Nhà vật lý học và vũ trụ học người Anh Stephen Hawking tin rằng "dù cuộc sống có vẻ khó khăn đến nhường nào, luôn có điều gì đó bạn có thể làm được và đạt thành công." Hawking là một vĩ nhân phi thường. Cuộc đời ông là một câu chuyện cổ tích đời thực về sự thành công chiến đấu chống lại nghịch cảnh. Dù phải sống với tình trạng tồi tệ của căn bệnh thần kinh vận động quái ác trong hơn nửa thế kỷ, ông đã tạo nên dấu ấn sự nghiệp của mình với tư cách một nhà vật lý lý thuyết vĩ đại và một tác giả nổi tiếng. Ở tuổi 75, ông được coi là người thông minh nhất thời đại chúng ta và là nhà khoa học nổi tiếng nhất thế giới sau Albert Einstein. Ông không chỉ là nguồn động lực về sự đánh bại cái chết và bệnh tật mà còn là một tấm gương kinh điển cho lòng dũng cảm, trí thông minh, ý chí bất khuất và thái độ tích cực. Thật vậy, ông là nguồn cảm hứng cho tất cả chúng ta, đặc biệt là những người phải mang trong mình những khiếm khuyết, bệnh tật và những người đang chống chọi với những nỗi đau tâm lý cùng cực, trầm cảm và tuyệt vọng.

Năm 1963 sau khi đến Đại học Cambridge theo học tiến sĩ, Stephen Hawking vào sinh nhật thứ 21 của mình bắt đầu có những triệu chứng của một căn bệnh trầm trọng gọi là bệnh thần kinh vận động, một dạng xơ cứng khiến cơ thể không thể truyền đạt tín hiệu từ não bộ đến cơ xương. Nó gây ra co giật và thoái hóa dần các cơ bắp dẫn đến khó khăn khi nuốt, nói chuyện và cuối cùng là khó thở. Các bác sĩ cho rằng ông chỉ sống được thêm 2 năm. Đây là một tin khủng khiếp đối với Hawking và gia đình ông. Đáng ngạc nhiên là căn bệnh đã không còn tiến triển nhanh chóng sau khi ông gặp một nữ sinh viên văn học Jane Wilde, người sau này trở thành vợ đầu tiên của ông. Ông bắt đầu sử dụng xe lăn vào cuối những năm 1960. Khả năng nói của Hawking ngày một tệ hơn và đến cuối những năm 1970, chỉ có gia đình và những người bạn thân nhất mới hiểu được ông và họ sẽ dịch lời nói của ông cho người khác. Sau một ca phẫu thuật vào năm 1985, Hawking mất khả năng nói chuyện và phải sử dụng bộ tổng hợp giọng nói điện tử để giao tiếp với người khác.

Hawking hồi tưởng lại trong một cuộc phỏng vấn "Kỳ vọng của tôi đã giảm xuống còn 0 khi tôi 21 tuổi. Mọi thứ xảy ra sau đó đều là ngoài mong đợi." Trong cuốn hồi ký ‘My Brief History’ Hawking đã viết "Trước khi tình trạng của tôi được chẩn đoán, tôi đã rất chán nản với cuộc sống, dường như chẳng có gì đáng làm… Một giấc mơ khác mà tôi từng ao ước nhiều lần đó là sẽ hy sinh thân mình để cứu giúp người khác. Dù sao thì, nếu rồi sẽ phải chết, có lẽ tôi nên làm điều gì đó tốt đẹp.” Đôt ngột nhận ra rằng mình thậm chí không thể sống đủ lâu để lấy được bằng tiến sĩ, Hawking dành tất cả năng lượng của mình cho nghiên cứu. Ông tin rằng chính căn bệnh đã giúp ông trở thành nhà khoa học như bây giờ. Giới hạn trong xe lăn trong gần năm thập kỷ, ngày nay ông ngày càng dựa vào những tiến bộ của công nghệ không chỉ để di chuyển, mà còn để truyền đạt ý tưởng của mình cho thế giới. Hệ thống giao tiếp đầu tiên của ông được điều khiển bằng tay. Khi tình trạng vẫn còn khá, ông có thể duy trì việc kiểm soát cơ bắp, nhờ đó có thể nhấp chuột bằng ngón trỏ để lựa chọn các biểu tượng trên màn hình máy tính và điều khiển xe lăn, các cánh cửa trong nhà. Bằng cách di chuyển con trỏ chuột, ông nhấp từng chữ cái để tạo thành câu hoàn chỉnh gửi đến bộ tổng hợp giọng nói.

Tuy nhiên, dây thần kinh giúp Hawking vận động ngón tay cái của mình tiếp tục chuyển biến xấu đi. Đến năm 2008, tay của Hawking quá yếu để nhấp chuột. Hawking đã sử dụng hệ thống giao tiếp dựa trên máy tính của Tập đoàn Intel từ năm 1997 với đội ngũ kỹ sư chuyên nghiệp liên tục cải thiện hệ thống giao tiếp và tăng lượng công việc ông có thể thực hiện để chống chọi với sự mất kiểm soát dần các cơ bắp của mình. Ngày nay, chỉ một lượng rất nhỏ chức năng vận động còn sót lại, chủ yếu ở các cơ mặt, là liên kết giao tiếp duy nhất của Hawking với thế giới. Ông chỉ sử dụng một vài cú giật ở má để bày tỏ nhu cầu của bản thân. Công tắc hồng ngoại gắn trên kính của ông bắt được những co giật nhỏ nhất làm dữ liệu đầu vào cho phần mềm máy tính điều hướng. Điều này cho phép ông nói chuyện, kiểm tra email, duyệt Internet, ghi chú và sử dụng Skype để trò chuyện với bạn bè. Như Hawking từng khẳng định - “Y học đã không thể chữa khỏi cho tôi nên tôi đành dựa vào công nghệ”. Thật vậy, nhưng điều ấy cần sự sẵn lòng, trí thông minh và lòng can đảm của con người.

Mặc cho những hoàn cảnh cực kỳ khó khăn, Hawking đã đóng góp không chỉ cho giới khoa học mà những cuốn sách và sự xuất hiện trước công chúng đã khiến ông trở thành một nhân vật nổi tiếng về học thuật. Ông đã đạt được nhiều bước đột phá vĩ đại liên quan đến lý thuyết về nguồn gốc của vũ trụ đặc biệt là các hố đen, thuyết tương đối rộng, trọng lực lượng tử và thuyết vạn vật. Ông cũng xuất bản nhiều sách. Một số cuốn sách nổi tiếng gồm Black Holes and Baby Universes, The Theory of Everything... Kiệt tác của ông và là một trong những cuốn sách mang tính biểu tượng của thế kỷ 20 ‘A Brief History of Time’, xuất bản năm 1988, trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất với hơn 10 triệu bản trong 20 năm. Hawking được trao tặng nhiều giải thưởng/huy chương cùng nhiều địa vị và danh dự. Ông có mười hai bằng danh dự. Ông là thành viên của Hội Hoàng gia và là thành viên của Học viện Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ, Giáo sư Toán học Lucasian tại Cambridge. Năm 2009, ông được trao tặng Huân chương Tự do của Tổng thống, giải thưởng dành cho thường dân danh giá nhất nước Mỹ. Ông còn có một bộ phim đoạt giải Oscar về kể bản thân ‘The Theory of Everything (2014)'.

Những khuyết tật, vấn đề sức khỏe, thất bại trong cuộc sống làm cho người ta mất hết hy vọng. Sự tuyệt vọng và nỗi đau đớn tưởng chừng như không chịu nổi đã tàn phá cuộc sống của nhiều người. Một số người rơi vào trầm cảm và những người khác có xu hướng tự sát. Trong tình trạng bất ổn năm vừa qua, chúng ta đã chứng kiến ​​một số lượng lớn người trẻ phải chịu chấn thương mắt nghiêm trọng vì súng hơi. Hầu hết họ là sinh viên. Họ vẫn đang bị sốc và trầm cảm, lo lắng về tương lai của mình. Họ đã ấp ủ ước mơ trở thành bác sĩ, kỹ sư, nhà nghiên cứu, công chức, nhưng hôm nay họ cảm thấy rằng sự nghiệp, ước mơ, tham vọng của mình đều bị đạp đổ. Vài người lo lắng hỏi rằng làm sao họ có thể làm việc và nuôi sống gia đình. Họ còn một cuộc đời dài phía trước và không có phép màu nào có thể mang lại thị lực của họ trở lại. Những người này cần được tư vấn và phục hồi để vượt qua chấn thương và thay đổi khủng khiếp đã khuất phục họ một cách không ngờ đến. Cuộc đời của Stephen Hawking thực sự là một hình mẫu cho bất kỳ ai ngoài kia.

Một người còn không thể cử động hay nói chuyện có thể tạo ra những điều kỳ diệu và lo liệu cho cuộc sống gia đình cùng con cái mình, vì sao vài người trong chúng ta lại đánh mất hy vọng và chấp nhận thất bại? Bệnh tật của Hawking chưa bao giờ ngăn ông vươn tới những tầm cao rực rỡ. Vậy thì tại sao sự tàn tật của một người cho phép họ ngã gục và rơi xuống vực thẳm? Không cần phải than thân trách phận về những bất hạnh của bản thân. Người ta phải chiến đấu với nghịch cảnh bằng sự lạc quan và suy nghĩ tích cực. Tính cách mạnh mẽ của Hawking dạy chúng ta về giá trị của giáo dục đích thực, không màng đến những bất công an bài với mỗi con người. Năm ngoái tại Viện Hoàng gia ở London vào đêm trước sinh nhật lần thứ 74 của mình, Hawking đã gửi một thông điệp đến những người bị trầm cảm bằng phép so sánh thi vị giữa trầm cảm và một hố đen. "Hố đen không tăm tối như vẻ ngoài của nó... bạn hoàn toàn có thể thoát khỏi một hố đen tuyệt vọng... nếu bạn cảm thấy mình đang bị kéo vào hố đen, đừng bỏ cuộc – luôn có một lối thoát.''