Vào thế kỷ 11, một phụ nữ Nhật Bản tên là Murasaki Shikibu đã viết “Truyện Kể Genji”, một câu chuyện dài 54 chương về sự quyến rũ trong cung đình và đây được cho là cuốn tiểu thuyết đầu tiên trên thế giới.

Gần 2.000 năm sau, mọi người trên thế giới vẫn giữ được niềm đam mê với tiểu thuyết - ngay cả trong thời đại mà những câu chuyện có thể xuất hiện trên màn hình điện thoại và biến mất 24 giờ sau đó.

Chính xác thì con người nhận được gì từ việc đọc sách? Nó chỉ là vấn đề về niềm vui khi đọc, hay thực ra có những lợi ích ngoài việc hưởng thụ sách? Khoa học trả lời với bạn rằng “Chắc chắn rồi”.

Đọc sách có lợi cho cả sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn, và những lợi ích đó có thể tồn tại suốt đời. Chúng bắt đầu tồn tại từ thời thơ ấu của bạn và vẫn sẽ tiếp tục cho tới những năm tháng của tuổi già. Dưới đây là lời giải thích ngắn gọn về việc đọc sách có thể thay đổi não bộ - và cơ thể bạn – khiến nó trở nên tốt hơn như thế nào.

Đọc sách củng cố trí não của bạn

Ngày càng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng đọc sách có thể thay đổi suy nghĩ của bạn - theo đúng nghĩa đen.

Sử dụng máy quét não MRI, các nhà nghiên cứu đã xác nhận rằng việc đọc kéo theo sự hoạt động của một mạng lưới phức tạp các dây thần kinh và tín hiệu trong não. Khi khả năng đọc của bạn phát triển lên, những mạng lưới đó cũng trở nên mạnh mẽ và tinh vi hơn.

Trong một nghiên cứu tiến hành vào năm 2013, các nhà nghiên cứu đã sử dụng máy quét MRI để đo tác động của việc đọc một cuốn tiểu thuyết lên não. Những người tham gia nghiên cứu đã đọc cuốn tiểu thuyết “Pompeii” trong khoảng thời gian 9 ngày. Khi sự căng thẳng được xây dựng trong câu chuyện, ngày càng nhiều vùng não hoạt động được thắp sáng lên.

Ảnh chụp não cho thấy trong suốt thời gian đọc và nhiều ngày sau đó, khả năng kết nối của não bộ tăng lên, đặc biệt là ở vùng vỏ não cảm giác xúc giác (somatosensory cortex), tức phần não phản ứng với các cảm giác vật lý như cử động và đau đớn.

Tại sao trẻ em và cha mẹ nên cùng nhau đọc sách

Các bác sĩ tại Phòng khám Cleveland khuyên cha mẹ nên đọc sách cùng con em mình ngay từ khi còn nhỏ và tiếp tục cho đến hết các năm tiểu học.

Đọc sách cùng con bạn xây dựng nên một mối liên hệ ấm áp và vui vẻ với sách, tăng khả năng trẻ sẽ thấy thú vị khi đọc sách trong tương lai.

Đọc sách ở nhà nâng cao hiệu quả học tập ở trường sau này. Nó cũng làm tăng vốn từ vựng, nâng cao lòng tự trọng, xây dựng kỹ năng giao tiếp tốt và củng cố bộ máy phán đoán của trẻ, tức bộ não con người.

Tăng khả năng đồng cảm của bạn

Và nói về khả năng cảm nhận nỗi đau, nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người đọc tiểu thuyết văn học - những câu chuyện khám phá cuộc sống nội tâm của các nhân vật - thể hiện khả năng thấu hiểu cảm xúc và sự tin tưởng của người khác rất cao.

Các nhà nghiên cứu gọi khả năng này là “Thuyết tâm trí” (Theory of mind), một tập hợp các kỹ năng cần thiết để xây dựng, điều hướng và duy trì các mối quan hệ xã hội.

Mặc dù một buổi đọc tiểu thuyết văn học chưa  thể hiện rõ rệt khả năng khơi dậy cảm giác này, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng những người đọc tiểu thuyết dài hạn có xu hướng có thuyết tâm trí của họ được phát triển tốt hơn.

Xây dựng vốn từ vựng của bạn

Các nhà nghiên cứu về việc đọc từ những năm 1960 đã thảo luận về điều được gọi là “Hiệu ứng Matthew”, một thuật ngữ dùng để chỉ câu Kinh thánh Matthew 13:12: “Với những ai được trao tặng từ trước, anh ta sẽ có ngày một nhiều hơn; những kẻ chẳng có gì thuở ban đầu sẽ bị tước dần đi những thứ anh ta gây dựng”.

Hiệu ứng Matthew tóm tắt ý tưởng rằng người giàu ngày càng giàu lên và người nghèo ngày càng nghèo đi - một khái niệm áp dụng nhiều cho từ vựng cũng như cho tiền bạc.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những học sinh đọc sách thường xuyên, bắt đầu từ khi còn nhỏ, dần dần sẽ phát triển vốn từ vựng lớn. Và quy mô vốn từ vựng có thể ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống của bạn, từ điểm số trong các bài kiểm tra tiêu chuẩn đến việc nhận vào đại học và cơ hội việc làm.

Một cuộc thăm dò năm 2019 do công ty Cengage thực hiện cho thấy 69% nhà tuyển dụng đang tìm kiếm những người có kỹ năng “mềm”, như khả năng giao tiếp hiệu quả. Đọc sách là cách tốt nhất để bạn tiếp xúc với những từ mới, thứ mà có thể học được trong ngữ cảnh mà sách cung cấp.

Giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức do tuổi tác

Viện Quốc gia về Lão hóa khuyên bạn nên đọc sách và tạp chí như một cách giúp tâm trí của bạn luôn vận động khi bạn ngày càng lớn tuổi hơn.

Mặc dù nghiên cứu chưa chứng minh một cách chắc chắn rằng đọc sách ngăn ngừa các bệnh như Alzheimer, nhưng các nghiên cứu cho thấy rằng những người cao niên đọc và giải các bài toán mỗi ngày sẽ duy trì và cải thiện chức năng nhận thức của họ.

Và càng bắt đầu việc này sớm thì càng tốt. Một nghiên cứu năm 2013 được thực hiện bởi Trung tâm Y tế Đại học Rush cho thấy những người tham gia vào các hoạt động kích thích tinh thần cả đời ít có khả năng phát triển các mảng phát ban, tổn thương và các đám rối protein tau trong não của những người bị sa sút trí tuệ.

Giảm căng thẳng

Năm 2009, một nhóm các nhà nghiên cứu đã đo lường tác động của yoga, hài hước và đọc sách đối với mức độ căng thẳng của học sinh trong các chương trình khoa học sức khỏe đòi hỏi ở Hoa Kỳ.

Nghiên cứu cho thấy rằng 30 phút đọc sách làm giảm huyết áp, nhịp tim và cảm giác lo lắng về tâm lý với mức độ hiệu quả như yoga và sự giải trí.

Các tác giả kết luận, “Vì hạn chế về thời gian là một trong những lý do thường xuyên được trích dẫn nhất cho mức độ căng thẳng cao mà các sinh viên khoa học sức khỏe đã báo cáo, nên 30 phút của một trong những kỹ thuật này có thể dễ dàng được kết hợp vào lịch trình của họ mà không phải đánh đổi một lượng lớn thời gian khỏi việc nghiên cứu của họ. ”

Chuẩn bị cho bạn một đêm ngon giấc

Các bác sĩ tại Phòng khám Mayo khuyên bạn nên đọc sách như một phần đều đặn trong thói quen ngủ của bạn.

Để có kết quả tốt nhất, bạn có thể muốn chọn một cuốn sách giấy hơn là đọc trên màn hình, vì ánh sáng phát ra từ thiết bị của bạn có thể khiến bạn tỉnh táo và dẫn đến các ảnh hưởng về sức khỏe không mong muốn khác.

Các bác sĩ cũng khuyên bạn nên đọc sách ở nơi nào đó không phải phòng ngủ nếu bạn gặp vấn đề khó ngủ.

Giúp giảm bớt các triệu chứng của trầm cảm

Nhà triết học người Anh, Sir Roger Scruton đã từng viết, “Sự an ủi từ những điều tưởng tượng không phải là sự an ủi tưởng tượng”. Những người bị trầm cảm thường cảm thấy bị cô lập và ghẻ lạnh. Và đó là những cảm giác mà đôi khi một cuốn sách có thể giảm bớt.

Đọc tiểu thuyết có thể cho phép bạn tạm thời thoát khỏi thế giới của riêng mình và bị cuốn vào những trải nghiệm tưởng tượng của các nhân vật. Và những cuốn self-help phi hư cấu có thể chỉ ra cho bạn các chiến lược giúp bạn kiểm soát các triệu chứng của trầm cảm ấy.

Đó là lý do tại sao Dịch vụ Y tế Quốc gia của Vương quốc Anh đã bắt đầu chương trình Reading Well - Kê đơn sách (thay vì kê đơn thuốc), nơi các chuyên gia y tế kê đơn những cuốn sách self-help do các chuyên gia y tế quản lý phụ trách cho một số triệu chứng nhất định.

Thậm chí có thể giúp bạn sống lâu hơn

Một nghiên cứu dài hạn về sức khỏe và nghỉ hưu đã theo dõi một nhóm người gồm 3635 người trưởng thành tham gia trong thời gian 12 năm, phát hiện ra rằng những người đọc sách sống lâu hơn khoảng 2 năm so với những người không đọc hoặc đọc tạp chí và các hình thức truyền thông khác .

Nghiên cứu cũng kết luận rằng những người đọc hơn 3 tiếng rưỡi mỗi tuần có 23% khả năng sống lâu hơn những người hoàn toàn không đọc.

Bạn nên đọc cái gì?

Vậy thì, bạn nên đọc cái gì? Câu trả lời ngắn gọn là: Bất cứ thứ gì trong tầm tay bạn.

Đã có lúc những vùng xa xôi phải dựa vào những thủ thư băng qua núi với những cuốn sách nhét trong túi yên ngựa. Nhưng điều đó hầu như không xảy ra ngày nay. Mọi người đều có thể truy cập thư viện rộng lớn chứa trong điện thoại di động và máy tính bảng.

Nếu bạn bị gò bó về thời gian, hãy dành vài phút mỗi ngày cho 1 blog về một chủ đề thích hợp. Nếu bạn đang tìm kiếm một lối thoát, tiểu thuyết giả tưởng hoặc lịch sử là thể loại có thể đưa bạn ra khỏi môi trường xung quanh của chính bạn và đến một thế giới khác hoàn toàn.

Nếu bạn đang trên đà phát triển nhanh trong sự nghiệp, hãy đọc lời khuyên phi hư cấu đến từ một người đã vươn tới đích. Hãy coi đó là một sự cố vấn mà bạn có thể cầm lên đọc hay đặt xuống bất cứ lúc nào tùy theo sự phù hợp với lịch trình của bạn.

Một điều cần lưu ý: Không chỉ đọc trên mỗi một loại thiết bị. Hãy nhớ đọc cả sách in nữa.

Các nghiên cứu đã nhiều lần chỉ ra rằng những người đọc sách in đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra khả năng hiểu và nhớ những gì họ đọc nhiều hơn những người đọc cùng một tài liệu ở dạng kỹ thuật số.

Điều đó có thể một phần là do mọi người có xu hướng đọc bản in chậm hơn so với đọc những nội dung kỹ thuật số.

Giúp vượt qua việc xem TV say sưa đều đặn

Không có gì sai khi xem hết toàn bộ một bộ phim truyền hình, từ đầu đến cuối, chỉ trong một ngày cuối tuần - cũng như không có gì sai khi ăn một món tráng miệng lớn và ngon.

Nhưng việc xem TV một cách say sưa có lẽ cần phải là một phần thưởng hãn hữu hơn là nguồn kích thích trí tuệ chính của bạn. Nghiên cứu cho thấy rằng việc xem TV trong thời gian dài, đặc biệt là đối với trẻ em, có thể thay đổi não bộ theo những hướng không lành mạnh.

Điểm mấu chốt:

Việc đọc rất, rất tốt cho bạn. Nghiên cứu cho thấy việc đọc thường xuyên sẽ:

·         cải thiện kết nối não bộ

·         tăng vốn từ vựng và khả năng đọc hiểu của bạn

·         cho phép bạn đồng cảm với người khác

·         hỗ trợ cho giấc ngủ

·         giảm căng thẳng

·         giảm huyết áp và nhịp tim

·         chống lại các triệu chứng trầm cảm

·         ngăn ngừa sự suy giảm nhận thức khi bạn già đi

·         góp phần vào tuổi thọ lâu dài hơn

Điều đặc biệt quan trọng là trẻ em phải đọc càng nhiều càng tốt vì tác dụng của việc đọc là tích lũy. Tuy nhiên, không bao giờ là quá muộn để bắt đầu tận dụng nhiều lợi ích về thể chất và tâm lý đang chờ đợi bạn trong những trang sách hay.

-------------

Dịch giả: Cà Phê Nâu

Biên tập: Khánh Linh

Nguồn ảnh: Pixabay

Link bài gốc: Benefits of Reading Books: How It Can Positively Affect Your Life

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Tên dịch giả - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(***) Follow Facebook Tâm Lý Học Tuổi Trẻ tại www.facebook.com/tamlyhoctuoitre  để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày.

(***) Follow Instagram tamlyhoctuoitre_ybox tại https://www.instagram.com/tamlyhoctuoitre_ybox/ để đọc thêm nhiều quotes hay mỗi ngày.