*Bài viết được trình bày dưới dạng song ngữ Việt - Anh.

Nếu muốn tăng cường trí thông minh, bạn có thể đọc một cuốn sách, trò chuyện với những người có học thức, học một kỹ năng mới và chăm sóc sức khỏe của bản thân bằng cách tập thể dục, ngủ đủ giấc và ăn “thực phẩm tốt cho trí não”. Bạn thậm chí có thể trở nên thông minh bằng cách thỉnh thoảng xem TV và phim ảnh.

If you’re looking to boost your intelligence you can always read a book, surround yourself with educated people, learn a new skill and take care of your health by exercising, getting enough sleep and eating “brain foods.” You can even increase your intelligence by watching TV and movies from time-to-time.

Tất nhiên, bạn phải lựa chọn chương trình và phim để xem. Nội dung giáo dục như phim tài liệu và các chương trình về vấn đề hiện nay là lựa chọn tốt nhất cho bạn vì chúng có thể cải thiện kiến ​​thức chung và trình độ giao tiếp. Đôi khi nội dung này thậm chí có thể giúp bạn tìm ra sự hứng thú mới mà bạn có thể muốn biến nó trở thành sở thích.

Of course, you have to be discriminating in which shows and movies to view. Educational content like documentaries and current affairs programs are your best options since they may improve your general knowledge and conversational repertoire. Sometimes this type of content can even help you discover a new interest that you may wish to turn into a hobby.

Bên cạnh các bộ phim tài liệu và các chương trình như tin tức, bạn có thể thường xuyên xem phim ví dụ như tám bộ phim sau. Tôi nhận thấy rằng những bộ phim này không chỉ khiến tôi quan tâm đến các vấn đề mới, mà còn cung cấp một số bài học giá trị trong cuộc sống và trong kinh doanh.

Besides documentaries and programs like the news, you can watch the occasional movie like the following eight films. I’ve found that these movies have not only peaked my interest in new subject matters, they’ve also provided some valuable life and business lessons.

8. “Inside Out” (Những Mảnh Ghép Cảm Xúc) (2015)

Vâng. Đây là một bộ phim của Pixar. Nhưng theo Charlie Jane Adams, một trong những người sáng lập i09 và là tác giả của cuốn sách bán chạy “All the Birds in the Sky” (Tất Cả Những Chú Chim Trên Bầu Trời), câu chuyện kể về một cô gái trẻ có tên Riley đang vật lộn để thích nghi với việc chuyển đến một thành phố mới, những thay đổi xảy ra trong trái tim và tâm trí của bạn khi bạn lớn lên – sự tranh chấp thể hiện các trạng thái cảm xúc của một đứa trẻ, được thay thế và sắp xếp lại khi bạn trưởng thành.” Bộ phim cũng khám phá “sự phức tạp trong cách mà các cảm xúc khác nhau tương tác với nhau.”

Yes. This is a Pixar film. But, as Charlie Jane Adams, one of the founders of i09 and author of the bestselling All The Birds in the Sky, explains, this story about a young girl named Riley struggling to adjust to moving to a new city “ is an extended metaphor for the changes that happen in your heart and mind as you grow up -- the dueling emotions show the emotional states of a child, being supplanted and rearranged as you learn maturity.” The film also explores “the complexity of the ways that different emotions interact with each other.”

Trong bộ phim của những trạng thái cảm xúc của Riley là Joy (Vui Vẻ), Fear (Sợ Hãi), Sadness (Buồn Bã), Disgust (Chảnh Chọe) và Anger (Giận Dữ), khám phá “cách quản lý những tình huống khó khăn hơn và từ bỏ nhận định của họ về trạng thái cảm xúc nào là tốt nhất.” Ngoài ra, “Inside Out” còn khám phá những cách mà những kỷ niệm được lưu trữ trong não và cách những kỷ niệm thay đổi theo thời gian khi bạn nhớ lại chúng.”

During the course of the film Riley’s emotions, Joy, Fear, Sadness, Disgust, and Anger, discover “how to manage more difficult situations, and to abandon their old assumptions about what kind of emotional state is best.” Additionally, “Inside Out” also explores “the ways that memories are stored in the brain, and how memories can change over time as you revisit them.”

Mặc dù đây là bộ phim của một đứa trẻ, đó là tất cả những bài học vô giá mà các doanh nhân nên học hỏi trong suốt quá trình kinh doanh.

Even though this is a kid’s film, those are all priceless lessons that entrepreneurs should learn during the course of their entrepreneurial journey.

7. “Limitless” (Trí Lực Siêu Phàm) (2011)

Bộ phim kinh dị này với sự tham gia của Bradley Cooper trong vai Edward Morra, một nhà văn đang gặp khó khăn, anh được giới thiệu một loại thuốc kích thích trí thông minh gọi là NZT-48. Viên thuốc bí ẩn này giúp anh có khả năng sử dụng toàn bộ não bộ của mình, từ đó cải thiện đáng kể cuộc sống của mình.

This thriller starring Bradley Cooper follows Edward Morra, a struggling writer, who is introduced to a nootropic drug called NZT-48. This mysterious pill grants him the ability to fully utilize his brain, which in turn, drastically improves his life.

Mặc dù không có loại thuốc như vậy, ít nhất là không hợp pháp hoặc ở trường hợp này, “Limitless” sẽ khiến bạn suy nghĩ thông minh hơn. Theo báo Tâm lý học Ngày nay, “Kích hoạt (Priming) là một hình thức vô thức của bộ nhớ con người liên quan đến khả năng nhận dạng các từ ngữ và đối tượng. Nó đề cập đến việc kích hoạt các đại diện hoặc liên kết cụ thể trong bộ nhớ ngay trước khi thực hiện một hành động hoặc nhiệm vụ.” Ví dụ, nếu bạn thấy từ “màu vàng”, bạn có thể nhận ra từ “chuối” nhanh hơn một chút. Điều này là “bởi vì màu vàng và chuối được liên kết chặt chẽ trong bộ nhớ.”

While there isn’t such a drug, at least not legally or at this level, “Limitless” will prime you to think smarter. Priming, according to Psychology Today,“is a nonconscious form of human memory concerned with the perceptual identification of words and objects. It refers to activating particular representations or associations in memory just before carrying out an action or task.” For instance, if you see the word "yellow," it might be slightly faster for you to recognize the word "banana." This is “because yellow and banana are closely associated in memory.”

6. “The Imitation Game” (Người Giải Mã) (2014)

Bộ phim kể về câu chuyện của nhà toán học Alan Turing, cha đẻ của điện toán hiện đại, khi ông hỗ trợ trong một chiến dịch phá mã ở Anh giúp rút ngắn Chiến tranh thế giới thứ hai.

This film tells the story of mathematician Alan Turing, a.k.a. the father of modern computing, as he assisted in a British code-breaking operation that helped shorten the Second World War.

Bên cạnh việc học về lịch sử của Turning và cách ông đặt nền tảng cho máy tính và trí thông minh nhân tạo thông qua việc phát minh một “cỗ máy toàn năng”, “The Imitation Game” cũng tôn vinh sự khéo léo của con người, khuyến khích bạn nghĩ lớn và truyền cảm hứng để tìm hiểu thêm về Turing, máy móc và phép thử mang tên ông - điều này rất có ích nếu bạn làm trong ngành công nghệ.

Besides learning the history of Turning and how he laid the groundwork for computers and artificial intelligence by inventing a “universal machine,” “The Imitation Game” also celebrates human ingenuity, encourages you to think big, and inspires you to learn more about Turing and the machine and test that bear his name -- which would come in handy if you’re involved in the tech industry.

5. "Memento" (Kẻ Mất Trí Nhớ) (2000)

Câu chuyện trinh thám hấp dẫn của Christopher Nolan, nhân vật Leonard (Guy Pierce), một người không có khả năng nhớ thêm những sự kiện mới, khi anh cố tìm người giết vợ mình. Bộ phim bắt đầu ở giữa và chiếu theo cách quay ngược lại từ đầu để làm cho người xem trải qua những cảm xúc giống như Leonard.

Christopher Nolan’s fascinating detective story follows Leonard (Guy Pierce), a man who is incapable of forming new memories, as he attempts to find his wife’s killer. The film starts in the middle and works it’s way back to the beginning in order to make the viewer go through the same emotions as Leonard.

Sắp đặt những câu chuyện phi tuyến tính có thể cải thiện sự chú ý của bạn và trí tưởng tượng vì nó buộc bạn phải rút ra kết luận của riêng bạn. Nhưng, quan trọng hơn, “Memento” minh họa tầm quan trọng của kỹ thuật ghi nhớ.

Juggling between these non-linear narratives can improve your attention and imagine since it forces you to draw your own conclusion. But, more importantly, “Memento” illustrates the importance of memory techniques.

4. “Good Will Hunting” (Chàng Will Tốt Bụng) (1997)

Bộ phim đoạt giải Oscar này kể về một người gác cổng có trí tuệ thiên tài làm việc tại MIT với một quá khứ khó khăn. “Good Will Hunting” thực sự mời một giáo sư MIT cho các phương trình toán học phức tạp, và cũng có rất nhiều cuộc thảo luận văn học và triết học tuyệt vời giữa Will và Dr. Sean Maguire (Robin Williams), những bài học có giá trị nhất từ ​​“Good Will Hunting” đó là giáo dục có thể đến từ bất cứ đâu, không có thứ gì là “hoàn hảo” và tầm quan trọng của cảm xúc và các mối quan hệ.

This Academy Award-winning film follows a janitor with genius-level intellect working at MIT with a troubled past. Good Will Hunting actually brought in an MIT professor for the complex mathematical equations, and there are also plenty of excellent literary and philosophical discussions between Will and Dr. Sean Maguire (Robin Williams), the most valuable lessons from “Good Will Hunting” are understanding that education can come from anywhere, there’s no such thing as “perfect,” and the importance of emotions and relationships.

3. “Primer” (Ngòi Nổ) (2004)

Viết kịch bản, đạo diễn và đóng vai chính Shane Carruth, người có bằng đại học về toán học và trước đây từng là kỹ sư, “Primer” là một bộ phim khoa học viễn tưởng về hai kỹ sư vô tình khám phá cách du hành thời gian. Bộ phim, giống như “Memento” có một cấu trúc phi tuyến tính, khám phá các hàm ý triết học về du hành thời gian, thảo luận các lý thuyết vật lý và khoa học phức tạp về hiệu ứng Meissner và sơ đồ Feynman.

Written, directed, and starring Shane Carruth, who has a college degree in mathematics and previously worked as an engineer, “Primer” is a science fiction drama about two engineers who accidentally discover how to time travel. The film, like Memento, has a non-linear structure, explores the philosophical implications timetravel, and discusses complex physics and science theories the Meissner effect and Feynman diagrams.

Bộ phim này cũng có thể được so sánh như một khối Rubic ở chỗ nó đòi hỏi cần xem nhiều lần để sắp xếp lại cốt truyện cho đến khi bạn tìm ra lời giải cho câu đố phức tạp này.

This film can also be compared to a Rubix cube in that it requires multiple viewings in order to rearrange the plot until you figure this complicated puzzle out.

2. “A Beautiful Mind” (Một Tâm Hồn Đẹp) (2001)

Lấy cảm hứng từ tiểu sử bán chạy nhất của nhà kinh tế học đoạt giải Nobel và nhà toán học John Forbes Nash, Jr., bộ phim đoạt giải Oscar này tập trung vào việc khám phá Cân bằng Nash, theo như Investopedia giải thích “Cân bằng Nash là một khái niệm về lý thuyết trò chơi, nơi mà kết quả tối ưu của trò chơi chính là người chơi không có động cơ để đi chệch khỏi chiến lược đã chọn sau khi cân nhắc lựa chọn của đối thủ.”

Inspired by the bestselling biography of Nobel Prize-winning economist and mathematician John Forbes Nash, Jr., this Academy Award winning film focuses on the discovery of the Nash Equilibrium, which as Investopedia explains, “is a concept of game theory where the optimal outcome of a game is one where no player has an incentive to deviate from his chosen strategy after considering an opponent's choice.”

Điều đó nghe có vẻ khó hiểu, nhưng các nhà kinh tế học đã sử dụng lý thuyết này để “tìm ra cách các công ty cạnh tranh định giá của họ, cách chính phủ nên lên kế hoạch đấu giá như thế nào để thu được tiền từ ​​các nhà thầu nhiều nhất và cách giải thích các quyết định đôi khi tự chuốc lấy thất bại mà các nhóm thực hiện”. “Cân bằng Nash giúp các nhà kinh tế hiểu được các quyết định tốt cho cá nhân có thể khủng khiếp như thế nào đối với nhóm.”

That may sound confusing, but economists have used this theory to “work out how competing companies set their prices, how governments should design auctions to squeeze the most from bidders and how to explain the sometimes self-defeating decisions that groups make.” Furthermore, the “Nash equilibrium helps economists understand how decisions that are good for the individual can be terrible for the group.”

1. “Pi” (Hằng Số Pi) (1998)

Bộ phim kinh dị tâm lý siêu thực, được viết và đạo diễn bởi Darren Aronofsky, kể về câu chuyện một nhà lý thuyết số thất nghiệp tên là Max, người mắc bệnh đau đầu kiểu cụm, hoang tưởng, ảo giác và rối loạn lo âu xã hội. Bộ phim gây chú ý khi bao gồm các chủ đề khác nhau, từ tôn giáo, thần bí, và mối liên kết của vũ trụ để tính toán. Max trở nên bị ám ảnh bởi những chủ đề này để tìm ra chìa khóa cho sự hỗn loạn bao quanh chúng ta ở mọi nơi, cái mà anh ta có thể sử dụng để dự đoán bất cứ điều gì, chẳng hạn như thị trường chứng khoán.

This surrealist psychological thriller film, which was written and directed by Darren Aronofsky, follows an unemployed number theorist named Max who suffers from cluster headaches, paranoia, hallucinations, and social anxiety disorder. The film is notable for covering themes ranging from religion, mysticism, and the relationship of the universe to mathematics. Max becomes obsessed with these themes in order to find the key to the chaos that surrounds us everywhere, which he can use predict anything, such as the stock market.

Giới thiệu về các chủ đề này là cực kỳ thú vị, nhưng tôi đã nhận thấy rằng bài học thực tế từ bộ phim này là mối nguy hiểm của việc liên tục tìm kiếm một cái gì đó mà có thể nó không có ở đó. Cho dù bạn được giáo dục và hiểu biết như thế nào, bạn không thể luôn dự đoán điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.

An introduction to these themes is extremely interesting, but I’ve found that the real takeaway from this movie is the dangers of constantly looking for something that may not be there. No matter how educated and informed you are, you can’t always predict what’s going to come next.

Bạn cho rằng bộ phim nào giúp gia tăng chỉ số IQ của mình? Và đừng lo lắng nếu chúng không được đánh giá cao hoặc phức tạp. Ngay cả những bộ phim “không ra gì” cũng có thể khiến bạn trở nên thông minh hơn.

What movies do you believe have give your IQ a boost? And, don’t worry if they’re not critically acclaimed or complex. Even “trashy” movies may make you smarter.

----------
Tác giả: John Rampton

Link bài gốc: 8 movies that increase your IQ

Dịch giả: Nguyễn Ngọc Mỹ Duyên - ToMo: Learn Something New

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Nguyễn Ngọc Mỹ Duyên - Nguồn: ToMo: Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo: Learn Something New để đọc các bài dịch song ngữ và cập nhật thông tin bổ ích hàng ngày!

(***) Trở thành Cộng tác viên, Thực tập sinh Part-time để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: http://bit.ly/ToMo-hiring.