Bài viết sau được lược dịch từ sb.openpage.kr. Đây là nơi chứa nhiều chia sẻ bổ ích của những nhà biên kịch trẻ Hàn Quốc.

Nền công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc đang trên đà phát triển, tuy nhiên vì làn sóng phim ngoại nhập mà những nhà làm phim trong nước buộc phải tập trung toàn sức để tạo ra những tác phẩm tốt, những doanh nghiệp lớn cũng đang manh nha đầu tư vào thị trường điện ảnh. Môi trường sản xuất phim ngày càng được cải thiện, tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho những ai làm điện ảnh, đặc biệt là các đạo diễn trẻ. Trong nền công nghiệp này, những người nắm giữ vốn có vai trò lớn trong việc tạo ra tác phẩm, tuy nhiên trách nhiệm lớn nhất lại thuộc về đạo diễn. Nói một cách khác thì trọng tâm của nền công nghiệp này xoay quanh đạo diễn.

Nhiều năm trước đây, để trở thành đạo diễn chỉ có một cách duy nhất. Đó là làm tất cả những việc vặt trong đoàn như pha cà phê để học hỏi và cảm nhận được không khí của phim trường, từ đó có thể trở thành trợ lý đạo diễn, rồi làm nên các tác phẩm của chính mình, đặt tên cho nó và ra mắt dưới vai trò đạo diễn. Tuy nhiên, việc phải chấp nhận nguồn thu nhập thấp trong suốt từ 5 năm đến 10 năm không phải là một vấn đề nhỏ. Đây chính là vấn đề cơ bản nhất cần phải quan tâm nếu nuôi ước mơ trở thành đạo diễn.

Tuy nhiên, gần đây, môi trường làm phim đã có sự thay đổi lớn. Chỉ cần bạn có kinh nghiệm thực tế hoặc những trải nghiệm khác liên quan đến việc làm phim thì vẫn có thể được công nhận, rồi ngay lập tức trở thành đạo diễn mà không cần làm những việc vặt trong đoàn. Chẳng hạn như đạo diễn Hong Sang Soo (phim The Day a Pig Fell into the Well, Woman is the future of man, On the beach at night alone, The Day After…-ND) dù chưa từng làm trợ lý đạo diễn nhưng vẫn có thể ra mắt với một tác phẩm xuất sắc. Hiện tại, việc trở thành đạo diễn hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực cá nhân của mỗi người. Nhưng nhìn chung, ta có một số cách như sau:

1. Bắt đầu từ một vai trò nhỏ trong đoàn làm phim:

Đây được cho là phương pháp cổ điển nhất để nuôi dưỡng ước mơ trở thành đạo diễn. Thông thường mỗi tập phim cần huy động một nguồn nhân lực làm những công việc mang tính hỗ trợ tại trường quay gồm ít nhất 5 người: 1 trợ lý đạo diễn thứ nhất (First Assistant Director), 1 trợ lý đạo diễn thứ hai (Second Assistant Director), 2 trợ lý quay phim (Assistant Cameraman), 1 thư kí trường quay (Script Supervisor).

Trợ lý đạo diễn thứ nhất chính là cánh tay phải của đạo diễn, có trách nhiệm kiểm soát việc quay phim và duy trì tinh thần chung của toàn bộ tác phẩm. Thư kí trường quay đảm nhận việc ghi chép các chi tiết liên quan đến cảnh quay. Cuối cùng là một người giữ nhiệm vụ hô và dập clapperboard.

Việc làm những công việc nhỏ trên trường quay sẽ khiến ta có những thói quen và cách làm giống với đoàn làm phim đó, tuy nhiên điều này không phải là dẫm trên vết xe đổ hay bắt chước người khác. Đạo diễn Yeo Kyun Dong (phim The Accidental Gangster And The Mistaken Courtesan, Silk Shoes, If You Were Me, Man,…-ND) hay đạo diễn Park Kwang Su (phim Chilsu And Mansu, Berlin Report, To The Starry Island, Uprising,…-ND) đều bắt đầu từ công việc trợ lý rồi mới bắt tay vào làm tác phẩm của chính mình. Gần đây, những người muốn tiếp thu kiến thức cơ bản liên quan tới phim ảnh thường bắt đầu từ vị trí trợ lý đạo diễn. Khoảng thời gian đến khi trở thành đạo diễn thật sự đã giảm bớt nếu so với trước kia, tuy nhiên nhìn chung vẫn cần từ 3 đến 4 năm.

Vấn đề khó khăn nhất chính là vấn đề về kinh tế. Nếu nuôi giấc mộng trở thành đạo diễn thì nên quan tâm đến điều này. Tuy nhiên, ưu điểm là khi bắt đầu bằng những công việc nhỏ tại hiện trường, bạn có thể tiếp thu được những kinh nghiệm thực tế phong phú, đồng thời nắm được công thức để viết một kịch bản tốt. Nếu nắm được cách nhận biết đâu là một kịch bản hay thì không khó để trở thành một nhà sản xuất giỏi.

Không ngoa khi nói rằng tất cả những công việc liên quan đến phim ảnh đều phải dựa vào mối quan hệ. Để làm việc trực tiếp tại phim trường cũng không phải là ngoại lệ. Nếu tốt nghiệp tại trường Sân khấu Điện ảnh, việc nhờ cậy giáo viên, tiền bối hoặc những người mà họ giới thiệu cũng là một cách tốt, tuy nhiên với những ai không có cơ hội đó thì phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng giao tiếp. Hãy tìm một vị đạo diễn mà bạn vẫn thường ngưỡng mộ, thể hiện sự tự tin, cương quyết, sẵn sàng làm bất cứ một vai trò nào trong đoàn làm phim. So với việc chỉ ngồi một chỗ và gọi điện khắp nơi thì việc đến gặp trực tiếp vẫn là cách tốt hơn cả. Cánh cửa chỉ mở với người tìm đến và dùng tay để gõ.

2. Tốt nghiệp tại học viện điên ảnh:

Một trong những người từng xuất thân tại học viện điện ảnh là đạo diễn Lee Min Yong. Đạo diễn đã nói về những quyền lợi khi học tại đây như sau: “Thực hành điện ảnh khác với những bộ môn nghệ thuật khác ở chỗ việc luyện tập vô cùng tốn kém, do đó phụ thuộc nhiều vào tình hình kinh tế của bản thân. Học viện điện ảnh khác với những khóa học khác là nó có thể giúp học viên tiếp thu nhiều kinh nghiệp thực tế. Đây là nơi tạo nhiều cơ hội để thực hành những kĩ thuật liên quan đến quay phim như ánh sáng, thu âm, tráng phim,…”

Tuy nhiên, không phải chỉ cần xuất thân tại học viện điện ảnh là ngay lập tức có thể trở thành đạo diễn. Đa số vẫn phải trải qua quá trình làm những công việc phụ tại phim trường để tiếp thu thêm kinh nghiệm thực tế. Cần phải bắt đầu từ công việc nhỏ nhất trong đoàn, rồi sau đó dựa vào những mối quan hệ có được nhờ vào xuất thân học viện điện ảnh mà những người khác không có để nhanh chóng trở thành phó đạo diễn, hoặc dễ dàng ra mắt dưới vai trò biên kịch.

3. Tốt nghiệp từ trường Sân khấu Điện ảnh:

Ưu điểm là bạn có thể làm quen với cả thực hành lẫn lý thuyết điện ảnh, nhanh chóng thích nghi với phim trường, đồng thời tạo mối quan hệ và nhận được sự giúp đỡ từ các tiền bối và hậu bối. Mười năm trước, những đạo diễn xuất thân từ chuyên ngành điện ảnh còn khá hiếm, tuy nhiên những năm gần đây, những nhà đạo diễn trẻ đa số đều học chuyên ngành điện ảnh trước khi thực sự bước chân vào ngành. Hiện tại ở Hàn Quốc, có gần 18 trường (tính đến thời điểm của bài viết-ND) có đào tạo chuyên ngành điện ảnh và sân khấu.

4. Bắt đầu từ công việc biên kịch:

Nhiều vị đạo diễn nổi tiếng như Quentin Tarantion (phim Pulp Fiction, Inglourious Basterds, Django Unchained,…-ND), Francis Ford Coppola (phim The Godfather, Apocalypse Now, New York Stories,…-ND), George Lucas (phim Star Wars, Indiana Jones And The Last Crusade,…-ND), Oliver Stone (phim Platoon, Born on the Fourth of July, Snowden,…-ND),… đều bắt đầu từ vai trò biên kịch. Vậy vì lý do gì mà có nhiều đạo diễn xuất thân từ biên kịch đến thế? Những đạo diễn xuất thân từ biên kịch đều xác định trước rằng việc học viết kịch bản là một bước đệm quan trọng để chuẩn bị cho sự nghiệp sau này. Thỉnh thoảng ta vẫn thấy diễn viên hoặc quay phim trở thành đạo diễn, tuy nhiên công việc gần nhất với đạo diễn vẫn là biên kịch. Những ai muốn trở thành đạo diễn đều phải rèn cho mình khả năng phân tích và viết kịch bản. Không quá am hiểu về máy móc vẫn có thể quay phim, tuy nhiên nếu không am hiểu về kịch bản thì không thể trở thành một đạo diễn tốt. Việc viết kịch bản không hề tốn kém, mà lại còn giống với việc làm một bộ phim (làm phim trên giấy), chính vì thế mà đây được coi là một bước đệm tiết kiệm và hiệu quả nhất đối với những ai nuôi giấc mơ trở thành đạo diễn.

Nếu có dự định hoạt động trong ngành biên kịch thì bạn có thể mang kịch bản của mình đến gặp trực tiếp các đạo diễn hoặc cố gắng đạt giải thưởng trong các cuộc thi chính thức dành cho biên kịch.

5. Bắt đầu từ việc làm phim ngắn hoặc sản xuất phim độc lập:

 Con đường tiến đến ngành công nghiệp điện ảnh dẫu rất xa xôi, tuy nhiên cũng có không ít trường hợp tiến được đến đích nhờ bắt đầu từ phim ngắn hoặc phim độc lập. Tuy thời lượng ngắn và phạm vi của câu chuyện khác nhau, nhưng những tiêu chuẩn chung thì không có nhiều khác biệt. Chính vì thế, nếu có kinh nghiệm chỉ đạo trong những tác phẩm độc lập hoặc phim ngắn thì con đường tiến đến việc làm phim dài sẽ bớt chông gai.

6. Đi du học ngành điện ảnh:

Nếu không thỏa mãn với nền giáo dục trong nước thì việc đi du học là một phương án hấp dẫn. Những trường nổi tiếng chuyên về đào tạo điện ảnh như đại học New York (NYU) hay School of Cinematic Arts (USC) của Mỹ; Berlin Film Academy của Đức, đại học Waseda của Nhật Bản; La Femis hay Esec của Pháp; đại học Warwick của Anh,… Nhìn chung học phí tại đây lớn gấp từ bốn đến năm lần so với mặt bằng chung.

Nếu xác định đi du học thì cần phải cân nhắc đến khoảng lệ phí cần thiết và cuộc sống sinh hoạt đầy khó khăn, nghèo túng. Tuy nhiên, nếu đi du học thì không chỉ nắm được trọng tâm lý thuyết, mà còn nắm bắt được thực tiễn sáng tác và sản xuất phim khác với nền giáo dục trong nước. Đồng thời, trải nghiệm một nền văn hóa khác cũng là điều kiện để được nuôi dưỡng về mặt tâm hồn.

Tuy nhiên, không phải chỉ cần đi du học là đã đủ điều kiện để trở thành đạo diễn, mà trước hết vẫn cần phải tiếp thu thêm kinh nghiệm thực tế tại phim trường. Bởi vì việc học làm phim và việc chính thức làm phim là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau.

7. Các phương pháp khác:

Làm tại phòng kế hoạch: Mỗi công ty điện ảnh, truyền hình đều có một bộ phận chuyên lên kế hoạch, đây có thể là nền tảng tốt trước khi trở thành đạo diễn bởi vì nó có thể giúp bạn tiếp cận dần dần với điện ảnh một cách khách quan.

Làm diễn viên: Một ưu điểm lớn đó là có thể nắm bắt được nhịp của diễn viên khi chỉ đạo diễn xuất trong quá trình làm việc sau này.

Ngoài ra, bạn còn có thể tham gia làm PD tại các đoàn làm phim.  

------------------------

Tác giả: không rõ

Link bài gốc: http://sb.openpage.kr/scenario/info/news14.html#top

Dịch giả: Băng Châu - YBOX.VN Translator

(*) Bản quyền bài viết thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Băng Châu - Nguồn: YBOX.VN". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ:"Theo Ybox" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Trở thành dịch giả trên YBOX.VN, xem chi tiết tại đây: http://bit.ly/yboxtranslateteam