Đóng góp ý kiến và báo lỗi phiên bản mới tại đây

[Tâm Lý] Lời Tiên Tri Tự Ứng Nghiệm Là Gì?

     Lời tiên tri tự ứng nghiệm là một kì vọng hoặc niềm tin có thể ảnh hưởng đến hành vi của bạn, do đó khiến niềm tin đó trở thành sự thật.

    Ý kiến phía sau một lời tiên tri tự ứng nghiệm, còn được gọi là hiệu ứng Pygmalion, là niềm tin của bạn về những việc sẽ xảy ra thúc đẩy các hành động khiến kết quả đó cuối cùng thành hiện thực.

    Nếu bạn mong đợi mọi thứ diễn ra không như ý muốn, bạn có thể nỗ lực ít hơn hoặc thất bại khi thực hiện các bước có thể xoay chuyển tình thế, điều đó có nghĩa là việc mong đợi điều tồi tệ nhất sẽ mang lại điều tồi tệ nhất.

1. Dấu hiệu của một lời tiên tri tự ứng nghiệm

    Có một vài dấu hiệu chính cho thấy bạn có thể bị mắc kẹt trong một lời tiên tri tự ứng nghiệm. Nếu bạn thấy bản thân:

  • Thường xuyên đưa ra những dự đoán bi quan về tương lai

  • Suy ngẫm về những trải nghiệm tồi tệ trong quá khứ

  • Tập trung chủ yếu vào những tiêu cực trong bất kỳ tình huống nhất định nào

  • Tin rằng những dự đoán tiêu cực của bạn là không thể tránh khỏi và bạn không thể kiểm soát chúng

    Những lời tiên tri tự ứng nghiệm không phải lúc nào cũng tiêu cực. Thỉnh thoảng, những mong đợi tích cực có thể truyền cảm hứng cho những hành động giúp bạn thành công hơn trong việc đạt được mục tiêu của mình. Nhưng khi lời tiên tri tự ứng nghiệm của bạn được dựa trên những mong đợi tiêu cực, nó có thể kìm hãm bạn lại và ngăn bạn phát huy đầy đủ tiềm năng của mình.

    Tóm tắt lại

    Bi quan và suy ngẫm có thể là dấu hiệu của những lời tiên tri tự ứng nghiệm, nhưng những niềm tin này cũng có thể tích cực và giúp thúc đẩy bạn đạt được các mục tiêu của mình.

2. Phân loại lời tiên tri tự ứng nghiệm

    Có hai loại lời tiên tri tự ứng nghiệm chính:

  • Các lời tiên tri tự áp đặt được dựa trên những mong đợi của chính bạn

  • Các lời tiên tri từ người khác áp đặt được dựa trên những gì mà người khác mong đợi sẽ xảy ra

    Ví dụ

    Một số ví dụ về những lời tiên tri tự áp đặt bao gồm tin rằng bạn sẽ thực hiện kém trong một kỳ thi và sau đó trượt bài kiểm tra, hoặc nghĩ rằng bạn sẽ không nhận được công việc và sau đó không nhận được nó. Trong cả hai trường hợp, những niềm tin của bạn đã ảnh hưởng đến các hiệu năng và hành vi của bạn, góp phần vào kết quả mong đợi sắp thành hiện thực.

    Việc đọc tử vi của bạn và tin rằng bạn sẽ có một ngày kinh khủng dựa trên những dự đoán của nó là một ví dụ về những lời tiên tri từ người khác áp đặt. Những bậc cha mẹ tin rằng con cái của họ sẽ không thành công trong học tập có thể khiến những dự đoán đó của họ trở thành sự thật bởi việc ít chú trọng vào học vấn.

Những đứa trẻ sẽ trở thành những gì mà người khác nói chúng sẽ trở thành (Nguồn: thisnthatparenting.com)

    Tuy nhiên, những lời tiên tri tự ứng nghiệm có thể nghiêm trọng hơn nhiều. Những mong đợi như vậy có thể góp phần vào cách bạn mong đợi người khác hành xử, điều này có thể góp phần tạo nên những định kiến, phân biệt chủng tộc và phân biệt đối xử.

3. Sử dụng những lời tiên tri tự ứng nghiệm

    Khi sử dụng những lời tiên tri tự ứng nghiệm để đạt được các mục tiêu, điều cần thiết là phải có cái nhìn tích cực và tập trung vào những hành động bạn có thể thực hiện để mang lại kết quả mong muốn. Việc tin rằng bạn có thể thành công là một phần thiết yếu để làm cho nó xảy ra.

    Ngoài ra, bạn có thể thấy nó hữu ích khi nhận ra những lời tiên tri tự áp đặt có thể đang kìm hãm bạn lại và có tác dụng thay đổi suy nghĩ của bạn. Nếu bạn cứ mong đợi mọi thứ diễn ra không như ý muốn, bạn có thể sẽ phá hoại chính bản thân mình. Tuy nhiên, nếu bạn bắt đầu tin mọi thứ sẽ diễn ra tốt đẹp, bạn sẽ có nhiều khả năng hành động và mang lại thay đổi tích cực trong cuộc sống của bạn.

    Điều quan trọng là phải nhận thức được những lời tiên tri từ người khác áp đặt. Hãy chú ý đến kỳ vọng của những người xung quanh bạn và cách họ có thể ảnh hưởng đến hành vi của bạn. Hãy đảm bảo luôn trung thành với những niềm tin và mục tiêu của bạn, ngay cả khi đối mặt với những mong đợi của người khác.

4. Tác động của lời tiên tri tự ứng nghiệm

    Những lời tiên tri tự ứng nghiệm có thể tác động đáng kể đến những hành vi, niềm tin, thái độ và động lực. Khi nói đến những lời tiên tri tự ứng nghiệm, có một số điểm chính cần ghi nhớ.

5. Trường học, chăm sóc sức khỏe và các khu vực khác

    Nghiên cứu cho thấy rằng những mong đợi của mọi người có thể ảnh hưởng đến kết quả trong môi trường nghiên cứu, phòng xử án, lớp học, doanh nghiệp và chăm sóc sức khỏe. Những kỳ vọng của mọi người có thể tác động đến phản ứng của những người tham gia nghiên cứu, bồi thẩm viên, sinh viên, nhân viên và bệnh nhân.

Những kỳ vọng tiêu cực sẽ dẫn đến những kết quả tiêu cực (Nguồn: psychologenie.com)
6. Sự nghiên cứu và sử dụng nội dung

    Một nghiên cứu đã tìm ra rằng những niềm tin của cha mẹ về giá trị của họ tham gia vào một chương trình sử dụng chất kích thích ở trẻ vị thành niên đã dự đoán việc sử dụng rượu của con họ.

    Những kết quả như vậy là một ví dụ về cách những lời tiên tri từ người khác áp đặt có thể ảnh hưởng đến các kết quả.

    Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những lời tiên tri tự ứng nghiệm ảnh hưởng trải nghiệm chủ quan của việc tiêu thụ rượu theo những cách không liên quan trực tiếp đến tác dụng sinh lý của rượu.

    Ví dụ, những người mong muốn làm bản thân xấu hổ hoặc trở nên hung hăng sau khi uống rượu có nhiều khả năng tham gia vào những hành vi đó.

7. Vận hành xã hội

    Việc giữ những kỳ vọng tiêu cực của xã hội về những bạn bè đồng trang lứa cũng được thể hiện là một yếu tố dự báo lâu dài về việc vận hành xã hội. Những phát hiện như vậy cho thấy rằng những lời tiên tri tự ứng nghiệm sớm xuất hiện trong suốt thời thanh niên có thể tiếp tục ảnh hưởng tốt đến hành vi khi trưởng thành.

8. Động lực và lòng tự trọng

    Ngoài ra, những lời tiên tri tự ứng nghiệm có thể tác động đáng kể đến động lực và lòng tự trọng. Khi bạn không tin vào khả năng thành công của mình, nó có thể là một thách thức để duy trì động lực và tập trung vào các mục tiêu của bạn. Việc không tin tưởng vào khả năng thành công của mình cũng có thể dẫn đến cảm giác bất an, nghi ngờ và kém tự tin vào năng lực bản thân.

    Tóm lại

    Các niềm tin tự ứng nghiệm có thể có tác động đáng kể đến kết quả trong nhiều môi trường khác nhau, bao gồm trường học, công việc và sức khỏe.

9. Cách để tránh những lời tiên tri tự ứng nghiệm tiêu cực

    Mọi người có thể làm một số điều để tránh những lời tiên tri tự ứng nghiệm có hại:

  • Nhận thức được những lời tiên tri do chính bạn tự áp đặt: Điều cần thiết là phải lưu tâm đến tác động tiềm tàng mà những mong đợi có thể có đối với hành vi của bạn. Nếu bạn tin rằng mọi thứ sẽ không suôn sẻ, bạn có thể sẽ hành động theo cách kết quả này có nhiều khả năng xảy ra hơn.

  • Cam kết với những mục tiêu và niềm tin của bạn: Luôn trung thực với những niềm tin và mục tiêu của chính bạn, ngay cả khi đối mặt với những kỳ vọng của người khác

  • Nhận biết những mong đợi của người khác ảnh hưởng đến niềm tin của bạn như thế nào: Chú ý đến những mong đợi của những người xung quanh bạn và cách họ có thể ảnh hưởng đến hành vi của bạn. Hãy chắc chắn rằng bạn luôn tập trung vào mục tiêu của chính mình, và đừng để người khác sai khiến các hành động của bạn.

  • Thực hành tự lòng trắc ẩn: Đừng đánh bại bản thân khi bạn không đạt được kỳ vọng của chính mình. Chấp nhận rằng bạn đã mắc sai lầm và rút ra bài học từ nó. Tiếp tục và tập trung vào những gì bạn có thể làm khác vào lần tới

    Hãy thực hành lòng tự trắc ẩn để tránh những lời tiên tri tự ứng nghiệm tiêu cực (Nguồn: medium.com)

    Bằng cách hiểu những tác động của các lời tiên tri tự ứng nghiệm, bạn có thể làm việc để chống lại bất cứ kiểu suy nghĩ tiêu cực nào có thể đang kìm hãm bạn lại. Hãy chủ động xác định bất kỳ niềm tin hoặc kỳ vọng nào có thể làm hạn chế tiềm năng của bạn và thực hiện các bước để thay đổi chúng. Với việc thực hành, bạn có thể học cách phá vỡ và tránh những lời tiên tri tự ứng nghiệm tiêu cực và đạt được mục tiêu của mình.

Tóm tắt

    Một lời tiên tri tự ứng nghiệm là một tình huống mà nơi đó những mong đợi của ai đó về một tình huống cụ thể khiến tình huống đó trở thành sự thật. Nó chứng tỏ rằng có một cái nhìn tích cực và tập trung vào những hành động bạn có thể thực hiện để mang lại kết quả mong muốn là điều quan trọng để thành công.

    Tác giả: Kendra Cherry - Một tác giả và nhà tư vấn giáo dục tập trung vào việc giúp sinh viên tìm hiểu về tâm lý học.

-------------

Dịch giả: Trúc Phương

Biên tập: thuonghint

Nguồn ảnh: vietcetera.vn, thisnthatparenting.com, psychologenie.com, medium.com

Link bài gốc: What Is a Self-Fulfilling Prophecy?

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Tên dịch giả - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ. 

(***) Follow Facebook Tâm Lý Học Tuổi Trẻ tại www.facebook.com/tamlyhoctuoitre để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày.

(***) Follow Instagram tamlyhoctuoitre_ybox tại https://www.instagram.com/tamlyhoctuoitre_ybox/ để đọc thêm nhiều quotes hay mỗi ngày.

----------------------------

Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership

403 lượt xem

lh-fulllh-x