Khi bạn lần đầu tiên bắt đầu một công việc mới, bạn có thể cảm thấy bỡ ngỡ. Ngay cả khi bạn đã có một quá trình đào tạo nhập môn hiệu quả, bạn có thể không rõ mình phải nói gì, nói với ai hoặc làm thế nào để tìm ra những gì bạn cần biết. Và bạn không hề đơn độc đâu. Hầu hết mọi người đều phải vật lộn với cảm giác khó chịu trong vài ngày, vài tuần hoặc thậm chí vài tháng đầu tiên cho một hợp đồng mới. Bài viết này sẽ chia sẻ ba lý do tâm lý giải thích tại sao những chuyển đổi này có thể mang lại cảm giác không thoải mái, cũng như chia sẻ về cách để vượt qua những thách thức liên quan - hoặc để giúp cho một người mới gia nhập đội nhóm của bạn làm việc suôn sẻ hơn.

Việc bắt đầu một công việc mới ở nơi làm việc mới rất thú vị, nhưng cũng có thể không thoải mái. Bất kể bạn đã từng làm qua bao nhiêu công việc trước đó, bạn vẫn có thể đột nhiên cảm thấy như một đứa trẻ mới chuyển đến lớp mới với đầy những ánh mắt dán lên mình. Làm cách nào để bạn vượt qua sự khó xử trong vài tuần đầu tiên này. Có cách nào để cảm thấy thoải mái khi bạn là một người mới? Và nếu như bạn là người chào đón thành viên mới đến với nhóm, bạn có thể làm gì để giúp họ trải qua dễ dàng?

Sẽ thật hữu ích khi biết một chút về những điều khiến việc chuyển đổi trở nên khó khăn, qua đó bạn có thể hạn chế sự khó xử này.

Bộ máy phán đoán của bạn thất bại

Nguồn gốc đáng kể nhất của sự khó xử là bạn không chắc chắn những gì sẽ xảy ra. Bộ não là một bộ máy phán đoán. Nó muốn dự báo chính xác những gì sắp xảy ra và việc thiếu tự tin về tương lai sẽ tạo ra sự lo lắng (Đó cũng là lý do tại sao khi hồi tưởng việc du lịch nước ngoài lại có vẻ thú vị hơn so với lúc nó thực sự diễn ra).

Khi không chắc chắn về điều gì sẽ xảy ra, chúng ta mặc định sẽ không hành động. Điều này diễn ra vì hai lý do. Một, sự lo lắng của chúng ta thúc đẩy ta tránh những mối đe dọa hoặc tai họa tiềm tàng. Thứ hai, khi ta gặp phải những kết quả tồi tệ, ta có nhiều khả năng đổ lỗi cho những hành động mà ta thực hiện hơn là những điều chúng ta không làm được. Vì vậy, chúng ta tự thuyết phục bản thân rằng không làm bất cứ điều gì sẽ ít gây ra vấn đề hơn. Do đó, khi bạn không chắc chuyện gì đang xảy ra, bạn có thể khó bắt đầu cuộc trò chuyện với đồng nghiệp mới hoặc phát biểu ý kiến của mình. 

Xu hướng giữ im lặng này làm mọi thứ trở nên tồi tệ hơn do lo ngại rằng bạn sẽ nói điều không đúng. Ngay cả khi đang nói chuyện với những người mà chúng ta biết rõ, ta có xu hướng tránh nói những điều mà ta nghĩ rằng có thể bị hiểu sai. Như vậy, trên thực tế, mọi người chủ yếu tập trung vào mục đích đằng sau những gì bạn nói hơn là những từ cụ thể mà bạn sử dụng để nói điều đó. Vì vậy, những đồng nghiệp mới khó có thể hình thành ấn tượng tiêu cực về bạn, bởi vì họ hiếm khi cảm thấy những điều bạn quan tâm là khó xử. Trò chuyện với đồng nghiệp mới của bạn và đặt câu hỏi khi bạn cảm thấy bối rối thực sự là hoàn toàn phù hợp. 

Để giúp đỡ cho một đồng nghiệp mới làm quen dễ dàng hơn, hãy cố gắng làm cho mọi thứ trở nên cụ thể hơn. Hãy giới thiệu họ với những người khác trong văn phòng. Hãy cho họ biết ngày làm việc thường diễn ra như thế nào. Nếu bạn đang làm việc từ xa, hãy chú ý dành thời gian giao tiếp với đồng nghiệp mới của bạn ít nhất một lần mỗi ngày để họ không bị bỏ quên.

Bạn không hiểu ngôn ngữ nơi làm việc

Ngay cả khi bạn đã sẵn sàng phát biểu tại nơi làm việc, vẫn có cả một tập hợp các biệt ngữ mà bạn có thể không quen thuộc. Mọi tổ chức đều có những từ viết tắt cho các bộ phận hoặc quy trình cụ thể - chưa kể đến các thuật ngữ riêng cho con người, địa điểm và mọi thứ. Vài tuần đầu tiên ở một công việc mới có thể khiến bạn cảm thấy như được thả vào một đất nước mà bạn nói đủ thứ ngôn ngữ để cảm thấy bạn hiểu hơn những gì đang được nói xung quanh mình.

Thật không thoải mái khi ngăn mọi người lại bất cứ khi nào họ sử dụng một thuật ngữ mới để yêu cầu họ định nghĩa nó. Và những người thông thạo biệt ngữ văn phòng có thể nói ra những câu mà người mới bắt đầu hoàn toàn không thể hiểu được. Ví dụ như “Tôi phải yêu cầu EVPP và VPR phê duyệt CCHC trước khi gửi đến OSP.” Vì vậy, sẽ rất hữu ích nếu bạn có được một người phiên dịch. Tìm hiểu xem liệu một đồng nghiệp có thể tổng hợp lại cho bạn những từ viết tắt và cụm từ thường được sử dụng trong công ty hay không. (Một số tổ chức thông minh thậm chí còn đưa điều này vào tài liệu nhập môn của họ.) Sau đó, xin phép họ để gửi email hoặc nhắn tin cho họ khi xuất hiện một cụm từ mới mà bạn không biết. Bạn sẽ cảm thấy yên tâm khi biết mình có một cứu cánh khi không thể theo dõi đầy đủ các cuộc trò chuyện đang diễn ra.

Nếu bạn đang làm việc với một người mới, hãy cố gắng thấu hiểu suy nghĩ của người mới bắt đầu. Có thể sẽ khó để nhớ rằng bạn đã quen với cách nói chuyện của tổ chức mình như thế nào. Khi bạn thấy mình đang sử dụng một số biệt ngữ địa phương, hãy sử dụng thuật ngữ này (để đồng nghiệp mới của bạn quen với việc nghe nó) và sau đó định nghĩa nó (để bạn hoàn toàn làm đồng nghiệp mới hoang mang về chúng). 

Bạn chưa có một nhóm đồng nghiệp riêng

Có lẽ phần khó nhất khi bắt đầu một công việc mới là bạn chưa có một nhóm người mà bạn cảm thấy thoải mái tiếp xúc. Nghiên cứu cho thấy rằng việc có được các mối quan hệ xã hội tích cực tại nơi làm việc là yếu tố quyết định đến hạnh phúc và sự hài lòng trong công việc. Bạn có thể thấy các nhóm người dành thời gian cùng nhau và nói về những trải nghiệm chung, điều này có thể khiến bạn cảm thấy như người ngoài cuộc, hoặc thậm chí bị cô lập. Và, rất có thể, bạn không có nhiều phương thức để hòa nhập bản thân vào một cấu trúc xã hội trước đó, trừ khi bạn đã thay đổi địa điểm rất nhiều lần trong cuộc sống. Nhìn chung, chúng ta chỉ gặp được nhiều người mới khi tất cả mọi người đều ở chung một con thuyền và tạo ra một nhóm xã hội mới (chẳng hạn như đến trường đại học với tư cách là sinh viên năm thứ nhất).

Hãy nhớ rằng điều đó cần có thời gian và tất cả những người khác cũng có những thời điểm là người mới như bạn. Bạn có thể bắt đầu bằng cách trò chuyện với một vài người. Làm quen với họ và tìm hiểu cách nhóm tương tác. Có giờ nghỉ giải lao hoặc ăn trưa chung giữa họ không? Một cách dễ dàng để gặp gỡ một nhóm người là nhờ ai đó làm ‘đại sứ’ cho bạn và giới thiệu bạn với những người khác. Đừng ngại nhờ ai đó giúp bạn để gặp gỡ đồng nghiệp mới. Mọi người nói chung rất vui khi đồng ý với những đề nghị đơn giản như thế này dành cho đồng nghiệp của họ, đặc biệt là những người mới.

Khi bạn có đồng nghiệp mới tại nơi làm việc, hãy giúp họ hòa nhập với môi trường xã hội. Bạn không cần phải cam kết trở thành bạn thân hay dành thời gian cho họ ngoài công việc. Chỉ cần giúp họ gặp gỡ một vài người khác và đưa họ vào các cuộc trò chuyện tại nơi làm việc. Điều này đặc biệt có giá trị khi tạo lời giới thiệu này được thực hiện khi mọi người trong tổ chức đang làm việc từ xa. Hầu hết các tương tác xã hội ở những nơi làm việc xa phải được sắp xếp rõ ràng, vì vậy một người mới rất dễ bị bỏ rơi hoàn toàn. Đảm bảo rằng nhân viên mới được kết nối với những người khác cũng giúp cải thiện tỷ lệ giữ chân nhân viên.

Cuối cùng, hãy nhớ rằng bạn lo lắng về sự bỡ ngỡ của công việc mới hơn bất kỳ ai khác. Các đồng nghiệp còn lại của bạn chỉ đang làm công việc hàng ngày của họ thôi. Điều tuyệt vời nhất là trong sáu tuần hoặc lâu hơn, hầu hết sự lo lắng của bạn sẽ biến mất. Bạn sẽ phát triển những thói quen mới, bạn sẽ phát hiện ra rằng bạn hiểu ít nhất một nửa thuật ngữ mới được dùng với bạn và bạn sẽ có một vài người bạn có thể hướng dẫn bạn vượt qua tình cảnh này.

----------
Tác giả: Art Markman

Link bài gốc: Why Starting a New Job Feels So Awkward

Dịch giả: Ngọc Điệp - ToMo - Learn Something New

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Ngọc Điệp - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: http://bit.ly/ToMo-hiring.