Hãy nghĩ về cách mà màu sắc được sử dụng để nói về tính cách: Nếu ai đó được xem là người xấu, họ sẽ đội một chiếc mũ đen. Nếu ai đó là người ghen tuông, họ sẽ gắn với màu “xanh envy”.

Chúng ta thường thấy mọi người mang sự kết hợp màu sắc vào trong các cuộc thảo luận liên quan tới marketing và xây dựng thương hiệu. Có vô số bài viết về cách màu sắc ảnh hưởng tới tâm trạng của con người, về cách màu sắc tác động thế nào tới quyết định mua hàng của các cá nhân. Như HelpScout đã chỉ ra trong bài viết về tâm lý học màu sắc, sự nhìn nhận màu sắc của chúng ta phần lớn bị ảnh hưởng bởi các nhân tố như trải nghiệm cá nhân, nền văn hóa giáo dục và sở thích cá nhân. Và có điều gì đó ẩn ý về cách màu sắc nói lên tính cách của các nhân vật. Khi nói tới hình ảnh của một nhân vật phản diện, chắc hẳn bạn không bao giờ liên tưởng tới một nhân vật mặc đồ màu hồng phải không?

Chúng tôi muốn nghiên cứu sự kết nối giữa màu sắc và tính cách. Vì vậy, chúng tôi quyết định phân tích một nhóm các nhân vật phổ biến và gần gũi với tất cả mọi người: Nhân vật Disney. Các nhân vật Disney đã lớn lên cùng tuổi thơ của biết bao người. Những nhân vật này định dạng nhận thức và hiểu biết về những yếu tố tạo nên một “ anh hùng” và những điều tạo nên một “kẻ ác”. Và sau khi tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy có rất nhiều mối liên hệ giữa màu sắc và tính cách trong các nhân vật.

Ý nghĩa của màu sắc và cách chúng ảnh hưởng tới thế giới quan của con người 

Tại Venngage, chúng tôi thường tìm tòi và thực hiện hóa hình ảnh dữ liệu. Đó là lý do tại sao chúng tôi quyết định nghiên cứu liệu có sự tương quan giữa màu sắc chủ đạo trong tạo hình của các nhân vật Disney với mức độ tốt/xấu của chúng hay không? Đi sâu vào tìm hiểu, chúng tôi nhận ra, rất nhiều nhân vật phản diện Disney mang màu chủ đạo tối hơn như đen và tím. Do đó, chúng tôi tò mò liệu màu sắc của các “anh hùng” và các nhân vật phản diện Disney có phản ánh tính cách và vai trò của chúng trong toàn bộ phim? Và chúng ta có thể học được điều gì về ý nghĩa của bảng màu đằng sau những nhân vật? Để tìm câu trả lời, chúng tôi chọn ra 40 nhân vật anh hùng và 40 nhân vật phản diện của Disney cùng với những màu sắc gắn liền với chúng.

Màu Tím

Như dự đoán, màu tím là một trong những màu “phản diện” nhất. Màu tím thường gắn liền với quyền lực, sự quý tộc, sự sang trọng và tham vọng. Những đặc điểm đó được phản ánh rõ nét trong các nhân vật như: Maleficent trong Công chúa ngủ trong rừng (Sleeping Beauty); Tiến sĩ Facilier trong Hoàng tử Ếch (The Princess and the Frog); Mụ phù thủy trong Nàng Bạch tuyết và bảy chú Lùn (Snow White and the Seven Dwarfs). Tất cả những nhân vật này đều có tham vọng trở thành người nắm quyền lực tối thượng.

Nhưng thật thú vị khi chúng tôi nhận thấy màu tím cũng xuất hiện và gắn liền với một số các nhân vật được xem là “anh hùng” trong Disney. Ví dụ, cây đèn thần màu tím của Aladdin, và chàng Aladdin cũng có nhiều tham vọng và hoài bão. Hay nhân vật Anna trong Nữ hoàng băng giá (Frozen). Mặc dù không phải nhân vật phản diện trong bộ phim nhưng Anna vẫn được thiết kế trang phục mang màu sắc này. Đặc biệt hơn, Anna mang 2 màu sắc chủ đạo trái ngược nhau: tím và xanh lam. Phải chăng bên trong nhân vật này tồn tại cả 2 thái cực của một người tốt và của kẻ ác?

Màu xanh lam 

Xanh lam là màu của nhân vật chính diện. Màu xanh lam biểu tượng cho lòng trung thành, sự đáng tin, sự tự tin và sự ổn định. Một số nhân vật điển hình gắn liền với màu sắc này như Judy Hopps trong Phi vụ động trời (Zootopia); Sulley trong Công ty quái vật (Monsters Inc) hay công chúa Cinderella trong bộ phim cùng tên.

Ngoài ra cũng có một số nhân vật từ phản diện sang chính diện cũng gắn với màu xanh lam như Elsa trong Nữ hoàng băng giá (Frozen) hay Stitch trong Lilo&Stitch. Hơn nữa, chúng ta thấy rằng các nhân vật phản diện gắn liền với màu xanh lam thường có tính cách đáng yêu. Ví dụ như nhân vật Hades trong Hecquyn (Hercules) hay cô bé dễ thương  Darla Sherman trong Đi tìm Nemo (Finding Nemo).

Màu đỏ

Mặc dù trong nhận thức của nhiều người, “anh hùng” phải luôn mặc đồ đỏ nhưng bất ngờ thay, sau khi nghiên cứu chúng tôi nhận thấy màu đỏ gắn liền với các nhân vật phản diện nhiều hơn. Khi xem màu đỏ là biểu tượng của sự quyết đoán, sự giận dữ và lòng tham vọng, bạn sẽ thấy cách mà màu sắc này ảnh hưởng như thế nào đến tính cách của các nhân vật. Không thể phủ nhận rằng màu đỏ là đặc trưng cho thuyền trưởng Hook trong Peter Pan hay Jafar trong Aladdin. Tuy nhiên, cũng có những “anh hùng” Disney gắn liền với màu đỏ như Mr. Incredible trong Gia đình siêu nhân (The Incredible) hay Hiro Hamada trong Biệt đội Big Hero 6 (Big Hero 6).

Màu xanh lục

Màu xanh lục gắn liền với sự phát triển, sự chữa lành và sự an toàn. Và xanh lục được tìm thấy nhiều hơn trong các nhân vật chính diện. Các nhân vật này cũng có xu hướng trưởng thành hơn qua các bộ phim. Điển hình như công chúa Merida trong Công chúa tóc đỏ (Brave) ban đầu là một cô gái bướng bỉnh và có mối quan hệ không tốt với mẹ của mình. Nhưng cuối cùng, Merida đã nhận ra được quan điểm của mẹ và trở nên chín chắn hơn trong suy nghĩ. Hay công chúa Mulan trong bộ phim cùng tên, từ một cô gái bị ép buộc phải tuân theo những nguyên tắc cổ hủ truyền thống đã trở thành một chiến binh quả cảm. Hay nàng tiên cá Ariel, người đã học cách tự bước đi bằng đôi chân của mình và rời bỏ cuộc sống dưới đại dương để sống một cuộc sống cô luôn ao ước.

Màu vàng

Màu vàng đặc trưng cho những nhân vật thuần khiết và vô cùng lương thiện. Đó là Pocahontas trong bộ phim cùng tên, là Russell trong Vút bay (Up), là nàng Bạch Tuyết, là Belle trong Người đẹp và Quái vật (Beauty and the Beast).

Ngoại trừ nhân vật Pinocchio, mặc dù bản chất là người lương thiện, trong sáng nhưng lại có một điểm xấu là nói dối. Có lẽ chính vì chiếc mũi màu đỏ đã khiến nhân vật vốn thuần vàng lương thiện có một chút tính xấu.

Màu cam

Giống như màu vàng, màu cam là màu sắc sáng và rực rỡ. Và như kỳ vọng, nó đại diện cho nhân vật chính diện của Disney. Nhân vật phản diện duy nhất có màu sắc này là Shere Khan trong Cậu bé rừng xanh (The Jungle Book). Tuy nhiên, Shere chỉ là một con hổ; vì vậy nó không gắn quá nhiều ý nghĩa về tâm lý học màu sắc và màu cam vẫn được coi là màu đặc trưng nổi bật của những nhân vật “anh hùng” trong thế giới Disney.

Màu đen

Không còn nghi ngờ gì khi khẳng định màu đen là biểu tượng cho cái ác. Các nhân vật phản diện điển hình cho màu sắc này phải kể đến như Scar trong Vua Sư tử (The Lion King), Ursula trong Nàng tiên cá (The Little Mermaid) hay Yokai trong Biệt đội Big Hero 6 (Big Hero 6). Khác với với các nhân vật “đen” khác, Yokai lại có tính cách phức tạp hơn. Điều này có thể xuất phát từ chiếc mặt nạ trắng. Phải chăng chính vì thế Yokai luôn tồn tại những mâu thuẫn sâu bên trong nội tâm của mình và đôi khi thể hiện một số tính cách của một “anh hùng”?

Màu trắng

Trái với những gì dự đoán, màu trắng tồn tại nhiều hơn ở những nhân vật phản diện. Dĩ nhiên, vẫn có một số nhân vật chính diện, nhưng số lượng không nhiều. Ví dụ như Duchess trong The Aristocats, Pongo trong Một trăm linh một chú chó đốm (One Hundred and One Dalmatians). Những nhân vật phản diện có màu trắng nổi bật thường khá nguy hiểm và giả tạo. Chẳng hạn như Bellwether trong Phi vụ động trời (Zootopia), ban đầu người xem đều cho rằng Bellwether là một nàng cừu ngọt ngào và có phần hơi vụng về, ngốc nghếch. Nhưng thực tế, cô ả là một con sói đội lốt cừu.

Cách các nhãn hiệu sử dụng bảng màu để truyền tải đặc điểm thương hiệu?

Nhờ có sự phổ biến của truyền thông, ngày càng nhiều ý tưởng về màu sắc được phát triển và biết đến rộng rãi. Các thương hiệu hiểu được sự quan trọng của điều đó và mang màu sắc của mình phản ánh trong các dịch vụ tiếp thị và thiết kế. Tâm lý học màu sắc giống như tâm lý học về phông chữ, cũng đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến cách mọi người cảm nhận về một thương hiệu. Vậy, Hãy cùng tìm hiểu đôi chút về tâm lý học màu sắc trong các chiến dịch marketing và thiết kế. Trong rất nhiều trường hợp, đặc điểm mà thương hiệu muốn truyền tải chắc chắn cũng có mối quan hệ mật thiết với màu sắc mà họ lựa chọn. Ví dụ, màu xanh lam, thường là biểu tượng cho các thương hiệu về tài chính. Và lý do họ chọn màu xanh lam có lẽ xuất phát từ mục đích mang đến sự tin cậy và trung thành tới khách hàng.

Hơn thế nữa, một nghiên cứu đã cho thấy hầu hết các thương hiệu (33%) lựa chọn màu xanh lam. Điều này là dễ hiểu bởi hầu hết các doanh nghiệp đều muốn tạo dựng niềm tin nơi khách hàng của mình. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, rất nhiều các ông lớn công nghệ như IBM, Bell, GE, HP, Intel,... lựa chọn màu xanh cho thương hiệu của mình.

Màu phổ biến thứ hai (28%) là màu đỏ với biểu tượng của sức mạnh, năng lượng và đam mê. Rất nhiều ngành công nghiệp nổi tiếng, đặc biệt các hãng đồ ăn nhanh, lựa chọn màu đỏ cho nhãn hiệu của mình như McDonald, KFC, Dairy Queen. Tuy nhiên những hãng đồ ăn nhanh này chọn màu đỏ không với mục đích khơi gợi sức mạnh hay quyền lực, mà chỉ đơn thuần muốn tạo sự thân quen và niềm hứng thú cho khách hàng như những nơi ngày bé họ vẫn đến thăm.

Nghiên cứu cho thấy màu phổ biến thứ ba là đen hoặc xám. Tại sao? Có phải chăng những thương hiệu màu đen mang ý nghĩa xấu, tiêu cực cho cuộc sống không? Thực tế cho thấy, màu đen hay xám cũng biểu tượng cho sự thanh lịch, quyền lực và sự công bằng. Các hãng xe ô tô thường sử dụng màu xám cho nhãn hiệu nhằm thể hiện sự bóng bẩy, quý phái và cổ điển. Màu đen/ xám cũng được sử dụng trong các hãng giày thể thao nổi tiếng như Puma, Nike hay Adidas nhằm tạo ấn tượng về tốc độ và năng lượng. Đặc biệt hơn khi kết hợp hai màu tương phản trắng và đen cho thương hiệu, điều này giúp gây ấn tượng mạnh mẽ và nổi bật hơn.

Làm thế nào để lựa chọn màu sắc cho riêng mình?

Khi thiết kế đồ họa, bạn nên lựa chọn màu sắc chủ đề cho bản thân thật kỹ lưỡng. Hãy nghĩ về câu chuyện bạn muốn kể cho mọi người. Những màu sắc nào bạn có thể lựa chọn để thể hiện tâm trạng, tính cách và truyền tải thông điệp của bản thân? Những đặc điểm nào bạn mong muốn đưa vào thiết kế của mình?

----------
Tác giả: Sara McGuire 

Link bài gốc: What Disney Villains Can Tell Us About Color Psychology

Dịch giả: Mai Thị Bích Ngọc - ToMo - Learn Something New

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Mai Thị Bích Ngọc - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: http://bit.ly/ToMo-hiring.