Trong thế giới hiện đại ngày nay, chúng ta có vô vàn sự lựa chọn. Chính vì vậy, thật khó để có thể nắm lấy được thời cơ dành cho mình. Bạn đã bao giờ tự hỏi, liệu bạn nên nghỉ việc hay tiếp tục ở lại cống hiến, nhận một lời mời làm việc hay từ chối để đến với cơ hội khác, hoặc là mua một món hàng nào đó hoặc là sống mà không cần đến chúng? Bạn có biết đến chi phí hoặc cơ hội mà bạn có thể đạt được khi bạn đưa ra một sự lựa chọn trong số những sự lựa chọn khác không?

Có một phương pháp đơn giản và thiết thực có thể giải quyết được vấn đề này. Đó chính là tìm ra chi phí cơ hội. Khi bạn hiểu được chi phí cơ hội là gì, bạn sẽ có năng lực đánh giá từng lựa chọn thật đúng đắn và đưa ra những quyết định hợp lý.

Chi Phí Cơ Hội Là Gì?

Trong lĩnh vực kinh tế, chi phí cơ hội là giá trị mà bạn phải loại bỏ khi đưa ra một sự lựa chọn trong số những sự lựa chọn tốt khác. Đó là một khái niệm mà bạn có thể áp dụng trong nhiều tình huống, từ việc đưa ra quyết định nên theo đuổi những dự án nào cho đến việc dành thời gian ở bên những người thân yêu thay vì phải làm thêm giờ. Đa số mọi người đều bỏ qua những chi phí cơ hội vì những phúc lợi thường bị lu mờ.

Một trong những nguyên tắc trọng yếu của kinh tế học đó là không có thứ gọi là bữa trưa miễn phí hoặc nói một cách khác là không ai cho không ai thứ gì. Những tài nguyên mà bạn có – thời gian, sự tự chủ và tiền bạc đều là những thứ khan hiếm. Chọn một trong số đó đòi hỏi bạn phải từ bỏ rất nhiều cơ hội tuyệt vời.

Mỗi lựa chọn đều có ưu và nhược điểm riêng. Những ví dụ đơn giản nhất liên quan đến việc mua sắm hằng ngày của bạn. Bạn không thể mua tất cả mọi thứ bạn cần, bạn phải so sánh giữa các sản phẩm, số tiền bạn sẽ phải chi trả, và số lượng hàng hóa mà bạn sẽ nhận được.

Để tăng năng suất và hiệu quả trong việc đưa ra quyết định, bạn nên chọn ra những sự ưu tiên. Mỗi khi đưa ra lựa chọn, bạn phải bỏ qua những lựa chọn khác cùng với những lợi ích đi kèm của chúng. Giá trị thực tế của một thứ gì đó chính là việc bạn phải từ bỏ để có được chúng.

Tại Sao Bạn Nên Quan Tâm Đến Chi Phí Cơ Hội?

Khi những nhà kinh tế nhìn vào chi phí cơ hội, họ cân nhắc đến hai vấn đề:

• Chi phí hiện – Chúng là những chi phí phát sinh khi bạn thực hiện một kế hoạch cụ thể. Những chi phí này thường gắn liền với một quyết định. Chúng có thể kể đến như tiền lương, tiền mua cổ phiếu, tiền điện nước và tiền thuê nhà. Bất kỳ khoản tiền nào buộc phải chi trả là do quyết định thuộc chi phí hiện
• Chi phí ẩn – Chúng là những chi phí có hoặc không có khả năng phát sinh khi bỏ qua một kế hoạch nào đó. Rất khó để nhận diện bởi vì chúng không thể hiện trực tiếp. Chúng đại diện cho những phúc lợi hoặc thu nhập có thể được đã tạo nên khi đưa ra những lựa chọn thay thế.

Chi phí cơ hội không chỉ quan trọng trong kinh tế học mà còn ở đời sống thực tế. Đó là thứ ta phải từ bỏ để đạt được điều gì đó. Lấy ví dụ, bằng cách chọn mua một thương hiệu cụ thể, bạn sẽ mất đi cơ hội mua và thử tất cả những lựa chọn khác.

Một tình thế tiến thoái lưỡng nan khác gây ảnh hưởng đến rất nhiều người đó là lựa chọn khởi nghiệp hay thăng tiến nghề nghiệp. Trước tiên, chi phí khởi nghiệp có thể khiến bạn đắn đo nếu theo đuổi con đường này. Tuy nhiên, khởi nghiệp đi cùng với rất nhiều cơ hội. Mặt khác, thăng tiến nghề nghiệp có thể giúp bạn phát triển những kỹ năng mới và vươn lên trong cuộc sống. Tuy nhiên, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những doanh nhân có xu hướng đạt được những điều họ muốn nhiều hơn là những người đi làm thuê.

Nếu bạn chọn khởi nghiệp, bạn sẽ phải trải qua khoảng thời gian khó khăn hơn những người lựa chọn thăng tiến nghề nghiệp.Tuy nhiên, về lâu dài bạn sẽ đạt được mục tiêu của mình. Phân tích những tình huống như vậy sẽ giúp bạn hiểu ra được khái niệm về chi phí cơ hội và đưa ra được quyết định tốt nhất mà không phải tốn nhiều công sức.

Chi Phí Cơ Hội Liên Quan Như Thế Nào Đến Đường Giới Hạn Khả Năng Sản Xuất?

Đường Giới Hạn Khả Năng Sản Xuất là đường biểu thị sự đánh đổi có liên quan đến sự phân bổ nguồn tài nguyên trong việc sản xuất giữa hai mặt hàng. Đường Giới Hạn Khả Năng Sản Xuất minh họa rõ ràng các khái niệm về sự khan hiếm, chi phí cơ hội, tính hiệu quả và sự co lại.

Lấy ví dụ, một người quản lý phân bổ thời gian làm việc của cô ấy giữa việc tham gia cuộc họp và hoàn thành những nhiệm vụ. Đường Giới Hạn Khả Năng Sản Xuất dưới này hiển thị mức năng suất của cô ấy khi sử dụng những nguồn tài nguyên sẵn có:

Nếu người quản lý dùng 3 tiếng cho việc họp, thì cô ấy chỉ có thể hoàn thành 4 nhiệm vụ. Tuy nhiên, nếu cắt giảm 2 tiếng cho việc họp. cô ấy có thể hoàn thành đến 10 nhiệm vụ. Hai giờ đồng hồ dành cho việc họp mà người quản lý loại bỏ để có thể hoàn thành thêm nhiều nhiệm vụ - đó gọi là chi phí cơ hội.

Bạn nên nhớ rằng không phải chi phí nào cũng liên quan đến tiền bạc. Chi phí cơ hội thường được thể hiện bằng việc một sản phẩm, dịch vụ hay công sức phải được bỏ ra như thế nào để có thể có thể cho ra đời được một mặt hàng hoặc theo đuổi một hoạt động

Ví Dụ Về Chi Phí Cơ Hội

Bạn không thể có được mọi thứ bạn muốn trong đời. Những mong muốn không giới hạn sẽ phải đối mặt với nguồn cung hạn chế về thời gian, dịch vụ, tiền bạc, hàng hóa và cơ hội. Sự khan hiếm buộc chúng ta phải đưa ra lựa chọn, bằng cách gia hạn những chi phí phát sinh và từ bỏ những lựa chọn khác. Dưới đây là năm ví dụ cơ bản về chi phí cơ hội:

• Sếp thưởng cho bạn 600$ như một lời cảm ơn. Bạn có thể hoặc là đi nghỉ mát hoặc là tham gia một khóa học phát triển kỹ năng mới. Bạn chọn tham gia khóa học. Trong tình huống này, chi phí cơ hội chính là kỳ nghỉ.
• Bạn tiết kiệm tiền đã được 10 năm nay. Khi kiểm tra tài khoản thì bạn nhận ra bạn có đến 10,000$. Bạn muốn đầu tư để đạt được lợi nhuận nhiều hơn. Bạn phải lựa chọn giữa việc gửi ngân hàng để lấy lãi hoặc đầu tư cho bản thân để tăng năng suất làm việc. Chọn thị trường chứng khoán sẽ giúp bạn tăng số tiền lên gấp bội. Tuy nhiên, chi phí cơ hội là sự phát triển những kỹ năng quan trọng giúp bạn vươn lên trong nhiều khía cạnh của cuộc sống.

Làm Cách Nào Để Tính Được Chi Phí Cơ Hội (Từng Bước Một)

Để giải toán, bạn cần dùng công thức. Trong khi việc tính toán chi phí cơ hội có vẻ tương tự như việc giải một bài toán nhưng lại không có bất kỳ công thức nhất định nào. Như chúng tôi đã nói trước đó, chi phí cơ hội là giá trị của việc thay thế lựa chọn này bằng lựa chọn khác. Gía trị có thể được đo lường bằng thời gian, tiền bạc và sự hài lòng. Chính vì vậy, có một phương pháp toán học để nghĩ về chi phí cơ hội.

Một cách đơn giản để tính toán chi phí cơ hội đó là tìm ra tỉ lệ giữa thứ mà bạn từ bỏ và thứ mà bạn đạt được. Khi nghĩ về chi phí cơ hội theo cách này, mọi thứ trở sẽ trở nên dễ dàng.

Chi Phí Cơ Hội = Thứ Bạn Từ Bỏ : Thứ Bạn Đạt Được

Trong thế giới kinh doanh, khái niệm chi phí cơ hội áp dụng cho đa dạng quy trình. Các doanh nhân có thể nghĩ về chi phí cơ hội theo cách này:

Chi Phí Cơ Hội = Doanh Thu – Lợi Nhuận Kinh Tế

Để hiểu được chi phí cơ hội trong thế giới kinh doanh, bạn cần phải biết lợi nhuận kinh tế là gì. Lợi nhuận kinh tế là số tiền một doanh nghiệp tạo ra sau trừ cả hai chi phí ẩn và hiện. Ý tưởng đó là doanh nghiệp cần tạo ra doanh thu trên chi phí cơ hội để phát triển.

Nếu một tổ chức không thể kiếm ra được lợi nhuận kinh tế, thì cuối cùng tổ chức đó sẽ thất bại. Chủ sở hữu doanh nghiêp sẽ phải từ chức và tài nguyên sẵn có sẽ được dùng vào mục đích khác.

Đối với đại đa số mọi người, nói một cách dễ hiểu thì chi phí cơ hội đến từ khía cạnh hy sinh và đạt được. Bạn nên sử dụng chi phí cơ hội khi đưa ra những quyết định, đặc biệt là những quyết định quan trọng.

Tính toán chi phí cơ hội sẽ cho phép bạn xác định được điều gì mang lại giá trị và lợi nhuận của sự lựa chọn được thay thế. Với tư cách là một doanh nhân, bạn nên dùng chi phí cơ hội để đưa ra những quyết định sẽ ảnh hưởng tích cực đến doanh nghiệp của bạn và tăng thêm lợi nhuận

Làm Thế Nào Để Thực Hành Khái Niệm Chi Phí Cơ Hội?

Như bạn đã thấy, đa số những tình huống trong cuộc sống thường xoay quanh chi phí cơ hội. Mỗi khi bạn đưa ra một sự lựa chọn, tự động bạn sẽ mất đi những lựa chọn khác mà đáng lẽ bạn có thể chọn chúng. Đây là cách mà bạn tạo ra những ưu tiên ảnh hưởng đến quá trình bạn đưa ra quyết định.

Chi phí cơ hội không phải lúc nào cũng xoay quanh tiền bạc. Chúng ta hy sinh vì những thứ không mang giá trị vật chất. Nghiên cứu chỉ ra rằng mọi người đưa ra quyết định dựa trên những cảm xúc của họ.

Có rất nhiều chi phí ẩn mà cơ hội có thể có, và mọi quyết định đều có cái giá của chúng. Chi phí có thể ẩn hoặc hiện.

Ví dụ, Netflix không lấy 17,99$ của bạn, mà thực chất là tiêu tốn thời gian của bạn; truyền thông đại chúng cũng không hề miễn phí, nó lấy đi tập trung của bạn; và một suất thức ăn nhanh không lấy 3,99$ của bạn, nó bào mòn sức khỏe của bạn. Hoặc ví dụ, làm thêm giờ không tiêu tốn giờ giấc của bạn, mà là mối quan hệ gia đình hạnh phúc của bạn.

Kết Luận

Như bạn thấy, từng hành động của bạn đều có chi phí cơ hội. Bạn thường so sánh từng cơ hội kinh tế và chọn phương án với chi phí tối thiểu. Tuy nhiên, khi đưa ra những quyết định mang tính cá nhân, mọi thứ dường như không hề suôn sẻ

Các cơ hội có thể tốn những chi phí giống nhau là vì những lý do cảm tính hoặc cá nhân. Trong những trường hợp như vậy, hãy giữ một thái độ rõ ràng và sử dụng những mẹo mà chúng tôi đã đề cập trong bài viết này sẽ giúp bạn đưa ra được những quyết định đúng đắn và tăng năng suất của mình.

-------------------------

Tác giả: Leon Ho

Link bài gốc: What Is Opportunity Cost And How to Calculate It?

Dịch giả: Thanh Nhàn - ToMo - Learn Something New

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Thanh Nhàn - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.