Bốc đồng là gì? Tính cách này liệu có tốt cho cuộc sống và công việc của bạn? Hãy cùng tìm hiểu về những ưu nhược điểm của người có tính bốc đồng để từ đó áp dụng các giải pháp khắc phục hiệu quả.

Tâm lý học hành vi định nghĩa tính bốc đồng là sự hành động dựa theo các ý tưởng  vừa xuất hiện trong đầu, hoàn toàn không hoặc ít suy tính cẩn thận trước đó. Ngoài ra, bốc đồng cũng thể hiện những hành động không quan tâm đến hậu quả.

Người có tính bốc đồng thường được xem là thiếu sự chín chắn, nông nổi, dễ gây ra những rủi ro và hậu quả ngoài ý muốn. Bên cạnh đó tính cách này còn khiến họ khó hoàn thành được những mục tiêu, chiến lược đường dài.

Trên thực tế, bốc đồng có thể được nhìn nhận và phân loại theo nhiều góc độ. Chẳng hạn trong một số tình huống nhất định, không cần tính toán mà sự bốc đồng mang lại kết quả như mong đợi thì đây không được xem là dấu hiệu của sự bốc đồng. Thay vào đó có thể xem là ứng biến linh hoạt, nhanh nhạy, can đảm, táo bạo hay độc đáo.

Vì thế, một hành động có được xem là bốc đồng hay không cần phải xem xét dựa trên hai yếu tố:

• Thứ nhất, đó là sự hành động không cân nhắc (có thể tốt hoặc xấu)
• Thứ hai, đó là lợi ích ngắn hạn hay lâu dài

Các nhà tâm lý học cho biết bốc đồng có thể là một khía cạnh của tính cách nhưng đồng thời cũng có thể là triệu chứng chính của những bệnh lý như rối loạn tăng động giảm chú ý, rối loạn tâm thần, rối loạn lưỡng cực, rối loạn sử dụng chất gây nghiện hoặc rối loạn nhân cách ranh giới, rối loạn nhân cách chống đối xã hội.

Những người mắc bệnh thoái hóa thần kinh, chấn thương sọ não cũng xuất hiện mô hình không bình thường của tính bốc đồng. Các nghiên cứu cho thấy rằng những vùng não cụ thể có sự liên quan đến hành vi bốc đồng dù các mạng lưới não khác nhau. Ngoài ra, di truyền cũng góp phần hình thành nên tính bốc đồng của con người.

Trên thực tế, người có tính bốc đồng rất dễ nhận diện thông qua hàng loạt các dấu hiệu sau đây:

• Sáng tạo và thích khám phá: Họ thích khám phá những gì mới mẻ, có tính sáng tạo cao và luôn thích thú trong việc tìm kiếm những điều thú vị hay thách thức trong cuộc sống
• Thích thay đổi: Nhóm người này khi làm việc thường xuyên dễ mất hứng và có xu hướng thích sự thay đổi. Đây là nguyên nhân khiến họ dễ đưa ra quyết định tức thì dựa trên cảm xúc hoặc thay đổi quan điểm xoành xoạch.
• Biểu cảm sinh động: Họ thể hiện cảm xúc cá nhân một cách cụ thể, rõ ràng và mạnh mẽ, mang lại cảm giác đầy sinh động trong mắt người đối diện.
• Tự tin và lạc quan: Họ luôn tin rằng mọi vấn đề đều có thể được xử lý và giải quyết tốt, đồng thời luôn có ý tưởng để tạo ra giải pháp mới.
• Dễ dàng bị kích động: Cảm xúc cá nhân của người tính khí bốc đồng thời thay đổi rất nhanh, trong một khoảng thời gian ngắn có thể đi từ mệt mỏi chán nản sang hạnh phúc, phấn khích.
• Không kiềm chế: Khả năng kiềm chế hành vi và cảm xúc của người bốc đồng khá kém, họ nhanh chóng suy nghĩ và hành động mà không quan tâm hậu quả
• Không thích và không giỏi lên kế hoạch cho tương lai: Họ ghét bị ràng buộc bởi các mốc thời gian hoặc những kế hoạch chi tiết, thay vào đó rất đam mê những trải nghiệm thú vị và mới mẻ
• Thiếu kiên nhẫn: Họ ghét những công việc đòi hỏi sự kiên trì và cố gắng trong thời gian dài, dễ chán nản khi gặp các công việc cần nhiều thời gian, công sức hoặc phức tạp
• Khó khăn trong việc tôn trọng lượt nói của người khác: Vì có tính cách nhanh nhạy và năng động nên người bốc đồng rất thích trình bày ý kiến cá nhân và góp ý nhanh chóng. Đó là lý do họ hay ngắt lời người khác trong các cuộc trò chuyện hoặc tranh luận
• Muốn thu hút sự chú ý: Họ thường nói chuyện sôi nổi, nói nhiều để thu hút sự chú ý của người khác