Bạn có thường hay khóc khi một con vật chết? Bạn có đăng bình luận phẫn nộ về việc động vật hoặc thú cưng bị ốm hoặc chết trong một chiếc xe hơi bị nóng, nhưng lại lướt qua câu chuyện về người phụ nữ chết trong một vụ tai nạn xe hơi? Bạn đã cân nhắc (hoặc thậm chí có thể mua) thiết bị để trò chuyện video với thú nuôi của mình khi bạn đang làm việc chưa? Bạn đã có cãi nhau với một người mà bạn nghĩ đang đối xử bất công với thú cưng của họ hoặc một con vật khác, hoặc thậm chí cảm thấy căm ghét họ?

Nếu vậy, chỉ không có mình bạn đâu. Người Mỹ yêu thú cưng của họ một cách rất sâu sắc. Trên thực tế, nhiều người Mỹ coi mình là những người yêu động vật. Chúng ta thể hiện điều đó với việc tổ chức sinh nhật, chừa chỗ nằm cho thú cưng trên ghế dài (hoặc thậm chí là giường) và các nghi thức cuối đời phức tạp, bao gồm cả đám tang và bình hỏa táng.

Nói về điều đó, những người trong chúng ta đã mất thú cưng rất quen thuộc với quá trình đau buồn kéo dài và phiền muộn. Các quá trình thương tiếc cho thú cưng đã chết là thật... và thường dữ dội như mất bất kỳ thành viên nào khác trong gia đình.

Nếu gần đây bạn đã mất một thú cưng yêu quý, bạn thậm chí có thể cần phải nói chuyện với một bác sĩ tâm lí để giúp xử lý cảm xúc của bạn. Hãy cứ liên hệ với một trong những bác sĩ tâm lí trực tuyến được đào tạo của chúng tôi để hỗ trợ bạn vượt qua thời điểm khó khăn này. Bạn cũng có thể tìm kiếm cơ sở dữ liệu của chúng tôi về hơn 20,000 nhà trị liệu được cấp phép, có kinh nghiệm.

Nhưng điều đó có nghĩa là chúng ta yêu động vật hơn con người? Có điều gì phức tạp hơn đang xảy ra không? Hay chúng ta chỉ coi mình chỉ đơn giản là một người yêu động vật?

Dưới đây là một cái nhìn chi tiết về tất cả các câu trả lời về lý do tại sao đôi khi ta cảm thấy như ta quý chó của mình hoặc các động vật khác hơn người hàng xóm bên cạnh của chúng ta.

Yếu Nhất Trong Số Chúng Ta

Đồng cảm là một cảm xúc phức tạp đối với con người chúng ta. Danh từ này được định nghĩa là: "hành động hiểu biết, nhận thức, nhạy cảm và gián tiếp trải nghiệm cảm xúc, suy nghĩ và kinh nghiệm của người khác trong quá khứ hoặc hiện tại mà không có cảm xúc, suy nghĩ và kinh nghiệm được truyền đạt đầy đủ một cách rõ ràng một cách khách quan."

Theo nhiều cách, sự đồng cảm dường như đang biến mất khỏi xã hội. Bởi vì các phương tiện truyền thông liên tục công kích với sự bạo lực, cái chết và sự tuyệt vọng, chúng ta đang ngày càng trở nên mẫn cảm với sự đau khổ của người khác. Vậy tại sao lại dễ dàng tạo ra sự đồng cảm với những con vật đau đớn?

Một nghiên cứu gần đây của nhà tội phạm học Jack Levin tiết lộ một câu trả lời có thể khiến bạn ngạc nhiên, được chứng nhận bởi khoa học.

Trong nghiên cứu này, những người tham gia được yêu cầu trả lời một câu chuyện tin tức giả mạo về một nạn nhân bị hành hung bằng gậy bóng chày, khiến họ bất tỉnh với chân tay bị gãy. Mặc dù câu chuyện giống nhau, nhưng nó khác nhau ở một chi tiết quan trọng: danh tính của nạn nhân, mà đó là em bé một tuổi, một người trưởng thành, một chú chó sáu tuổi hoặc một chú cún con.

Những người được hỏi cho thấy cùng một mức độ đồng cảm với em bé, chó con và trưởng thành, nhưng ít hơn đáng kể đối với con người trưởng thành. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng điều này cho thấy rằng mức độ đồng cảm của chúng ta không liên quan đến các loài. Thay vào đó, nó liên quan đến sự bất lực và dễ bị tổn thương được nhận thức. Điều này cũng có thể liên quan đến mối liên kết giữa con người và động vật mà nhiều người trong chúng ta cảm thấy, vì chúng đang đòi hỏi sự chú ý, giúp đỡ và quan tâm của chúng ta. Các hội cứu hộ cũng có sự đồng cảm này tăng cao, trong trường hợp ngựa hoặc các động vật khác có thể đang phải chịu đau nặng nề.

Tình cảm tự nhiên mà chúng ta cảm thấy dành cho động vật có thể được so sánh với tình cảm mà chúng ta dành cho con cái mình. Chúng ta theo một cách cảm tính quan tâm đến chúng và mong muốn giúp đỡ chúng vì chúng không thể tự giúp mình một cách dễ dàng. Nhận thức của chúng ta về con người trưởng thành là họ có thể dễ dàng lên tiếng bảo vệ quyền lợi của mình hoặc tự bảo vệ mình khỏi nguy hiểm. Nhưng điều đó không đúng với trẻ em và động vật, những người hoàn toàn chịu sự thương xót của người khác để được trú ẩn, được ăn và bảo vệ.

Trẻ em và động vật đều thể hiện sự ngây thơ mà chúng ta cảm thấy bắt buộc phải bảo vệ. Vì vậy, trên thực tế, sự đồng cảm ngày càng tăng của chúng ta đối với chó và mèo có thể không liên quan gì đến sở thích đối với một loài nhất định, và mọi thứ liên quan đến mong muốn bẩm sinh của con người để bảo vệ và nuôi dưỡng những người vô tội và bất lực.

Lần tới khi bạn thấy máu của mình sôi sục trước câu chuyện tin tức mới nhất về một bị lạm dụng (hoặc một đứa trẻ bị lạm dụng), bây giờ bạn có thể hiểu rõ hơn lý do. Một sự thật thú vị khác xuất hiện từ nghiên cứu này: những người được hỏi là nữ có khả năng thể hiện sự đồng cảm như nhau đối với cả bốn nạn nhân giả định

Nhưng ngoài sự thôi thúc của chúng ta để chăm sóc cho những người bất lực, điều gì khác đang xảy ra trong mối quan hệ của chúng ta với động vật?

Tình yêu vô điều kiện

Đó là sự thật. Nhiều người trong chúng ta đều khao khát tình yêu vô điều kiện, và khao khát nó.

Một người yêu thương chúng ta vì con người của chúng ta; người không có kỳ vọng; người luôn vui vẻ khi nhìn thấy chúng tôi, cho dù chúng tôi có thể cảm thấy gắt gỏng như thế nào ngày hôm nay; người có thể biết chúng tôi và giao tiếp với chúng tôi mà không cần phải nói một lời nào; với người mà chúng ta có thể hoàn toàn trung thực mà không sợ bị phán xét. Chúng tôi khao khát tình yêu vô điều kiện. Trong các mối quan hệ của con người, mặt hàng quý giá này có thể khó tìm thấy, và nó bắt nguồn từ việc còn là những đứa trẻ.

Nhưng không phải với vật nuôi, như bất kỳ người yêu động vật nào cũng có thể sẽ nói với bạn.

Không quan trọng nếu sếp của bạn hoặc một người khác la mắng bạn, bạn trai của bạn đã chia tay với bạn, chiếc xe của bạn bị hỏng trên Xa lộ Liên tiểu bang, có rất nhiều thứ trong đĩa của bạn, bạn đang vật lộn với những câu hỏi về cuộc sống và tìm kiếm câu trả lời, hoặc bạn lắp bắp lời của mình trong một buổi thuyết trình lớn. Thú cưng yêu quý của bạn ở đó vì bạn. Chúng đang cọ xát với người bạn, nhìn bạn bằng đôi mắt ngưỡng mộ đó. Vẫy đuôi hoặc rên rỉ mãn nguyện. Khi bạn không ở nhà, chúng có thể tiến hành một (hoặc một vài) cuộc tìm kiếm cho bạn, điều này có thể giúp bạn cảm thấy như được cần và cần thiết. Ý tưởng rằng chúng ta được quý trọng bất kể ở nhà của chúng ta, công ty ta làm việc tại, những thứ ta sở hữu hoặc các tính năng của ngôi nhà chúng ta ở.

"Động vật chạm đến những phần thân mật nhất trong trái tim chúng ta: nhu cầu nuôi dưỡng và bảo vệ của chúng ta, nhu cầu đồng hành và tình yêu của chúng ta."

Chó hay mèo của bạn không quan tâm đến việc bạn gầy, giàu, luôn vận động hay nổi tiếng. Chú hoặc cô chó, mèo ấy chỉ muốn bạn: sự hiện diện của bạn, tình cảm của bạn, giọng nói của bạn và sự động chạm của bạn. Và trong thế giới "chó ăn chó" này (dự định chơi chữ), điều đó có nghĩa là tất cả mọi thứ. Trên thực tế, tình yêu vô điều kiện này rất quan trọng đối với chúng ta đến nỗi nó có thể thay đổi hóa học não bộ của chúng ta.

Dành thời gian cho thú cưng đã được chứng minh trong việc giảm huyết áp, giảm hormone căng thẳng và giải phóng các hóa chất kích hoạt thư giãn ngay cả khi có rất nhiều thứ trong đầu bạn. Nhìn chung, chủ sở hữu vật nuôi khỏe mạnh hơn (cả về thể chất và tinh thần) so với những người không nuôi thú cưng.

Một số người trong chúng ta thậm chí còn thích nói chuyện với thú cưng của mình, đi xa đến mức tâm sự với chúng về những vấn đề của chúng ta, có lẽ còn hơn cả chúng ta làm với một người. Chúng ta có thể hỏi chúng những câu hỏi mặc dù không nhận được bất kỳ câu trả lời (bằng lời nói) nào để đáp lại. Và bạn sẽ không tìm thấy khán giả ủng hộ nhiều hơn ở bất cứ đâu. Bất kể bạn nói gì với chúng, chúng sẽ không phán xét bạn hoặc lời nói của bạn. Chúng sẽ tiếp tục yêu bạn nhiều như chúng đã làm trước đây. Và không giống như con người, bạn không bao giờ phải lo lắng rằng chúng có thể nói lén sau lưng bạn hoặc phản bội sự tự tin của bạn.

Và những gì về lợi ích xã hội của việc sở hữu vật nuôi hoặc là một người yêu động vật? Chúng tôi khám phá câu trả lời cho điều này dưới đây.

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chủ vật nuôi và những người yêu động vật ít có khả năng cô đơn hơn. Bên cạnh sự đồng hành của thú cưng, chúng còn giúp bạn kết nối với những con người thân thiện dễ dàng hơn. Đã bao nhiêu lần bạn kết bạn mới vì họ tương tác với thú cưng đáng yêu của bạn trước?

Chúng cũng giúp những người cô đơn khám phá ra ý nghĩa hoặc mục đích trong cuộc sống của họ. Ngoài ra, tương tác với vật nuôi là một chất tăng cường tâm trạng đã được chứng minh. Khi bạn nghĩ về những lợi ích rõ ràng mà chúng mang lại, không có gì lạ khi chúng tôi yêu họ rất nhiều.

Nhưng bên cạnh những lợi ích này, một số ảnh hưởng văn hóa đang xung quanh tình yêu của chúng ta đối với vật nuôi.

Yêu quý thú cưng: Ảnh hưởng và trớ trêu

Chúng ta yêu động vật, chắc chắn. Nhưng chúng ta có yêu tất cả các loài động vật như nhau không?

Nếu chúng ta phân tích cảm xúc của mình một cách cẩn thận, chúng ta thấy rằng hầu hết sự yêu quý động vật của chúng ta tập trung vào chó và mèo. Anh Quốc và các vùng khác của Vương quốc Anh có thể là một ngoại lệ đối với điều này, với 1% người sở hữu một con rắn, khiến chúng trở thành một trong những vật nuôi hàng đầu ở Anh Quốc và Vương quốc Anh. Ngoài ra, đôi khi chúng ta có thể cảm thấy đồng cảm với một số động vật hoang dã lớn, lôi cuốn như voi, cá heo hoặc sư tử. Khi chúng ta đọc về một con sư tử hoặc một con voi bị săn đuổi và giết chết trong tự nhiên, phản ứng của chúng ta thường là một trong những sự tức giận, gần như nhiều sự tức giận như nghe những câu chuyện lạm dụng và bỏ bê chó và mèo.

Nhưng có một sự mỉa mai cơ bản về những cảm giác này. Việc giết mổ động vật thường xuyên để làm thức ăn (gia súc, gà, lợn, v.v.) không làm chúng ta bối rối nhiều. Làm thế nào mà một con sư tử châu Phi bị giết hại dã man để giải trí lại gợi ra sự đồng cảm mạnh mẽ... trong khi 39 triệu con bò và bê bị giết mỗi năm trong các lò mổ khiến chúng ta không bị lay chuyển?

Có một số giải thích tâm lý về lý do tại sao điều đó có thể xảy ra.

Đầu tiên, chúng ta phải tính đến ảnh hưởng của văn hóa đại chúng. Hãy dành một hoặc vài phút để suy nghĩ về số lượng phim thú cưng mà bạn có thể đã xem khi còn nhỏ. Lassie. Lady and the Tramp. Scooby-Doo. Và có lẽ nhiều, nhiều hơn nữa. Tất cả những miêu tả trên phương tiện truyền thông này đều mang đến cho chó và mèo những phẩm chất của con người. Họ nói chuyện với nhau bằng những lời nói như mọi người sẽ làm, đắm chìm trong những giấc mơ cho tương lai và yêu nhau giống như chúng ta. Văn hóa đại chúng đã đi sâu vào chúng ta qua nhiều thế hệ rằng thú cưng của chúng ta cũng giống như con người, và khiến nhiều người trong chúng ta trở thành những người yêu động vật từ khi còn nhỏ. Và nhận thức văn hóa này sẽ không sớm biến mất, vì nhiều người là thành viên của các trang người hâm mộ động vật, giúp đưa ra lời khuyên cho nhau và kết nối với bất kỳ tác giả nào khác của trang, những người yêu người bạn lông lá của họ nhiều như bạn.

Sự tôn kính của chúng ta đối với chó và mèo đối với các loài khác cũng có thể được giải thích bằng một thứ gọi là "sự sụp đổ của lòng trắc ẩn". Đây là nguyên tắc tâm lý cho chúng ta biết rằng chúng ta càng thấy nhiều bi kịch, chúng ta càng ít quan tâm. Đó là câu trả lời cho lý do tại sao bạn có thể không cảm thấy bất kỳ lòng trắc ẩn nào đối với hàng triệu người sống trong cảnh nghèo đói cùng cực, trong khi câu chuyện về một đứa trẻ phải sống trên đường phố mà không được chăm sóc y tế có khả năng khiến bạn muốn giúp đỡ. Nhưng nó đặt ra câu hỏi... nếu chúng ta chỉ quan tâm đến một số loài động vật và sinh vật sống, chúng ta có thể thực sự coi mình là một người yêu động vật không?

Đồng cảm: Nó không như tất cả những gì ta nghĩ

Với tất cả những cân nhắc này, thật dễ hiểu tại sao một số người trong chúng ta dường như thích động vật hơn con người. Nhưng thực tế là một bức tranh lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta nhận ra.

Động vật chạm vào những phần thân mật nhất trong trái tim chúng ta: nhu cầu nuôi dưỡng và bảo vệ của chúng ta, nhu cầu đồng hành và tình yêu của chúng ta. Những nhu cầu này tồn tại trong hầu hết chúng ta, là một phần bản chất của chúng ta, bất kể điều gì. Nhưng dường như động vật có một khả năng độc đáo để đưa chúng ra trong chúng ta. Chó, mèo, thậm chí cả sư tử và khỉ truyền cảm hứng cho chúng ta tiết lộ những nhu cầu sâu sắc này của con người, mà nếu không thì chúng ta có thể giấu kín.

Và không có gì bệnh lý về điều đó. Trên thực tế, điều đó chứng tỏ rằng chúng ta có khả năng sâu sắc để yêu thương và quan tâm đến người khác trong hoàn cảnh thích hợp.

Nghịch lý thay, tình yêu và sự chăm sóc của chúng ta đối với động vật giải phóng chúng ta trở thành con người.

Và đó là một món quà quý giá.

Các câu hỏi và câu trả lời thường gặp về chủ đề này được tìm thấy dưới đây:

Bạn gọi một người yêu động vật hơn con người là gì?

Có một số từ thường được sử dụng để mô tả những người yêu động vật hoặc vật nuôi rất nhiều. Một người yêu động vật (đôi khi nhiều hơn con người) thường được gọi đơn giản là người yêu động vật, một danh từ chỉ đơn giản là ai đó có niềm yêu thích và tình cảm sâu sắc với động vật. Một người yêu động vật có thể rất đồng cảm với động vật, thích ở bên cạnh chúng và cảm thấy bị kéo lại để giúp đỡ chúng khi họ có thể. Một người yêu động vật cũng có thể sẽ có ít nhất một thú cưng, hoặc có lẽ nhiều, và tìm thấy niềm vui lớn trong công ty của họ! Những từ khác có thể mô tả những người yêu động vật hơn con người bao gồm danh từ zoophilist, người yêu thú cưng, người nuôi thú cưng và bạn của động vật hoặc bạn với động vật. Vì nó ít quen thuộc hơn một chút, chúng ta hãy tập trung vào một từ cụ thể: zoophilist. Từ này là một danh từ được định nghĩa bởi từ điển Meriam-Webster là: "một người quan tâm đến quyền của động vật bậc dưới và sự bảo vệ của họ khỏi bị lạm dụng."

Mọi người có yêu thú cưng của họ hơn con người không?

Câu trả lời cho điều này thực sự phụ thuộc vào từng người. Một số người có thể thực sự yêu thú cưng của họ hơn con người, trong khi những người khác có thể yêu thú cưng của họ hơn một số người nhưng không phải những người khác. Tuy nhiên, thông thường, tình yêu của chúng ta dành cho thú cưng là một loại tình yêu khác với tình yêu mà chúng ta có thể dành cho những người trong cuộc sống của chúng ta. Nó không nhất thiết phải lớn hơn hoặc ít hơn, mà là khác nhau. Nó có thể cảm thấy sâu sắc hơn theo một số cách bởi vì mối liên kết chúng ta có với một con vật phụ thuộc rất nhiều vào giao tiếp phi ngôn ngữ và hiểu nhau dựa trên bối cảnh và ngôn ngữ cơ thể. Điều này có thể dẫn đến một mối quan hệ có khả năng sâu sắc hơn chúng ta có thể có với hầu hết mọi người. Trong những trường hợp khác, thú cưng hoặc thú cưng của chúng ta có thể đã giúp chúng ta vượt qua một số khó khăn đáng kể trong cuộc sống chỉ đơn giản bằng cách ở đó và giúp chúng ta tiếp tục tập trung vào cuộc sống hàng ngày ngay cả trong những thời điểm khó khăn, và điều đó có thể dẫn đến việc chúng ta hình thành một tình yêu và tình yêu rất sâu sắc đối với chúng mà chúng ta có thể không có với hầu hết mọi người. Lòng trung thành của họ thường ít có điều kiện hơn so với con người, điều này có thể dẫn đến việc chúng ta cũng cảm thấy trung thành hơn với họ. Động vật, và thiên nhiên nói chung, có một khả năng rất độc đáo để tiếp cận các bộ phận của nhân loại chúng ta mà đôi khi người khác không thể.

----------

Tác giả: Amy Gardner

Link bài gốc: People Who Love Animals More Than People: Psychology Of Empathy 

Dịch giả: Nguyễn Hoàng Nam Khang - ToMo - Learn Something New 

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Nguyễn Hoàng Nam Khang - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.