Không quan trọng những lời chỉ trích gây tổn thương nặng nề như thế nào, chúng ta vẫn sẽ tìm ra những điều tốt đẹp từ nó.

No matter how badly criticism hurts, some good may come out of it.

• Lắng nghe những lời chỉ trích theo cách thật lòng nhất để có thể đem lại những hữu ích.

• Listening honestly to criticism can be useful.

• Có ba cách hữu ích để đáp lại lời chỉ trích có tính xây dựng

• There are three good ways to respond to criticism constructively.

• Việc khám phá và hiểu được cách những lời chỉ trích có thể giúp ích cho bạn có được giá trị và mục tiêu cần cố gắng đạt được.

• Discovering how criticism can help you is valuable and something to strive for.

Nếu sự chỉ trích là một đối tượng, một số người sẽ nghĩ nó như một con dao găm, một ngọn giáo, hoặc hai mũi tên nhắm vào đầu. Có quá ít người nghĩ nó như một món quà có thể hữu ích và dẫn đến sự thay đổi lợi ích lâu dài. Sự khác biệt có thể liên quan đến mối quan hệ của chúng ta với nhà phê bình, chúng ta khoan dung với những lời chỉ trích như thế nào và cách những lời chỉ trích được đưa ra. Có một số người không thể chịu đựng bất kỳ lời chỉ trích nào, cho dù nhẹ nhàng, trình bày tốt, hoặc có lý do hợp lý.

If criticism were an object, some people would think of it as a dagger, a spear, or a two-by-four aimed at the head. Too few think of it as a gift that can be useful and lead to beneficial long-term change. The difference may have something to do with our relationship to the critic, how criticism-tolerant we are, and how the criticism has been delivered. There are also some people who cannot handle any criticism, no matter how mild, well-presented, or justified.

Nhiều người trong chúng ta đã có những trải nghiệm tích cực với những lời chỉ trích được đưa ra một cách thân thương và tử tế. Tuy nhiên, thông thường những lời chỉ trích xảy ra trong những lúc tranh cãi gay gắt và do đó chỉ gây tổn thương. Những lời chỉ trích được sử dụng như một vũ khí trong trận chiến cảm xúc tình cảm có thể gây tổn hại cho một mối quan hệ và không dễ dàng rút lui cho đến khi trận chiến kết thúc. Nhiều người buông lời chỉ trích nặng nề khi họ tức giận hoặc không thoải mái. Một số người tích trữ sự phẫn nộ trong thời gian lâu dài và kết quả là họ buông ra những lời chỉ trích một cách bộc phát, thay vì giao tiếp một cách tử tế và nhẹ nhàng.

Many of us have had positive experiences with criticism delivered lovingly and thoughtfully. Often, however, criticism occurs in the heat of an argument and, therefore, feels only hurtful. Criticism used as a weapon in an emotional battle can be damaging to a relationship and not easily withdrawn when the battle is over. Many people dole out criticism with a heavy hand when they are angry or uncomfortable. Some people store resentments for too long and as a result deliver their criticism in the form of an explosive discharge, rather than a thoughtful and gently expressed communication.

Khi mọi người không thể hoặc không muốn chấp nhận những lời chỉ trích hợp lý, hai trong số những phản ứng phổ biến nhất và đáng tiếc nhất là phủ nhận tính hợp lệ của lời chỉ trích và đáp lại lời chỉ trích như,”Không, tôi không”, và “Điều đó không đúng”, hoặc đáp lại rằng”Chà, bạn cũng làm thế”, “Bạn cũng không hoàn hảo” và “Bạn thật điên rồ”.

When people are unable or unwilling to accept reasonable criticism, two of the most common—and unfortunate—reactions are to automatically deny the validity of the criticism, responding with comments like, "No, I don't," and "That's not true," or to counterattack with, "Well, you do it, too," "You're not perfect, either," and, "You're crazy."

Để cải thiện kĩ năng giải quyết lời chỉ trích của một người, sẽ rất hữu ích nếu bạn phân biệt được giá trị của lời phàn nàn và cách nó được thể hiện. Những lời chỉ trích hợp lệ thường dựa trên nhận thức chính xác về các sự kiện hoặc hành vi. Người chỉ trích được thúc đẩy bởi mong muốn giúp đỡ và đưa ra nhưng gợi ý chắc chắn để thay đổi. Nên tin tưởng đưa ra những gì đang nói, đặc biệt nếu lời chỉ trích được thể hiện bởi nhiều người hoặc nếu người chỉ trích biết nhiều về chủ đề và nói chung là một ai đó áp dụng các tiêu chuẩn hành vi hợp lý.

In improving one's ability to handle criticism, it is helpful to distinguish between the validity of the complaint and how it is expressed. Valid criticism is usually based on accurate perceptions of events or behavior. The critic is motivated by a desire to help and provides solid suggestions for change. Credence should be given to what is being said, particularly if the criticism is expressed by more than one person or if the critic knows a great deal about the subject and is generally someone who has and applies reasonable standards of behavior.

Sẽ có một vài người có thể chỉ trích vô cớ bạn khi bạn không đáp ứng được kỳ vọng của họ. Người chỉ trích có xu hướng cằn nhằn, thuật lại những thất bại của bạn, cố tỏ ra họ thông minh hay giỏi hơn bạn, hoặc chỉ trích những gì bạn đang làm để khiến bạn làm việc khác. Những yếu tố này cũng cần được được xem xét khi bàn luận về tầm quan trọng của những gì được nói.

Unjustified criticism may be delivered by someone when you don't live up to his or her expectations. The critic might nag, recite your failures as a person, try to appear smarter or better than you, or criticize what you are doing to get you to do something else. These factors also need to be considered when thinking about the significance of what is being said.

Có một cách hữu ích nhất để đáp lại lời chỉ trích là thể hiện sự tôn trọng đối với bản thân và người chỉ trích bạn, mà không công kích hay đầu hàng. Ý định của bạn là giải quyết những hiểu lầm, thừa nhận những gì có thể chính xác trong lời chỉ trích và giảm cường độ của một cuộc tấn công phi lý.

The most useful way to respond to criticism is to show respect for yourself and your critic, without attacking or surrendering. Your intention should be to resolve misunderstandings, acknowledge what may be accurate in the criticism, and reduce the intensity of an unjustified attack.

Có ba kỹ năng giao tiếp hiệu quả để đáp lại lời chỉ trích: thừa nhận, giải giáp và thăm dò.

There are three communication techniques that are effective in responding to criticism: acknowledging, disarming, and probing.

Thừa nhận: Khi ai đó chỉ trích bạn và lời chỉ trích đó là chính xác, phản ứng thích hợp nhất đơn giản là đồng ý. Kỹ năng này cho phép bạn chấp nhận sai lầm của mình mà không “tự dằn vặt bản thân” hay hối lỗi một cách thái quá. Hãy nói người chỉ trích mình rằng “Bạn nói đúng”, cảm ơn người chỉ trích và xin lỗi hoặc giải thích nếu hợp lý. Ví dụ:

Acknowledging: When someone criticizes you and the criticism is accurate, an appropriate response is simply to agree. This technique allows you to accept your mistake without "beating yourself up" or being overly apologetic. Say, "You're right," thank the critic, and apologize or explain yourself, if appropriate. For instance:

     Chỉ trích: “Bạn không thể cẩn thận hơn khi giặt quần áo bẩn sao? Bạn lại để quên khăn giấy trong túi nên bây giờ tôi phải giặt lại mọi thứ!”

    Phản hồi: “Bạn nói đúng. Đáng lẽ tôi nên kiểm tra túi của mình trước khi giặt. Cảm ơn vì đã giặt lại quần áo cho tôi.”

    Criticism: "Can't you be more careful when you put your dirty clothes in the wash? You left a tissue in your pocket again so now I have to re-wash everything!"

    Response: "You're right. I should have checked my pockets first. Thanks for washing my clothes again."

Nguồn: Google

Giải giáp: Đây là một trong những kỹ thuật khó khăn nhất, mạnh mẽ nhất để xử lý những lời chỉ trích. Giải giáp cho phép bạn phản hồi với tình huống mà không làm nó leo thang hay thừa nhận rằng bạn thực sự đồng ý với cách thể hiện lời chỉ trích:

Disarming: This is one of the most difficult, yet powerful, techniques for handling criticism. Disarming allows you to respond to the situation without escalating it or acknowledging that you actually agree with the way the criticism is expressed:

       Chỉ trích: “Bạn thật là môt kẻ lười biếng”. Bạn không bao giờ tự dọn dẹp.”

       Criticism: "You're such a slob. You never clean up after yourself."

       Phản hồi: “Bạn nói đúng.Tôi đã để bát đĩa trong bồn rửa ngày hôm qua.”(Điều này thừa nhận rằng bạn đã để bát đĩa  trong bồn rửa, nhưng hãy bỏ qua sự phóng đại rằng bạn không bao giờ tự mình dọn dẹp và sự phán xét rằng bạn là một “kẻ lười biếng”)

      Response: "You're right. I did leave the dishes in the sink yesterday." (This acknowledges that you left the dishes in the sink, but ignores the exaggeration that you never clean up after yourself and the global judgment that you are a "slob."

Nguồn: Google

Thăm dò: Kĩ thuật này hiệu quả khi bạn không thể biết liệu lời phê bình có giá trị hay không hợp lý vì người phê bình mơ hồ. Thăm dò là một cách để bạn nhận đươc sự rõ ràng từ người phê bình. Sử dụng các câu hỏi ở đâu, cái gì, khi nào, như thế nào và tại sao cho phép gợi ra những thông tin bạn cần để đánh giá và phản hồi lời chỉ trích:

Probing: This technique is effective when you can't tell if the criticism is valid or unjustified because the critic is vague. Probing is a way for you to gain clarification from the critic. Using where, what, when, how, and why questions allows you to elicit the information you need to judge how to respond to the criticism:

       Chỉ trích: “Bạn không làm việc tốt với khách hàng”

       Criticism: "You don't work well with the customers."

       Phản hồi: “Gần đây bạn có mối quan tâm nào không?” Hoặc: “ Bạn có thể cho tôi một ví dụ về những gì tôi làm mà bạn tin là “không hiệu quả” với khách hàng không?”

       Response: "Was there a recent situation that concerns you?" Or: "Would you give me an example of what I do that you believe is "not working well" with the customers?"

Nguồn: Google

Có lẽ điều tốt nhất mà một người có thể làm khi bị chỉ trích là nhìn nhận nó như một cơ hội để phát triển cá nhân. Cho dù lời chỉ trích tệ đến nhường nào, nó vẫn sẽ chứa những điều tốt. Thách thức bản thân để xem những lời chỉ trích có thể giúp ích cho bạn như thế nào là điều cần thiết và điều cần phấn đấu, cho dù nó khó khăn đến đâu.

Perhaps the very best that one can do when criticism occurs is to recognize it as an opportunity for personal growth. No matter how badly a critique may hurt, there may be good that can come out of it. Challenging yourself to discover how criticism can help you is valuable and something to strive for, no matter how difficult.

                                                            Tác giả: Richard B. Joelson, DSW, LCSW

----------------------------

Dịch giả: Đan My

Biên tập: Nguyễn Minh Thư 

Link bài gốc: How to Make Criticism a Gift

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Tên dịch giả - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ. 

(**) Tâm lý học tuổi trẻ mong nhận được sự ủng hộ và góp sức của các bạn. Trở thành Cộng tác viên để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức chuyên sâu về tâm lý cho cộng đồng tại đây:  https://ybox.vn/idy8l214r1c6yo

(***) Follow Facebook Tâm Lý Học Tuổi Trẻ tại www.facebook.com/tamlyhoctuoitre để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày.

---------------------------------------------