Nhiều người trong chúng ta không nắm được nên đánh giá người khác như thế nào. Như câu chuyện về Louise Delage, một cô gái 25 tuổi, sở hữu trang cá nhân từng có thời điểm đạt hơn 50000 lượt like trong vài tháng. Chủ yếu với những bức hình chụp chính mình, trên những bữa tiệc du thuyền sang trọng và những chuyến đi du lịch tuyệt vời. Thoạt tiên, người ta sẽ nghĩ Louise là một người vui vẻ, tự do. Một cô gái rất biết tận hưởng cuộc sống, nhưng thực tế lại khác với những gì đưa lên mạng ảo.

Đánh giá người khác qua 3 phương pháp cơ bản

Không nhiều người biết rằng cô ấy là một người nghiện rượu. Và thực tế cô ta đã bị đưa ra làm hình mẫu tiêu cực trong chiến dịch phòng chống tác hại rượu bia bởi Hiệp hội BETC ( Pháp).

Chiến dịch với tên gọi “Like My Addiction“, được tạo ra để nâng cao nhận thứ về nạn rượu bia với những người trẻ. Còn gì phù hợp hơn hình ảnh của Louise, tận hưởng cuộc vui hàng ngày với một ly rượu vang trên tay. Thực tế có rất nhiều người yêu thích những gì cô ấy chia sẻ. Nên cũng không nghi ngờ gì việc nhiều người bắt chước lối sống đó. Đến khi sự thật được tiết lộ, những người theo dõi mới ngã ngửa nhận ra rằng Louise thực ra là một cô gái buồn bã và đang vật lộn với chứng nghiện rượu của mình.

Đây là một ví dụ cụ thể, về việc trong thế giới thực (cũng như trên mạng), chúng ta có thể dễ dàng bị mờ mắt trước những con người giỏi che dấu bản thân mình như thế nào.

Đừng để ấn tượng đầu tiên che mờ mắt bạn

Chúng ta thường đánh giá người lạ dựa vào bản năng và trực giác của mình khi lần đầu gặp họ. Gọi là cảm nhận đầu tiên về người đó. Tuy nhiên, đôi khi đó không phải cách tốt nhất, bởi vì có một số hạn chế nhất định.

Bởi vì đơn giản là hai người mới gặp lần đầu. Và một lần sẽ không bao giờ là đủ để bạn biết được họ là người như thế nào. Trực giác cũng chỉ để tham khảo mà thôi.

Nhiều người thường thấy khó khăn trong việc đưa ra quyết định đánh giá một ai đó. Bắt nguồn từ việc cực đoan hóa quan điểm và góc nhìn. Nói cách khác, họ chọn giữa 0% hoặc 100%. Như là chọn giữa trắng và đen. Ngoài ra, không có vùng đệm giữa.

Không thể đánh giá người khác theo cách này. Bởi vì đa số mọi người, mọi vật không phải giống như ngày và đêm. Nên, một người mà bạn tin rằng 100% họ tốt bụng, hào phóng có thể có một mặt tối nào đó bạn không thấy.

Ví dụ, bạn đọc một bản tin về một vụ cá mập tấn công cắn người làm đôi ở Nha Trang, chỗ bạn sắp đi tắm biển. Mặc dù đấy là vụ cá mập tấn công đầu tiên trong nhiều thập kỉ ở khu vực này và hàng triệu khách vẫn ghé qua đây mỗi năm. Nhưng thử hỏi nghe xong bạn có còn hứng đi tắm biển nữa không? Có khi bạn đã kịp cuốn gói đi lên Đà Lạt cho an toàn rồi.

Điều đó cho thấy quyết định của một con người có thể dễ dàng bị chi phối bởi những sự việc và hiện tượng nhất thời. Điển hình nhất là những cô gái khóc lóc trên mạng sau khi bị mấy gã đểu lừa tình.

Quyết định sai sẽ gây ảnh hưởng xấu

Tưởng tượng bạn phải làm tăng ca và dịch vụ trông trẻ cuối tuần ở trường mầm non như ‘shit’. Bạn cần tìm gấp một người trông trẻ 2 buổi/tuần. Rồi Loan – một cô gái 20 tuổi xuất hiện, bình tĩnh, tự tin và khá hòa đồng. Đồng thời còn có cả chứng chỉ nghề trông giữ trẻ. Loan lôi ra một tập hồ sơ chứa đầy đủ những lời chia sẻ, cảm nhận của hai gia đình từng thuê cô ấy trước đó. Và mọi thứ được ghi ở đó đều hoàn hảo.

Mọi thứ tiến triển thuận lợi, và cô gái này có đủ mọi tiêu chuẩn bạn yêu cầu. Thậm chí món sườn của Loan nấu cũng rất vừa miệng. Bạn đã ưng bụng và định đồng ý thuê cô ấy ngay rồi. Tuy nhiên, có điều gì đó trong bạn ngăn cản điều này. Một cái gì đó không thể diễn tả bằng lời.

Rốt cuộc, bạn nói với cô ấy: “Cảm ơn em đã đến. Có gì anh chị sẽ liên lạc với em sau nhé.”

Sau khi cô ấy rời đi, bạn quyết định làm một cuộc thăm dò nhỏ về con người này qua internet. Và bạn thực sự kinh ngạc với những gì mình tìm được. Rất nhiều câu chuyện kể rằng hai đứa con của Loan đã bị tách khỏi gia đình vì bị mẹ hành hạ bằng thắt lưng. Cô ta cũng từng dính một số vụ án và phải ngồi trại cải tạo một thời gian ngắn. Và từng bị đuổi việc ở một trung tâm trông trẻ tư nhân.

Hú vía…chắc chắn là bạn sẽ không bao giờ giao phó con mình cho người phụ nữ này rồi. Nhưng thử nghĩ xem, bạn suýt chút nữa đã đồng ý. Và mọi thứ có thể nhanh chóng trở thành ác mộng. Như nhiều vụ bạo hành trẻ em ở Việt Nam từng rầm rộ suốt trên mặt báo.

Vậy làm thế nào để đánh giá người lạ chúng ta mới gặp?

1. Đánh giá từ nhiều khía cạnh và những hoàn cảnh khác nhau

Bạn không muốn đánh giá người khác quá nhanh chóng đâu. Bởi vì như vậy, bạn sẽ không cho bản thân đủ thời gian và tư liệu để thực sự có cái nhìn chính xác. Thay vào đó, hãy đánh giá họ dựa trên nhiều phương diện và tình huống khác nhau.

Ví dụ, một ai đó ở chỗ làm trông có vẻ ấm áp, dễ tiếp cận và rất thân thiện. Tuy nhiên, bạn có thể sẽ thấy một mặt khác của họ khi bắt gặp họ ra ngoài đàn đúm với bạn bè về đêm. Có thể họ sẽ trở nên ồn ào – hoặc căng thẳng. Và bạn chỉ có thể thốt lên rằng “Wow, hắn ta không như mình vẫn nghĩ.”

Như đã nói ở trên, con người có thể cho thấy những khía cạnh khác nhau trong nhân cách tùy theo hoàn cảnh họ gặp phải. Một con người đáng tin là một người mà thường thể hiện những hành vi kiên định trong những tình huống khác nhau. Trong khi những kẻ lươn lẹo thì hay làm ngược lại.

Những người vượt biên trái phép, tội phạm giết người thường sẽ tỏ ra thân thiện, đôi khi hơi quá mức lúc mới bị bắt gặp hoặc lúc vừa gây án xong. Nhiều hung thủ thậm chí còn đến thăm hỏi và khóc lóc ở gia đình nạn nhân như thật. Nhưng khi tình huống diễn ra cho thấy họ sắp bị bắt – ngay lập tức họ sẽ lo lắng và hoảng loạn. Khác với một người bình thường, họ chẳng làm gì nên tội nên cũng không có gì để lo lắng.

2. Nhìn vào tổng thể nhân cách của một người

Đánh giá người khác qua 3 phương pháp cơ bản

Giống như câu “Đừng đọc một quyển sách qua bìa của nó”. Không chỉ đúng với những cuốn sách – mà còn cả với con người. Bạn cần dành đủ thời gian bên cạnh một con người để hiểu được họ là người như thế nào.

Khi bạn dọn vào một căn hộ, chỗ ở mới, bạn cần đến làm quen với hành xóm. Rồi phát hiện được một số người không được lịch sự lắm. Bạn không thích họ ngay lập tức. Nhưng theo thời gian, bạn lại nhận ra đó là những con người tốt, hào phóng nhất. Họ giữ gìn vệ sinh chung, quét dọn đường phố và đôi khi còn cho bạn vay ít tiền. Nói chung là khi gặp bạn, họ đang có một ngày “khó ở”, chỉ vậy thôi.

Hoặc hãy học cách để hiểu họ hơn.

Biết được người khác nghĩ gì trong đầu cho phép bạn hiểu được suy nghĩ và hành động của họ. Hãy lắng nghe kĩ những gì họ nói. Thường thì những gì chúng ta thốt ra từ miệng cũng là những suy nghĩ có trong đầu. Cho nên tập trung vào những câu chuyện giữa hai người cũng là một cách để bạn hiểu họ nhiều hơn.

3. Nắm được quá khứ của người đó

Người đứng trước mặt bạn có thể trông như một thiên thần – nhưng mà ai biết được họ là người như thế nào?

Trước khi trao cho họ niềm tin của mình, hãy tìm hiểu về quá khứ của họ trước. Những nhà tuyển dụng hiểu rõ điều này. Khi tuyển dụng nhân viên, họ thường làm theo một quy trình sẵn có. Bắt đầu bằng việc xem xét thông tin cá nhân qua hồ sơ. Nếu ứng viên đủ tiêu chuẩn thì sẽ đến vòng phỏng vấn. Nếu có may mắn qua được vòng này, ứng viên sẽ được yêu cầu đưa ra các chứng chỉ hành nghề và các “reference” – một dạng review về thái độ và trình độ lao động, trong quá trình làm việc trước đây.

Có thể bạn không cần phải chia thành nhiều khâu để tìm hiểu về một người như trên nhưng hãy luôn tìm hiểu họ là người nhự thế nào trong quá khứ trước. Việc này không bao giờ là thừa.

Biết nhiều quá cũng không phải tốt

Đôi khi, nắm bắt 100% về một con người chỉ làm mọi thứ trở nên khó khăn hơn. Tốt nhất là biết được họ là ai, là kiểu người gì. Một con số tuyệt đối không quá quan trọng.

Quan trọng nhất là bạn phải hiểu được họ và biết mình có thể tin tưởng được họ. Trên đây là những chia sẻ của cá nhân tôi, nếu có gì chưa đầy đủ, mong bạn hãy để lại góp ý ở comment bên dưới. Để nội dung ngày càng tốt hơn.

Nguồn lifehack.org

Biên Dịch: toisong.net