Xã hội của chúng ta ngày càng tiến hóa trong việc labeling - dán nhãn cho một số người nhất định là "người chiến thắng" và những người khác là "kẻ thua cuộc". Hiển nhiên là sự phân loại này cho thấy sự hẹp hòi nhỏ nhen của người đó, song vấn đề thực sự của việc này là nó đưa ra ý tưởng rằng cuộc sống là một cuộc đua đơn nhất, khi kết thúc người ta có thể xếp hạng gọn gàng tất cả các đối thủ từ cao đến thấp nhất.

Tuy nhiên, điều thực tế và phức tạp hơn chính là: cuộc sống thực sự được tạo thành từ một số lượng cuộc đua diễn ra đồng thời trên các địa hình rất khác nhau và với các loại cúp và huy chương khác nhau. Tất nhiên có những cuộc chạy đua về tiền bạc, danh tiếng và uy tín - những cuộc đua này thu hút nhiều khán giả và trong một số vòng tròn kết nối xã hội nhất định, nó phần lớn phạm vi phủ sóng. Nhưng cũng có những cuộc đua đo lường những loại năng lực khác đáng được tôn kính. Có cuộc đua dành cho ai có thể giữ bình tĩnh nhất khi đối mặt với sự thất bại. Có cuộc đua cho ai có thể đối xử tử tế nhất với trẻ em. Có cuộc đua đo lường khả năng của một người nào đó trong tình bạn. Có cuộc đua tập trung vào mức độ chăm chú của một người nào đó đối với bầu trời buổi tối hoặc họ giỏi như thế nào trong việc thu hoạch trái cây mùa thu.

Bất chấp sự nhiệt tình của chúng tôi trong việc sắp xếp các vận động viên điền kinh này thành những thứ hạng gọn gàng, một sự thật nổi bật về sự đa dạng đường đua của cuộc đời là không ai có thể giành được ngôi vị người chiến thắng trong mọi thể loại thi đấu có sẵn. Hơn nữa, khả năng thiên phú trong một loại đường đua dường như ngăn trở cơ hội thành công của một người ở những đường đua khác. Chiến thắng khi thành công một cách tàn nhẫn trong kinh doanh dường như - chẳng hạn - không đi đôi với bất kỳ khả năng thực sự nào trong cuộc đua đánh giá bầu trời hoặc tìm kiếm niềm vui với quả sung. Những người giỏi giành được sự nổi tiếng có xu hướng bị cản trở khi phải cạnh tranh trong cuộc đua đánh giá khả năng kiên nhẫn với những đứa trẻ ba tuổi chu đáo nhưng thiếu tự tin.  

Chúng ta - có vẻ như - không thể là người chiến thắng ở mọi thứ. Những người có vẻ như đang mang về tất cả các giải thưởng và được ca ngợi trong một số lĩnh vực nhất định như những vận động viên siêu phàm của cuộc sống, khi kiểm tra kỹ hơn, họ không thể thực sự chiến thắng trên mọi mặt theo bất kỳ cách nào. Họ nhất định sẽ làm xáo trộn sâu sắc một số đường đua ít quen thuộc hoặc ít danh tiếng hơn mà họ được tham gia; ở một số góc cua nhất định của sân vận động, họ sẽ té, thậm chí vấp ngã, lớn tiếng phàn nàn về điều kiện đường đua và có lẽ, chê bai toàn bộ sự kiện là vô dụng và không đáng để tham gia.

Nếu một người không thể là người chiến thắng ở tất cả mọi thứ, thì điều đó xảy ra với sự thật rằng người đó cũng không thể là kẻ thua cuộc ở mọi thứ. Khi chúng ta thất bại trong một số cuộc đua nhất định của cuộc sống, chúng ta giữ lại nhiều cơ hội để rèn luyện và phát triển sức mạnh của mình để giành chiến thắng trước những người khác. Chúng ta có thể sẽ không bao giờ có thể cạnh tranh trong cuộc đua về danh tiếng, danh dự hoặc tiền bạc, nhưng chúng ta vẫn hoàn toàn có thể cạnh tranh trong cuộc đua về lòng tốt, tình bạn và sự tha thứ.

Thực sự, không có cái gọi là người chiến thắng hay kẻ thua cuộc. Chỉ có người đã chiến thắng trong một số lĩnh vực và gây rối ở những lĩnh vực khác. Và, để đi sâu hơn, một người có tài năng giành chiến thắng trong một loại cuộc đua có nghĩa là họ phải tự nhiên và gần như chắc chắn phải xáo trộn trong các lựa chọn thay thế - và ngược lại.

Chúng ta không bao giờ hoàn toàn thất bại trong cuộc sống. Khi chúng ta làm xáo trộn trong các lĩnh vực thế giới và cảm thấy chán nản và bị cô lập, vũ trụ chỉ cho chúng ta một cơ hội đặc biệt để bắt đầu quá trình đào tạo, nghĩa là một ngày nào đó chúng ta sẽ trở thành vận động viên ngôi sao trong các cuộc đua khác ít nổi tiếng hơn nhưng cực kỳ quan trọng - các cuộc đua xung quanh việc duy trì sự hài hước, thể hiện lòng biết ơn, tha thứ, đánh giá cao, cho qua - và bắt đầu lại. Đây là những chặng đường cao quý mà những người 'thất bại' cuối cùng có thể học cách 'chiến thắng' một cách đúng đắn và có ích.

------------------

Dịch giả: Sat-chan

Biên tập: Xanh Lam 

Nguồn ảnh: iStock, The Conversation

Link bài gốc: Winners and Losers in the Race of Life

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Tên dịch giả - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(***) Follow Facebook Tâm Lý Học Tuổi Trẻ tại www.facebook.com/tamlyhoctuoitre để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày.

(***) Follow Instagram tamlyhoctuoitre_ybox tại https://www.instagram.com/tamlyhoctuoitre_ybox/ để đọc thêm nhiều quotes hay mỗi ngày.