Tiểu Thiên@Triết Học Tuổi Trẻ
6 năm trước
[THTT] Phẩm Giá "Ma Mới"
"Em nghĩ mình đáng giá bao nhiêu tiền trong
một ngày làm việc?" Câu hỏi kỳ hoặc và đáng nhớ nhất mà tôi được hỏi vào
những ngày đầu tiên đi làm. Tôi đã từ chối thẳng thừng cách quy đổi tầm thường
và kệch cỡm như vậy. Khi lấy tiền làm thước đo giá trị công việc của bản thân
thì chúng ta sẽ không bao giờ đau đầu giữa lựa chọn công việc mình yêu hay chọn
công việc mình phù hợp. Đam mê và vật chất sẽ không khiến chúng ta cảm thấy khổ
sở hay đắn đo. Nên nhớ bạn đáng giá hơn bạn tưởng.
Bất kỳ ai cũng có lòng tự tôn nên khi ai đó lấy giá trị của mình đem quy đổi thì đừng dại chốt cho mình một con số cụ thể bởi nó chỉ khiến giá trị của bản thân hạ thấp. Tôi chấp nhận, anh cho tôi công việc và tôi tình nguyện làm việc để giúp công ty của anh phát triển, chúng ta cùng tiến bộ nhưng tôi chắc chắn đáng giá hơn tiền mà tôi kiếm được cho công ty của anh bởi, nếu tôi không làm việc cho công ty này thì tôi vẫn có thể tạo ra lợi nhuận cho một công ty khác vậy nên, tiền không thể định mức cho giá trị của tôi. Đó chính là phẩm giá khi bắt đầu một công việc. Điều đầu tiên và duy nhất bạn phải nhớ, bạn làm việc vì tiền nhưng một phần cũng vì yêu thích vậy nên chẳng ai có thể quy đổi bất kì người nào bằng bất kỳ thứ gì, đặc biệt là tiền. Tự hỏi bản thân mình, bạn đang làm việc vì ai, vì cái gì, vì mục đích gì. Cuối cùng, giữa vòng xoay vật chất, mỗi người cần giữ chút gì đó cho bản thân trước thời điểm bị đá đi không thương tiếc theo quy luật đào thải bất di bất dịch; phẩm giá.
Dễ bị bắt nạt, không dễ bị hạ thấp
Câu hỏi ban đầu tôi đưa ra là một kiểu bắt nạt
mang tính chủ đích. Khi nhân viên thể hiện không tốt với vị trí công việc hiện
tại thì người quản lý sẽ trực tiếp đánh mạnh vào cái tôi của mỗi người nhằm tạo
cho nhận viên thái độ làm việc tích cực và tiến bộ hơn. Tôi nhận thấy, người
quản lý với câu hỏi đột ngột đó là một người tốt nhưng câu hỏi của anh ta thực
sự rất thực dụng. Ý tốt và lời nói không đi đôi với nhau, ở đây anh ta đã chọn
nhầm đơn vị đo lường và chung quy lại câu hỏi lại mang hàm ý bắt nạt. Hãy nhớ,
công việc giúp bạn sống nhưng phẩm giá mới khiến bản thân sống tốt hơn. Quy
luật đào thải là điều dễ hiểu, bất kỳ công ty hay doanh nghiệp nào cũng có quy
định và chính sách để loại đi những người chưa xuất sắc. Đồng nghĩa, chúng ta
phải thay đổi để tiến bộ và mau chóng bóc đi lớp vỏ “tân binh” của mình. Bị bắt
nạt, bị sai vặt, hãy chấp nhận nó vì vị trí đứng của tân binh đã từng là nơi
tiền bối đồng nghiệp phải làm. Thế nên họ làm được bạn cũng làm được. Câu hỏi
là, thế nào để không bị hạ thấp? Kinh nghiệm thực tế cho thấy, trong mỗi vị trí
hay bất kỳ công việc nào khi phát hiện những sai sót hay vấn đề cần sửa chữa
thì hãy mạnh dạn “cãi” ngay, ai cũng mắc sai lầm và sếp của bạn cũng vậy. Đôi
lúc, hãy tự cho bản thân cái quyền được đứng ngang hàng với sếp để bày tỏ ý
kiến của mình khi nhận thấy việc làm của sếp là sai. Nhút nhát, sợ sệt chỉ
khiến chính bạn chịu tổn thương nhiều hơn đồng thời công việc cũng dần bị thụt
lùi. Do đó, ai cũng sẽ chịu thiệt, và thiệt thòi nhất là những lính mới thấp cổ
bé họng cộng thêm thỏ đế, rụt rè. Biết gì không? Cánh cửa mang tên “đào thải”
đang gọi mời bạn.
Nét mặt thay đổi theo hoàn cảnh
Đừng đem tâm trạng bực dọc từ nhà biểu lộ trên
khuôn mặt tại công ty. Bạn có thể đổ lỗi và biện minh cho nhiều lý do nhưng
chung quy lại, đồng nghiệp và cấp trên chỉ là quan hệ bạn bè quen biết, vấn đề
của chính bạn sẽ chẳng ai thèm quan tâm vì họ cũng đang có cuộc sống của riêng
mình nên, dù bạn có đang khó chịu, hằn học thì cũng đừng khiến người khác nghĩ
bạn bất đồng hay thái độ thiếu chuyên nghiệp. Ở đây, tôi hoàn toàn không cổ xúy
cho việc chịu đựng tổn thương nhưng tổn thương của bản thân thực tế không được
dẹp bỏ tại công ty thì hãy tạm gác nó ở nhà. Hãy nhìn nhận sự thật hiển nhiên
đó là tất cả ma cũ đều từng là lính mới. Họ đã làm việc trong thời gian ta đang
chật vật để xin vào vị trí hiện tại thì những gì họ có thể chịu đựng và làm tốt
trước đó thì bản thân bạn cũng có thể làm tốt giống như họ đã từng.
Ma mới phải luôn trong tình trạng của một chiếc
ra đa, quan sát cẩn thận nét mặt, thái độ của cấp trên và đồng nghiệp đã làm
việc lâu năm. Bạn phải thật khôn ngoan và mềm mỏng đối với những ma cũ có nhiều
năm làm việc tại công ty hơn mình. Có thể bạn có một nền tảng lý thuyết vững
chắc cộng một ít kinh nghiệm ở những công việc trước đây nhưng bạn vẫn là ma
mới ở nơi hiện tại. Nhiều người ở công ty không có bằng cấp như bạn hiện có
nhưng chính xác họ đã có kinh nghiệm gấp bạn hàng trăm lần trong nhiều năm liền
trong khi bạn đang chật vật để có tấm bằng. Dân bản địa và dân tái định cư ai
sẽ làm chủ dễ dàng mảnh đất mình đang sống. Câu trả lời đã nằm trong chính câu
hỏi, vậy nên lính mới cần phải nhìn nhận đúng vị thế của mình ở đâu. Phẩm giá
của lính mới là khi gió ngả chiều thì bản thân cũng cần thông minh để phán xét
tình huống. Trong môi trường làm việc hiện nay, nhà tuyển dụng vẫn coi trọng
kinh nghiệm nhiều hơn là bằng cấp. Do đó, bằng cấp có thể là một phần lý do
giúp bạn đặt chân vào công ty nhưng ở lại lâu dài hay không mới là điều quan
trọng.
Bơ đi mà sống
Ma cũ trong công ty đôi lúc sẽ chơi trò “bánh
bơ” tỏ thái độ lạnh lùng, thờ ơ đối với ma mới. Do đó, lính mới cũng đừng vội
buồn vì chính bản thân bạn đang vội vàng tạo mối quan hệ trong khi đồng nghiệp
lại dựng tấm chắn kiên cố, hoàn toàn không có nhã ý muốn thân thiết với ma mới.
Chính vì vậy, trong trường hợp nếu bạn không có một mối quan hệ nào để làm bệ
đỡ trong công ty thì nên tạo cho mình phong thái của một ma mới đầy kinh
nghiệm. Trước hết, đó không phải là kinh nghiệm trong công việc mà là kĩ năng
sống hằng ngày. Nếu được, hãy tập làm quen với những trò “bơ đẹp” kiểu dân công
sở của những ma cũ. Sự thật là, bất kỳ ma cũ nào cũng không thật hào hứng với
những người mới vào vì thế đừng vội vàng tỏ ra thân thiện quá mức để rồi bị ghẻ
lạnh lại đau buồn, mau nước mắt. Chuyên gia tâm lý Robert B.
Cialdini cho rằng: “Khi bạn mới chân ướt chân ráo bước vào công ty, bạn cần
chuẩn bị sẵn cho mình một tâm lý vững vàng để đối mặt với mọi tình huống có thể
xảy ra. Một trong số đó là sự ganh đua, tị nạnh của những đồng nghiệp khác. Rất
có thể bạn sẽ trở thành nạn nhân của những trò chèn ép hay những cuộc bàn tán
xôn xao”
Không thứ gì có thể dễ dàng đạt được kể cả mối
quan hệ, khi tính cạnh tranh, ganh đua trong môi trường công việc càng cao thì
lính mới cần phải tỉnh táo trước những đòn tâm lý cũ rích của ma cũ tạo ra. Áp
lực văn phòng chỉ là phép thử để đánh giá bản lĩnh của mỗi người liệu có vững
vàng hay không. Lính mới cũng nên học bơ đi những trò khó dễ nhẹ nhàng, bĩnh
tĩnh để xử lý, đến khi vấn đề phát sinh thật sự ảnh hưởng nghiêm trọng đến công
việc của mình thì hãy thẳng thắn trình bày vấn đề với sếp để được giải quyết.
Xem công sở như cuộc sống của nàng dâu mới tại nhà chồng, dần dần thay đổi để
có thể hòa nhập tốt hơn vào môi trường công việc hiện tại và trên hết phải tiến
bộ, phát triển bản thân qua mỗi giai đoạn. Thần thái cũng tốt nhưng thái độ
cũng phải phù hợp. Nếu bạn giỏi thì chỉ mình bạn biết, ma cũ giỏi như bạn thì
tất cả mọi người đã biết vậy nên, đừng cố tỏ ra ngạo mạn, kiêu căng bởi bạn
cũng chỉ là một chú cừu non hoàn toàn thiếu kinh nghiệm và cực kỳ lúng túng,
đang bị lọt thỏm vào vũ trụ văn hóa ứng xử nơi văn phòng. Chuyên môn dù có giỏi
nhưng thái độ không tốt cũng là con dao hai lưỡi khiến ma cũ và sếp của bạn
ghét bỏ và cho bạn ra rìa ngay lập tức.
Kết luận cuối cùng không quan trọng, ma mới thì
thời đại nào cũng có, bắt nạt thì nơi nào cũng diễn ra tùy theo mức độ ít hay
nhiều. Theo quy luật đó những ma mới cần có mục tiêu và ý chí kiên định để có
thể vượt qua những thách thức và vấn đề nơi công sở, chỉ khi bạn vượt qua được
chặng đầu non nớt, thiếu kinh nghiệm thì mới chính thức là một thành phần tại
công ty. Tóm lại, giá trị của bạn là bao nhiêu? Tuyệt đối đừng
vội chung quy giá trị của bản thân bằng tiền, để trả lời cho phép so sánh kệch
cỡm, tầm thường này, hãy đáp trả bằng cách tự cho giá trị của bạn ngang bằng
giá trị của một loại đá quý không thể mua được bằng tiền. Ai cũng là những viên
ngọc cần được mài dũa, ngọc càng mài càng sáng vậy nên chính bạn đều là những
viên ngọc thô cần được thử thách và rèn luyện nhiều hơn. Phẩm giá ma mới nằm ở
chỗ, bạn tự tạo cơ hội và lựa chọn cho bản thân, hoặc bước tiếp để phát triển
hoặc dừng lại, buông bỏ và chấp nhận thua cuộc. Phẩm giá của người mới mà tôi
muốn nhắc đến đó là, khi người ta muốn dìm mình xuống thì mình phải ngụp thật
sâu rồi hãy bật lên thật cao. Tôi tin, quyết tâm được nuôi dưỡng từ tâm lý tồi
tệ nhất khi bị chèn ép, hay bị cảm giác bế tắc. Tôi nhận ra, khi chúng ta càng
bị đả kích, thiệt thòi thì tâm lý bản thân lại trở nên hèn nhát và càng muốn từ
bỏ, chính xác đó là hai điều mà ma cũ mong muốn như vậy. Càng như thế thì bạn
càng phải nói không với bỏ cuộc vì đa số người thành công đều giỏi chịu áp lực,
từ bỏ đồng nghĩa thừa nhận bạn không phải kiểu người sẽ thành công. Tự cảm thấy
vui khi bị bắt nạt bởi nếu bạn quá dễ dàng để leo lên càng cao, đến thời điểm
khi bị người khác kéo xuống thì bản thân càng không thể xoay sở kịp, kéo theo
tâm trạng thất vọng, bi quan, không tin tưởng. Tôi học được, khi con người ta
bị bắt nạt càng sớm thì càng dễ chủ động và có động lực, quyết tâm cao hơn.
Trong công việc cũng như trong cuộc sống, cuộc
đời sẽ luôn có những bước thụt lùi nhất định, không phải để chấp nhận thất bại
ban đầu mà để nhìn thấu bản chất của hoàn cảnh, điều kiện bên trong. Từ 1 bước
lùi đầu tiên chúng ta mới có thể bật cao 3 bước tiến, cứ như thế động lực của
mỗi người tạo ra chính là tại thời điểm bạn chịu chấp nhận để bản thân lùi về
phía sau, tích góp kinh nghiệm. Một bước ngoặt nhỏ để tạo nên một thành công
lớn, dễ dàng gì thành công, dễ dàng gì thất bại thật sự nếu chưa từng có định
nghĩa quyết tâm hay ý chí kiên định. Đừng vội dễ dàng từ bỏ bất kỳ một điều gì
khi chưa cố gắng hết sức, vì có một điều chắc chắn mà ai cũng đang sở hữu, phẩm
giá.
Tác
Giả: Tiểu Thiên - SV Đại học Sư phạm
Kết bạn
và theo dõi facebook của tác giả tại link: www.facebook.com/tacgiadinh
--------------------------------
Bạn đam mê viết lách, nhận giải thưởng (tổng trị giá 21 triệu VNĐ / tháng, sách, chứng nhận Social Impact Awards) và muốn được tạo thương hiệu cá nhân tới hàng triệu người trong cộng đồng của YBOX.VN? Xem chi tiết tại link: http://bit.ly/TrietHocTuoiTre-Info
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Cuộc thi Triết học Tuổi trẻ do Ybox đồng sáng lập và tổ chức. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là ""Tên tác giả - Nguồn: Triết Học Tuổi Trẻ"". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
----------------------------
Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership
253 lượt xem, 248 người xem - 248 điểm