"Càng kỳ vọng càng đi đôi với sự thất vọng. Đây là một sự gắn bó “độc hại” với con người, sự vật và những gì chúng ta ước rằng mình có thể kiểm soát nhưng thực chất là không thể." — Tiến sĩ Steve Maraboli cho biết.

"Expectation feeds frustration. It is an unhealthy attachment to people, things, and outcomes we wish we could control but don't." — Dr. Steve Maraboli.

Chúng ta tin vào việc mong đợi một điều gì đó xảy ra thì mặc nhiên điều đó sẽ tới. Chúng ta đặt hy vọng và ước mơ của mình vào việc hoàn thành những kỳ vọng đã được giữ vững này. Và trên thực tế, điều này không có gì sai cả — đặc biệt là khi chúng ta có lý do chính đáng để tin rằng việc hoàn thành những kỳ vọng của mình sẽ mang lại hạnh phúc cho bản thân. Nhiều người trong chúng ta học được từ những kinh nghiệm trong quá khứ rằng có một số việc nhất định sẽ khiến chúng ta hạnh phúc. Chẳng hạn, rút được từ kinh nghiệm, tôi để ý được rằng việc pha latte vào mỗi buổi sáng thường mang lại cảm giác hạnh phúc và giúp tôi tăng cường năng lượng, vì vậy điều này là hợp lý khi tôi mong đợi một cốc latte như thế này vào mỗi sáng khi thức dậy.

We believe that expecting something to happen will automatically cause it to happen. We rest our hopes and dreams on the fulfillment of these firmly-held expectations. And in reality, there is nothing wrong with this—especially when we have good reason to believe that fulfilling our expectations will result in our happiness. Many of us learn from past experiences that doing certain things will make us happy. For instance, I know from experience that making my morning latte usually brings me happiness and a boost of energy, so it's reasonable for me to expect this experience every morning when I wake up.

Vấn đề với sự kỳ vọng xuất hiện khi chúng ta mong đợi điều gì đó xảy ra mà không có bất kỳ lý do hoặc bằng chứng chính đáng nào cho điều đó. Nếu tôi tin rằng chỉ bằng những kỳ vọng của tôi đã đủ mang lại cho tôi những gì mình mong muốn, thì tôi đã tạo ra một sự kỳ vọng vô lý khiến bản thân phải thất vọng. Ví dụ, tôi không thể pha cà phê chỉ bằng cách nghĩ về sự tồn tại của nó mà tôi phải bắt tay vào thực hiện các bước để tạo ra một cốc cà phê. Tôi phải cho espresso, nước và sữa vào máy và nhấn nút. Chỉ ngồi đấy và mong đợi sự xuất hiện của một ly cà phê sẽ chỉ khiến tôi thất vọng khi thức dậy vào mỗi sáng mà thôi.

The problem with expectations shows up when we expect something to happen without any good reason or evidence for it. If I believe that my expectations alone will bring me what I desire, I create an unreasonable expectation that sets me up for disappointment. For example, I can't make a latte by just thinking it into existence; I have to take the steps to create it. I must put the espresso, water, and milk in the machine and push the button. Expecting my latte to show up when I wake up will only let me down.

Ví dụ trên rất dễ hiểu, thế nhưng vấn đề này lại trở nên khó hiểu hơn khi giao tiếp với mọi người. Hầu hết chúng ta đều có thể biết rằng mong đợi một ly cà phê xuất hiện trong suy nghĩ của chúng ta ngay khi thức dậy là điều không thực tế. Tuy nhiên, nhiều người tại một thời điểm nào đó, tin rằng việc mong đợi người khác cư xử theo cách chúng ta muốn thì họ sẽ thực sự làm như vậy.

That example is easy to understand, but the concept gets confusing when dealing with people. Most of us can know that expecting a latte to materialize from our thoughts the minute we wake up is unrealistic. Yet many of us have, at some point, believed that expecting others to behave how we want them to will make it happen.

Nguồn ảnh: google.com

Chẳng hạn như, bạn có thể mong đợi người yêu của mình sẽ là người pha cà phê cho bạn vào buổi sáng, điều này sẽ thật thân mật và thoải mái nếu người kia sẵn sàng làm việc đó. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu họ không quan tâm đến việc đáp ứng kỳ vọng đó của bạn? Bạn có thể cảm thấy sốc, khó chịu và bực bội. Trong những trường hợp như thế này, sự mong đợi đã trở thành sự oán giận có tính toán trước.

For example, you may expect your partner to be the one to make your latte in the morning, which is pleasing and friendly if your partner is on board to do it. But what happens if your partner has no interest in living up to that expectation? You might feel shocked, upset, and resentful. In cases like these, expectations become premeditated resentments.

Thật dễ để nghĩ về những lần trong cuộc sống khi bạn cảm thấy bực bội với một người không đáp ứng được kỳ vọng của mình. Tôi biết điều này là dành cho tôi. Việc mong đợi cuộc sống này phải luôn diễn ra theo cách bạn muốn chắc chắn sẽ khiến bạn thất vọng vì vốn dĩ nó không vận hành theo cách này. Không phải lúc nào cha mẹ, vợ/chồng và con cái của bạn cũng đáp ứng được những kỳ vọng ấy, và điều đó quả thực không phải là vấn đề nếu bạn để mọi thứ diễn ra tự nhiên. Thay vì cho phép những kỳ vọng của bạn tạo nên sự thất vọng và bực bội, tốt hơn là bạn nên học được cách kiểm soát mọi thứ như thế nào.

It should be easy to think of times from your own life when you've felt resentful toward someone who didn't live up to your expectations. I know it is for me. Needing life always to turn out how you want it to is guaranteed to disappoint you because life doesn't work this way. Your parents, spouse, and children won't always meet your expectations, and that's OK if you let it be. Instead of allowing your expectations to lead to disappointment and resentment, it better serves you to keep your ideas about how things should be in check.

Hãy nghĩ về câu hỏi này: Tại sao chúng ta không buồn khi một ly cà phê không thể tự xuất hiện, nhưng lại khó chịu nếu người vợ/chồng không pha cho mình? Chúng ta lấy từ đâu suy nghĩ rằng chỉ cần mong đợi người khác cư xử theo cách mà chúng ta muốn thì sẽ khiến họ hành xử giống như thế? Điều gì khiến chúng ta tức giận với người khác khi họ không đáp ứng mong đợi của chúng ta?

Think about it: Why don't we get upset when a latte doesn't make itself, but we get upset if our spouse doesn't make it for us? Where do we get the idea that expecting others to behave how we want them to will make them behave that way? What makes us angry at other people when they don't meet our expectations?

Mọi người xây dựng những câu chuyện trong đầu, nghĩ ra những gì họ tin là kỳ vọng chính đáng của nhau khi không diễn đạt thành lời những kỳ vọng về sự cho và nhận trong một mối quan hệ. Bằng cách này, họ có một thỏa thuận ngầm ngay cả khi không đề cập cụ thể về nó. Thật khó để mọi người sống theo mong đợi của chúng ta khi họ không biết bản thân mình là ai. Tuy nhiên, chúng ta vẫn luôn cảm thấy không vui khi nhu cầu của mình không được đáp ứng.

Without verbalizing expectations about the give-and-take in a relationship, people construct stories in their heads, coming up with what they believe to be legitimate expectations of each other. In this way, people in a relationship have a deal, even when they don't discuss the details of it. It's hard for people to live up to our expectations when they don't know what they are. However, we still feel wronged when our needs aren't met.

Ví dụ, tôi thường nghe về việc các khách hàng cảm thấy mình bị bắt buộc phải lắng nghe những vấn đề của bạn bè và gia đình họ trong nhiều năm, ngay cả khi họ không muốn, bởi họ mong rằng mình sẽ nhận được sự lắng nghe tương tự. Và khi điều đó không xảy ra, họ cảm thấy khó chịu và cảm thấy như mình đã sai khi làm điều đó. Tôi đã cảm thấy như vậy nhiều lần. Thật dễ để tin rằng nếu bạn ở đó vì mọi người, thì họ cũng nên ở đó vì bạn.

For example, I often hear about how my clients felt obligated to listen to their friends' and families' problems for years, even when they didn't want to, because they expected they'd get the same in return. When that doesn't happen, they feel upset and wronged. I've felt the same way many times. It's easy to believe that if you're there for people, they should be there for you, too.

Tuy nhiên, những mong đợi thầm kín chắc chắn rằng sẽ thường không được thỏa mãn.

However, unspoken expectations are usually guaranteed not to be fulfilled.

Speaking openly about your expectations for others may improve your chances of fulfillment. And by learning not to expect people to know what you need from them, you'll be much clearer when communicating your needs. Instead of hoping others will read your body language, tell them why you're upset or disappointed.

Đồng thời, khi nghĩ rằng việc truyền đạt rõ ràng kỳ vọng của bạn sẽ khiến mọi người cư xử như bạn muốn cũng có thể khiến bạn cảm thấy thất vọng. Khó khăn lớn nhất của tôi liên quan đến việc kỳ vọng là đặt ra câu hỏi phải làm gì khi con tôi cần tuân theo các quy tắc mà tôi đã đặt ra để bản thân chúng được an toàn và khỏe mạnh. Tôi biết rằng việc la hét và tức giận không phải là câu trả lời, vì thế tôi luôn cân nhắc những cách khác để giải quyết những hy vọng của mình với các con.

At the same time, thinking that clearly communicating your expectations will get people to behave as you want them to might also leave you feeling let down. My biggest challenge regarding expectations is questioning what to do when my children need to follow the rules I've designed to help keep them safe, healthy, and respectful. I know that yelling and getting angry isn't the answer, so I always consider other ways to address my expectations of them.

Nếu chúng ta mong đợi người khác hành động theo cách không mang lại lợi ích cho họ, có thể họ sẽ chống lại những mong đợi đó và khiến chúng ta bực bội. Hơn nữa, có lẽ cuối cùng họ cũng sẽ oán giận chúng ta. Hãy suy nghĩ về điều đó: Bạn cảm thấy thế nào khi mọi người mong đợi bạn làm những việc không phù hợp với mục tiêu và giá trị của mình?

If we expect other people to act in ways inconsistent with their interests, they'll probably resist those expectations, leaving us resentful. Furthermore, they'll probably end up resenting us, too. Think about it: How do you feel when people expect you to do things that don't align with your goals and values?

Khi nghĩ về những kỳ vọng của bạn đối với người khác, hãy cân nhắc xem bạn đã truyền đạt chúng đầy đủ chưa. Nếu đã rồi, hãy đảm bảo rằng những kỳ vọng đó cũng đáp ứng cả lợi ích của đối phương, bao gồm bạn bè hoặc thành viên trong gia đình. Nếu bạn từ bỏ hy vọng rằng mọi người cần phải thay đổi phù hợp với những gì bạn muốn để bạn cảm thấy hài lòng, thì bạn vẫn sẽ cảm thấy thoải mái ngay cả khi mọi thứ không diễn ra theo ý muốn của mình.

When thinking about your expectations of others, consider whether you've fully communicated them. If you have, make sure those expectations meet the interests of your partner, friend, or family member. When you let go of the expectation that everyone needs to fall in line with what you want so that you can feel good, you get to experience contentment even when things don't turn out the way you'd hoped.

Tác giả: Ilene S.Cohen

---------------

Dịch giả: Ngọc Trinh

Biên tập: Phương Linh

Link bài gốc: When Unrealistic Expectations Become Resentments

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Tên dịch giả - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ. 

(**) Tâm lý học tuổi trẻ mong nhận được sự ủng hộ và góp sức của các bạn. Trở thành Cộng tác viên để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức chuyên sâu về tâm lý cho cộng đồng tại đây: https://ybox.vn/idy8l214r1c6yo 

(***) Follow Facebook Tâm Lý Học Tuổi Trẻ tại www.facebook.com/tamlyhoctuoitre để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày.

(****) Follow Instagram tamlyhoctuoitre_ybox tại https://www.instagram.com/tamlyhoctuoitre_ybox/ để đọc thêm nhiều quotes hay mỗi ngày.