Có chăng tất cả chỉ nằm mãi trong tim tôi, tất cả cứ ngủ yên như thế theo năm tháng. Chỉ thức giấc nếu một lúc nào đó tôi vô tình bắt gặp trên đường hình ảnh những cô cậu học sinh trong những bộ đồng phục, tôi lại xôn xao nhớ về tuổi thơ nhớ về những ngày xưa đã xa lắm của tôi.

***

Những ngày xưa khi tôi đi học, mà tôi tin là những ai đã trải qua những thời gian tuổi thơ giống tôi, nghĩa là những ai lớn hơn hay nhỏ hơn tôi vài tuổi, thì sẽ không quên được điều này.

Đó là những bài kiểm tra, những bài thi, mà nhất là những bài kiểm tra mười lăm phút hay một tiết, thì y như rằng trên tờ giấy đôi của trang vở học sinh luôn có một ô thật lớn, đó là quy định bắt buộc của tất cả học sinh thời đó. Chúng tôi cứ kẻ sẵn bằng thước rồi chia làm hai cột, cột nhỏ chỉ khoảng mấy ô vở thì ghi điểm, để thầy cô chấm bài rồi cho điểm vào, cột còn lại dài hơn thì ghi:

Lời phê của giáo viên.

Và gạch chân dưới, xong mới ghi bài làm ngay giữa tờ giấy, rồi mới làm bài.

Nếu vậy thôi thì đâu có gì để nói, mà vì tôi rất thích viết nên cứ nhớ về những ngày xưa. Tôi làm sao quên được những bài kiểm tra những bài thi những tiết học lúc thì đầy căng thẳng lúc thì đầy vui nhộn, và cũng rất nhiều lần tôi hay cãi lại các thầy cô.

Tôi cãi như vầy.

Tôi nói tôi không thích câu đó, cái gì mà lời phê của giáo viên, tôi thích ghi rõ ràng hơn. Tức là nếu môn học đó là cô giáo dạy thì ghi lời phê của cô giáo, và nếu là thầy giáo thì ghi lời phê của thầy giáo, tôi không thích kiểu nói chung chung như thế. Và cũng rất không thích từ lời phê, tôi thích ghi là nhận xét hơn.

Như này nè, theo ý của tôi:

Nhận xét của cô giáo (thầy giáo).

Vậy đó.

Rồi sao nữa hả, rồi tôi bị các thầy cô nói là nhiều chuyện. Đó là quy định thì cứ làm theo sao cứ thích ý kiến này nọ, rồi tôi phải vâng lời thầy cô chứ sao dù trong lòng chẳng thoải mái tí nào.

Những ngày xưa của tôi.

Những bước chân miệt mài trên những con đường quen thuộc đầy nắng và đầy mưa, vì những ngày ấy tôi toàn là tự đi học. Cũng may là trường học không quá xa nhà, tôi tự đi bộ đến trường rồi tự đi về. Ba tôi suốt ngày quần quật với cái xe lam ngoài bến xe và khắp cả thành phố, còn má tôi suốt ngày ở ngoài chợ. Ba má tôi cứ lo kiếm sống như vậy để nuôi năm đứa con ăn học nên người, chẳng có đón đưa gì hết, đứa nào đứa nấy tự đi rồi tự về, chứ không có cảnh được đưa đón như các thế hệ học sinh bây giờ.

Tôi không nhớ hết được tôi đã làm đã trải qua biết bao tiết học với biết bao bài kiểm tra, và cũng không sao nhớ hết được những lời phê của thầy cô trong suốt bao năm như thế. Tôi nhớ một ít thôi, có những thầy cô ghi rất ngắn, có những thầy cô ghi rất dài, mà có lúc tôi cười rất tươi, có lúc tôi cười méo xẹo như muốn khóc. Ngắn nhất thì thầy cô phê vào bài làm của tôi như này: Được, khá... Khi thì dài hơn một chút là: Có cố gắng, bài làm tốt. Chỉ có những bài làm về các môn học bài thì gần như luôn luôn các thầy cô ghi như này: Có học bài, thuộc bài và hiểu bài. Đôi khi chỉ một từ rất ngắn như ở trên, dành cho các môn học khác: Tốt. Còn riêng môn văn mà tôi rất thích thì những lời phê tôi nhận được từ thầy cô luôn là: Bài viết vô cùng cảm xúc, cần phát huy ở những bài sau.