như chúng ta. Nhiều người trong số chúng ta gặp trở ngại với tốc độ phát triển chóng mặt của xã hội, bị choáng ngợp bởi vô số những kích thích. Chúng ta cố gắng để hòa nhập bằng việc tự nén sự xúc động của bản thân, nhưng điều này chỉ dẫn đến cảm giác không phù hợp và mất tự nhiên mà thôi. “Tôi thấy mình khóc nhiều hơn khi cảm thấy cuộc sống này hình như không dành cho mình”.

Đó là lý do mà HSPs phải học cách tự chăm sóc bản thân, tìm kiếm sự giúp đỡ thường xuyên hơn. Nếu nhận thấy bản thân khóc quá nhiều, thì đó là lúc chúng ta cần giải quyết một vài điều đang ảnh hưởng đến chúng ta hoặc thay đổi thói quen để phù hợp với mục tiêu và nhu cầu của bản thân hơn.

Tôi từng cho rằng những giọt nước mắt là đại diện cho sự yếu đuối của bản thân. Nhưng rồi, tôi biết đó là một phần trong tôi, chỉ là cách thể hiện của tôi khác mọi người. Tôi trân trọng những sợi dây kết nối tinh tế giữa tôi cùng cảm xúc của những người xung quanh, và tôi không còn ngại thể hiện chúng ra nữa. Nếu bạn cũng là một người mau nước mắt, như tôi, thì tôi tin rằng bạn cũng có thể yêu thương chính vẻ đẹp đó của mình.

--------------------------------------------------

Dịch giả: BranDy

Biên tập: Quynh Chieu

Minh họa: BranDy

Nguồn: highlysensitiverefuge.com

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Tên dịch giả - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Với mục tiêu chia sẻ và góp phần nâng cao kiến thức tâm lý cho những người trẻ, chúng tôi mong nhận được sự ủng hộ và đóng góp của các bạn. Trở thành Cộng tác viên hoặc thực tập sinh để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức chuyên sâu về tâm lý cho cộng đồng tại đây   https://bom.to/AxK6nj 

(***) Follow Facebook Tâm Lý Học Tuổi Trẻ tại www.facebook.com/tamlyhoctuoitre để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày.

(***) Follow Instagram tamlyhoctuoitre_ybox tại https://www.instagram.com/tamlyhoctuoitre_ybox/ để đọc thêm nhiều quotes hay mỗi ngày.