Sự ngạc nhiên về tâm lý “vì sao lại không hài lòng” đã được củng cố… một dấu hiệu đáng mừng!

Vì sao chúng ta luôn cảm thấy bồn chồn không yên và chẳng bao giờ toại ý? Dù đang sống trong thời kỳ được xem là an toàn nhất, lành mạnh nhất, thừa hưởng nền giáo dục tốt nhất và dân chủ nhất, nhưng đâu đó trong một phần tâm lý con người, chúng ta vẫn luôn tìm kiếm một lối thoát cho điều gì đó đang không ngừng khuấy động từ bên trong.

Giống như một nhà thơ ở thế kỷ mười tám, Samuel Johnson đã từng nói: “Cuộc sống của tôi là một chuỗi ngày dài luôn tìm cách thoát khỏi vỏ bọc của chính mình.” Tôi cũng vậy và bạn cũng thế.

Có một sự thật là chúng ta chẳng bao giờ kết nối được với cảm giác bằng lòng hoặc hài lòng… đã bao giờ?

Dựa theo những đánh giá về Tâm lý học Đại cương từ những nhà nghiên cứu, lý do đơn giản là vì: “Nếu cảm giác thỏa mãn và hài lòng diễn ra thường xuyên, thì động lực để phấn đấu tìm kiếm những điều tốt đẹp và tiến bộ hơn sẽ ngày càng suy giảm.”

Nói một cách khác, cảm giác mãn nguyện không tốt cho nhiều giống loài.

Tổ tiên chúng ta đã luôn làm việc chăm chỉ và nỗ lực hết mình, bởi vì họ muốn tiến hoá để không phải thường xuyên sống trong sợ hãi, nhờ vậy mà chúng ta được như ngày hôm nay.

Bốn Thành Tố Tạo Nên Cảm Giác Không Hài Lòng

Sau đây là 4 yếu tố tâm lý giải thích cho việc vì sao con người chỉ được hài lòng trong chốc lát.

1. Đầu tiên là sự nhàm chán. Đây là điều gây sốc khi nói về thời lượng mà chúng ta sẽ trải qua, để tránh cảm thấy nhàm chán. Thật sự là như vậy!

Một nghiên cứu diễn ra vào năm 2014 được công bố trên tạp chí khoa học, đã nói về quá trình quan sát một nhóm người được yêu cầu ngồi yên trong một căn phòng và chỉ được làm một việc duy nhất là suy nghĩ trong vòng 15 phút.

Có thể bạn sẽ thắc mắc: “Vì sao những người này lại muốn làm như vậy?”

Khi được tham khảo ý kiến trước, tất cả những người tham gia đều nói rằng họ sẽ đóng tiền, nếu tránh được cảm giác buồn chán trong suốt quá trình thử nghiệm. Tuy nhiên, khi ở một mình trong căn phòng trống chỉ với một chiếc máy và chẳng có gì khác để làm, thì có đến 67% nam giới và 25% nữ giới đã thật sự bị sốc về tâm lý và có nhiều người đã chọn thử thêm vài lần nữa.

Nghiên cứu này chứng minh rằng một vài người trong chúng ta không thích ở một mình với mỗi một việc là suy nghĩ và nó nhiều đến nỗi họ sẵn sàng làm bất kỳ điều gì khác, thậm chí là những hành động tiêu cực.

Do đó, chẳng có gì là ngạc nhiên khi hầu hết 25 trang web hàng đầu ở Mỹ đều giúp chúng ta thoát khỏi sự mệt nhọc mỗi ngày thông qua mọi thể loại từ mua sắm, đến những tin đồn về người nổi tiếng và một lượng vừa phải những tương tác xã hội.

2. Yếu tố tâm lý thứ hai khiến chúng ta khó cảm thấy hài lòng chính là điều tiêu cực.

Vấn đề này được gọi là “hiện tượng về một chấm đen tiêu cực sẽ luôn nổi bật và gây chú ý mạnh mẽ hơn so với một nền trắng trung lập hoặc tích cực.”

Cũng giống như tác giả của một bài nghiên cứu đã kết luận: “Có vẻ như đó là sự thật cơ bản và phổ biến trong tâm lý học, cái xấu luôn mạnh hơn cái tốt.”

Tâm lý bi quan đã hình thành từ rất sớm trong cuộc sống của mỗi người. Những đứa trẻ sơ sinh bắt đầu có biểu hiện tiêu cực khi chỉ mới 7 tháng tuổi và khuynh hướng này là bẩm sinh.

Các nhà nghiên cứu cũng tin rằng, con người chúng ta có xu hướng ghi nhớ những ký ức xấu dễ dàng hơn những ký ức tươi đẹp. Nhiều nghiên cứu đã nhận thấy rằng mọi người luôn nhớ về những khoảng thời gian không hạnh phúc của tuổi thơ, ngay cả khi quá trình khôn lớn của họ được nhận định là hạnh phúc so với đại đa số.

Tuy nhiên, sự tiêu cực lại luôn là yếu tố đưa chúng ta tiến đến bờ tiến hoá. Những điều tốt đẹp thì bình thường, nhưng điều tồi tệ có thể giết chết chúng ta bất cứ lúc nào. Đó là lý do vì sao con người luôn để tâm đến những việc tiêu cực trước tiên và luôn nhớ về nó. Có thể điều này có ích cho nhiều giống loài, nhưng thật vô ích khi luôn chăm chăm nhìn vào nó, những điều tiêu cực!

3. Suy tư là yếu tố thứ ba dẫn đến việc không hài lòng trong cuộc sống, vì chúng ta có xu hướng ngẫm nghĩ về những trải nghiệm tồi tệ.

Nếu bạn từng gặm nhấm những điều mình đã làm hoặc người khác đối với mình, lặp đi lặp lại nhiều lần, thì đó chính là trầm ngâm suy nghĩ.

“Sự so sánh thụ động của một người về tình trạng hiện tại với những tiêu chuẩn chưa đạt được" có thể tạo ra những suy nghĩ tự phê bình chính mình, chẳng hạn như việc luôn tự trách bản thân rằng: “Tại sao lại không làm tốt hơn thế?”

Cũng như ghi chú trong một nghiên cứu: “Thông qua việc phản ánh những gì đã làm sai và tìm cách khắc phục nó, mọi người sẽ phát hiện ra nguồn cơn của điều sai sót hoặc những chiến lược thay thế, việc này giúp chúng ta không lặp lại lỗi sai ấy và có thể làm tốt hơn trong tương lai.” Đó là một quá trình thay đổi có lợi ích tiềm năng… nhưng bạn tôi ơi, liệu điều này có phải luôn khiến chúng ta sống trong khổ sở?

4. Yếu tố cuối cùng được xem là nghiệt ngã nhất, trong 4 thành tố tạo nên sự không hài lòng. Đó chính là việc thích nghi với chủ nghĩa khoái lạc, một khuynh hướng nhanh chóng đưa chúng ta trở lại cấp độ cơ bản của sự hài lòng, bất kể điều gì sẽ xảy ra trong cuộc sống.

Thích nghi với chủ nghĩa khoái lạc chính là một mồi nhử của Đấng tạo hoá. Tất cả những sự kiện diễn ra trong cuộc sống khiến chúng ta hạnh phúc thì thật sự là không có hoặc ít nhất là không lâu dài.

Như David Myers đã viết trong quyển sách The Pursuit of Happyness – Mưu Cầu Hạnh Phúc: “Mọi trải nghiệm đáng mơ ước như tình yêu cuồng nhiệt, sự thăng hoa trong tâm hồn, thỏa mãn khi sở hữu những điều mới mẻ hay niềm vui sướng khi thành công đều chỉ là tạm thời.”

Tất nhiên, cũng giống như trạng thái buồn chán, tiêu cực và trầm tư, sự thích nghi với chủ nghĩa khoái lạc cũng có những lợi ích cho việc tiến hoá.

Giống như tác giả của một bài nghiên cứu đã giải thích, vì “những mục tiêu mới sẽ luôn thu hút sự chú ý, nên khi một người không ngừng cố gắng để đạt đến hạnh phúc mà không thể sống trong niềm hạnh phúc ấy lâu dài, thì những nỗ lực như vậy thật vô nghĩa.”

Tổng kết lại, cả bốn thành tố trên đều góp phần tạo nên những điều không hài lòng trong cuộc sống, ngay cả khi những tình huống đã trải qua thật sự rất tuyệt vời.

Con người luôn mong muốn theo đuổi đích đến được gọi là hạnh phúc, nhưng chúng ta lại không được trang bị kỹ càng để trải nghiệm và sống lâu dài trong đó.

Liệu ngay khi đọc những dòng này có nên phát một giai điệu buồn để thêm phần tâm trạng? Cuộc đời này thật vô nghĩa? Tất nhiên là KHÔNG.

Không tìm thấy sự hài lòng trong cuộc sống chẳng có gì là THẤT BẠI cả.

Nếu bạn thấy mình không thể hài lòng với cuộc sống, nó không có nghĩa là bạn đã bị đánh bại.

Sau tất cả, bài học ở đây chính là cảm giác không hài lòng là một điều hiển nhiên và nó rất bình thường nếu bạn không hạnh phúc.

Sự không thỏa mãn chính là lý do tạo nên những tiến bộ của nhân loại và nếu bạn chưa bao giờ trải qua cảm giác không hài lòng thì đây mới thật là một bất lợi nghiêm trọng. Cảm giác bất mãn không phải là lý do để từ bỏ thành công. Thay vào đó, nó là yếu tố mang đến những cơ hội cho những chiến thắng liên tục và có ý nghĩa trong cuộc sống của bạn.

Nó thật sự quan trọng để hiểu rằng những khoảng thời gian khó khăn và bế tắc chỉ là một phần của cuộc sống con người.

Những người đạt được thành tích đáng ngưỡng mộ chính là vì đã ép mình vượt qua cảm giác khó chịu và bất mãn, thay vì bị phân tâm trong việc tìm cách thoát khỏi nó.

Mỗi ngày là một cơ hội để bạn sống với những giá trị, được định nghĩa là quy chuẩn để trở thành kiểu người bạn mong muốn. Sống đúng với những giá trị của riêng mình, nghĩa là dành thời gian có mục đích cho những thứ… với bạn nó quan trọng.

Cụ thể, bạn có thể làm những điều sau đây, nếu muốn hình thành một lịch trình với những giá trị mà bạn theo đuổi. Nói cách khác là bạn sẽ lên lịch để chỉ làm những gì quan trọng cho cuộc sống của chính mình.

Vào cuối mỗi ngày, bạn có thể nhìn lại kế hoạch dự định sẽ làm, rồi đối chiếu với những gì đã làm được và khích lệ bản thân bằng cách ăn mừng chiến thắng, khi chúng ta đi đúng hướng.

Thay vì để bản thân lạc lối với những cảm giác khó chịu và bất mãn, khi sống theo những giá trị của riêng mình, bạn sẽ không bị phân tâm.

-------------

Dịch giả: Amy Cattuong

Biên tập: Amy Cattuong

Nguồn ảnh: https://google.com/ 

Link bài gốc: https://www.psychologytoday.com/us/blog/automatic-you/202207/why-you-re-never-going-be-satisfied-life

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Tên dịch giả - Nguồn: YBOX.VN”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(***) Follow Facebook Tâm Lý Học Tuổi Trẻ tại www.facebook.com/tamlyhoctuoitre để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày.

(***) Follow Instagram tamlyhoctuoitre_ybox tại https://www.instagram.com/tamlyhoctuoitre_ybox/ để đọc thêm nhiều quotes hay mỗi ngày.

----------