Đen Vâu tên tật là Nguyễn Đức Cường, sinh năm 1989 tại Quảng Ninh. Là người gốc Bắc nhưng lại nói giọng miền Nam, Đen Vâu lý giải rằng gia đình từng có thời gian sống trong Nam, đến khi anh học cấp ba mới trở lại miền Bắc. Nói về nghệ danh Đen Vâu, anh cho biết Đen là biệt danh mà chị hàng xóm thường gọi anh vì thấy anh đen. Sau chơi nhạc, anh em gọi là Đen Vâu nên lấy luôn làm nghệ danh, tên xấu cho dễ nuôi.

Đen từng có khoảng thời gian làm công nhân vệ sĩ bãi biển ở thành phố Hạ Long trong 7 năm. Trong khoảng thời gian này, anh cũng hỗ trợ em trai mở quán cà phê, sau quán làm ăn thua lỗ phải đóng cửa. Sau khi trả hết nợ nần, Đen viết ca khúc Ngày lang thang.

Đen từng kể: ‘Chính vì cuộc sống càng khó khăn nên tôi càng phải duy trì âm nhạc. May mắn là thời điểm đó tôi có âm nhạc, nếu không cuộc sống của tôi đã bị giết chết từ lâu rồi. Bạn thử tưởng tượng khi bạn cô độc, có quá nhiều thứ để nói ra nhưng không có ai nghe bạn, cảm giác đó còn tệ hơn việc mình không có gì để kể. Tôi có quá nhiều thứ để kể và âm nhạc là thứ lắng nghe tôi đầu tiên. Tôi được giải tỏa hết mọi thứ với âm nhạc'.