Ai cũng thích dùng từ "bận" để biện minh cho sự trì hoãn của mình

Tôi đã nảy sinh quan điểm này bắt đầu từ lớp học ielts của tôi. Hôm đó tôi đến lớp sớm hơn mọi khi và gặp một chị cùng lớp đã có mặt ở đó từ lâu. Chúng tôi nói chuyện. Tôi có nói là tôi học khoá này free, không mất tiền. Chị ngạc  nhiên. Tôi bảo tôi bận lắm, chắc sắp tới tôi không thể học khoá tiếp theo được. Chị hỏi:

- Em năm mấy?

- Em năm 2 ạ - Tôi trả lời.

Chị lại ngạc nhiên thêm lần nữa, trố mắt hỏi: "Năm 2 đã làm gì đâu mà bận?". Thực ra dùng từ bận là không đúng, ai cũng cho rằng mình bận rộn, thế nhưng thực chất chẳng ai bận cả đâu, nó đơn giản chỉ là những lựa chọn mà thôi.

Có rất nhiều lý do để một người sử dụng khi họ muốn che giấu sự chậm trễ của mình. Thế nhưng, nhiều là thế mà họ luôn sử dụng một khái niệm duy nhất - "bận". Giả sử bạn đi vào một cửa hàng gia dụng để mua một món đồ và nhờ nhân viên giao hàng vận chuyển tới nhà mình trong 1 giờ, thế nhưng sau khoảng thời gian đó họ vẫn chưa thấy đâu, khi họ đến câu trả lời của họ sẽ là "xin lỗi anh/chị, em bận quá nên giờ mới qua được".

Hoặc một ngày đẹp trời, chiếc máy tính của bạn bỗng dưng lăn đùng ra đổ bệnh trong khi bạn phải hoàn thành deadline trong vòng một giờ nữa và là một người không biết gì về máy tính (ví dụ vậy), bạn vội vàng mang máy di sửa. Nhưng đến cửa hàng, chủ quán bảo bạn ngồi đợi anh ta 1 giờ nữa. Lý do nhiều khi họ đưa ra vẫn chỉ là "bận!".

Bận không phải lúc nào cũng là lý do hợp lý

William J.H. Boetcker, nhà tăng lữ người Mỹ từng nói: “ Nếu bạn quá bận rộn với công việc đến nỗi không còn thời gian cho bất kỳ thứ gì khác, thì chỉ có 2 khả năng: Công việc của bạn, hoặc chính bạn đang có vấn đề”

Những người trên có bận thật hay không? Bạn có bận hay không? Chúng ta phải làm quá nhiều thứ mỗi ngày, từ việc đến trường, trả lời tin nhắn, chuẩn bị bữa trưa, online FB hay làm các bài thuyết trình rồi đến lớp trả bài thầy cô... Bận, bận, bận... là lý do được ta đưa ra mỗi khi vấn đề xảy ra. Lâu dần, nó sẽ trở thành một cơ chế cố định trong đầu: Không giải quyết luôn việc trước mắt. Xong chúng ta lại trì hoãn. Trì hoãn quá nhiều, công việc sẽ chất đống. Công việc chất đống, chúng ta lại kêu bận.

Con người ngày nay quá bận rộn để có thể làm bất kì thứ gì. Hay là họ chẳng bận chút nào cả? Lý do ư? Đây là lý do.

Nhớ về ví dụ món đồ bên trên chứ? Sẽ ra sao nếu bạn nói với nhân viên giao hàng rằng đến trong 1 giờ và bạn cho anh ta 100 triệu? Còn người sửa máy tính thì sao? Sửa cho bạn trong vòng 30 phút và có ngay 1 căn biệt thự? Với những lời đề nghị thế kia, chắc chắn rằng lý do bận sẽ chẳng còn xuất hiện nữa.

Mọi người không thật sự bận rộn, cả người khác và bạn cũng vậy. Đó chỉ là cái cớ chúng ta lấy ra để bào chữa cho sự trì hoãn của mình. Về cơ bản, chúng ta đưa ra những lựa chọn, ưu tiên cái này và không ưu tiên cái kia. Với những thứ được ưu tiên, chúng ta mỉm cười khi hoàn thành nó và với những thứ không được ưu tiên ư? "Bận!".

Tất nhiên, chẳng ai sai trong câu chuyện trên, đó chỉ là những lựa chọn và mọi người đều cố gắng, chỉ tiếc rằng lý do đến không đúng nơi mà thôi. Hay là vì họ nỗ lực chưa đủ? Nêu lại ví dụ bên trên đi, dù lịch trình dày đặc nhưng liệu những người trong câu chuyện có cố gắng thêm, hoàn thiện sớm hơn để có được thành quả cao hơn? Tất nhiên là có, thế nhưng âu cũng là do lựa chọn.

Vậy, rút cuộc đọc đến đây rồi thì bạn cần biết điều gì? Bận không phải lúc nào cũng là lý do hợp lý và nó không phải lúc nào cũng là thứ mà người khác muốn nghe khi bạn sử dụng nó làm lý do cho sự trì hoãn. Bạn luôn có thể nỗ lực thêm một chút, một chút nữa thôi để làm hài lòng chính ước muốn thực hiện mục tiêu của mình và tất nhiên phần thưởng sẽ đến những người biết nỗ lực.

Còn ở góc độ quản lý, nếu bạn là nhóm trưởng, các thành viên của bạn lúc nào cũng kêu trời rằng họ bận rộn, hãy phân công cho họ những phần bài tập phù hợp hơn, tránh tốn thời gian vào những thứ họ không thoải mái hay phí thời gian vào. Giờ bạn có còn thấy mình bận nữa không? Tất nhiên là không rồi.

Thông thường, chúng ta dành 80% thời gian cho công việc đối phó và chỉ có 20% thời gian cho công việc chủ động. Điều đó giải thích lý do tại sao hầu hết chúng ta chỉ bận rộn nhưng không thực sự hiệu quả trong công việc

Nhiều người thích trì hoãn những công việc khó nhằn bằng cách hoàn thành những việc không đòi hỏi nhiều hiểu biết trước.Họ nghĩ rằng làm việc gì đó lấp đầy thời gian đang trì hoãn còn tốt hơn ngồi không nhàn nhã (tôi thuộc kiểu này). Ít nhất thì làm gì đó cũng có nghĩa là mình đang làm việc năng suất. Liệu tình trạng này xảy ra với bạn thường xuyên tại nơi làm việc? Nếu có, bạn đã rơi vào cái bẫy của sự nhầm lẫn giữa hai loại công việc: "đối phó" và "chủ động".

Công việc đối phó là những công việc có thể khẩn cấp và thậm chí có thể quan trọng nhưng không có giá trị dài hạn cao. Công việc chủ động là việc chúng ta biết là nên làm, có giá trị dài hạn cao nhưng thường bị chặn đứng bởi sự trì hoãn và công việc đối phó.

Đến tận bây giờ vẫn không thể tưởng tượng được những gì đã làm trong suốt tháng vừa qua, hết việc này đến việc khác. Cùng một lúc tôi đảm nhiệm quản lý 2 fanpage về viết lách, tâm lý. Nhiệm vụ gắn với chức năng ấy là đăng bài viết lên fanpage, viết bài chất lượng phù hợp với giới trẻ mà vẫn đảm bảo tính khoa học, chất lượng nội dung, duyệt/chấm các bài dự thi cuối mỗi tháng, cứ 2 tháng lại tổ chức sự kiện offline một lần, mà vẫn là một mình tôi xây dựng kế hoạch cho đến thực hiện chính… Song song với đó là tôi vẫn đến trường vào các buổi chiều mỗi tuần, vẫn đi tập Gym mỗi lần từ trên lớp về, vẫn ngủ đều đều 8 tiếng/ngày, vẫn đi học tại trung tâm ielts vào các buổi tối-ngày chẵn và đi dạy thêm vào các-ngày lẻ. Mà cuối tuần nào tôi cũng có thể đi chơi cùng bạn bè, hẹn hò với người yêu,… Thêm vào đó trong thời gian hiện tại này, tôi phải ôn thi cuối kỳ và hoàn thành nội dung bản thảo gần 35.000 chữ cho một dự án của Alphabooks.

Theo bạn thì đó có gọi là bận không? Tôi vẫn hoàn thành tất cả công việc, từ học trên trường đến làm thêm, từ rèn luyện thể thao đến học thêm tiếng anh để trau dồi vốn ngoại ngữ. Theo tôi, khái niệm "bận rộn" hoàn toàn không tồn tại với những người không ngừng cố gắng thử sai, mạo hiểm bước qua sự rối nhiễu hết lần này đến lần khác để nhận ra đâu là việc mình ưu tiên làm.

Tôi có đề cập đến chuyện tôi nhận được một khoá học ielts miễn phí và được một dự án nổi tiếng duyệt bản thảo để in thành sách. Thực chất nó đâu từ trên trời giáng vào mặt bạn để bạn có thể cắp mông đi học mỗi tuần như vậy, đâu tự dưng có người nhắn tin mời bạn soạn bản thảo để duyệt và có cơ hội in sách như vậy. Đó là nỗ lực trong hàng nửa năm trời vắt chất xám ra để viết bài của tôi. Sau cùng, lẽ ra tôi nên trả lời chị cùng lớp học tiếng anh một câu trả lời khác, rằng "thay vì đến lớp khi kết thúc khoá học, em sẽ tiếp tục tự học ở nhà".

Link tham khảo:

https://www.forbes.com/sites/tamiforman/2017/09/20/how-to-stop-feeling-busy-all-the-time/#4111ee9f681d

http://www.bbc.com/future/story/20160909-why-you-feel-busy-all-the-time-when-youre-actually-not

 Tác Giả: Nông Thị Yến Nhi@Khoa Tâm lý học - ĐHKHXH&NV

Kết bạn và theo dõi facebook của tác giả tại link: https://www.facebook.com/my.ruly.5

                 --------------------------------

Bạn đam mê viết lách, nhận giải thưởng (1 triệu VNĐ / tháng, sách, chứng nhận Social Impact Awards) và muốn được tạo thương hiệu cá nhân tới hàng triệu người trong cộng đồng của YBOX.VN? Xem chi tiết tại link: http://bit.ly/TrietHocTuoiTre-Info

 (*) Bản quyền bài viết thuộc về Cuộc thi Triết học Tuổi trẻ do Ybox đồng sáng lập và tổ chức. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Tên tác giả - Nguồn: Triết Học Tuổi Trẻ". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.