Làm thế nào để đối mặt với sự phân biệt tuổi tác

Khi đối mặt với sự kỳ thị tuổi tác, hãy bắt đầu bằng việc chấp nhận sự thật. Trên thực tế, bạn đang già đi và điều đó có thể đi kèm với những thay đổi nhất định. Cơ thể của bạn có lẽ sẽ không còn được như trước. Mắt bạn đã kém đi đôi chút, hoặc bạn gặp khó khăn với thính giác của mình. Nhiều nếp nhăn bắt đầu xuất hiện trên khuôn mặt bạn.

Tất cả điều này có thể khiến bạn cảm thấy không mấy vui vẻ với quá trình lão hóa và trở nên bất an về năng lực của mình. Điều đó hoàn toàn bình thường. Hãy cho phép bản thân trải qua những cảm xúc tiêu cực mà không đàn áp chúng.

Tuy nhiên, hãy cố gắng duy trì cái nhìn tổng thể. Bất chấp những lời nói kì thị tuổi tác, bạn vẫn tràn đầy sức sống và còn nhiều cơ hội phía trước. Bạn cũng có thể mang lại nhiều điều cho những người xung quanh bạn, dù đó là tình yêu, sự hỗ trợ hay tri thức. Những gợi ý sau sẽ giúp bạn đương đầu và thách thức cả sự kỳ thị tuổi tác bên trong bạn lẫn sự kỳ thị tuổi tác từ bên ngoài.

Gợi ý số 1: Tăng cường mối liên kết đa thế hệ

Các mối liên kết giữa các thế hệ có thể giảm nguy cơ bị kỳ thị tuổi tác vì giao tiếp trực diện giúp mọi người nhìn nhận vấn đề vượt xa các định kiến. Hãy xem xét dành nhiều thời gian hơn để nói chuyện với con cháu, đồng nghiệp trẻ hơn hoặc những người trẻ tuổi trong cộng đồng ở khu vực nơi bạn sống.

Tìm hiểu các quan điểm, sự ưu tiên và những giá trị của họ. Chia sẻ góc nhìn của bạn. Và bạn sẽ tìm thấy một số điểm tương đồng, cũng như những khác biệt đáng chú ý. Có thể họ có quan điểm trái ngược với hôn nhân truyền thống, hoặc bạn không đồng ý với sự phụ thuộc vào công nghệ của họ. Nhưng hãy cố gắng cởi mở và nỗ lực hiểu nhận thức của họ về thế giới. Sẵn lòng học hỏi từ họ.

Hãy cư xử như một người thầy. Tìm kiếm các chương trình hướng dẫn ở khu bạn sống và các cơ hội khác để truyền đạt kỹ năng và kiến thức. Từ đó xem xét về việc bạn có thể mang lại điều gì cho những người trẻ tuổi. Có thể bạn muốn dạy cháu mình chơi một nhạc cụ, hoặc chỉ cho một nhóm người trẻ cách xây nền bằng gạch. Tìm kiếm ý nghĩa và mục đích bằng cách giúp đỡ người khác cũng là một cách tuyệt vời để xây dựng sự kiên cường.

Gợi ý số 2: Đối mặt với những thông điệp kỳ thị tuổi tác

Nếu bạn nghe thấy ai đó phát ngôn dựa trên các định kiến kỳ thị tuổi tác, đừng để coi nhẹ nó. Hãy nhắc nhở bạn bè và thành viên gia đình rằng người lớn tuổi có cuộc sống tích cực và viên mãn. Dưới đây là một số quan niệm sai lầm phổ biến cần loại bỏ, cho dù bạn gặp chúng trong thông điệp truyền thông hay trong cuộc trò chuyện.

Các quan niệm sai lầm và sự thật về tuổi tác:

Quan niệm sai lầm: Người lớn tuổi có quan niệm cứng nhắc và không thể tiếp thu những thứ mới mẻ.

Sự thật: Người cao tuổi có khả năng thích ứng và học hỏi những điều mới. Điều này có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như cải thiện trí nhớ.

Quan niệm sai lầm: Tất cả người cao tuổi đều gặp vấn đề về trí nhớ hoặc chứng mất trí.

Sự thật: Người cao tuổi có nguy cơ cao mắc chứng mất trí nhưng điều đó không có nghĩa việc này là một phần bình thường của quá trình lão hóa và có rất nhiều cách để giữ cho trí nhớ luôn sắc bén.

Quan niệm sai lầm: Tuổi già đi kèm với tình trạng trầm cảm.

Sự thật: Trầm cảm không phải là một phần tự nhiên hoặc không thể tránh khỏi của quá trình lão hóa. Trên thực tế, người trẻ tuổi thường có tỷ lệ trầm cảm cao hơn người cao tuổi.

Quan niệm sai lầm: Người cao tuổi nên ít vận động để tránh tai nạn.

Sự thật: Ngay cả khi đã lớn tuổi, mọi người vẫn có thể tiếp tục vận động thể chất. Thực tế, không bao giờ là quá muộn để bắt đầu vận động nhiều hơn. Tập thể dục có thể cải thiện sức khỏe cả về thể chất và tinh thần cũng như giúp bạn ngăn ngừa các căn bệnh mãn tính. Chỉ cần chọn những bài tập mà bạn thích và bám theo chúng.

Bạn không cần trở nên bất mãn khi đối mặt với những quan niệm sai lầm và thái độ kỳ thị tuổi tác trong một cuộc trò chuyện. Chỉ cần nhắc nhở nhẹ nhàng và có thể cung cấp một vài ví dụ để chứng minh quan điểm của bạn.

Ví dụ, nếu con trai bạn nói: "Khi người ta già đi, việc ít hoạt động là điều tự nhiên," bạn có thể đáp lại: "Nhiều người lớn tuổi vẫn hoạt động tích cực. Một số người thậm chí tham gia chạy marathon." Nếu đồng nghiệp cố gắng làm công việc thay bạn, đơn giản chỉ cần nói: "Cảm ơn vì muốn giúp đỡ tôi, nhưng tôi có thể tự làm được việc này."

Gợi ý số 3: Thách thức các định kiến

Mặc dù bạn có thể thách thức những lời phê phán tuổi tác bằng lời nói, nhưng việc truyền tải thông điệp của mình bằng hành động cũng là một cách. Chống lại các định kiến liên quan đến tuổi tác có thể có tác động tích cực hơn đối với sức khỏe tâm thần, giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe tâm thần như lo âu và ý định tự tử. Với suy nghĩ đó, hãy cố gắng duy trì một sự độc lập ở các mặt trong cuộc sống của bạn càng nhiều càng tốt.

Hãy tham gia các hoạt động vui chơi với bạn thân. Các sự kiện xã hội có thể từ việc gặp gỡ thường xuyên tại quán cà phê cho đến các chuyến đi nước ngoài cùng những người bạn thân nhất của bạn. Bằng cách củng cố mạng lưới hỗ trợ xã hội, bạn cũng có cơ hội tốt hơn để tránh các tác động về thể chất và tâm lý của sự cô đơn.

Luôn năng động. Một số người tin rằng người cao tuổi nên ngồi trong ghế đẩu hoặc dành cả ngày để thư giãn trên hiên nhà. Hãy bác bỏ quan niệm đó bằng cách tham gia vào các sở thích hoạt động như làm vườn, cắm trại, đi xe đạp hoặc bơi lội.

Cập nhật thông tin về những điều mà bạn quan tâm. Một định kiến về người cao tuổi là họ bị mắc kẹt trong quá khứ và không hiểu về hiện tại. Bạn không nên cảm thấy áp lực đối với việc phải biết về tất cả các tiện ích và xu hướng công nghệ mới nhất, nhưng hãy tiếp tục học về những chủ đề mà bạn quan tâm. Ví dụ, nếu bạn quan tâm đến ô tô, hãy đọc về các đổi mới trong các loại xe điện và cách chúng được so sánh với các mẫu xe chạy bằng xăng.

Gợi ý số 4: Tập trung vào những điều tích cực

Loại bỏ những quan niệm tiêu cực về tuổi tác là một điều khó khăn nếu bạn chỉ tập trung vào những mất mát thay vì cơ hội. Hãy đặt mục tiêu vượt qua những thông điệp tiêu cực bằng cách chọn tập trung vào những điều tích cực.

Viết một danh sách những gì bạn đã đạt được khi già đi. Bạn đã trở nên quả quyết hơn? Quyết đoán hơn? Có thể bạn đã kiên nhẫn hơn hoặc giỏi hơn trong việc giữ bình tĩnh đối với những tình huống căng thẳng. Kỹ năng nào mà bạn đã phát triển và làm chủ chúng? Tập trung vào những thành tựu này có thể giúp bạn duy trì cái nhìn tổng thể. Việc già đi không chỉ đi kèm với những mất mát. 

Tìm kiếm cơ hội để phát triển. Hãy từ bỏ câu ngạn ngữ "Tre già khó uốn". Hãy nghĩ về những kỹ năng mới mà bạn muốn phát triển hoặc muốn trở nên thuần thục hơn. Có thể bạn muốn học vẽ, học khiêu vũ hoặc thậm chí rèn luyện một ngôn ngữ khác.

Gợi ý số 5: Quản lý căng thẳng

Biết cách quản lý mức độ căng thẳng của bản thân có thể giúp bạn tự tin hơn và xây dựng lòng tự trọng. Điều này cũng có thể giúp bạn chống lại những tác động tiêu cực về thể chất lẫn tinh thần của việc kỳ thị tuổi tác tự thân, như tăng nguy cơ trầm cảm và các vấn đề sức khỏe mãn tính.

Vận động. Hoạt động thể chất kích thích sự giải phóng các chất hóa học trong não bộ và cải thiện tâm trạng của bạn. Vận động cũng là một cách tốt để nâng cao hình ảnh bản thân và sự tự tin tổng thể. Hãy cố gắng xây dựng một kế hoạch tập luyện cân bằng bao gồm sự kết hợp giữa tập thể dục cardio, tập thể dục sức mạnh và các bài tập cân bằng và linh hoạt.

Sử dụng kỹ thuật thư giãn. Kết hợp các phương pháp như thiền định, thở sâu và tự xoa bóp vào cuộc sống hằng ngày. Những kỹ thuật thư giãn này là cách tự nhiên để làm dịu tâm trí và cơ thể. Các bài tập vận động chậm nhẹ như yoga và tai chi cũng có thể có hiệu quả tương tự.

Luôn cố gắng ngủ đủ. Một quan niệm sai lầm phổ biến là người cao tuổi không cần ngủ nhiều. Mẹo ngủ của bạn có thể thay đổi khi già đi, nhưng giấc ngủ vẫn quan trọng cho sức khỏe thể chất và tâm lý của bạn. Người cao tuổi nên cố gắng có ít nhất bảy đến tám giờ ngủ mỗi đêm. Nếu bạn thiếu ngủ, bạn có thể trải qua căng thẳng gia tăng, cũng như tăng nguy cơ trầm cảm, suy giảm nhận thức và bệnh tim mạch.

Tuân thủ thói quen ăn uống lành mạnh. Một số loại thực phẩm có khả năng cung cấp năng lượng, cải thiện tâm trạng và hỗ trợ chức năng não. Tất cả những điều này giúp bạn cảm thấy ít căng thẳng hơn và nâng cao lòng tự trọng của bạn. Bổ sung nhiều thực phẩm nguyên chất, được chế biến tối thiểu trên đĩa của bạn, như các loại trái cây, rau, chất xơ và protein.

Gợi ý số 6: Biết cách đối phó với kỳ thị tuổi tác tại nơi làm việc

Kỳ thị tuổi tác tại nơi làm việc xảy ra khi một người giám sát hoặc đồng nghiệp đối xử kém thân thiên với bạn do tuổi tác của bạn. Dù có chủ ý hay không, tùy thuộc vào luật pháp tại nơi bạn sống, hành vi của họ có thể vi phạm pháp luật. Một số ví dụ về kỳ thị tuổi tác bao gồm:

• Bạn bị từ chối công việc hoặc bị sa thải chỉ vì tuổi tác của bạn.

• Bạn bị bỏ qua trong việc thăng chức do tuổi tác của bạn.

• Bạn bị quấy rối hoặc chế giễu về tuổi tác bởi đồng nghiệp.

Những tình huống như thế có thể làm bạn cảm thấy bất lực và không được tôn trọng. Bạn thậm chí có thể bị cám dỗ từ bỏ. Trước khi bạn điều đó, hãy cân nhắc các điều sau:

Sự việc có chủ ý không? Nếu đồng nghiệp hoặc người giám sát vô tình đã nói một lời gây tổn thương, bạn có thể đề cập vấn đề trực tiếp với họ. Họ có thể xin lỗi và đề xuất cách để khắc phục sai lầm.

Vấn đề có phổ biến không? Công ty có thói quen tuyển dụng và thăng chức nhân viên trẻ hơn trong thời gian dài không? Nếu có, đó là dấu hiệu của một môi trường làm việc bất công, chứ không chỉ là một vấn đề đơn lẻ với một đồng nghiệp hoặc người giám sát kỳ thị tuổi tác.

Bạn có thể báo cáo vấn đề cho ai đó không? Nếu một đồng nghiệp đã liên tục quấy rối bạn, bạn có thể gửi khiếu nại tới phòng nhân sự. Nếu vấn đề xuất phát từ người giám sát hoặc nếu nó là một vấn đề phổ biến, bạn có thể xem xét tìm hiểu về các biện pháp pháp lý mà bạn có thể thực hiện. Ví dụ, ở Hoa Kỳ, Ủy ban Cơ hội việc làm công bằng (EEOC) có thể xử lý khiếu nại của bạn.

Đối phó với kỳ thị tuổi tác ngược

Mặc dù kỳ thị tuổi tác thường nhắm vào người lớn tuổi, những giới trẻ cũng không tránh khỏi đánh đồng và kỳ thị liên quan đến tuổi tác. Theo một cuộc khảo sát năm 2019, nhân viên trẻ tuổi cho biết họ đã thấy hoặc trải qua kỳ thị tuổi tác nhiều hơn nhân viên lớn tuổi.

Các dấu hiệu của kỳ thị tuổi tác ngược đối với giới trẻ tuổi tương tự như dấu hiệu của kỳ thị tuổi tác đối với người lớn tuổi. Một người bạn hoặc thành viên trong gia đình lớn tuổi có thể nói dối bạn hoặc giễu cợt về tuổi tác của bạn. Cũng có thể là một người giám sát hoặc đồng nghiệp nói những lời xúc phạm liên quan đến tuổi tác hoặc từ chối thăng chức bạn mặc dù bạn đủ khả năng.

Những trải nghiệm đáng thất vọng này có thể khiến bạn đặt câu hỏi về giá trị bản thân và thậm chí cản trở tham vọng của bạn trong công việc. Dưới đây là một số gợi ý để đối phó với kỳ thị tuổi tác ngược:

Xác định và phản kháng những định kiến phổ biến. Người trẻ thường bị đánh đồng là người tự cho mình quyền lợi, lười biếng hoặc ích kỷ. Bạn có thể bắt gặp những định kiến này rất thường xuyên đến mức bạn thậm chí còn tin vào chúng. Nhưng hãy dành một chút thời gian để thách thức những giả định đó. Sự ưu tiên và quan điểm của bạn có thể khác với người lớn hơn, nhưng bạn có thể nghĩ ra nhiều cách mà thế hệ của bạn làm việc chăm chỉ và tận tụy vì lợi ích chung.

Bắt đầu một cuộc đối thoại. Nếu ai đó đã nói những lời phân biệt đối xử dựa trên tuổi tác, bạn có thể cảm thấy muốn tránh xa họ. Tuy nhiên, hãy xem xét việc dành nhiều thời gian hơn với họ. Mời họ ra ngoài uống cà phê hoặc đi dạo. Cho họ cơ hội để hiểu hơn về bạn. Họ có thể sớm nhận ra rằng những giả định của họ về bạn là không chính xác.

Tìm một người hướng dẫn. Điều này có thể là một người hướng dẫn chính thức tại nơi làm việc hoặc chỉ là một người lớn tuổi sẵn lòng cung cấp lời khuyên về cuộc sống hoặc chuyển đạt một số kỹ năng hữu ích. Mọi cơ hội giao tiếp với ai đó nằm ngoài nhóm tuổi của bạn có thể mở rộng quan điểm của bạn và của họ.

Tìm sự hỗ trợ. Kết nối với những người khác cũng đang đối mặt với kỳ thị tuổi tác theo cách ngược lại. Gặp gỡ trực tiếp hoặc trò chuyện trong các nhóm riêng tư trực tuyến. Bạn có thể chia sẻ trải nghiệm của mình, giãi bày sự thất vọng và nhận được lời khuyên và chiến lược để giải quyết từ những người bạn cùng trang lứa.

Hãy kiên nhẫn. Hãy nhớ rằng việc phân biệt tuổi tác không chỉ là vấn đề trong mối quan hệ cá nhân mà còn là một vấn đề lớn hơn liên quan đến các tổ chức và xã hội nói chung. Hãy nhận biết giới hạn của bản thân, nhưng đừng nản lòng. Khi bạn xây dựng mối quan hệ song hành giữa các thế hệ, đấu tranh cho chính mình và cố gắng hiểu người khác, bạn đang giúp đẩy xã hội tiến về hướng công bằng và bình đẳng hơn.

----------
Tác giả: Sheldon Reid

Link bài gốc: Ageism and Age Discrimination

Dịch giả: Lê Ngọc Bảo Trâm - ToMo - Learn Something New

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: [Tên dịch giả] - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: http://bit.ly/ToMo-hiring.