Nhân dịp bộ phim mới của đạo diễn Baz Luhrmann - phỏng theo tiểu thuyết “The Great Gasby” (Gatsby Vĩ Đại) sắp ra mắt, chúng tôi sẽ mang đến cho bạn một vài sự thật thú vị về người đã viết nên kiệt tác lớn của ‘Thời đại Jazz’.

F. Scott Fitzgerald tên đầy đủ là Francis Scott Key Fitzgerald - ông được đặt tên theo Francis Scott Key, tác giả của bài hát yêu nước nổi tiếng tại Mỹ “The Star - Spangle Banner” (Lá cờ lấp lánh ánh sao) và đồng thời là người họ hàng xa trong gia đình. (Ông ấy cũng là anh họ của Mary Surrat - người phụ nữ bị treo cổ vào năm 1865 vì âm mưu ám sát Abraham Lincoln.)

Fitzgerald sinh năm 1896 tại Minnesota, ông đã sở hữu cho mình bốn cuốn tiểu thuyết: Phía Bên Ni Địa Đàng (1920), Đẹp Và Đáng Nguyền Rủa (1922), Gatsby Vĩ Đại (1925) và Đêm Dịu Dàng (1934; tiêu đề được lấy cảm hứng từ bài Ode to a Nightingale của nhà thơ John Keats).

Tiểu thuyết thứ năm còn đang dang dở khi Fitzgerald qua đời. Tác phẩm này được cha đẻ của nó ấp ủ dưới tên gọi Tình Yêu Của Vị Thủ Lĩnh Cuối Cùng. Thế nhưng, rất nhiều năm về sau, cuốn tiểu thuyết này vẫn được độc giả biết đến qua cái tên Thủ Lĩnh Cuối Cùng.

Vào những năm 1920, Fitzgerald sống tại Paris với vợ, bà Zelda. Trong khoảng thời gian này, ông đã kết giao với rất nhiều nhà văn, đáng chú ý phải kể đến Ernest Hemingway. Hemingway cho rằng bà Zelda bị mất trí (Zelda đã phải nhập viện vì bệnh tâm thần phân liệt vào những năm 1930) và có những ảnh hưởng xấu đến Fitzgerald khi bà khuyến khích chồng mình uống rượu thay vì phải làm việc.

Zelda đã đáp lại “lời khen” của Hemingway bằng cách nhận xét về tác phẩm mới nhất của ông - Mặt trời vẫn mọc là “ba láp ba xàm”.

Fitzgerald đã phổ biến thuật ngữ "Thời đại Jazz" để miêu tả về nước Mỹ trong thập niên 20 và làm bối cảnh cho tiểu thuyết Gatsby Vĩ Đại (Những sự kiện trong cuốn sách diễn ra vào năm 1922).

Trong số các tiêu đề mà Fitzgerald đã cân nhắc để đặt cho tác phẩm, có thể kể đến như Gatsby, Gold-Hatted Gatsby, On the Road to West Egg, Trimalchio in West Egg, The High-Bouncing Lover (Một cái tên tuyệt vời!) và tiêu đề mà ông khăng khăng giữ đến phút chót là Under the Red, White and Blue - mang âm hưởng yêu nước từ những bài hát được viết bởi người anh họ. (Tuy nhiên, vì Fitzgerald yêu cầu thay đổi quá gấp nên tiêu đề cũ vẫn được giữ lại.)

Gatsby Vĩ Đại được chuyển thể thành phim lần đầu vào năm 1926, chỉ một năm sau khi cuốn tiểu thuyết được phát hành, dưới dạng phim câm phiên bản sân khấu. Cho tới nay, rất nhiều công chúng vẫn dành tình cảm cho Gatsby Vĩ Đại và không thể phủ nhận đó là cuốn tiểu thuyết kiệt xuất của Fitzgerald. Tuy vậy, Phía Bên Ni Địa đàng vẫn là đứa con tinh thần đầu tiên bán chạy nhất trong suốt quãng đời của tác giả.

Gatsby Vĩ Đại là một tiểu thuyết ngắn được thuật lại theo lời kể của nhân vật Nick Carraway, một cựu sinh viên trường Yale (và là cựu chiến binh trong Thế chiến I). Ông sống trong một ngôi nhà ở Long Island, kế bên nhà của người đàn ông giàu có bí ẩn - Jay Gatsby, người được dân chúng biết tới nhờ thường xuyên tổ chức tiệc tùng. Tất nhiên, chúng tôi sẽ không tiết lộ quá nhiều tình tiết cho những ai chưa đọc cuốn tiểu thuyết (hoặc xem phim), nên điều duy nhất chúng tôi muốn nói đó là: Hình ảnh nước Mỹ vào những năm 1920 - thời kì của lệnh cấm, những ly cocktail và một “Giấc mơ Mỹ” hoàn hảo, được gợi lên qua tác phẩm này đủ để khiến nó giữ vững vị thế là một trong những tiểu thuyết xuất sắc nhất của nước Mỹ thế kỉ 20, hoặc thật ra là ở bất cứ thời đại nào.

Nữ diễn viên Sigourney Weaver đã lấy nghệ danh của mình dựa theo tên một nhân vật phụ trong Gatsby Vĩ Đại - Bà Signourney Howard (trong tiểu thuyết, Sigourney là nhân vật nam và bà Howard lấy họ theo chồng). Ở trước thời điểm đó, đây là cái tên khá hiếm, nhưng từ khi được nữ diễn viên sử dụng, Sigourney đã trở thành cái tên phổ biến dành cho các cô gái trẻ trong hơn 30 năm qua.

Một điều thú vị, dù bản thân là một nhà văn nhưng Fitzgerald lại đánh vần khá tệ. Ông đã viết sai tên người bạn của mình là “Earnest Hemminway” và không thể đánh vần “definite” một cách chính xác (thay vào đó ông đã phạm một lỗi phổ biến khi viết thành “definate”).

Vào cuối những thập niên 30, Fitzgerald bắt đầu sáng tác kịch bản phim cho Hollywood - dù ông quan niệm công việc này sẽ làm mất đi danh dự của những người đam mê viết tiểu thuyết. (Tuy vậy, phần lớn thu nhập của tác giả những năm sau đó lại đến từ việc bán truyện ngắn). Có lẽ thành tựu lớn nhất của Fitzgerald trong lĩnh vực điện ảnh đó là bộ phim cổ điển Cuốn theo chiều gió. Đáng tiếc là các đóng góp của ông trong kịch bản đã không được ghi lại. Những năm cuối của cuộc đời, tác giả đã sử dụng một lượng lớn Coca-Cola để ngăn chặn căn bệnh nghiện rượu của mình.

Chỉ một năm sau đó, Fitzgerald qua đời ở tuổi 44, bốn ngày trước khi lễ Giáng Sinh tới. Công chúng tin rằng tác giả đã mất vì bệnh lao phổi dù trước đó xuất hiện thông tin đây chỉ là lời che dấu cho thói quen uống rượu của ông mà thôi! Thực tế thì Fitzgerald qua đời do bị đau tim - ông đã trải qua hai cơn đau tim trước đó và cơn thứ ba đã cướp đi sinh mạng của ông.Tại đám tang của Fitzgerald, nhà văn Dorothy Parker đã hài hước bày tỏ, “Thật là một kẻ thảm hại đáng thương” (một câu trích từ Gatsby Vĩ Đại).

Ngày nay, Gatsby Vĩ Đại được coi là “Tiểu thuyết Mỹ vĩ đại” và Nhà Xuất bản Modern Library đã tuyên bố đây là tác phẩm xuất sắc thứ hai của thế kỉ 20, đứng sau tiểu thuyết Ulysses của James Joyce. Liệu bộ phim sắp tới có thể mang lại những cảm xúc tuyệt vời như bản gốc của nó hay không thì chúng ta còn phải chờ đón.

Ngoài ra, Fitzgerald cũng được ghi nhận trong cuốn Từ điển Tiếng Anh Oxford, với việc trích dẫn từ "T-shirt", "daiquiri" (loại cocktail chứa rượu rum và chanh, được đặt theo tên một vùng ở Cuba), "stinko" (từ lóng có nghĩa 'cấp thấp tới mức đáy') và thậm chí là "wicked" (nghĩa là 'xuất sắc' hoặc 'đáng chú ý'). Ngoại trừ "stinko" (một từ xuất thân trong một bức thư năm 1924), tất cả các cách sử dụng đời đầu của những từ ngữ này đều được tìm thấy trong cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Fitzgerald - Phía bên ni Địa đàng. Phải chăng tác phẩm này nên xứng đáng được công nhận nhiều hơn?

----------

Tác giả: Interesting Literature

Link bài gốc: On The Author Of The Great Gatsby

Dịch giả: Thanh Huyền - ToMo - Learn Something New 

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Thanh Huyền - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.