Nếu bạn thay đổi cách bạn nhìn nhận mọi thứ, thì những điều bạn nhìn sẽ thay đổi
Đó chính xác là cách mà góc nhìn của chúng ta vận hành. 

Vài năm trước, tôi đã cảm thấy thực sự mắc kẹt – về thể chất, tinh thần, và theo mọi nghĩa quan trọng. Đó là một khoảng thời gian mà mọi thứ dường như sụp đổ, hết chuyện này đến chuyện khác. Ngay khi tôi đang dần vượt qua cú sốc tình cảm tồi tệ nhất, thì tôi lại phải ra vào bệnh viện suốt nhiều tháng vì một vấn đề sức khỏe. Tôi có rất nhiều ước mơ và dự định, nhưng đột nhiên, tôi không thể tiến lên. Tôi cảm thấy như mọi thứ đang chống lại mình, như thể tôi đang bị mắc kẹt trong bùn lầy. Càng vùng vẫy, tôi lại càng lún sâu.

Rồi một ngày, tôi nói chuyện với một người bạn về điều đó và về sự chán nản của mình. Tôi than phiền rằng chẳng có gì suôn sẻ cả. Sau một hồi lắng nghe, người bạn đó chỉ nhìn tôi và nói, “Bạn đã bao giờ nghĩ rằng có thể vấn đề không nằm ở những gì đang xảy ra, mà là ở cách bạn nhìn nhận chúng?”

Tôi không nói dối đâu – lúc đó tôi phản ứng khá phòng thủ. Tôi nghĩ, làm sao mà vấn đề lại nằm ở góc nhìn của tôi được, khi tình huống rõ ràng là tồi tệ như vậy? Nhưng vì đó là người bạn tôi rất tin tưởng, tôi quyết định thử thay đổi. Tôi bắt đầu từ những điều nhỏ. Tôi thay đổi cách nhìn về quá trình hồi phục của mình, về những người tôi đang dành thời gian cùng, và thậm chí là về những thử thách tôi đối mặt mỗi ngày.

Từ từ nhưng chắc chắn, mọi thứ bắt đầu thay đổi. Không phải bệnh tình của tôi đột nhiên biến mất – nó vẫn còn đó. Sự thay đổi diễn ra bên trong tôi. Nhưng khi tôi điều chỉnh góc nhìn, tôi bắt đầu cảm thấy ít căng thẳng hơn và cởi mở hơn. Những thói quen hằng ngày từng là gánh nặng bắt đầu trở thành cơ hội để tôi dừng lại, suy ngẫm, và kết nối lại với những phần sâu thẳm hơn trong chính mình.

Tình huống của tôi không thay đổi, nhưng cách tôi nhìn nó đã thay đổi. Và điều đó tạo nên sự khác biệt.

Tôi nghĩ, sâu thẳm bên trong, ai trong chúng ta cũng biết rằng cách ta nhìn nhận thế giới sẽ định hình trải nghiệm của ta về thế giới đó. Nhưng khi ta đang ở giữa hỗn loạn, rất dễ để quên mất điều này. Ta thường nhìn các vấn đề như những chướng ngại cố định chắn đường thay vì là những cơ hội hay bài học.

Thực ra, có một khái niệm trong tâm lý học gọi là “tái cấu trúc nhận thức”. Nghe thì có vẻ học thuật, nhưng thực ra nó chỉ đơn giản là bạn có thể học cách nhìn nhận một tình huống theo cách khác, và khi làm vậy, bạn có thể giảm căng thẳng và thậm chí tìm ra giải pháp cho những vấn đề từng tưởng là không thể. Điều này không có nghĩa là phủ nhận thực tế hay giả vờ như mọi thứ đều ổn; mà là lựa chọn nhìn nhận hoàn cảnh theo cách khiến bạn cảm thấy có sức mạnh, thay vì bị khuất phục. Hãy tưởng tượng như bạn thay ống kính của máy ảnh. Cảnh vật phía trước không đổi, nhưng khi nhìn qua ống kính mới, mọi thứ trở nên sắc nét hơn, rõ ràng hơn, và có thể, đẹp hơn một chút so với trước.

Ví dụ nhé, giả sử bạn bị kẹt lại chỗ làm muộn vì trời mưa lớn và không thể về nhà. Bạn có thể tập trung vào sự bực bội, nghĩ rằng mình đang lãng phí thời gian. Hoặc, bạn có thể thay đổi góc nhìn. Có thể đây là dịp để trò chuyện với một đồng nghiệp vẫn còn ở lại – người mà bạn chỉ từng nói chuyện trong giờ làm. Hoặc cũng có thể đây là một khoảnh khắc hiếm hoi để bạn hít thở, tĩnh lặng lại trước khi trở về nhà. Mưa không ngừng rơi, nhưng trải nghiệm của bạn với tình huống đó đã thay đổi – và bỗng nhiên, nó không còn tệ đến thế.

Khi tôi bắt đầu nghĩ khác đi vào tối hôm đó trên ghế sofa, hoàn cảnh của tôi thực sự không thay đổi. Nhưng cách tôi trải nghiệm chúng thì có. Tôi không còn cảm thấy như cuộc đời đang xảy ra với tôi nữa; tôi cảm thấy như cuộc đời đang xảy ra vì tôi.

Đó chính là cách mà góc nhìn hoạt động. Khi bạn bị mắc kẹt trong một lối suy nghĩ tiêu cực, mọi thứ có thể trở nên nặng nề và áp lực. Nhưng khi bạn thay đổi góc nhìn, bỗng nhiên mọi thứ không còn tệ như trước. Các vấn đề có thể vẫn còn đó, nhưng chúng không còn đè nặng bạn theo cách cũ nữa.

Vậy, làm sao để thực sự áp dụng điều này vào cuộc sống? Nói về thay đổi góc nhìn thì dễ, nhưng thực sự thực hành nó hằng ngày thì như thế nào? Dưới đây là một vài cách bạn có thể bắt đầu thay đổi cách nhìn thế giới – và từ đó, thay đổi cả trải nghiệm sống của mình

Xem vấn đề là thử thách
Lần tới khi gặp khó khăn, hãy thử thay đổi cách nghĩ. Thay vì nghĩ “Thật bất công” hay “Tại sao lại là mình?”, hãy hỏi: “Mình có thể học được gì từ chuyện này?” hoặc “Chuyện này đang giúp mình trưởng thành ra sao?” Nghe thì hơi sáo, nhưng hiệu quả bất ngờ lắm. Khi ta xem vấn đề như cơ hội để phát triển, nó sẽ không còn đáng sợ như trước. Ví dụ, nếu bạn nhận được phản hồi nghiêm khắc trong công việc, thay vì rơi vào nghi ngờ bản thân, hãy nghĩ: “Đây là cơ hội để mình cải thiện.” Nếu một mối quan hệ đang căng thẳng, hãy coi đó là dấu hiệu để bạn cởi mở hơn, giao tiếp trung thực hơn.

Tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát
Chúng ta thường thấy quá tải vì tập trung quá nhiều vào những thứ ngoài tầm kiểm soát. Nhưng thật ra, lo lắng về điều đó không khiến nó thay đổi. Thay vào đó, hãy tập trung vào cái bạn kiểm soát được – cách bạn phản ứng, cách bạn giao tiếp, cách bạn chăm sóc bản thân trong giai đoạn khó khăn. Khi tôi bị bệnh, tôi không thể kiểm soát việc nó xảy ra. Nhưng tôi có thể kiểm soát cách mình đối mặt với nó. Tôi chọn nhìn nó như một khoảng dừng cần thiết, một sự nghỉ ngơi cưỡng bức mà có thể tôi thật sự cần, dù lúc đó chưa nhận ra.

Thực hành lòng biết ơn – ngay cả khi điều đó khó khăn
Cái này không dễ, nhất là khi cuộc sống đang chồng chất áp lực. Nhưng đây thực sự là một điều thay đổi cuộc chơi. Khi bạn đang ở trong tâm bão, hãy cố tìm một điều – dù rất nhỏ – để biết ơn. Có thể là ly cà phê sáng nay, hoặc chỉ đơn giản là việc bạn đã sống thêm được một ngày nữa. Lòng biết ơn không xóa đi khó khăn, nhưng nó hướng sự chú ý của bạn về những điều tốt – và điều đó có thể thay đổi cách bạn trải nghiệm cả một ngày tồi tệ.

Cuối cùng, chúng ta đều sống trong cùng một thế giới, nhưng trải nghiệm của mỗi người lại rất riêng biệt. Và trải nghiệm đó phần lớn được hình thành từ cách ta lựa chọn nhìn nhận sự việc. Khoảnh khắc bạn bắt đầu thay đổi cách nhìn, bạn sẽ nhận thấy những thay đổi nhỏ nhưng sâu sắc trong cuộc sống của mình.

Tôi không nói rằng điều này luôn dễ dàng. Đôi khi, thật khó để nhìn vượt qua những khó khăn ngay trước mắt. Nhưng càng luyện tập việc thay đổi góc nhìn, nó sẽ càng trở nên tự nhiên. Và theo thời gian, bạn có thể sẽ nhận ra rằng những điều từng khiến bạn nặng nề, giờ đây không còn kìm hãm bạn nữa. Hãy nhớ, bạn không cần thay đổi tất cả mọi thứ. Chỉ cần bắt đầu bằng cách thay đổi cách bạn nhìn nhận. Vì khi bạn thay đổi cách bạn nhìn mọi việc, chính những điều đó cũng sẽ thay đổi theo.

Vậy, có điều gì trong cuộc sống hiện tại mà bạn có thể nhìn nhận theo cách khác bắt đầu từ hôm nay không?