Là người sáng tạo nội dung, chúng ta luôn cố gắng tìm kiếm những cách thức mới để công việc trở nên hiệu quả hơn, không chỉ trong quá trình tạo nội dung mà còn là cách thức truyền đạt nội dung, và bản đồ tự duy là một cách hiệu quả để diễn đạt ý tưởng.

Bộ công cụ học tập trực quan mạnh mẽ này được sử dụng trong các trường học, trường đại học và các nơi làm việc trên khắp thế giới có thể giúp các doanh nghiệp thể hiện và tổ chức tốt hơn các ý tưởng của mình. Chúng được gọi là bản đồ tư duy. Có 8 bản đồ tư duy khác nhau, mỗi bản đồ thể hiện cho một mục đích cụ thể và quy trình suy nghĩ. Hãy cùng MarketingAI tìm hiểu 8 loại bản đồ tư duy phổ biến và nên dùng dưới đây.

1. Circle Map (Bản đồ vòng tròn)

Mục đích của bản đồ vòng tròn là để Brainstorm một ý tưởng hoặc chủ đề bằng cách sử dụng các thông tin mà chúng ta đã biết. Bàn đồ vòng tròn bao gồm một vòng tròn lớn bên ngoài và một vòng tròn nhỏ bên trong. Vòng tròn bên trong là chủ đề chính hoặc ý tưởng trung tâm. Xung quanh nó là vòng tròn lớn là nơi diễn đạt dòng chảy ý tưởng tương ứng.

Khi vòng tròn thứ hai đầy, các định nghĩa và kết nối giữa chúng cũng phát triển tự nhiên theo một cách trực quan. Trong vòng thứ hai, bất kỳ loại từ ngữ nào cũng có thể diễn đạt ý tưởng: danh từ, tính từ hoặc thậm chí là các cụm từ.

Các em bé mẫu giáo sử dụng bản đồ vòng tròn để học các khái niệm đơn giản như màu sắc và hình dạng. Ví dụ: hình tam giác. Từ “Tam giác” được đặt vào vòng tròn giữa và xung quanh nó là những đồ vật có hình tam giác. Bản đồ vòng tròn rất phù hợp cho việc suy nghĩ về sự khởi đầu của một ý tưởng. Bạn có thể sử dụng trong các buổi họp brainstorm. Với sự giúp đỡ của một bản đồ vòng tròn, những ý tưởng tuyệt vời có thể bắt đầu hình thành và sau đó trở thành những kế hoạch hoàn chỉnh và phức tạp hơn.

Một bản đồ vòng tròn cũng phù hợp cho một đội mới được thành lập. Nếu các thành viên trong nhóm không biết rõ về nhau, thì việc lấp đầy bản đồ vòng tròn có thể phá vỡ khoảng cách và khiến họ mở ra ý tưởng của họ. Sử dụng vòng tròn bên trong để hỏi các câu tương tự như “Chúng ta muốn đạt được gì với dự án này?” và xem sự tương tác được phát triển.

2. Bubble Map (Bản đồ bong bóng)

Mục đích của bản đồ bong bóng là xác định chủ đề chính với các cụm từ cụ thể. Trong trường hợp này, vòng tròn trung tâm xuất hiện với các vòng tròn hoặc bong bóng khác bao quanh. Mỗi vòng tròn được kết nối sẽ bao gồm các tính từ hoặc cụm từ xác định.

Trong trường học, bản đồ bong bóng xuất hiện thường xuyên trong các lớp học khoa học. Học sinh sẽ được học cách xác định bài học mới một cách trực quan qua bản đồ bong bóng. Ví dụ bong bóng trung tâm là động vật có vú và các vòng tròn xung quanh có nội dung về đặc điểm của chúng như: sinh con, có lông v.v.

Trong Marketing, chúng ta có thể tạo bản đồ bong bóng để xác định Persona của nhóm đối tượng. Trong vòng tròn giữa, bạn có thể nêu ra ý tưởng chung của Persona đối tượng: Nam thuộc thế hệ Millennial. Trong vòng tròn xung quanh sẽ bao gồm các tính từ xác định như: làm việc cho chính mình, sống tại thành phố, nhiều bạn bè…

Một ý tưởng khác cho bản đồ bong bóng là dành cho thiết lập mục tiêu hoặc vạch ra lý do tại sao bạn muốn hoàn thành một mục tiêu nhất định. Ví dụ: Tại sao tôi cần một trang web mới? và các bong bóng xung quanh có thể bao gồm các lý do như: Thiết kế nhàm chán, lỗi thời; UX (trải nghiệm người dùng) không hoạt động tốt… Điều này sau đó có thể giúp bạn sắp xếp ra những điều chính xác cần phải được thay đổi trên trang web.

3. Double Bubble Map (Bản đồ bong bóng kép)

Bản đồ tư duy thứ ba là sự kết hợp của hai bản đồ bong bóng và được gọi là bong bóng kép, hay thường được gọi là biểu đồ Venn. Bản đồ bong bóng kép là một bản đồ so sánh xác định sự khác biệt và tương đồng giữa hai chủ đề. Trung tâm giữa hai vòng tròn chứa hai ý chính. Điểm giao nhau của 2 vòng tròn chính là nơi chứa các điểm tương đồng được chia sẻ. Hướng về hai bên là các bong bóng xác định sự khác biệt của mỗi vòng tròn trung tâm.

Loại bản đồ này là hoàn hảo cho các tình huống trong đó khái niệm hoặc ý tưởng cần so sánh trực quan. Học sinh của trường sử dụng bản đồ bong bóng kép cho các lớp văn học. Họ so sánh các nhân vật, tình huống, và các phần của câu chuyện, làm chúng để nắm bắt hơn.

Một tình huống khác mà bản đồ bong bóng kép rất có ích đó là đưa ra quyết định. Nếu bạn phải lựa chọn giữa hai giải pháp cho một vấn đề, bản đồ này có thể giúp bạn đưa ra quyết định cuối cùng. Bằng cách so sánh và đối chiếu trực quan, tùy chọn trở nên rõ ràng hơn.

Bản đồ bong bóng kép thường hay được đưa vào các bản thuyết trình để cho thấy sự so sánh giữa hai khái niệm. Hoặc chúng cũng có thể hoạt động như một Infographic. Bố trí của các bong bóng kép không cần phải tuân theo một mạng lưới nghiêm ngặt. Đừng ngại sáng tạo để sắp xếp các các bong bóng, miễn là chúng vẫn dễ hiểu.

4. Tree Map (Bản đồ cây)

Khi đến lúc cần phân loại và sắp xếp thông tin, bản đồ cây có thể giúp ích rất nhiều. Về mặt trực quan, bản đồ cây giống như một cái cây thật với nhiều nhánh. Phần trên cùng là tiêu đề hoặc chủ đề chính, bên dưới là các chủ đề phụ. Bên dưới các chủ đề phụ là thông tin liên quan, chi tiết hơn và chúng tạo thành các danh sách dài.

Một bản đồ cây có thể được sử dụng như một phác thảo trực quan cho bất kỳ loại văn bản nào như một bài luận hoặc thậm chí bài đăng trên blog. Tiêu đề và phần giới thiệu được đặt ở trên cùng và các đoạn văn nhánh bên dưới.

Một cách thực tế của việc sử dụng một bản đồ cây là lên kế hoạch và tổ chức các nhiệm vụ cho một dự án lớn. Tên của dự án nằm ở đầu và mỗi đội phụ trách là một chủ đề phụ bên dưới, tiếp theo là tên của các thành viên trong nhóm và nhiệm vụ liên quan của họ.

5. Flow Map (Bản đồ luồng)

Một bản đồ luồng khá giống với một lưu đồ (flowchart). Bản đồ luồng là biểu diễn trực quan về quá trình, tiến trình hoặc tổ hợp các hướng dẫn. Chủ đề chính được gắn bên ngoài bản đồ. Các hình chữ nhật được kết nối tạo thành các bước trong tiến trình hoặc quá trình giải thích của bản đồ. Một số hình chữ nhật cũng có thể được thêm vào bên dưới để mô tả bước đó.

Công thức nấu ăn cùng thường được trực quan hóa với bản đồ luồng. Bắt đầu từ đầu với các thành phần, sau đó là quá trình từng bước của công thức cho tới hoàn thiện và điền vào mỗi hình chữ nhật liên tiếp nhau. Bản đồ luồng, giống như bản đồ bong bóng kép, có thể được sáng tạo trong thiết kế của chúng. Bạn có thể bao gồm hình minh họa, hình dạng, màu sắc hoặc thậm chí hình động khác để tăng tính thẩm mỹ.

6. Multi Flow (Đa luồng)

Bản đồ đa luồng giúp tìm ra nguyên nhân và ảnh hưởng của các sự kiện nhất định. Cách sử dụng bản đồ nhiều luồng là bắt đầu với sự kiện chính, các hình chữ nhật được kết nối khác xuất hiện ở bên trái và bên phải sự kiện chính. Các hình chữ nhật bên trái đại diện cho các nguyên nhân khiến sự kiện xảy ra. Các hình chữ nhật bên phải là những tác động của sự kiện gây nên. Trong một số trường hợp, một hiệu ứng cũng có thể trở thành một nguyên nhân, tạo ra một vòng luân hồi.

Bản đồ đa luồng giúp hiển thị các cách thức đạt được bằng cách sử dụng chức năng và nguyên nhân. Ví dụ, Để làm việc hiệu quả hơn là sự kiện chính. Để tìm ra cách làm việc hiệu quả hơn, bạn sử dụng các hình chữ nhật ở bên trái đại diện cho các nguyên nhân. Một số trong số này có thể là, dành ít thời gian hơn cho Facebook, sử dụng lịch hoặc bộ hẹn giờ. Một cách khác để sử dụng bản đồ đa luồng là để dự đoán kết quả của một sự kiện nào đó.

Bản đồ đa luồng cũng có thể được kết hợp nhau hoặc với một bản đồ luồng thông thường. Bằng cách này, bạn có thể tạo sự tiến trình hướng tới một nguyên nhân hoặc một loạt các sự kiện sau một hiệu ứng. Bản đồ đa luồng là một trong những bản đồ linh hoạt nhất trong tất cả các bản đồ tư duy.

7. Brace Map (Bản đồ dấu ngoặc “{“)

Bản đồ Brace giúp phân tích các phần của vật thể và mối quan hệ giữa chúng. Xét theo trực quan, một bản đồ Brace trông giống như một bản đồ cây ngang. Sự khác biệt là một bản đồ này liệt kê tất cả các phần của toàn bộ vật thể chính. Bản đồ cây thiên về khái niệm hơn và được sử dụng để tổ chức hơn là phân tách. Loại bản đồ này thường phân tích một đối tượng cụ thể hoặc tình huống thực tế. Các khái niệm và ý tưởng không phù hợp với bản đồ Brace.

Giáo viên toán sử dụng bản đồ Brace để giúp học sinh hiểu các số nhỏ tạo nên số lớn như thế nào. Bằng cách tách các số nguyên thành các phần nhỏ hơn, trẻ có thể hiểu các phép cộng giữa các số.

Bản đồ Brace có thể giúp chúng ta hình dung việc tạo ra một trang web. Đối tượng ban đầu là toàn bộ trang web. Ở bên phải của đối tượng là các công việc chính, trong trường hợp này là các trang con của trang web. Mỗi trang sau đó sẽ mở ra các yếu tố bên trong trang đó. Một bản đồ Brace có thể mở rộng sang một bên cho đến khi tất cả các yếu tố đã được xác định.

Một cách sử dụng bản đồ này là để tổ chức nơi làm việc. Một bản đồ Brace được thiết kế đẹp mắt có thể được dùng làm một poster hiển thị tất cả các phòng và chỗ ngồi của một văn phòng khởi nghiệp. Một bản đồ Brace vui nhộn có thể được sử dụng làm outline để chỉ cho mọi người cách họ có thể kết nối với nhau.

8. Bridge Map (Bản đồ cầu)

Bản đồ cuối cùng chính là bản đồ cầu. Đây là một bản đồ được sử dụng để tìm những điểm giống nhau giữa mọi thứ và tạo ra sự suy diễn tương đồng. Ví dụ với trẻ em, bản đồ cầu là một phần quan trọng trong các môn học ngôn ngữ. Bản đồ cầu giúp chúng dễ dàng hơn trong việc tiếp thu kiến ​​thức này.

Một bản đồ cầu có thể được sử dụng để tạo ra một phong cách kể chuyện cho một tác phẩm bằng văn bản. Bằng cách sử dụng các từ chính trong một ý tưởng và tạo ra sự tương đồng, nó sẽ làm cho nội dung hấp dẫn hơn. Từ các đề xuất kinh doanh đến các bài đăng trên blog, các phép so sánh từ bản đồ cầu sẽ truyền tải thêm tính cách cá nhân vào bài viết. Một cách sử dụng khác cho bản đồ cầu là cho buổi tập huấn của một thành viên mới trong nhóm. Với việc sử dụng các phép tương đồng, việc đào tạo có thể vui hơn so với một loạt thông tin mà họ cần phải tiếp nhận.

Theo marketingai.admicro.vn