Giữ lại những cảm xúc trong lòng thông thường sẽ giúp ta cảm thấy an toàn hơn, nhưng đây không phải là cách tốt nhất để đối mặt với chúng trong cuộc sống. Cách đối phó này sẽ ngăn cản chúng ta nói lên những nhu cầu của mình (việc này có thể là vấn đề lặp đi lặp lại) và thật sự kết nối với những người khác. Sau một thời gian dài, việc kìm nén những xúc cảm ấy có thể hủy hoại chúng ta cả về thể chất lẫn tinh thần bằng những cách mà ta không thể nào ngờ tới.

Tại sao chúng ta có xu hướng đè nén cảm xúc

Có rất nhiều ngữ cảnh khiến chúng ta đành phải đè nén cảm xúc của mình xuống. Ví dụ như, chúng ta chỉ muốn sống cho qua ngày, tự nhủ với bản thân rằng sẽ làm việc với chúng sau, nghĩ rằng cái cảm xúc đó không đáng để khám phá thêm, hoặc ta đang cố che giấu những xúc cảm của mình để “níu giữ” một mối quan hệ nào đó.

Nhưng trên hết, lý do chính khiến ta thường kìm nén cảm xúc đó chính là: khi làm vậy thì ta sẽ cảm thấy dễ chịu và an toàn hơn.

“Lý do mà chúng ta đôi lúc hoặc thường xuyên dồn nén cảm xúc có thể là rất nhiều, nhưng gốc rễ của nó bắt nguồn từ nỗi sợ bị tổn thương. Với nỗi sợ này, ta sẽ hành động theo những cách mà ta cho rằng có thể tự bảo vệ tinh thần của mình,” theo như Tiến sĩ Colleen Mullen (PsyD, LMFT). “Việc kìm nén cảm xúc sẽ tạo ra một cảm giác ”an toàn giả”.”

Theo tiến sĩ một số người khi lớn lên sẽ học được rằng việc thể hiện những cảm xúc của bản thân thật sự mang lại cho họ cảm giác bất an. Có rất nhiều khía cạnh trong tuổi thơ đã khiến cho họ trở nên như vậy.

Với một số người, cha mẹ của họ phủ nhận hoặc không coi trọng những cảm nhận của con, và với một số khác, cha mẹ có thể rất đáng sợ trong cách mà họ thể hiện cảm xúc hoặc nó mang tính đe dọa đến con cái. Và với một số trường hợp, người con sớm nhận thức được cha mẹ sẽ cảm thấy quá tải và sẽ không có phản hồi tốt nếu như con mình nói ra những nhu cầu và cảm xúc của chúng.

“Những đứa trẻ đó có thể lớn lên trở thành những con người luôn đàn áp xúc cảm của mình,” Tiến sĩ Mullen nói. “Sự chối bỏ ấy, hoặc trốn tránh việc bày tỏ bản thân sẽ rồi trở thành cảm giác sợ bị từ chối, ruồng bỏ, hoặc bị đánh giá tiêu cực.”

Tại sao chôn giấu cảm xúc lại có thể làm tổn hại đến chúng ta?

Dù rằng việc dồn nén chúng có thể là một kế hoạch ngắn hạn tốt, việc này có thể ảnh hưởng lớn đến chúng ta trong nhiều khía cạnh:

Tạo gánh nặng lên sức khoẻ tinh thần

Việc gạt bỏ đi cảm xúc trong một thời gian dài sẽ gây ảnh hưởng lớn đến sự tự tin của bản thân. Qua thời gian, việc này có thể làm ta cảm thấy như những nhu cầu và mong muốn của ta không được ai quan tâm và làm ta cảm giác như dần bị mất đi tiếng nói của mình.

Nó còn có thể làm chúng ta cảm thấy căng thẳng, lo lắng, hoặc trầm cảm. Trong một số trường hợp, ta còn có thể trở nên dễ nóng tính và tức giận và hình thành nên sự uất ức, phẫn nộ với những người xung quanh.

Nguồn ảnh: pexels.com

Tổn hại đến thể chất

“Có một vài các bằng chứng thể hiện việc dồn nén cảm xúc sẽ gây nên những rối loạn về thể chất,” theo Tiến sĩ Mullen. “Sự căng thẳng mệt mỏi đến cơ thể có thể tăng nguy cơ béo phì và bệnh tim mạch. Ảnh hưởng khác còn có thể là suy giảm trí nhớ.”

Gây khó khăn đến những mối quan hệ xã hội

Nuôi dưỡng các mối quan hệ xã hội là rất quan trọng cho sự hạnh phúc của chúng ta. Sau tất cả, con người là những sinh vật xã hội. Nếu không được thể hiện bản thân, các mối quan hệ của chúng ta sẽ không được phát triển một cách ý nghĩa.

“Kết nối người với người giúp cân bằng hệ thần kinh của chúng ta và theo cách nhìn rộng hơn, bảo vệ ta khỏi những vòng lặp của nỗi sợ và niềm tin sai lệch,” theo Shari Foos, MA, MFT, MS. “Quan trọng hơn cả, trừ khi bạn cởi mở và thật thà, làm sao để người khác có thể thấu hiểu bạn? Và nếu như bạn không được thấu hiểu, làm sao bạn có thể được người khác yêu thương với chính con người thật của mình?”

Dấu hiệu cho thấy bạn đang giam cầm cảm xúc

Đôi khi chính chúng ta đang cố ý đè nén cảm xúc của mình, và cũng rất nhiều khi ta làm vậy trong vô thức. Một vài dấu hiệu bạn không thật sự truyền đạt cảm xúc của mình:

• Bạn cảm giác như không ai hiểu bạn

• Bạn không nhận được điều bạn muốn trong thời gian mà bạn dành cho người khác.

• Bạn thường bị những triệu chứng như đau bụng hoặc vấn đề về tiêu hóa, nhức đầu, tim đập nhanh, và áp lực, căng thẳng.

• Bạn dần trở nên bực tức và khó chịu với cả thế giới và những người xung quanh.

• Bạn trở nên căm ghét mọi người.

Nếu bạn nghĩ một ai đó có thể đang che giấu cảm xúc của họ, có những điều mà bạn cần phải để ý.

“Những dấu hiệu ai đó đang ra sức kìm nén có thể được nhận thấy qua từ ngữ, ngữ điệu và ngôn ngữ cơ thể. Một vài cá nhân có thể thu mình trong vô thức, nắm tay, gõ ngón tay hoặc bàn chân, đảo mắt, hoặc lắc đầu,” theo Foos.

Bà bổ sung, “Cách họ phản ứng khi được hỏi những câu hỏi đơn giản như, ‘hãy cho tôi biết một chút về bản thân bạn’, có thể trong khoảng từ ‘Tôi không biết,’ tới ra sức thay đổi chủ đề, ngừng cuộc trò chuyện, hay thậm chí là đi ra khỏi phòng.”

Cách để bộc lộ bản thân tốt hơn

Biểu lộ cảm xúc không phải lúc nào cũng được diễn ra một cách tự nhiên. Thay vào đó, nó là một việc cần sự luyện tập và sự quyết tâm để trân trọng bản thân. Qua thời gian, chúng ta sẽ phát triển được kỹ năng xử lý và bộc lộ cảm xúc.

Tiến sĩ Mullen nói rằng, “Một trong những cách tốt nhất để truyền tải bản thân tốt hơn đó là nói ra chính điều bạn muốn nói.” VIệc này nghe thì đơn giản, nhưng vẫn cần sự rèn luyện. Bắt đầu với những việc nhỏ và tập trung vào các cảm xúc tích cực, và dần dần việc này sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Nguồn ảnh: google.com

Nó có thể là nói những điều như:

• “Tôi cảm thấy rất hạnh phúc khi bạn nấu bữa tối vào ngày hôm kia.”

• “Tôi mong rằng thứ bảy bạn có thể giúp tôi với dự án.”

• “Tôi muốn đảm bảo rằng bạn hiểu ý của tôi.”

• “Tôi cảm thấy rất vui khi chúng ta làm những việc thế này cùng nhau.”

Từ đó, bạn có thể nói ra những cảm xúc bình thường hoặc thất vọng. Ví dụ như:

• “Đôi lúc tôi cảm thấy bạn không lắng nghe điều tôi nói.”

• “Tôi rất thất vọng khi bạn không giúp tôi vào thứ Bảy.”

• “Tôi thấy buồn khi bạn quên XYZ.”

• “Tôi vô cùng khó chịu khi phải nói chủ đề này lần nữa.”

Lời nhắn

Thông thường, việc che giấu đi cảm xúc đã là một thói quen in hằn trong tâm trí của chúng ta và còn được lớn lên theo thời gian. Việc này cần sự kiên trì để chúng ta có thể phá vỡ vòng lặp ấy và bắt đầu bộc lộ bản thân. Dù rằng làm như vậy có thể làm chúng ta cảm thấy khó chịu và bất an, đừng bỏ cuộc - phần thưởng là vô cùng đáng công sức bạn bỏ ra.

Tác giả: Wendy Rose Gould

Dịch giả: Phạm Uyên Vy

Biên tập: Minh Hương

Nguồn ảnh: pexels.com, google.com

Link bài gốc: The Dangers of Bottling Up Our Emotions

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Tên dịch giả - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ. 

(**) Tâm lý học tuổi trẻ mong nhận được sự ủng hộ và góp sức của các bạn. Trở thành Cộng tác viên để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức chuyên sâu về tâm lý cho cộng đồng tại đây:  https://ybox.vn/idy8l214r1c6yo 

(***) Follow Facebook Tâm Lý Học Tuổi Trẻ tại www.facebook.com/tamlyhoctuoitre để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày.

(****) Follow Instagram tamlyhoctuoitre_ybox tại https://www.instagram.com/tamlyhoctuoitre_ybox/ để đọc thêm nhiều quotes hay mỗi ngày.