Không ồn ào, Chủ tịch Masan Group Nguyễn Đăng Quang âm thầm tạo dựng cho mình một đế chế hùng mạnh trên thị trường nước mắm với khối tài sản ước tính 1,2 tỉ USD.

Vị tỷ phú đô la chỉ có 15 cổ phiếu

Bloomberg – tạp chí về kinh tế uy tín nhận định, có sự suy giảm tài sản của các tỉ phú Châu Á trong một năm khó khăn. Song nó lại tạo ra cơ hội cho sự trỗi dậy của những tỉ phú đô la mới ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Chủ tịch Masan Group Nguyễn Đăng Quang của Việt Nam. 

Trước đó, đầu năm nay, Bloomberg cũng đề cập đến việc ông Quang sở hữu khối tài sản trị giá 1,2 tỉ USD. Bloomberg đặt biệt danh cho ông chủ Masan Nguyễn Đăng Quang là "ông trùm" hàng tiêu dùng Việt Nam và nhấn mạnh con đường trở thành tỷ phú của vị doanh nhân này dựa trên mục tiêu đưa nước mắm và các đồ gia vị "bắt buộc phải có" vào trong căn bếp của mọi hộ gia đình Việt. 

Ông Quang hiện là cổ đông chủ chốt của Masan Group với vốn hóa hiện đạt hơn 91.000 tỉ đồng (gần 4 tỉ USD). Điều đáng nói là, ông Quang chỉ nắm trong tay 15 cổ phiếu MSN của tập đoàn Masan nhưng là ông chủ thực sự của Masan khi ông Quang là cổ đông chính của Công ty Cổ phần Masan (Masan Corp). 

Hiện tại, ông Quang đang sở hữu 377,596 triệu cổ phiếu MSN, tương đương với 32,46% vốn điều lệ Masan Group. 

Ngoài ra, phu nhân của ông Nguyễn Đăng Quang là bà Nguyễn Hoàng Yến đang nắm giữ 42.415.234 cổ phiếu MSN, tương đương với 3,65 % vốn điều lệ Masan Group. Mẹ ông Nguyễn Đăng Quang là bà Nguyễn Quý Định đang nắm giữ 1,99 triệu phiếu MSN, tương đương 3,65% vốn điều lệ Masan Group. 

Dù không trực tiếp nhưng thông qua công ty liên quan và người thân, ông Nguyễn Đăng Quang đang nắm giữ tới gần 40% vốn điều lệ tại Masan Group.

Khởi nghiệp từ mì gói

Ông Nguyễn Đăng Quang sinh năm 1963 ở Quảng Trị, từng học tập và sinh sống ở Đông Âu. Ông Quang bắt đầu khởi nghiệp từ những năm 1990 sau thời gian học tập tại Nga thông qua việc bán mì gói cho những người Việt sinh sống tại đây. 

Sau một thời gian, ông Quang đã xây dựng nhà máy sản xuất với công suất 30 triệu gói mì mỗi tháng và sau đó mở rộng đầu tư sang đậu nành, cá và tương ớt.

Đến năm 2002, nước tương Chin–su ra đời, cũng là thời điểm ông Quang đưa Masan trở về quê nhà. 

Trên đà thắng lợi, Masan tiếp tục cho ra mắt nước mắm Chin-su vào năm 2003. 

Xuất phát điểm từ mì gói, năm 2007, Masan đánh chiếm thị trường tiềm năng này bằng sản phẩm Omachi.  

Không dừng lại ở thị trường trong nước, tham vọng chiếm lĩnh thị trường nước ngoài đã được Masan chỉ rõ bằng cái bắt tay với đối tác chiến lược với Singha (Singha Asia Holding Pte Ltd) của Thái Lan năm 2015. Masan tuyên bố sẽ mở rộng thị trường kinh doanh thực phẩm và đồ uống ra các nước ASEAN. 

Cuối tháng 9.2016, Masan tung sản phẩm nước mắm với tên gọi "Chin-Su Yod Thong" cho thị trường Thái Lan và cạnh tranh với hàng trăm sản phẩm cùng loại ở "thủ phủ của nước mắm". 

Ngoài việc giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc của Tập đoàn Masan, ông Nguyễn Đăng Quang còn là Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị của Techcombank, Công ty TNHH Khai thác Chế biến khoáng sản Núi Pháo. 

Dù có đế chế hùng mạnh nhưng do rất kín tiếng trong làm ăn, khối tài sản của ông Nguyễn Đăng Quang khó được thống kê chính xác. 

Người dạy dân Nga ăn mỳ gói và tương ớt

Quay lại Nga sau hơn 10 năm du học tại đây, ông Nguyễn Đăng Quang bắt đầu sự nghiệp kinh doanh của mình vào năm 1996 bằng việc bán nước mắm, nước chấm cho cộng đồng 200.000 người Việt tại Nga cùng nhóm bạn bè thân thiết. Thị trường 150 triệu dân Nga vào giai đoạn chuyển đổi này có nhu cầu lớn về thực phẩm, nhưng phải mất một vài năm, ông Quang mới chuyển việc sản xuất mì để bán cho cộng đồng người Việt thành mì bán cho cả người Nga.

Với triết lý “Mỗi người Nga một gói mì là đủ sản lượng nhà máy cả năm”, Masan tiến hành hàng loạt thay đổi trong sản xuất, từ chuyển đổi vị mì, đến sửa lại mẫu mã, bao bì để phù hợp với thị hiếu người Nga.

Ông xây dựng nhà máy đầu tiên với công suất 30 triệu gói/tháng, trở thành công ty Việt thành công nhất về về xuất khẩu sang thị trường Nga thời điểm đó với doanh số đạt trên 100 triệu USD mỗi năm. Ông cũng được mệnh danh là "người dạy cho người Nga ăn mì gói và tương ớt”.

Tỷ phú thực phẩm xuất thân từ tiến sĩ vật lý hạt nhân

Theo học 10 năm tại Belarus, tốt nghiệp tại Học viện Khoa học Quốc gia Belarus, có học hàm Tiến sĩ vật lý Hạt nhân, ông Quang về nước và từng hẹn với lòng không bao giờ quay lại Liên Xô nữa. Với ông, lúc đó vì quá nghèo nên đi du học nghe thì sang lắm nhưng lại chịu bao nỗi ê chề.

Tuy nhiên, khi về nước công tác tại viện khoa học Việt Nam, ông Quang chỉ nhận được mức lương 67.000 đồng, không đủ ăn tiêu, chẳng thể nuôi sống gia đình. Ông thừa nhận tấm bằng Tiến sĩ Vật Lý hạt nhân chẳng được trọng vọng hơn gì cái bằng của bác “phó mộc”.

Không tìm được việc gì khả dĩ hơn, trong đầu ông lúc này quay cuồng với suy nghĩ làm sao nuôi vợ con chứ chưa dám nghĩ tới những chuyện cao xa hơn là làm giàu. 2 năm sau, ông lại xách valy sang lại Nga, dù tiền mua vé máy bay cũng phải vay từ bạn bè. Nhờ thành công từ tương ớt, nước tương, mì gói thương hiệu Mivimex, ông trở thành triệu phú USD tại Nga. Năm 2001, ông đưa Masan về nước, chính thức xây dựng đế chế hàng tiêu dùng nhanh ở Việt Nam.

Tỷ phú USD "từ chối" Forbes

Là cổ đông chính của Công ty cổ phần Masan (Masan Corp) – đơn vị đang sở hữu công ty đang trực tiếp và gián tiếp nắm giữ 50% cổ phần của Masan Group – ông Nguyễn Đăng Quang được ngầm hiểu là người sở hữu nhiều cổ phần nhất.

Đầu năm 2018, số cổ phần cùng tài sản riêng trong tay ông Quang được Bloomberg định giá khoảng 1,2 tỷ USD, qua đó, đưa vị này trở thành người Việt thứ ba được nêu danh trong danh sách tỷ phú thế giới của Bloomberg. Cho đến cuối năm, ông Quang vẫn là 1 trong 2 tỷ phú Đông Nam Á mới được Bloomberg gọi tên.

Tuy nhiên, ông Quang không có tên trong danh sách tỷ phú của Forbes vốn được cập nhật thường niên vào tháng 3 hàng năm. Ông Quang “từ chối” xác nhận thông tin về tài sản cá nhân của mình với tạp chí của Mỹ, trong khi Forbes, với truyền thống thận trọng, quyết định không xếp hạng không Quang vào danh sách của mình.

Người "chiếm đóng" 95% căn bếp Việt Nam

Trở về Việt Nam từ năm 2001, nhưng dự án đầu tiên của Masan về thành lập chuỗi 25 cửa hàng tiện lợi lại gặp thất bại. Sau 6 tháng, nhận thấy thị trường chưa tiếp nhận loại hình phân phối này, ông Quang đóng cửa các cửa hàng, quay sang kinh doanh nhóm sản phẩm thực phẩm.

Chin-su là thương hiệu đầu tiên Masan ra mắt tại Việt Nam, tự chủ động nguồn nguyên liệu bằng một nhà máy chế biến tại Phú Quốc. Thống nhất thị trường bằng cách đưa ngành sản xuất truyền thống này vào quy mô công ngiệp, cùng lợi thế quy mô lớn giúp Masan giảm giá thành, tạo nên văn hóa tiêu dùng mới.

Sau Chin-su, Masan thừa thắng xông lên với nước chấm Tam Thái Tử, Nam Ngư, mì gói với Omachi, Tiến Vua…, và nhanh chóng chiếm vị trí số 1 về sản phẩm nước chấm trong căn bếp người Việt. Theo ước tính của Kantar Worldpanel Vietnam, 95% các hộ gia đình Việt Nam đang sử dụng ít nhất một sản phẩm của Masan.

Kể từ năm 2012, Masan thực hiện nhiều thương vụ M&A, vươn rộng hoạt động thông qua việc thâu tóm một loạt công ty hàng đầu trong nhiều lĩnh vực như Vinacafe (với giá khoảng 60 triệu USD), Cám con cò (Proconco – thương vụ trị giá 96 triệu USD), dự án khai thác khoáng sản Núi Pháo trị giá hàng trăm triệu USD từ Dragon Capital…

Vị chủ tịch "hơi dị"

Dù là ông chủ của một công ty chuyên hàng tiêu dùng nhanh, nhưng ông Quang lại ít khi xuất hiện với những phát ngôn mang tính thực dụng cao, gắn lợi ích, mục tiêu “sát sườn” của doanh nghiệp. Nhiều người từng làm việc với ông Chủ tịch này tiết lộ, những phát biểu của ông thường khá trừu tượng, mang tính triết học, rất ít người có thể hiểu hết được, thậm chí “có vẻ hơi lẩm cẩm trong cái thế giới đầy thực dụng này”. Ngay cả ông Quang cũng thừa nhận mình “hơi dị”.

Tuy nhiên, triết lý “lẩm cẩm” của ông lại là một yếu tố quan trọng tạo nên thành công của Masan, nhất là về niềm tin mãnh liệt vào giá trị Việt Nam. Nhờ đó, chỉ 2 năm sau khi lên sàn chứng khoán, Masan đã trở thành công ty tỷ đô, và đến nay, chỉ riêng Masan Consumer (công ty con thuộc Masan Group) đã được định giá 4,5 tỷ USD.

Không chỉ “hơi dị” trong phát ngôn, ông Quang còn được cộng sự và đối tác miêu tả là một nhà chiến lược am hiểu về tài chính với phong cách quản lý dòng tiền bảo thủ, rất “chắt chiu” khi tiêu tiền nhưng lại rất bài bản trong chiến lược và công bố thông tin. Masan cũng thuộc số ít các công ty Việt Nam thu hút được nhiều định chế tài chính nước ngoài hàng đầu tham gia góp vốn.

Nỗi ám ảnh lớn nhất của chủ tịch Masan

Xây dựng một công ty tồn tại trong hơn 20 năm, từ bước khởi đầu nhỏ nhoi đến một trong những tập đoàn đa ngành lớn nhất Việt Nam, nhưng ông Quang vẫn không thôi ám ảnh bởi một điều: Đam mê.

Với vị tỷ phú USD thứ ba của Việt Nam, đam mê là thử thách lớn nhất của một người thành công. Khi Masan còn là một công ty nhỏ, nhuệ khí hừng hực, ai cũng nhiệt tình không nề hà việc gì nên sẵn sàng làm mọi thứ để có thể thành công. Năng lượng lớn, sáng tạo và không ngừng tiến bước. “Nhưng khi đã trở thành công ty lớn mạnh, người ta dễ sinh bệnh thích hoành tráng, quan liêu, cầu kỳ nhưng không hiệu quả”.

Để giải bài toán này, ông Quang cho biết mình luôn cố gắng để những người bạn đồng hành của mình thấm nhuần tôn chỉ: "Tôi có năng lực làm điều đấy, tôi rất muốn điều đó xảy ra, và tôi sẽ làm điều đó". Theo vị chủ tịch Masan, chỉ khi làm như vậy công ty mới có thể đạt trị giá 20 tỷ USD vào năm 2020.

Theo soha.vn & laodong.vn