Mô hình Ikigai là một khái niệm của người Nhật có thể giúp chúng ta tìm thấy sự thỏa mãn và ý nghĩa trong cuộc sống của mình. 

Với những câu hỏi như “Tại sao tôi ở đây?” hay “Tôi đang làm gì với cuộc đời mình?” thường đè nặng trong tâm trí chúng ta, mô hình này cung cấp cho ta một cách tiếp cận có cấu trúc để tìm ra câu trả lời. 

Bằng cách khám phá những kỹ năng và đam mê của chúng ta, những gì thế giới cần và những thứ giúp ta kiếm tiền, chúng ta có thể tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi vẫn luôn hiện hữu này. Chúng ta có thể tìm thấy Ikigai của bản thân mình - lý do tồn tại của chúng ta. 

Và bài viết này sẽ giải thích chính xác cách để thực hiện điều đó. 

Nguồn gốc của mô hình Ikigai

Từ Ikigai là sự kết hợp của hai từ: “iki” nghĩa là “sống” và “gai” là “lý do”. Về cơ bản, nó có nghĩa là “lý do để sống/tồn tại” và theo như người Nhật, đây là thứ mà tất cả chúng ta đều có khả năng nắm giữ. 

Nghe có vẻ đơn giản. Nhưng việc tìm kiếm Ikigai của mình yêu cầu bạn phải trải qua một chuyến hành trình tự khám phá bản thân. Bạn sẽ phải đào sâu xem xét kỹ những gì bạn thích làm, những gì bạn giỏi, những gì bạn có thể kiếm tiền được và những gì thế giới cần. 

Chỉ bằng cách đi sâu vào bốn khía cạnh này, bạn mới có thể tìm thấy mục đích thật sự của mình trong cuộc sống. 

Ý tưởng về Ikigai đã là một phần của văn hóa Nhật Bản từ tận thời kỳ Heian. Nhưng phải đến bác sĩ tâm thần và học giả người Nhật, Mieko Kamiya thì nó mới được giới thiệu tới nhiều độc giả hơn qua cuốn sách xuất bản năm 1966 của bà, “Ikigai-ni-Tsuite” (Về Ý Nghĩa Cuộc Sống).

Trong cuốn sách, Kamiya mô tả Ikigai như một hình thái của hạnh phúc. Nhưng hơn cả thế, nó là cảm giác cuộc sống của chúng ta luôn không ngừng tiến về phía trước, mặc cho những khó khăn chúng ta có thể đang phải đối mặt.

Kamiya, còn được biết đến với cái tên Mẹ đẻ của Ikigai, cống hiến phần lớn cuộc đời của mình để nghiên cứu khái niệm này. Bà viết rằng, để có thể cảm nhận Ikigai, những mong muốn thầm kín nhất của chúng ta phải tương ứng với trách nhiệm của mình. 

Và với việc xuất bản cuốn sách này, Kamiya đã tìm ra lý do tồn tại của mình - để viết và chia sẻ kiến thức của bà cho thế giới. 

Vào năm 2016, Héctor García và  Francesc Miralles đồng sáng tác “Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life.” (Ikigai: Bí Quyết Sống Lâu Và Hạnh Phúc Của Người Nhật). Và chính từ đó, chúng ta đã nhìn thấy khái niệm Ikigai được phổ biến toàn cầu. 

Trong thời gian nghiên cứu để viết sách, García đã dành thời gian với những người dân Okinawa ở miền nam Nhật Bản, một ngôi làng nổi tiếng trường thọ. Ông đã tìm ra bí quyết để người dân nơi đây sống lâu và thành công chính là nhờ Ikigai; họ có lý do để tồn tại. 

Tác phẩm, bao gồm những nghiên cứu điển hình về người dân Okinawa, dạy cho độc giả cách áp dụng Ikigai vào cuộc sống của họ. Và hiện nay, nó đã được dịch sang 70 thứ tiếng, giúp cho bất kỳ ai muốn tìm thấy Ikigai của riêng mình đều có thể tiếp cận được. 

3 Bước Để Tìm Ra Ikigai Của Bạn 

Đối với một số người, việc tìm ra Ikigai của họ đến vô cùng tự nhiên. Ngay từ khi còn nhỏ, họ đã biết mình phải làm gì với cuộc đời của mình; lý do giúp họ thức dậy mỗi buổi sáng. Và họ trân trọng cuộc sống với tất cả những gì nó mang lại. 

Nhưng đối với đại đa số mọi người, điều này không hề dễ dàng. Và những câu hỏi, như “Tôi đang làm gì với cuộc đời mình?” và “Đây có thực sự là nó không?” tiếp tục chiếm chỗ trong cuộc sống của họ. 

Thật may mắn, mô hình Ikigai có thể giúp bạn giải quyết những lo lắng này. Bằng cách trả lời thật lòng những câu hỏi dưới đây, bạn sẽ xác định được 4 yếu tố tạo nên lý do tồn tại của bạn. Và hiểu ra những thay đổi cần được thực hiện ở đâu. 

Vậy, chúng ta hãy cùng tìm hiểu mô hình Ikigai theo từng bước một. 

1. Trả lời các câu hỏi sau

Hãy dành thời gian và thành thật với bản thân. Bạn có thể dùng một bản mẫu, như hướng dẫn Tìm ra Ikigai của bạn này, để làm việc dễ dàng hơn. 

Tôi thích làm điều gì? 

Điều gì khiến bạn cảm thấy mình đang sống? Nó có thể là bất kỳ thứ gì, từ leo núi đến đọc sách; từ tiệc tùng với bạn bè đến đi du lịch một mình vòng quanh thế giới. 

Hãy lập một danh sách và ưu tiên những thứ khiến bạn muốn nhảy ra khỏi giường và tận hưởng cuộc sống. 

Hãy thành thật với bản thân. Và đừng lo lắng về những gì xã hội mong đợi hay người khác sẽ nghĩ gì. Đây là về bạn và những gì mang lại nụ cười trên khuôn mặt bạn. 

Tôi giỏi việc gì?

Điểm mạnh và kỹ năng của bạn là gì? Đây có thể là những thứ bạn đã được đào tạo và dành thời gian cho nó. Hoặc chúng có thể là những khả năng trời sinh của bạn, như việc là một người biết lắng nghe, hoặc trở thành một nhạc sĩ. 

Chúng ta đều có thứ gì đó để cho đi, thứ gì đó mà chúng ta vượt trội, vậy nên hãy nắm lấy các thế mạnh và kỹ năng này. Và đề cao những điều khiến bạn nổi bật giữa đám đông. 

Thế giới cần gì?

Đây không nhất thiết phải là toàn bộ thế giới - nó có thể là cộng đồng địa phương của bạn hoặc một nhóm người trên mạng. Nó thậm chí có thể ở ngay trong chính ngôi nhà của bạn, với gia đình và bạn bè. 

Trong mỗi bước đi của cuộc đời, sẽ luôn có người cần được giúp đỡ. Và tìm ra ‘thế giới’ đó, sự thôi thúc muốn thay đổi truyền cảm hứng cho bạn làm nhiều điều hơn, sẽ cho bạn lý do để hành động. 

Tôi có thể được trả tiền để làm gì? 

Nhìn vào những kinh nghiệm làm việc trước đó của bạn, kỹ năng và trình độ của bạn. Rồi tự hỏi bản thân, “Tôi có thể được trả tiền để làm gì? Tôi phải làm gì để đổi lấy một mức lương xứng đáng?”

Nó có thể là một thứ gì đó tương tự với công việc hiện tại của bạn, nơi bạn có thể khai thác những kỹ năng hiện có của mình. Hoặc nó có thể là một nghề nghiệp hoàn toàn mới, nơi bạn có thể trình diễn những kiến thức quý giá của mình. 

Hãy nhớ - đừng ngần ngại khám phá những cơ hội mới. Bạn không biết nó có thể dẫn đến đâu đâu. 

2. Xem xét những phần mà câu trả lời của bạn trùng nhau

Hãy nhìn vào các câu trả lời và đặc biệt là những phần trùng lặp nhau, ví dụ như, Điều tôi thích và Điều thế giới cần. 

Câu trả lời cho những câu hỏi này được coi là Nhiệm vụ của bạn. Và sẽ cho bạn hướng đi để theo đuổi. 

Bạn có thể đam mê hội họa, giống như Frida Kahlo quá cố, người có những bức tranh tạo sự đồng cảm với những con người đang gặp khó khăn về mặt cảm xúc. Bà ấy đã tìm thấy Ikigai của mình bằng cách chia sẻ niềm đam mê và kết nối với những người cùng chí hướng. 

Hoặc bạn có thể yêu thích thể thao, giống như Michael Jordan, người liên tục hỗ trợ giới trẻ thông qua các hoạt động từ thiện, trong đó có tổ chức Special Olympics. Ikigai của anh ấy được tìm thấy trong việc giúp đỡ mọi người có thể được tiếp xúc với thể thao. 

3. Hiểu rõ Ikigai của bạn 

Giờ đây, bạn có thể nhìn thấy những khía cạnh quan trọng trong cuộc sống của bạn trùng lặp ở đâu. Và quan trọng hơn, xác định những lựa chọn cuộc sống hiện tại của bạn đang thiếu sót ở chỗ nào. 

Ví dụ, giả sử nghề nghiệp của bạn đáp ứng đủ những gì bạn cần. Bạn được mọi người tôn trọng trong công việc nhờ vào kinh nghiệm sâu rộng và sự khéo léo khi giải quyết các dự án. Và mức lương đủ cung cấp cho bạn một cuộc sống thoải mái. 

Nhưng bạn không hạnh phúc với công việc của mình. Nó không khiến bạn hào hứng chút nào - không hề có chút đam mê. Và bạn không thể nhìn thấy nó để lại bất kỳ tác động thực tế nào đến thế giới. Hãy chấp nhận đi - nếu bạn rời đi vào ngày mai, vị trí của bạn sẽ sớm được lấp đầy và di sản của bạn biến mất.

Trong trường hợp này, đã đến lúc thử nghiệm cái mới và tìm ra điều gì khiến bạn thực sự hạnh phúc.

Ví dụ về mô hình Ikigai 

Bây giờ, khi bạn đã hiểu cách thức hoạt động của mô hình Ikigai, hãy xem xét một ví dụ mà các bước này được áp dụng vào thực tế. 

Ngôi sao trong ví dụ của chúng ta là Emma và chúng ta sẽ xem xem cách cô ấy sử dụng mô hình để tìm ra Ikigai của mình.

Đầu tiên, Emma phải xác định thứ cô ấy thích làm, những gì cô ấy giỏi, những gì cô ấy có thể kiếm tiền được và những gì thế giới cần. 

Bằng cách xác định các yếu tố quan trọng này trong cuộc sống của mình, Emma có thể nhìn thấy rằng công việc của cô, một giám đốc văn phòng trong thành phố, không đáp ứng yêu cầu Tôi có thể trả tiền để làm gì và Tôi giỏi điều gì. 

Bởi cô ấy không có đam mê với công việc đó. Nó chỉ là một công việc. Một công việc đúng giờ hành chính và không đi đến đâu. 

Đây là điều mà Emma vẫn luôn trăn trở - sự thiếu phương hướng. Cô ấy dành phần lớn cuộc sống người lớn của mình để làm lên đến công việc nhàm chán hiện tại - một công việc cô ấy không cảm thấy hài lòng nhưng vẫn phải tiếp tục chỉ để chi trả các hóa đơn.

Tuy nhiên, bằng cách hoàn thành mô hình Ikigai, Emma có thể xác định những ưu tiên trùng lặp của cô trong Điều thế giới cần và Điều tôi thích. Cô khao khát được xỏ chân vào một đôi ủng cao su cao đến tận đầu gối và đi ra ngoài, tránh xa văn phòng ngột ngạt. Và dành thời gian với động vật thay vì áo sơ mi cùng cà vạt. 

Vì vậy, khi mái nhà cho động vật ở địa phương đăng bài tuyển dụng tình nguyện viên, Emma đã nộp đơn không chút đắn đo. Cô ấy biết rằng đây là điều cô ấy cần trong cuộc sống - cô ấy cảm thấy niềm đam mê với việc giúp đỡ tại mái ấm. 

Không, ít nhất là hiện tại, việc từ bỏ công việc văn phòng không phải một lựa chọn khả thi. Những Emma đã có thể tìm thấy Ikigai của cô ấy bằng cách đạt được cả bốn yếu tố trong cuộc sống của mình.

Những Lời Cuối Về Việc Tìm Ra Ikigai Của Bạn  

Tìm ra sự thỏa mãn trong cuộc sống của chúng ta có thể khá trắc trở. Nhưng với việc sử dụng mô hình Ikigai, việc nhìn ra con đường ta nên đi để tìm kiếm đam mê sẽ dễ dàng hơn nhiều. 

Điều quan trọng phải nhớ là việc phát hiện ra mục đích của bạn không phải việc chỉ xảy ra một lần. Bạn chắc chắn sẽ phát triển vượt bậc từ vị trí bạn đang đứng. Và việc xem xét lại mô hình hết lần này đến lần khác là hoàn toàn bình thường. 

Hãy nhớ rằng, trọng tâm vẫn là tìm kiếm sự cân bằng hoàn hảo giữa những gì bạn thích, những gì bạn giỏi, những gì thế giới cần và những gì bạn có thể kiếm tiền được. Vì vậy, hãy đón nhận chuyến hành trình. 

Và luôn cởi mở với các trải nghiệm và cơ hội mới đến với bạn. 

----------

Tác giả: S.J. Scott

Link bài gốc: How to Find Your Ikigai in Life

Dịch giả: Nguyễn Hà Anh - ToMo - Learn Something New 

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Nguyễn Hà Anh - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.