Bạn sẽ làm gì khi người nhà hoặc bạn bè hỏi vay tiền? Đồng ý ngay hay lắc đầu từ chối?

Hãy cẩn thận, câu trả lời của bạn có thể là mối đe dọa đến tình thân hay tình bạn hiện tại đấy. Khi tiền trao tay cũng là lúc bạn đặt mối quan hệ tình nghĩa đó vào vòng nguy hiểm. Vì lẽ đó, vay mượn tiền bạc nên là chuyện cực chẳng đã, nghĩa là nếu không thể tránh được thì phải được thực hiện càng cẩn thận càng tốt.

Câu hỏi thực sự là: Vì sao họ cần phải đi vay tiền? Có chuyện đột xuất, hay chỉ đơn giản là đối phương không giỏi mấy chuyện tiền nong này? Bạn có sẵn sàng ‘lại’ móc hầu bao để cấp cứu cho những trường hợp tiêu xài quá độ hay bị phụ thuộc tài chính không?

Liệu đây chỉ là chuyện hi hữu nghìn năm có một hay chỉ là một phần trong series dài tập? Nếu là vế sau thì việc bạn cho vay tiền cũng chỉ như muối bỏ biển. Đúng hơn, bạn còn đang hại người thân/ bạn bè của chính mình bằng cách tiếp tế về mặt tài chính cho họ. Nói tóm lại, đây chỉ là một hành động khuyến khích cho thói xấu kia- chỉ giải quyết phần ngọn nhưng đồng thời lại góp phần bành trướng thêm gốc rễ của vấn đề này.

Vậy, làm sao để nhận biết rằng sự giúp đỡ của bạn không phản tác dụng? Rất đơn giản, suy ra từ những chuyện trong quá khứ. Nếu người thân/ bạn bè của bạn có cả một  ‘chiến tích’ dài và tệ hại liên quan đến tiền bạc, vậy thì những đồng tiền mà bạn giúp đỡ họ chỉ đang cổ vũ họ làm y chang vậy thôi.

Đôi khi mọi người cần bị một cú thật đau trước khi họ nhận ra bản thân cần thay đổi. Việc giúp đỡ về mặt tài chính của bạn có thể là nguyên nhân khiến họ cứ mãi dậm chân tại chỗ. Vậy nên hãy tránh giao tiền vào tay những người đã có bệnh ‘kinh niên’ về tài chính.

Trước khi bạn quyết định cho ai đó vay tiền, đây chính là 5 yếu tố nên lưu ý:

Lưu ý #1: Hiểu rõ rằng bản thân bạn đang mạo hiểm

Cho vay tiền đồng nghĩa với thay đổi bản chất của một mối quan hệ. Sẽ không chỉ đơn thuần là bạn bè hay thành viên trong gia đình nữa, giờ bạn là chủ nợ và họ là con nợ. Bạn đã làm lệch cán cân quyền lực rồi. Bạn sẽ thấy thế nào nếu họ không trả tiền lại cho bạn? Và nếu không thể trả được tiền, họ sẽ thấy ra sao ?

Thật khó xử! Có thể họ sẽ bắt đầu tránh né bạn. Bạn có khi lại thấy bực mình. Vậy nên, hãy cẩn thận!

Lưu ý #2: Nếu không thể kham được thì đừng nên cho vay

Nếu đây là khoản tiền mà bạn đang cần dùng, thì đừng đem đi cho mượn. Người yêu quý bạn sẽ không bao giờ muốn đặt bạn vào thế kẹt chỉ để giúp họ. Việc bạn cho người khác vay tiền có thể khiến họ tưởng là bạn kham nổi khoản đó. Thật tắc trách khi lại đem khoản tiền mình cần tiêu cho người khác vay!

Lưu ý #3: Làm rõ các điều kiện đi kèm

Nếu đã chắc là bạn sẽ cho người khác vay, hãy làm rõ các điều kiện trước đã. Khi nào họ sẽ trả lại? Đặt ra một ngày nhất định. Trả góp hay trả gộp trong một lần? Hãy thỏa thuận trước đi. Nếu đã đến hạn mà tiền vẫn chưa được trả thì sao? Viết tất cả vào giấy trắng mực đen.

Lưu ý #4: Đừng quan tâm hay kiểm soát quá nhiều

Dù là cho vay hay cho luôn, bạn cũng nên ngưng việc kiểm soát xem những đồng tiền của bạn sẽ đi về đâu. Ví dụ, bạn cho một người bạn mượn 500.000 VND vì cô ấy không trả nổi tiền thuê nhà tháng này. Một tuần sau đó bạn lại thấy cô ấy đang mua sắm điên cuồng trong trung tâm thương mại. Bạn sẽ thấy thế nào đây? Nếu cảm thấy tổn thương, vậy bạn nên nghĩ lại về chuyện cho vay tiền từ đầu. Ngay khi việc cho vay tiền đặt bạn vào một vị trí ‘cao’ hơn thì bạn vẫn không có cái quyền phán xét họ đang làm gì với số tiền đó.

Lưu ý #5: Hãy chắc 100%  rằng bạn ổn với việc họ quỵt nợ

Nếu bạn không thể ok với việc tặng luôn số tiền đó cho họ, vậy thì bạn không nên cho vay từ đầu. Rốt cuộc thì bạn cũng không thể nào chắc là họ sẽ trả lại tiền cho bạn. Vậy nên cách duy nhất để duy trì tình cảm là bạn vẫn ổn với việc họ quỵt tiền luôn. Dĩ nhiên điều này không có  nghĩa là họ sẽ không trốn tránh bạn, nhưng ít nhất bạn sẽ không thấy phiền lòng về chuyện này.

----------

Tác giả: Brad Klontz Psy.D., CFP

Link bài gốc: Should You Loan Money to a Friend or Family Member?

Dịch giả: Alyce Tran - ToMo - Learn Something New 

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Alyce Tran - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.