Đối với hầu hết những người đang tìm kiếm cho mình 1 công việc thì việc tạo một sơ yếu lý lịch là một trong những bước quan trọng nhất trong quá trình tìm kiếm. Nhưng đối với những người trong một số ngành công nghiệp nhất định, sơ yếu lý lịch (thường được gọi tắt là CV) là tài liệu thiết yếu mở ra cánh cửa không chỉ cho công việc, mà còn cho học bổng, chấp thuận các yêu cầu, và còn nhiều hơn thế nữa.

Sơ yếu lý lịch “là một danh sách thực sự cụ thể của ngành, danh sách thành tích rất rộng,” Tara Goodfellow, người sáng lập Consult Athena nói.. Nó tương tự như một bản lý lịch, nhưng dài hơn và chi tiết hơn nhiều.

Cho dù bạn cần cập nhật CV hiện có, muốn xây dựng một sơ yếu lý lịch mới từ đầu, hoặc có thể vẫn còn đang thắc mắc rằng là sơ yếu lý lịch là gì, thì chúng tôi đã có câu trả lời cho bạn. Đọc ví dụ về sơ yếu lý lịch, cách viết sơ yếu lý lịch của riêng bạn, cách định dạng CV của bạn và làm thế nào để đảm bảo rằng bạn không bao giờ phải viết lại CV.

Sơ yếu lý lịch là gì?

Sơ yếu lý lịch là một danh sách đầy đủ tất cả những thành tựu quan trọng trong sự nghiệp của bạn. Điều này bao gồm giáo dục, nghiên cứu, kinh nghiệm làm việc, ấn phẩm, thuyết trình và bất cứ điều gì khác mà bạn đã thực hiện trong cuộc sống chuyên nghiệp của mình. Hãy nghĩ về một CV như một tài khoản có đầy đủ tất cả mọi thứ đủ để cho thấy rằng bạn là một chuyên gia trong lĩnh vực của chính mình, Goodfellow nói.

Nếu bạn chỉ thực hiện một bản lý lịch, thì có lẽ bạn đã sử dụng nó để cắt giảm các kỹ năng, kinh nghiệm và giáo dục của mình xuống một trang, hoặc trong một số trường hợp hiếm hoi là hai trang. Đó là bởi vì bạn đã cố gắng tập trung vào những thứ có liên quan nhất đến công việc mà bạn đang ứng tuyển.

Mặt khác, với một cái CV, bạn không thể lấy đi và thêm vào vài chi tiết mà bạn muốn tiếp tục. Bạn đã bao gồm mọi thứ trong một cái sơ yếu lý lịch; đối với những người sau này trong sự nghiệp của họ, họ còn có thể thêm tối đa hơn 10 trang vào CV của mình.

Ở Hoa Kỳ, một sơ yếu lý lịch chủ yếu được sử dụng trong các lĩnh vực mà nghiên cứu, xuất bản và thuyết trình có tầm quan trọng rất lớn, ví dụ như học viện. Nhưng hãy lưu ý: Bên ngoài Hoa Kỳ, thuật ngữ CV đề cập đến một cái gì đó gần hơn với một bản lý lịch (tôi biết, nó khó hiểu!). Vì vậy, bạn sẽ muốn làm theo hướng dẫn để làm một bản lý lịch thay thế. (Nhưng hãy chắc chắn nghiên cứu những gì thường có trong CV tại quốc gia nơi bạn săn việc, vì nó có thể thay đổi rất nhiều.)

Mặc dù có sự khác biệt, nhưng câu hỏi chính mà cả sơ yếu lý lịch và CV nên được trả lời như nhau là: Bạn sẽ mang lại giá trị gì cho nơi làm việc mới của mình?

Ai thực sự cần một Sơ yếu lý lịch?

Nếu bạn là học giả hoặc một bác sĩ (đặc biệt là một người nghiên cứu), bạn có thể cần một sơ yếu lý lịch. Nếu bạn là một nhà nghiên cứu ngoài học viện hoặc một luật sư thuộc loại từ trung bình tới xuất sắc thì bạn cũng có thể cần một cái CV.

Tại đây, một danh sách các lĩnh vực mà bạn có thể cần CV:

Học viện: Nếu bạn là một nhà nghiên cứu, giáo sư hoặc sinh viên nghiên cứu về học thuật, bạn chắc chắn cần một CV (và chúng tôi đã bao gồm một mẫu cho bạn ở cuối bài viết này!). Điều đó bởi vì rất nhiều thứ khiến bạn đủ điều kiện phụ thuộc vào nghiên cứu của bạn, nơi bạn đã trình bày nó, và liệu bạn có phải cập nhật như một chuyên gia trong lĩnh vực của mình hay không. Lưu ý rằng thủ thư đại học thường cũng cần một sơ yếu lý lịch. Tuy nhiên, nếu bạn đang ứng tuyển vào một công việc tại một trường đại học không liên quan đến nghiên cứu hoặc giảng dạy, bạn có thể cần một bản lý lịch.

Y học: Nếu bạn là một bác sĩ, thì bạn cũng cần một sơ yếu lý lịch. Ngay cả khi bạn sớm bắt đầu sự nghiệp hoặc không tích cực nghiên cứu, CV vẫn là thuật ngữ và định dạng ưa thích của các bác sĩ. Nếu bạn là một y tá hoặc trợ lý y tế, thuật ngữ sơ yếu lý lịch hoặc CV vẫn có thể được sử dụng trong danh sách công việc, nhưng có khả năng là do các tổ chức tương tự thường thuê bác sĩ. Bạn có thể cần một sơ yếu lý lịch thay thế.

Luật pháp: Nếu bạn là một luật sư đang làm việc trong học viện, và do đó việc xuất bản, thuyết trình, hoặc giảng dạy, bạn cũng sẽ cần một sơ yếu lý lịch.

Nghiên cứu bên ngoài học viện: Nếu bạn có bằng tiến sĩ hoặc thạc sĩ và làm nghiên cứu, nhưng ngoài học viện, bạn vẫn có thể cần một CV và nên cập nhật. Trong tình huống này, việc liệt kê tất cả các nghiên cứu của bạn ở một nơi có khả năng sẽ thêm vào giá trị của bạn như một người thuê tiềm năng, đặc biệt nếu người đọc đơn xin của bạn cũng là một nhà nghiên cứu đồng nghiệp trong lĩnh vực mà bạn chọn.

Nếu bạn không ở trong học viện hay y học, sự nghiệp của bạn chủ yếu được đánh giá qua hiệu suất của bạn trong công việc và bạn không mong muốn đưa ra hoặc trình bày nghiên cứu tại các hội nghị, thì có lẽ bạn cần một bản lý lịch. (Quy tắc nhanh: Nếu bạn không có thông tin về sơ yếu lý lịch, thì nó không dành cho bạn, Goodfellow nói.)

Không chắc chắn nếu bạn cần một sơ yếu lý lịch hoặc hồ sơ cho một đơn xin công việc nào đó cụ thể? Vậy thì hãy hỏi! Liên hệ với bộ phận liên hệ công việc hoặc bộ phận nhân sự và hỏi xem họ thích tài liệu nào. Nếu bạn không thể liên lạc với bất cứ ai và không thể nói từ ngữ cảnh, thì việc tải lên cả hai tài liệu (và ghi nhãn rõ ràng) sẽ hoạt động trong một tình huống khó khăn.

Điều đó nói rằng, không có lợi thế để gửi sơ yếu lý lịch khi người quản lý tuyển dụng đang tìm kiếm một hồ sơ. Hãy cân nhắc rằng sơ yếu lý lịch trung bình được xem xét chỉ trong sáu giây. Nếu bạn gửi một sơ yếu lý lịch dài hơn, thì khả năng đó sẽ không bị tăng cao. Vì vậy, bây giờ một nhà tuyển dụng sẽ phải lượm lặt những thông tin tương tự về bạn, trong cùng một khoảng thời gian, từ một tài liệu dài hơn.

Tôi nên viết CV như thế nào?

Vì bạn chắc chắn rằng mình cần một sơ yếu lý lịch, nhưng làm thế nào để viết nó? Hãy bắt đầu bằng cách lập danh sách toàn diện về tất cả các thành tựu chuyên môn và giáo dục của bạn thuộc các loại sau:

Thông tin liên hệ: Phần này sẽ tương tự như những gì bạn có trong hồ sơ xin việc và bao gồm tên, địa chỉ, số điện thoại và địa chỉ email của bạn.

Giáo dục: Đối với mỗi trường bạn học, bao gồm tên, địa điểm, mức độ bạn nhận được và ngày bạn đã ở đó. Nếu bạn không có phần kinh nghiệm nghiên cứu riêng, thì bạn có thể thêm chi tiết về nghiên cứu dẫn đến từng mức độ ở đây. Nếu bạn có nhiều hơn một trường hoặc bằng cấp, hãy liệt kê chúng theo thứ tự thời gian đảo ngược. (Tương tự với tất cả các phần trong CV của bạn, kinh nghiệm hoặc thông tin gần đây nhất trong mỗi phần sẽ được ưu tiên.)

Kinh nghiệm giảng dạy/ Kinh nghiệm làm việc/ Kinh nghiệm nghiên cứu: Đây có thể là ba phần riêng biệt hoặc bạn có thể quyết định kết hợp chúng hoặc để lại một hay nhiều hơn. Giống như bạn làm trong một bản lý lịch, bạn nên mô tả công việc, nghiên cứu và kinh nghiệm giảng dạy trong quá khứ và hiện tại của bạn với các gạch đầu dòng được viết tốt, giải thích nhiệm vụ và thành tích của bạn. Đây cũng là nơi bạn có thể điều chỉnh sơ yếu lý lịch của mình cho ATS, đó là một hệ thống theo dõi người nộp đơn thường quét các tài liệu ứng dụng của bạn và so sánh chúng với bản mô tả công việc trước khi người ta nhìn vào chúng. Để làm như vậy, bạn sẽ muốn thêm các từ khóa, từ mô tả công việc và phần kinh nghiệm của bạn là nơi tốt nhất để làm điều này vì bạn có sự linh hoạt nhất.

Thuyết trình hội thảo: Bao gồm tiêu đề bài thuyết trình của bạn, sự kiện nào được đưa ra, sự kiện diễn ra ở đâu và cho dù đó là lời nói hay một bài thuyết trình. Khi nói đến việc mô tả chính hội nghị, hãy tính đến việc người ta sẽ đọc CV của mình. Nếu đó là một chuyên gia trong lĩnh vực của bạn, bạn không cần phải mô tả một hội nghị lớn cho họ vì họ đã biết rồi. Tuy nhiên, nếu sơ yếu lý lịch của bạn sẽ được nhà tuyển dụng hoặc người quản lý tuyển dụng đọc trước, bạn có thể muốn xem xét đưa ra một chút mô tả cho chính hội nghị. Điều này cũng đúng nếu bạn tìm kiếm để chuyển đổi các lĩnh vực.

Tham dự hội nghị: Điều này bao gồm các hội nghị nơi bạn tham dự nhưng không trình bày và phục vụ để cho các nhà tuyển dụng tiềm năng biết bạn đang làm gì để luôn cập nhật trong lĩnh vực của bạn ngoài nghiên cứu riêng.

Danh hiệu và giải thưởng: Bao gồm tên của sự công nhận và ngày.

Tài trợ hoặc tài trợ: Hãy chắc chắn rằng bạn bao gồm tên của khoản tài trợ và thời gian được trao.

Ấn phẩm: Nếu bạn là học giả, bạn có thể quen thuộc với câu chuyện xuất bản hay bị diệt vong, thì và CV của bạn là nơi bạn có thể cho thấy bạn sống tốt như thế nào. Đối với phần này liệt kê bất kỳ ấn phẩm nào của bạn giống như cách bạn sẽ trích dẫn chúng, bất kể bạn là tác giả số nào. Gạch chân hoặc in đậm tên của bạn để nó nổi bật như một phần của danh sách các tác giả.

Liên kết / Thành viên chuyên nghiệp: Lưu ý ngày và nếu bạn giữ bất kỳ vị trí nào trong các tổ chức này. Tùy thuộc vào công việc bạn ứng tuyển, đây có thể là một nơi khác để mở rộng nhiệm vụ của bạn.

Hoạt động ngoại khóa: Liệt kê ngày và mô tả những gì bạn đã làm giống như cách bạn mô tả công việc trong quá khứ trong sơ yếu lý lịch.

Kỹ năng chính (hoặc nghiên cứu) (tùy chọn): Đây là một phần khác mà bạn có thể nghĩ về ATS. Nếu trong phần mô tả công việc, người ta đang tìm kiếm một nhóm kỹ năng nhất định và bạn có chúng, nhưng bạn không thể hiện rõ ràng ngay từ phần còn lại của CV,thì phần kỹ năng có thể giúp bạn vượt qua ATS và trên con đường đến công việc tiếp theo.

Kỹ năng ngôn ngữ (tùy chọn): Nếu bạn nói một số ngôn ngữ hoặc ngôn ngữ đặc biệt hữu ích trong lĩnh vực của bạn (ví dụ: bác sĩ nói tiếng Tây Ban Nha trôi chảy ở Hoa Kỳ), bạn có thể muốn thêm phần kỹ năng ngôn ngữ.

Tài liệu tham khảo (lựa chọn cá nhân): Một tìm kiếm Google có thể khiến bạn đặt câu hỏi liệu bạn có nên đưa phần tham khảo vào sơ yếu lý lịch hay không. Goodfellow lưu ý rằng ngày xưa, các tài liệu tham khảo luôn được đưa vào, và đó là lý do tại sao bạn thường thấy phần trên các ví dụ CV hoặc trong lời khuyên về cách viết sơ yếu lý lịch. Tuy nhiên, việc thực hiện lại không được ủng hộ. Bạn có thể thực hiện việc đó bằng một trong những cách khác, trừ khi bạn không tuân theo các hướng dẫn rõ ràng về các tài liệu tham khảo trong danh sách công việc. Nếu bạn không bao gồm một phần tài liệu tham khảo, hãy chắc chắn rằng danh sách các tài liệu tham khảo của bạn được định dạng, cập nhật và sẵn sàng để gửi đi. (Nhưng không cần phải nói các tài liệu tham khảo trên mạng có sẵn theo yêu cầu.

Không phải tất cả các phần được liệt kê ở trên là bắt buộc, cũng không phải là tất cả các phần có thể có cho một CV trong danh sách. Một số trong số chúng, như Nghiên cứu và Kinh nghiệm làm việc, hoặc Danh dự và Tài trợ, có thể hoạt động tốt hơn nếu được kết hợp cho một số người.

Theo như thứ tự từng phần, bạn có một số linh hoạt. Thông tin liên lạc tất nhiên phải đi đầu, nhưng sau đó, nó có thể là bất cứ thứ gì có giá trị nhất. Khi bạn là một học sinh hoặc vừa ra trường, việc học của bạn nên được ưu tiên. Nhưng khi sự nghiệp của bạn phát triển, một giải thưởng lớn hoặc vị trí giảng dạy suyên suốt nhiệm kỳ có thể được đưa vào vị trí đó. Vì bạn phải chắc chắn rằng thông tin quan trọng nhất mà bạn có đang ở trang một vì bạn không muốn ai đó mất hứng thú với CV của mình như một ứng cử viên trước khi họ đến trang hai.

Những gì tôi cần biết về việc định dạng một Sơ yếu lý lịch?

Khi nói đến định dạng sơ yếu lý lịch của bạn, bạn cần phải thật tỉ mỉ. Hãy nhìn vào nơi tất cả các trích dẫn và dấu câu của mình đã nhất quán chưa. Rất nhiều trường đại học sẽ có hướng dẫn về cách bạn nên định dạng CV của mình. Hãy theo dõi họ.

Đây cũng là nơi để thể hiện kỹ năng thiết kế đồ họa của bạn. Mặc dù việc thêm các yếu tố trực quan vào sơ yếu lý lịch có thể là một cách để nổi bật (tùy thuộc vào lĩnh vực của bạn), nhưng một sơ yếu lý lịch không nên có định dạng lòe loẹt. “Bạn có thể không đạt được điểm nào vì nó hấp dẫn về mặt trực quan”, Goodfellow nói.

In đậm, gạch chân và mũ để nhấn mạnh và dễ đọc là OK. (Và chữ nghiêng thường được sử dụng khi viết ra các bài thuyết trình và ấn phẩm của bạn.) Nhưng sơ yếu lý lịch của bạn không phải là nơi để thiết kế đồ họa hài hước hoặc thú vị. Nó là nơi bạn thể hiện khả năng chuyên nghiệp, kỹ lưỡng và định hướng chi tiết.

Một ví dụ về sơ yếu lý lịch

Vẫn cần phải xem tất cả những điều này được đặt ra để có được một ý tưởng tốt về một sơ yếu lý lịch nên thực sự trông như thế nào? Kiểm tra ví dụ của chúng tôi dưới đây để biết một sinh viên vừa hoàn thành bằng tiến sĩ trong lĩnh vực dựa trên nghiên cứu và đang tìm kiếm công việc đầu tiên của họ trong học viện hoặc vị trí sau tiến sĩ:

Hãy nghĩ về CV của bạn như một tài liệu lưu loát. Người ta thường không làm một bản lý lịch cho đến khi họ tìm kiếm công việc tiếp theo, Goodfellow chỉ ra. Ngược lại, bạn nên cập nhật sơ yếu lý lịch của mình liên tục, cô nói.

Bất cứ khi nào bạn đưa ra, trình bày hoặc tham dự một hội nghị, hãy tạo thói quen đăng nhập ngay vào CV của bạn. Nó có vẻ như là một nỗi đau, nhưng bạn sẽ rất vui vì bạn đã đến lúc tìm kiếm vị trí tiếp theo của mình. Bạn đã giành chiến thắng để tìm kiếm bộ nhớ của bạn cố gắng nhớ lại chính xác tháng và năm mọi thứ đã xảy ra, tiết kiệm cho bạn rất nhiều vấn đề đau đầu trong thời gian dài.

-------------------

Tác giả: Regina Borsellino

Link bài gốc: The Ultimate Guide to Writing a Curriculum Vitae (Example Included!)

Dịch giả: Lê Vy - ToMo - Learn Something New 

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: [Tên dịch giả] - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày!

(***) Trở thành Cộng tác viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.