Colin Wilson - một tiểu thuyết gia người Anh đã từng là “Người ngoài cuộc”. Khi anh tự vùi mình trong căn phòng lạnh lẽo ở Brockley, ngoại ô phía Nam London, một mình thấm trải mùa Giáng sinh hiu quạnh và tự chiêm nghiệm về vai trò vị trí của mình trong cuộc đời. Cô đơn và tách biệt. Thời điểm đó, anh không có gia đình hay bất kỳ mối quan hệ nào thân thiết để cùng đón mừng Giáng sinh, bạn gái anh ở nhà cùng bố mẹ, nên anh không muốn gặp và làm phiền cô ấy. Đã hàng triệu lần trong 24 cái xuân xanh, anh cảm thấy bản thân thật dư thừa. Trong lúc suy ngẫm, anh bắt đầu viết về những cảm nhận từng trải để rồi về sau trở thành cuốn sách được dịch ra hơn 30 thứ tiếng và chưa có dấu hiệu ngừng xuất bản cho đến ngày nay, với tựa đề là “The Outsider” - hay - Người ngoài cuộc.

Wilson đã viết đôi lời giới thiệu như sau:

•  “Tôi cho rằng bản thân như được đặt cùng vị trí của rất nhiều nhân vật mà tôi yêu thích trong các tiểu thuyết như: nhân vật Raskolnikov trong tác phẩm của đại thi hào Nga - Dostoevsky, hay Malte Laurids Brigge trong tác phẩm của một nhà thơ lỗi lạc người Áo - Rilke, và Hunger của nhà văn trẻ người Na Uy- Hamsun: lẻ loi trong gian phòng, hoàn toàn bị tách biệt khỏi xã hội. Đó là vị trí mà tôi không hề mong muốn”.
• 
  
  

Wilson không được tham gia các lớp học chính quy. Ông xuất thân từ một gia đình thuộc tầng lớp lao động, sống một cuộc đời gần như không một xu dính túi ở London. Và rồi cuốn sách The Outsider được ra đời trong phòng đọc bảo tàng Anh, khi nhà văn đang say giấc trong chiếc túi ngủ của mình ở Hampstead Heath.

Là một người thích ngốn sách và có tính chủ động từ khi còn nhỏ, Wilson cảm thấy mình không khác gì kẻ ngoài cuộc lâu năm, với anh, văn học vô cùng lợi ích và là tất cả những gì anh có. Giống như đa số thành phần hướng nội luôn ở rìa cuộc chơi, anh ta phải trải qua cảm giác bị xa lánh dữ dội và điều này cũng có thể liên quan đến lý do vì sao có một lượng lớn các anh hùng trong văn học ra đời. Thông qua quá trình nghiên cứu các nhân vật ấy, Wilson đã cố gắng làm sáng tỏ các vấn đề mà những người ngoài cuộc gặp phải và loại trừ nó ra khỏi xã hội. Đồng thời, anh luôn nỗ lực giải quyết các vấn đề ấy.

Ý tưởng cốt lõi của Wilson đi theo hướng thế này:

Người ngoài cuộc là ai?

Cảm giác bị cô lập, không "đồng bộ" với thế giới, đã lan tỏa vào tâm lý của các cá nhân sống tách biệt. Rất nhiều người trong chúng ta đều có thể mắc phải trạng thái cảm xúc này. Cảm giác bị hiểu lầm nhưng không biết cách giải thích. Đối với chúng ta, sự trải đời cùng những con người xung quanh dường như là quá sức để chịu đựng.

Trong thời đại hiện nay, các quy ước hay phong tục tập quán của một thời kỳ xưa cũ đi vào ngõ cụt dường như trở nên hết sức ngớ ngẩn. Như Wilson đã viết: “Một cá nhân có thể nhìn ra một đất nước đầy rẫy những kẻ mù”.

Đây là cảm giác quen thuộc đối với mọi "cá thể hướng nội" ở khắp nơi. Người đời thấy họ như đang nhìn thế giới qua một tấm kính đặc biệt. Luôn luôn lùi lại một bước trong điệu nhảy mà người khác dường như đã thuộc lòng tất cả, luôn luôn có một chút...lỡ nhịp.

Điều này đặc biệt đúng đối với những người ngoài cuộc, những người bị ép sống theo cái xã hội yêu chuộng sự hướng ngoại. Đó chính là nguyên nhân dẫn đến suy sụp của nền văn minh hiện đại này; chúng ta chỉ tập trung đẩy mạnh năng suất, hiệu quả, gia tăng mạng lưới các mối quan hệ. Từ đó, lấn át cả không gian lẫn thời gian sống hướng nội, để theo đuổi và đạt được những thứ bên ngoài thế giới vật chất.

Hơn bao giờ hết, ngày nay không có chỗ đứng dành cho người sống nội tâm. Họ bị gắn mác là “những kẻ lạc quẻ”, suốt mọi thời đại.

Kẻ ngoài cuộc sẽ bị hạ thấp

Vấn đề này đã làm cho cuốn The Outsider trở nên đặc biệt; nó xuất phát từ việc tự nâng cao nhận thức của chính những cô nàng hoặc chàng trai đang sống tách biệt với xã hội. Mặc dù họ có thể nhìn và cảm nhận, nhưng không bao giờ có thể biểu lộ hay nhận thức thấu đáo được tất cả, chưa kể đến kỹ năng truyền đạt chính kiến riêng của họ tới mọi người.

Đó thực sự là một vấn đề vô cùng nan giải. Những cá nhân hướng nội có thể cực nhạy trong việc nhận thức và phát hiện rõ những sự thật tế nhị về bạn bè đồng trang lứa nói riêng, hoặc thế giới nói chung. Không may thay, điều này đòi hỏi nguồn dự trữ năng lượng tinh thần cùng với trí tuệ khổng lồ và thật dễ dàng khiến người ta kiệt sức.

Trong bất kỳ trường hợp nào, người ngoài cuộc và sống nội tâm đều luôn dành mọi sự chú tâm cho công việc hoặc người gần gũi với họ, làm cho các mối quan hệ thêm mật thiết và sâu sắc hơn với mọi người. Chất lượng luôn thắng số lượng.

Dù vậy thì trong một thế giới ngày càng có nhiều sự đòi hỏi, đây có thể là con dao hai lưỡi biến người hướng nội trở nên “nhạt”, “khó gần”, “lập dị và khó hiểu”. Điều đó khiến cho họ cảm thấy bị mất cân bằng. Đồng thời, nó có thể gây ra nhiều tác động bất lợi, chẳng hạn như họ phải đấu tranh tinh thần với các cảm xúc tiêu cực, hoặc gặp trở ngại khi hòa nhập với cộng đồng.

Vậy làm thế nào để một người hướng nội có thể cân bằng lại được? Làm thế nào để họ có được sự kiêu hãnh cần thiết để không bị xem nhẹ bởi thực trạng xã hội, và bởi sự cô đơn?

Cách để khai sáng nội tâm trong bạn

Thông qua “những tổng hợp tuyệt vời” của mình, Wilson trả lời rằng, The Outsider nên được đọc hiểu với một tầm nhìn xa hơn, sâu hơn, cùng với những xúc cảm mãnh liệt chưa từng có. Tầm nhìn của anh hoàn toàn tương ứng với trình độ nhận thức cao mà anh sở hữu.

Bạn phải có được một cái nhìn bao quát về định nghĩa bản thân là ai.

Từ tận sâu trong thâm tâm Wilson cho rằng, một người hướng nội, kẻ ngoài cuộc, có thể mở ra một tầm nhìn mà anh ta cần để biến mọi thứ trở nên có ý nghĩa. Năng lực ấy cũng giống như một sự huyền bí, gần như là một loại kinh nghiệm tâm linh, chính vì sống như kẻ ngoài cuộc đã giúp anh ta thoát khỏi vòng luẩn quẩn của mình.

Điều này có nghĩa là người hướng nội không cần phải cảm thấy thấp kém hoặc thua thiệt do sự khác biệt của bản thân. Chính sự khác biệt đúng đắn đó đã giúp cho người hướng nội nhìn nhận thế giới khác đi. Và tư tưởng đó có lợi cho tất cả mọi người vì nó tạo cho ta sự mới mẻ, sáng tạo đối với các trải nghiệm và môi trường sống!

Nhận thức sâu sắc về cuộc sống xã hội rất cần thiết cho sự tồn tại, và một sức sống mãnh liệt. Phần lớn mọi người đều khao khát và nguyện trả giá lớn để phấn đấu đạt được điều đó. Trong một thế giới với nhiều kẻ nông cạn, thì những người "bên ngoài vòng lẩn quẩn" đang chiếm một ưu thế lớn.

Mọi cá nhân sống hướng nội và tách biệt cần phải biết cách theo đuổi và khai phá tầm nhận thức của họ. Xã hội này cần những "nhân tố" có khả năng kết nối tâm thức và cảm xúc của chính mình. Họ giữ vị trí dẫn đầu đoàn thám hiểm trong một mớ hỗn độn to lớn của nhân thế.

Đáng buồn thay, mặc dù The Outside đã đưa tên tuổi Wilson vang xa và xếp vào nhóm “Những người trẻ mạnh dạn đứng lên chống lại thực trạng xã hội”, là hậu duệ đầy triển vọng của các văn sĩ Anh thời bấy giờ, nhưng thành công của anh kéo dài không được bao lâu. 

Báo chí và các nhà phê bình đã lên án Wilson và dành hết quãng đời còn lại để từ chối coi trọng anh. Một lần nữa, anh đã trở thành người ngoài cuộc. Nhưng Wilson chưa từng dừng việc hướng tới tầm nhìn cá nhân, để lại đằng sau một khối lượng tác phẩm khổng lồ.

Những người hướng nội có thể học hỏi được rất nhiều từ cuốn sách này vì một số lý do...

Ai cũng nhận thấy được rằng, người hướng nội vốn dĩ là những người ngoài cuộc; luôn luôn chậm nhịp một chút so với âm vang náo nhiệt của các "cá thể" còn lại. Không phải nói quá khi cho rằng người hướng nội trải nghiệm rất nhiều cảm xúc tiêu cực cũng giống như Wilson.

Trong thế giới ngày nay, cùng với nhịp sống nhanh, hướng theo sự rập khuôn, sẽ rất khó để con người có thể nhận thức được tâm linh của bản thân. Trong thời điểm ấy, người ngoài cuộc rất dễ bị xem như kẻ điên không hiểu chuyện.

Nếu bạn đã từng cảm thấy như vậy, có thể The Outsider sinh ra là để dành cho bạn. Biết đâu cuốn sách sẽ giúp bạn thoát ra khỏi vòng xoay lẩn quẩn của cuộc sống này...

Link bài gốc: If You Feel Like an Outsider as an Introvert, This Is the Perfect Book for You

Dịch giả: Anh Phương - ToMo - Learn Something New 

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên  tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Anh Phương - Nguồn: - "ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.