Hầu hết chúng ta đều coi trọng sự kết nối với những người khác, đặc biệt là trong các mối quan hệ tình cảm. Thực tế, có một sợi dây kết nối trong mối quan hệ và nó giúp ta tạo ra sự gắn kết và thân mật với đối phương. Sự thành công của các mối quan hệ lâu dài phụ thuộc rất nhiều vào sự kết nối cảm xúc của cả hai.

Khi nghĩ về những mối quan hệ lý tưởng, ta thường nghĩ đến một mối quan hệ tuyệt vời, gần gũi, gắn bó suốt đời với người quan trọng nhất của đời mình. Vậy làm thế nào để chúng ta xây dựng được mối quan hệ đó? Mối quan hệ ấm áp, mang lại sự an toàn, lâu dài với người mà ta biết sẽ luôn bên cạnh ủng hộ ta trong một chặng đường dài? Hay một mối quan hệ cho chúng ta tự do được là chính mình, hỗ trợ nhau để cùng phát triển và luôn vui vẻ khi ở bên nhau?

Một trong những yếu tố quan trọng chính là hiểu được sự khác biệt giữa sự phụ thuộc lẫn nhau và sự lê thuộc vào nhau

Vậy sự phụ thuộc lẫn nhau là gì?

Sự phụ thuộc lẫn nhau là khi các đối tác nhìn nhận và đánh giá cao tầm quan trọng của mối quan hệ tình cảm mà họ chia sẻ và vẫn duy trì ý thức vững chắc về bản thân họ trong mối quan hệ.

   ''Người phụ thuộc lẫn nhau trong mối quan hệ nhận ra giá trị của sự tổn thương, có thể hướng về đối phương theo những cách có ý nghĩa để tạo ra sự gắn bó về cảm xúc. Họ cũng coi trọng ý thức về bản thân cho phép họ và đối tác của họ được là chính mình mà không cần phải thỏa hiệp họ là ai hoặc hệ thống giá trị của họ.''

Phụ thuộc vào người khác có vẻ là đáng sợ hay thậm chí không lành mạnh. Lớn lên, chúng ta thường được dạy về giá trị độc lập được thổi phồng một cách quá mức, có phần khép kín, với giá trị cao là không cần sự hỗ trợ từ người khác về mặt cảm xúc.

Ý thức về sự độc lập có giá trị, như là về mặt tiêu cực, điều này thực sự có thể cản trở chúng ta trong việc kết nối tình cảm với người khác. Ta sẽ khó có được sự thân mật về cảm xúc với đối phương, dường như nó đáng sợ và không được coi là giá trị thực sự trong một mối quan hệ với những người có sự độc lập một cách phi thường

Sự phụ thuộc lẫn nhau không phải là dựa dẫm vào nhau

Sự phụ thuộc không giống lệ thuộc vào nhau. Một người dựa dẫm, lệ thuộc có xu hướng phụ thuộc nhiều vào người khác về bản thân và hạnh phúc của họ. Người đó không có khả năng phân biệt nơi họ kết thúc và bắt đầu của đối phương, có tinh thần trách nhiệm với người khác để đáp ứng nhu cầu của họ/ hoặc người ấy đáp ứng tất cả các nhu cầu của họ để cảm thấy ổn hơn về chính họ .

Những đặc điểm của mối quan hệ dựa dẫm, lệ thuộc vào nhau

• Nghèo / không có ranh giới

• Tính cách làm hài lòng mọi người

• Khả năng phản ứng 

• Giao tiếp không lành mạnh, không hiệu quả

• Thao túng tâm lý

• Khó khăn với sự gắn bó về mặt tình cảm

• Kiểm soát các hành vi của bản thân

• Đổ lỗi cho nhau

• Lòng tự trọng thấp của một hoặc cả hai người

• Không có lợi ích cá nhân hay những mục tiêu ngoài mối quan hệ

Các mối quan hệ lệ thuộc vào nhau đều không lành mạnh và đối phương không có cơ hội được là chính mình, phát triển và tự chủ. Những mối quan hệ không lành mạnh này liên quan đến việc một hoặc cả hai đối tác phụ thuộc quá nhiều vào người kia về bản thân, cảm giác xứng đáng và cả tình cảm của họ. Thường có cảm giác tội lỗi hay xấu hổ với một hoặc cả hai người khi mối quan hệ có bất trắc.

    [Sự lệ thuộc] liên quan đến một người đã đánh mất ý thức cốt lõi của bản thân, do đó suy nghĩ và hành vi của họ chỉ xoay quanh một người nào đó hoặc một thứ gì đó bên ngoài, bao gồm một người, một thứ gì đó hay một hoạt động, chẳng hạn như tình dục hay cờ bạc.

— DARLENE LANCER, JD, LMFT

Vậy tại sao sự phụ thuộc lẫn nhau lại tốt cho một mối quan hệ?

Sự phụ thuộc lẫn nhau liên quan đến sự cân bằng giữa bản thân và những người khác trong mối quan hệ, cả hai người đều đang nỗ lực để bên cạnh và đáp ứng nhu cầu thể chất, tình cảm của nhau một cách phù hợp và có ý nghĩa.

Cả hai đều không đòi hỏi lẫn nhau và không tìm đến người kia để thỏa mãn mong muốn của mình. Sự phụ thuộc lẫn nhau mang lại cho họ không gian riêng để có thể nhận thức về bản thân, hướng về nhau khi cần thiết và thoải mái đưa ra những quyết định mà không lo lắng điều gì sẽ xảy ra với mối quan hệ.

Đặc điểm của một mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau 

Một mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau theo một cách lành mạnh có một số đặc điểm. Sau đây là các cách để tìm kiếm một mối quan hệ lành mạnh và không lệ thuộc vào nhau.

• Xây dựng một ranh giới lành mạnh
• Lắng nghe một cách tích cực
• Dành thời gian cho sở thích cá nhân
• Giao tiếp với nhau một cách rõ ràng
• Chịu trách nhiệm cá nhân về hành vi của bản thân
• Tạo sự an toàn cho nhau để tránh gây tổn thương
• Tương tác và trao đổi với nhau
• Luôn có lòng tự trọng
• Cởi mở và dễ gần 

Khi các đối phương cảm thấy được trân trọng, mối quan hệ sẽ trở nên an toàn và là nơi mà cả hai có thể dựa dẫm vào nhau. Họ sẽ cảm thấy không đơn độc trong mối quan hệ, có thể hướng về nhau khi cần thiết và luôn an tâm rằng đối phương luôn có mặt.

Cách xây dựng một mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau

Chìa khóa để xây nên một mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau là ngay từ đầu bạn cần quan tâm đến việc bạn là ai. Đôi khi mọi người tìm kiếm hay bước vào các mối quan hệ chỉ đơn giản là để vơi đi cảm giác cô đơn mà không quan tâm gì về việc họ là ai, họ coi trọng điều gì và mục tiêu của họ với mối quan hệ đó.

Dành thời gian cho việc nhìn nhận bản thân này giúp bạn bước vào một mối quan hệ mới khi bạn nhận thức rõ về bản thân mình, điều đó rất quan trọng để tạo nên một mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau.

     Nhà trị liệu tâm lý  Sharon Martin, LCSW cho rằng điều quan trọng là duy trì sự nhận thức về bản thân trong các mối quan hệ tình cảm. Cô gợi ý những cách để duy trì ý thức về bản thân như:

• Hiểu rõ những gì bạn thích và những gì quan trọng với bạn
• Không ngại yêu cầu những điều bạn muốn
• Dành thời gian cho bạn bè và gia đình
• Tiếp tục theo đuổi những mục tiêu cá nhân 
• Hãy nhận thức rõ về những giá trị của bạn
• Dành thời gian cho sở thích và những thú vui của bản thân
• Đừng ngại nói "không"
• Đừng để bản thân trở nên nhỏ bé hay thu mình để làm hài lòng người khác

Hãy cho người bạn đồng hành của mình không gian để làm những điều tương tự, đó sẽ là chìa khóa để tạo nên một mối quan hệ lành mạnh, phụ thuộc lẫn nhau. Việc bắt đầu mối quan hệ theo cách này có thể giúp mối quan hệ của bạn trở nên lành mạnh, mang đến cảm giác an toàn để cả hai học cách hướng về nhau một cách sâu sắc mà không sợ đánh mất bản thân hay bị kiểm soát, thao túng.

Một Câu Nói Từ Verywell

Các mối quan hệ xây dựng dựa trên sự phụ thuộc lẫn nhau không khiến con người cảm thấy tội lỗi hoặc sợ hãi với đối phương hay mối quan hệ, mà ngược lại, nó khiến họ cảm thấy an toàn khi bên cạnh người bạn đời của mình.

Hãy dành thời gian suy ngẫm về con người bạn, những gì bạn muốn trong những mối quan hệ quan trọng với mình. Để tâm đến điều này khi hẹn hò có thể giúp mối quan hệ của bạn trở nên lành mạnh và bền vững hơn trong thời gian dài. Nếu bạn đang trong một mối quan hệ, không bao giờ là quá muộn để nhìn nhận lại giá trị của bản thân và đối phương để chắc chắn rằng cả hai đều có sự liên kết với nhau.

----------

Tác giả: Jodi Clarke, LPC/MHSP

Link bài gốc:  How to Build a Relationship Based on Interdependence

Dịch giả: Phạm Minh Trang - ToMo - Learn Something New 

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Phạm Minh Trang - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.