Phương Thảo@Triết Học Tuổi Trẻ
5 năm trước
[THTT] Vì Sao Hoàng Tử Kết Hôn Với Lọ Lem?
Từ xưa đến nay, chúng ta
luôn cho rằng một tình yêu trọn vẹn phải kết thúc bằng một đám cưới “cho hai ta
về chung một nhà”. Cho dù giữa chàng và nàng là cả một thế giới đầy những khác
biệt nhưng cổ tích vẫn cho họ lấy nhau. Thế mới có chuyện Sọ Dừa cưới cô út
xinh đẹp, Thạch Sanh lấy công chúa, cô Tấm trở thành hoàng hậu. Đây là một mô
típ quen thuộc của truyện cổ tích. Đằng sau những câu chuyện kể về những số phận
khác nhau, chắc chắn phải có một lý do nào đó để tất cả đều đi đến một kết thúc
có hậu.
NGÀY XƯA,
HOÀNG TỬ PHẢI CƯỚI LỌ LEM.
Tư tưởng lớn gặp nhau, ở phương Tây cũng có một truyện cổ tích tương
tự mang tên “Cô bé Lọ Lem”. Truyện kể về nàng Cinderella xinh đẹp mồ côi cha mẹ,
sống chung với bà mẹ kế độc ác và hai cô em gái cùng cha khác mẹ. Đúng là:
Mấy đời bánh đúc có xương,
Mấy đời mẹ ghẻ lại thương
con chồng.
(Ca dao)
Cũng giống như cô Tấm, Cinderella luôn bị mẹ con họ hành hạ, mắng
chửi và đối xử bất công. Cho dù suốt ngày có làm lụng quần quật, Cinderella vẫn
không sao làm vừa ý họ. Cho nên ở chung nhà mà nàng với mẹ con họ có cuộc sống
khác nhau một trời một vực. Nàng chỉ được ăn uống đạm bạc, mặc váy áo cũ nát, giường
ngủ là cái ổ rơm tồi tàn. Ngay cái tên Lọ Lem cũng cho thấy vẻ lam lũ đáng
thương và số phận hẩm hiu tội nghiệp. Những lúc cô đơn và tủi thân nhất, nàng chẳng
có ai để an ủi, trò chuyện ngoài những con vật bé nhỏ hiền lành. Nhưng dù kham
khổ thiếu thốn, nàng lại được trời ban cho một sắc đẹp tự nhiên khác xa hai cô
em đanh ác. Một ngày kia, tin hoàng tử kén vợ lan ra khắp các nẻo đường. Trong
vương quốc của ngài, tất cả các cô gái từ phố thị đến thôn quê đều được mời đến
dự lễ hội ở hoàng cung và có cơ hội được trở thành hoàng hậu. Trong khi hai cô
em rối rít chuẩn bị những bộ cánh đẹp nhất hy vọng lọt vào mắt xanh của hoàng tử
thì nàng Cindderella đáng thương vẫn suốt ngày bù đầu trong gian bếp tối tăm chật
chội. Khổ thân cho Lọ Lem! Nàng không được ra khỏi nhà và cũng chẳng có nổi một
chiếc váy lành lặn để đi dự lễ hội. Xót thương thân phận côi cút bơ vơ, bà tiên
nhân ái đã dùng phép màu để thay đổi số phận của nàng. Thế là cây đũa thần biến
quả bí đỏ thành cỗ xe ngựa huy hoàng, hai chú thằn lằn thành hai gã đánh xe oai
vệ, còn Cinderella thì trong bộ váy áo rực rỡ, trông nàng xinh đẹp chẳng khác
gì công chúa. Đêm hôm đó tại hoàng cung, khi mọi người còn đang say sưa ngây ngất
trong vũ hội tưng bừng thì Cinderella bất ngờ xuất hiện. Vẻ đẹp ngây thơ, trong
sáng và thánh thiện của nàng khiến tất cả mọi người sững sờ ngạc nhiên. Chưa
bao giờ họ trông thấy một nàng công chúa rạng rỡ và đáng yêu hơn thế! Ngay cả mẹ
con bà dì ghẻ cũng không hề nhận ra nàng công chúa bí ẩn kia chính là Lọ Lem. Ngỡ
ngàng trước vẻ đáng yêu và không thể rời mắt khỏi Cinderella, hoàng tử tiến đến
bên nàng và rồi tay trong tay, họ say sưa khiêu vũ trong những giai điệu tuyệt
vời mà chẳng hề để tâm đến những ánh mắt đầy ngưỡng mộ của mọi người. Đến nửa
đêm, khi chuông đồng hồ gõ mười hai tiếng, nàng công chúa bé bỏng của chúng ta
đã “chạy mất giày” trong nỗi
Phép màu biến mất, Lọ Lem trở về với thân phận một cô bé nghèo
khổ. Nhưng từ nay, “trái tim không ngủ yên” của nàng bắt đầu mơ tưởng đến bóng
dáng chàng hoàng tử điển trai lịch lãm có trái tim nhân hậu và giọng nói ấm áp.
Nếu như đây không phải là truyện cổ tích thì có lẽ ngày qua ngày, Cinderella vẫn
tiếp tục sống nhẫn nhịn trong sự đày đọa của bà mẹ kế. Thời gian qua đi, sẽ đến
lúc nàng đi lấy chồng. Đó hẳn là một chàng trai hiền lành chất phác, cần cù tốt
bụng và yêu thương Lọ Lem thật lòng. Rồi những đứa con khỏe mạnh, kháu khỉnh và
tròn trĩnh như những củ khoai sẽ lần lượt ra đời. Cuộc sống của nàng sẽ cứ thế
mà êm đềm trôi mãi trong muôn ngàn bổn phận. Rốt cuộc thì Lọ Lem vẫn chỉ là Lọ
Lem và cuộc gặp gỡ chàng hoàng tử trong buổi dạ tiệc mãi mãi chỉ là một giấc mơ
đẹp mà thôi.
Nhưng không!
Trăm lần không ngàn lần không!
Sứ mệnh cao cả của văn chương là chuyên chở đạo lý (văn dĩ tải đạo)
nên cái kết cục ấy hoàn toàn vô nghĩa,
không chút nhân văn và chẳng hướng chúng ta đến gần với Chân Thiện Mỹ. Lọ Lem phải
lấy hoàng tử và sống hạnh phúc suốt đời, còn những kẻ độc ác xấu xa như mẹ con
bà mẹ kế phải trả giá cho sự độc ác của họ. Đó mới là một kết cục lý tưởng làm
hài lòng mọi người. Cho nên, để hoàn tất sứ mệnh này, truyện đã kết thúc bằng một
đám cưới tưng bừng khiến ai nấy đều vui sướng thở phào nhẹ nhõm và không thể
hài lòng hơn. Có thế chứ! Câu chuyện tình yêu kết thúc có hậu của họ hoàn toàn xứng
đáng để mọi người ngưỡng mộ. Từ đó, nó được kể đi kể lại qua nhiều thế hệ và trở
thành một kiểu tình yêu lãng mạn và mẫu mực nhất trong nhiều thời đại. Tuy
nhiên, dù chúng ta có hài lòng đến đâu thì đó vẫn chỉ là cổ tích, một thế giới
tưởng tượng đẹp lung linh, có bà tiên, ông Bụt luôn xuất hiện đúng lúc để đem lại
hạnh phúc cho những người hiền lương và trừng trị kẻ ác, điều mà trong đời thật
không phải lúc nào con người cũng đạt được.
NHƯNG VÌ SAO CHÀNG CHỈ CƯỚI LỌ LEM CHỨ KHÔNG LÀ
AI KHÁC?
Thoát ra khỏi thế giới của cổ tích để trở về với đời thật, chúng
ta thử lý giải vì sao hoàng tử chỉ cưới Lọ Lem chứ không kết hôn với bất kỳ cô
gái nào khác cho dù chung quanh chàng có hàng trăm ứng viên sáng giá thuộc tầng
lớp quý tộc?
Vì nàng xinh đẹp ư? Không hẳn đâu. Tất cả các cô gái chung quanh
chàng đều xinh đẹp, mỗi người mỗi vẻ. Một người thông minh như hoàng tử sẽ
không lấy một cô gái chỉ vì mỗi một lý do là cô ấy xinh đẹp.
Hay vì Lọ Lem ngoan hiền, hiếu thảo, nết na, nhân hậu? Như thế vẫn
chưa đủ để hoàng tử bất chấp những chênh lệch về hoàn cảnh xuất thân, địa vị xã
hội, trình độ kiến thức và những khác biệt khác để kết hôn với nàng.
Phải có một lý do nào đó đủ để thuyết phục hoàng tử cưới
Cinderella làm vợ mặc cho đức vua và các quan cận thần ban đầu có thể không hài
lòng. Vả lại, đâu phải ai giàu cũng xấu cả đâu! Không thiếu những cô gái xuất
thân từ tầng lớp quý tộc được hấp thụ một nền giáo dục nghiêm ngặt đã không chỉ
xinh đẹp mà còn có học thức. Xét về mặt môn đăng hộ đối thì xem ra họ sẽ phù hợp
với hoàng tử hơn chứ!
Hay thần tình yêu
Coupidon đã bắn trúng mũi tên vào trái tim chàng ngay từ cái nhìn đầu
tiên? Có thể lắm. Lý do này đủ sức thuyết
phục chúng ta tin rằng trên đời này có kiểu tình yêu sét đánh nảy sinh từ phút
đầu gặp gỡ khiến người ta yêu hết mình và bất chấp mọi thứ.
Nhưng xét cho cùng, lý do hoàng tử phải cưới cho bằng được Lọ
Lem là…
Bạn thử đoán xem!
Có phải hai người đó lấy nhau vì đó là kết cục mà tất cả chúng ta
đều muốn không?
Đúng vậy! Thời xưa trong xã hội phong kiến, những người dân
nghèo khổ bất hạnh bị bóc lột khổ sở. Vì thế, họ gửi gắm ước mơ công lý thông
qua những câu truyện cổ tích. Chỉ trong thế giới tưởng tượng thần kỳ của cổ
tích, Lọ Lem mới tìm được hạnh phúc. Vì thế nên “Cô bé Lọ Lem” không chỉ là câu
chuyện của một cô gái mồ côi được lấy chàng hoàng tử nhân hậu mà đó chính là ước
mơ của tất cả những con người thấp cổ bé miệng trong xã hội về lẽ công bằng. Dù
ở bất cứ nơi đâu hay bất cứ thời đại nào, chúng ta tin rằng ở hiền sẽ gặp lành,
ác giả gặp ác báo, cái Thiện dù có bị vùi dập thì cuối cùng vẫn chiến thắng cái
Ác.
Nhưng thưa các bạn, đó là chuyện của ngày xưa.
NGÀY NAY
HOÀNG TỬ CÓ CÒN MUỐN CƯỚI LỌ LEM?
Trong thời đại ngày nay, giả sử một cô gái có hoàn cảnh xuất
thân giống Lọ Lem khoảng bảy tám chục phần trăm thì liệu những chàng trai giỏi
giang thành đạt có để mắt tới? Nói cách khác, trong đời thực, liệu bạch mã hoàng
tử có sẵn sàng cưới Lọ Lem làm vợ?
Để trả lời câu hỏi này, ta hãy hình dung đó là một cô gái có hoàn
cảnh, tính cách giống hệt Lọ Lem trong cổ tích: xinh đẹp, nết na, đảm đang, nhân
hậu. Hoàn cảnh của cô cũng thế: bất hạnh, mồ côi cha mẹ, không người thân
thích, sống lệ thuộc vào kẻ khác và bị đày đọa, suốt ngày quần quật trong xó bếp.
Cô hầu như không tiếp xúc với thế giới bên ngoài, vì thế nên việc cô được học
hành đến nơi đến chốn và có kiến thức sâu rộng là điều không thể. (Cần lưu ý,
khi kể về Lọ Lem, cổ tích không đề cập chi tiết này vì nó không phục vụ cho chủ
đề truyện. Hơn nữa, còn làm cho hình ảnh của nhân vật chính diện trở nên kém cỏi,
điều mà chúng ta không ai muốn). Trong thực tế, đây là một khiếm khuyết có ảnh
hưởng không nhỏ đến cuộc sống của Lọ Lem sau này. Còn hoàng tử thời hiện đại ư?
Chắc chắn đó là chàng trai sinh trưởng trong một gia đình thuộc tầng lớp thượng
lưu, được ăn học tử tế và chưa bao giờ biết đến cảnh nghèo khổ thiếu thốn.
Thử đặt hai người đó cạnh nhau, chúng ta sẽ có ngay câu trả lời rằng,
thật đáng tiếc khi họ sinh ra không phải để dành cho nhau! Đó là một thực tế
đáng thất vọng. Nhưng mọi chuyện đều có lý do của nó.
Trong khi thế giới của cô gái - tạm gọi là Lọ Lem thời @ - chỉ
quanh quẩn trong không gian chật hẹp nhỏ bé của ngôi nhà, gian bếp với những mối
bận tâm thường nhật là những công việc vặt vãnh hằng ngày, thì thế giới của
chàng trai kia - một thiếu gia - là cả một bầu trời mơ ước. Xuất thân từ tầng lớp
thượng lưu, mọi thứ với chàng dường như quá dễ dàng, kể cả một tương lai huy
hoàng với những người cùng đẳng cấp. Dù muốn hay không, chắc chắn cả đời chàng
chẳng có chút nhân duyên nào để gặp gỡ cô gái. Nếu may mắn được gặp nhau thì
cũng chỉ là “vô duyên đối diện bất tương phùng”. Rõ ràng, họ như hai con người
đến từ hai thế giới khác nhau và chẳng có điểm nào chung để có thể cùng “nắm
tay nhau thật chặt, giữ tay nhau thật lâu” cùng nhau đi suốt cuộc đời. Điểm xuất
phát của họ, hoàn cảnh xuất thân, địa vị, học thức quá khác biệt dẫn đến thế giới
quan, nhân sinh quan khác nhau. Nó hình thành nên hai con người đại diện cho
hai tầng lớp, hai giai cấp khác nhau, thậm chí đối lập nhau giữa kẻ giàu người
nghèo. Thế nên trong thực tế, hoàng tử khó lòng kết hôn với Lọ Lem. Tất nhiên
có một lệ ngoại (chứ không phải “ngoại lệ” như chúng ta thường nói nha các bạn),
đó là khi cô ấy thoát khỏi hình ảnh một Lọ Lem đáng thương và tỏa sáng như một
nàng công chúa. Trong hoàn cảnh ấy, cô gái có hai lựa chọn. Một là tiếp tục sống
yên ổn, an phận trong thế giới của mình. Ở đấy, cô sẽ gặp một người vừa vặn với
cô, cùng cách nhìn cách nghĩ như cô. Cô sẽ được hạnh phúc dẫu phải sống trong cảnh
bần hàn “một túp lều tranh, hai quả tim vàng”. Hai, nếu đặt mục tiêu cao hơn,
cô phải nỗ lực rất nhiều và thoát khỏi thân phận Lọ Lem để xứng đôi với hoàng tử
của đời mình. Về phía chàng trai, hoàn cảnh thuận lợi khiến chàng có nhiều cơ hội
để chọn lựa. Chắc chắn cô gái chàng yêu phải xinh đẹp để chàng hãnh diện khi
sánh đôi và có học thức ngang tầm để cùng chàng hoạch định tương lai. Cho dù thế
nào, chàng trai cũng sẽ chọn một cô gái gần giống mình nhất. Không như cổ tích có
ông Bụt bà tiên, trong đời thực, cả chàng trai lẫn cô gái phải nỗ lực vượt qua
thử thách để có được hạnh phúc. Khi đã xác định mục tiêu và có đủ quyết tâm thì
chính cô gái sẽ làm nên phép màu thay đổi số phận của mình. Ngược lại, nếu chỉ
biết ngồi mơ mộng một ngày kia phép màu mang hoàng tử đến thì cô sẽ chẳng bao
giờ có được điều mình muốn. Thậm chí ngay cả một cơ hội để gặp gỡ hoàng tử còn là
điều quá viển vông huống chi là chinh phục trái tim chàng. Chẳng có gì ngạc
nhiên khi Bill Gates cho rằng chúng ta không có lỗi khi sinh ra trong nghèo khó,
nhưng đến khi nhắm mắt xuôi tay mà cái nghèo vẫn đeo đẳng thì rõ ràng lỗi ở ta
đã không biết phấn đấu để thoát nghèo. Than thân trách phận, đổ lỗi cho hoàn cảnh
chỉ khiến ta luôn thất bại. Bạn có tin rằng thượng đế vẫn luôn dõi mắt theo những
gì bạn làm để trả công xứng đáng cho bạn không? Có đấy, hãy cố gắng hết sức
mình rồi thượng đế sẽ giúp bạn. Trong tình yêu cũng vậy. Saint Exupery phán rằng
yêu nhau không phải là ngồi nhìn nhau mà cùng nhìn về một hướng. Giả sử giữa bạn
và anh ấy có sự chênh lệch đáng kể về hoàn cảnh xuất thân, địa vị xã hội thì chắc
chắn cả hai sẽ khó hòa hợp do những khác biệt về quan điểm cũng như cách nhìn
nhận những giá trị sống. Cho nên, xét một mặt nào đó, quan niệm hôn nhân “môn
đăng hộ đối” dựa trên sự tương đồng giữa hai phía không phải là không có cơ sở.
Dân gian có câu “nồi nào úp vung nấy”. Không thể lấy cái vung bằng đất úp lên nồi
đồng hoặc bày đôi đũa mốc vào mâm son, bởi rõ ràng thiếu sự hài hòa cân xứng.
Cũng có câu “ngưu tầm ngưu, mã tầm mã” để chỉ những người tương đồng về hoàn cảnh,
tính cách, quan điểm, sở thích thường có khuynh hướng tìm đến nhau. Do vậy, một
cuộc hôn nhân bền vững nhất thiết phải đặt nền tảng trên sự tương đồng, yêu
thương chân thành và thấu hiểu sâu sắc. Đức Phật dạy chỉ có hiểu mới thương, dân gian nói “thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn”.
Thực tế cho thấy những cặp đôi có sự chênh lệch đáng kể về hoàn cảnh xuất thân,
học thức, địa vị vẫn có thể nảy sinh tình yêu nhưng dứt khoát cả hai phải có sự
hòa hợp về tâm hồn. Trong cổ tích, hai người lấy nhau rồi thì hết chuyện. Chẳng
ai thắc mắc sau đó hoàng tử sống với Lọ Lem có thật sự hạnh phúc hay không. Nhưng
trong đời thường, hôn nhân chỉ mới là trang đầu của một cuốn tiểu thuyết lắm hồi
nhiều chương đầy hỷ nộ ái ố. Nếu chỉ có tình yêu mà không có sự thấu hiểu lẫn
nhau thì làm sao vượt qua những giông bão của cuộc đời?
Điểm khác biệt giữa người thành công và kẻ thất bại chính là
thái độ của chính họ. Chưa bao giờ là muộn để chúng ta bắt đầu một cuộc hành
trình. Chắc chắn ngoài kia, một nửa của bạn cũng đang loay hoay đi tìm bạn đấy.
Nào, giờ thì hãy mỉm cười và đi gặp nửa kia của mình, bạn nhé!
Lạng Quạng
Tháng 8.2018
------
Tác giả: Nguyễn Thị Phương Thảo - Lạng Quạng
Kết bạn và theo dõi facebook của tác giả tại link: https://www.facebook.com/profile.php?id=100029128593724
----------------------------
Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership
5,540 lượt xem, 4,900 người xem - 4935 điểm