Black hat (SEO Mũ đen), White hat (SEO Mũ trắng) và Gray hat (SEO Mũ xám), ba thuật ngữ này có gì khác nhau và chúng có ý nghĩa gì đối với việc tăng thứ hạng trên bảng kết quả tìm kiếm? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn những câu hỏi này.

Vào những năm 1920, thuật ngữ black hats (mũ đen) và white hats (mũ trắng) đã được sử dụng rộng rãi trong các bộ phim miền Tây (Western film). Hai thuật ngữ này là cách gọi thân thuộc để người xem có thể phân biệt được giữa vai chính và vai phản diện trong phim. Vai chính thường đội mũ trắng còn vai phản diện đội mũ đen.

Suốt nhiều năm, những thuật ngữ này đã được sử dụng trong đa dạng ngành nghề, đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh. “Mũ đen” là tên gọi của những hacker có mục đích xấu, còn “mũ trắng” là cách để nói về những hacker có đạo đức hành nghề.

SEO (tối ưu công cụ tìm kiếm) cũng có thuật ngữ tương tự liên quan đến việc đẩy thứ hạng của trang web trên bảng công cụ tìm kiếm, đó là: SEO Mũ trắng và SEO Mũ đen.

SEO Mũ trắng là gì?

SEO Mũ trắng là kỹ thuật tuân theo những nguyên tắc. Cụ thể, bạn chỉ sử dụng những chiến thuật hợp pháp và tuân thủ những nguyên tắc của Google về công cụ tìm kiếm.

SEO Mũ đen là gì?

SEO Mũ đen sử dụng những kỹ thuật, chiến thuật mang lại nhiều rủi ro. Bạn áp dụng những chiến thuật đó cho đến khi chúng không còn hữu hiệu nữa. SEO Mũ đen vi phạm quy tắc của Google về công cụ tìm kiếm, thậm chí gây ra những hậu quả xấu hơn (có thể phải chịu án phạt của Google).

Nhưng ai khẳng định được điều này?

Đây không phải vấn đề pháp lý. Không tuân thủ các quy tắc của Google không bị coi là phạm pháp. Dù vậy, khi bạn bị phát hiện đang thực hiện các thủ thuật SEO bất chính (chẳng hạn như phá hoại các hệ thống bảo mật), thì bạn cũng sẽ phải đối mặt với những vấn đề liên quan tới pháp luật. Không có bất kỳ cơ quan chủ quản nào xác định được điều gì gian dối trong chiến thuật SEO Mũ trắng.

Dựa trên những nguyên tắc được các tổ chức liên quan đưa ra, các chuyên gia trong ngành SEO đều có sự đồng thuận về cơ chế quản lý. Đó là các nguyên tắc về bảng công cụ tìm kiếm.

Thế nào được gọi là chiến thuật tốt – xấu trong ngành SEO?

Những nguyên tắc mà chúng ta phải tuân theo trong ngành SEO là những điều khoản mà bảng công cụ tìm kiếm quy định. Nói đúng hơn, đây là nền tảng của những nguyên tắc ấy. 

Nguyên tắc của bảng công cụ tìm kiếm quy định những điều kiện nào phải có để được hiển thị.

Hầu hết các công cụ tìm kiếm sử dụng những thuật toán đã được phát triển qua nhiều năm, nhằm ngăn chặn sự thao túng các kết quả hiển thị không có lợi ích gì trong danh sách kết quả tìm kiếm. Những thuật toán này xuất hiện để phát hiện những trang web không tuân thủ quy định của hệ thống xếp hạng tìm kiếm. Nguyên tắc của bảng công cụ tìm kiếm sẽ xác định hành vi đúng nguyên tắc và hành vi nào là bất hợp pháp.

Các nguyên tắc do Google quy định

Google được biết đến vì có những nguyên tắc quản trị trang web khá rõ ràng. Những nguyên tắc này được các chuyên gia ngành SEO sử dụng để xác định xem yếu tố nào khiến một trang web xảy ra các sự cố, nếu như được tìm ra.

Google khiến ta phải tuân theo bản “Nguyên tắc về chất lượng” – những nguyên tắc đề cập đến “các dạng hành lừa đảo hoặc thao túng phổ biến nhất”. Trong bản nguyên tắc này, chúng ta có thể thấy được các hành vi được đề cập tới như “kỹ thuật che giấu”, “các trang ngõ” (doorway pages) và “nội dung cóp nhặt”. Các nguyên tắc này liên quan trực tiếp đến những thay đổi trong thuật toán của Google qua nhiều năm.

Thuật toán Google Penguin, Google Panda và Google Payday Loan đều đã có những phương pháp để giảm thiểu các trang web không tuân theo nguyên tắc, hiển thị trên trang kết quả của công cụ tìm kiếm (SERPs).

Khác biệt giữa SEO Mũ đen và SEO Mũ trắng

Điểm khác biệt lớn giữa hai thuật ngữ này là bạn có hoặc không thực hiện theo đúng nguyên tắc về công cụ tìm kiếm.

Có thể có những khác biệt nhỏ đối với các nguyên tắc mà bạn không thấy rõ. Nhưng bạn có đang tuân thủ các nguyên tắc ấy hay không?

Thế nào là SEO Mũ xám?

Đối với nhiều chuyên gia SEO, có nhiều ý kiến khác nhau về định nghĩa của SEO Mũ xám.

Ở trang kết quả tìm kiếm đầu tiên trên Google của cụm “thế nào là SEO Mũ xám”, bạn sẽ nhìn thấy những bài viết có các định nghĩa kết hợp với nhau, phần lớn có nội dung như sau:

• SEO Mũ xám là kỹ thuật kết hợp giữa SEO Mũ trắng và SEO Mũ đen.

• SEO Mũ xám là thủ thuật của SEO Mũ trắng hoặc SEO Mũ đen nhưng có những thay đổi trong cách vận hành bảng công cụ tìm kiếm.

Cả hai định nghĩa này đều có một điểm chung.

SEO Mũ xám không phải SEO Mũ đen hay SEO Mũ trắng mà là một thuật ngữ nằm giữa hai thuật ngữ này. Nghĩa là, SEO Mũ xám chuyển giao giữa Mũ trắng và Mũ đen hoặc kết hợp cả hai kiểu SEO. Khoảng chuyển giao này là một đường mập mờ. Đây không phải là một thủ thuật mà bạn sẵn sàng thông báo việc mình đang làm cho Google. Cũng không phải thủ thuật khiến bạn sẽ tự động phải chịu án phạt. SEO Mũ xám không phải một chiến thuật với động cơ xấu nhưng kỹ thuật này đang được thực hiện với mục đích giúp tăng thứ hạng trong bảng tìm kiếm.

Tại sao những định nghĩa này lại quan trọng?

Về cơ bản, sử dụng thuật ngữ Mũ trắng, đen hay xám là do cảm tính.

Các kỹ thuật này có thể giúp kiểm soát những người làm trong ngành SEO khi họ đang làm việc trên các trang web mà họ không sở hữu. 

Kỹ thuật SEO Mũ đen là kỹ thuật cố ý đi ngược lại với những nguyên tắc về công cụ tìm kiếm, gây ra nhiều nguy cơ, rủi ro. Vì thế, những trang web không tuân theo nguyên tắc ấy có thể sẽ phải nhận án phạt bị chặn hoàn toàn hoặc chặn một phần trên thanh công cụ tìm kiếm. Điều này sẽ mang lại hậu quả rất nghiêm trọng nếu trang web không phải của riêng bạn. Bạn có thể khiến doanh nghiệp mất đi nguồn thu nhập lớn nhất nếu nguồn thu nhập đó không phải là thụ động.

Nếu không có cơ quan chủ quản, khách hàng của những chuyên gia SEO không có gì quan tâm ngoài việc hỏi: “Bạn chỉ sử dụng kỹ thuật SEO Mũ trắng thôi à?” - câu hỏi mà tôi đã nghe từ các khách hàng.

Ví dụ

Bạn có thể thực hiện những nội dung gì với SEO Mũ đen, Mũ trắng và Mũ xám?

Xây dựng đường liên kết (link)

Trong Nguyên tắc quản trị trang web của Google có viết: “Bất kỳ đường liên kết nào có ý định thao túng PageRank (PR – thuật toán đánh giá giá trị của trang web thông qua việc xem xét số lượng, chất lượng của các trang liên kết đến nó) hay thứ hạng của một trang web trong kết quả tìm kiếm của Google, đều có thể bị xem là đang có ý đồ về liên kết và là hành vi vi phạm Nguyên tắc quản trị trang web của Google".

SEO Mũ trắng

Tạo ra nội dung có ích cho người dùng đối với mục đích giáo dục, thông báo hoặc giải trí. Nội dung được trang web tạo ra có chất lượng tốt đến mức những trang web khác muốn liên kết tới trang web đó như một liên kết nguồn.

SEO Mũ đen

Tên miền cũ (Private Blog Network - PBNs) có thể thêm liên kết trang web của bạn vào bất kỳ bình luận nào trên blog và trả phí cho các liên kết. Tất cả những hoạt động này rõ ràng đều không tuân theo nguyên tắc quản trị trang web của Google và Bing.

SEO Mũ xám

Theo định nghĩa phía trên, việc tạo ra nội dung chỉ vì muốn giành được các liên kết có thể bị coi là đi ngược lại với nguyên tắc của Google. Tuy nhiên, nếu nội dung đó thực sự phù hợp và có ích với người truy cập trang web thì liệu kiểu SEO này có đúng là vi phạm các nguyên tắc của Google không? Câu trả lời là chúng ta không thể biết rõ được.

Chất lượng nội dung

Nguyên tắc của Bing về nội dung trang web đã chỉ rõ mức chất lượng cần có để được xếp hạng cao: “Những trang web có nội dung chất lượng thấp, chủ yếu chỉ hiển thị quảng cáo hoặc các liên kết quảng cáo kiếm tiền hoa hồng (affiliate link), hay lập tức chuyển hướng người truy cập đến các trang web khác, thường không được Bing xếp trong thứ hạng cao. Nội dung của bạn nên dễ điều hướng, phong phú và hấp dẫn người truy cập vào trang web, cung cấp thông tin mà họ đang kiếm tìm".

Hướng dẫn của Google cũng tương tự như vậy. Chất lượng nội dung là yếu tố quan trọng để được hiển thị ở thứ bậc cao.

Tuy nhiên, vẫn có một số hướng dẫn vẫn còn không rõ ràng.

SEO Mũ trắng

Nội dung được viết ra để giúp điều hướng người dùng, trả lời những nội dung được tìm kiếm và người dùng mạng hài lòng. Kiểu nội dung này sẽ được xếp hạng trên cùng trong bảng tìm kiếm vì có yếu tố liên quan, hữu ích, tối ưu hóa để hỗ trợ cho đúng đối tượng tìm kiếm nó trên thanh tìm kiếm.

Trước tiên, nội dung được viết ra phải đúng với nhu cầu của người dùng mạng.

SEO Mũ đen

Nội dung thường là doorway page (trang ngõ) – cóp nhặt nội dung từ những trang web khác mà không đem lại lợi ích gì hoặc chứa những từ khóa dùng để spam. Nội dung thường được viết để hiển thị trên thanh tìm kiếm.

SEO Mũ xám

Nội dung được viết ra hoàn toàn vì mục đích để trang web có thể xếp hạng trên cùng. Nội dung của kiểu SEO này chỉ chứa đủ từ khóa để dẫn người dùng đến trang web nhưng không thực sự mang lại nhiều lợi ích. Trang web được dẫn tới không đem lại nhiều nội dung văn bản đáng chú ý đối với người truy cập ngoài việc có xếp hạng trên đầu. 

Kiểu SEO này liệu có tuân theo nguyên tắc hay không?

Sự khác nhau giữa các kiểu SEO

Không chỉ trong định nghĩa mà các kỹ thuật Mũ đen, trắng và xám khác nhau. Nó cũng khác biệt ở mặt lợi và hại mà mỗi kỹ thuật mang lại.

Rủi ro

Thực hiện kỹ thuật SEO Mũ đen, trắng hay xám đều có những rủi ro.

SEO Mũ đen gây ra khả năng phải chịu án phạt dễ thấy nhất. Nếu bạn bị phát hiện vi phạm nguyên tắc về công cụ tìm kiếm thì hình phạt bạn phải nhận là một vài hoặc toàn bộ nội dung trên trang web của bạn bị gỡ bỏ khỏi kết quả tìm kiếm.

Rủi ro của kỹ thuật SEO Mũ trắng là không thật sự đem lại lợi ích. Trang web có thể sẽ tốt hơn nếu mọi trang web đều tuân thủ các quy tắc về công cụ tìm kiếm, nhưng chúng không thực sự tốt như vậy. Vì thế, nếu thương hiệu của bạn nằm trong một ngành rất cạnh tranh, có thể thương hiệu ấy không đứng ở vị trí cao hơn so với đối thủ đang sử dụng kỹ thuật SEO Mũ đen.

PBNs và các ý đồ liên quan đến đường liên kết khác có thể mang lại hiệu quả cao. Nếu bạn xác định đi theo nguyên tắc, bạn chắc chắn phải mất đi thứ hạng cao trong một số trường hợp.

Kỹ thuật SEO Mũ xám có rủi ro bị phạt trong tương lai. Nếu hoạt động mà bạn đang thực hiện nằm ngoài các nguyên tắc quy định, bạn sẽ không biết được khi nào công cụ tìm kiếm có thể thắt chặt các thuật toán để gỡ bỏ hoạt động ấy.

Tính lâu dài

SEO Mũ đen có thể mang lại hiệu quả ngắn hạn. Thế nhưng, nếu kỹ thuật này nhanh chóng bị công cụ tìm kiếm phát hiện, hiệu quả ấy không tồn tại được lâu. Bạn sẽ lãng phí thời gian và chi phí đầu tư vào việc lập ra một tên miền cũ (PBNs) – mạng lưới sẽ bị phát hiện và giảm thứ hạng các liên kết.

SEO Mũ trắng có nhiều cơ hội đứng vững lâu hơn. Nếu các nguyên tắc của công cụ tìm kiếm được đưa ra để giúp quảng bá chất lượng trên mạng thì định nghĩa về chất lượng sẽ không thay đổi nhiều, để những gì từng được xem là phù hợp với nguyên tắc đột nhiên lại bị loại bỏ. 

SEO Mũ xám có thể bị các công cụ tìm kiếm giám sát nhiều hơn trong nhiều thời điểm. Điều này có thể làm giảm đi hiệu quả mà kỹ thuật này mang lại.

Các nghiên cứu chuyên sâu

Nếu bạn dùng nội dung hiện có của mình để có được khách hàng mới hoặc đảm bảo cho sự thăng tiến sắp tới thì kỹ thuật thực hiện của bạn rất quan trọng.

Thao túng PBN sẽ không giúp bạn nhận được lợi ích gì trong những lần tiếp theo. Ngược lại, cách này lại khiến cho những khách hàng không thích rủi ro cảm thấy bất an.

Nếu hầu hết các nhà tuyển dụng hiểu biết nhiều về SEO, họ sẽ không sẵn sàng đặt cược cho một người nào đó khoe khoang về thành công của họ trong lĩnh vực về nội dung.

SEO Mũ trắng nếu như được sử dụng thành công thì sẽ cho thấy khả năng về kỹ thuật. Tuân thủ quy tắc của công cụ tìm kiếm có thể sẽ mang lại tiến độ chậm hơn, khó khăn hơn so với SEO Mũ đen. Nếu bạn thành công mà không nhờ đi đường tắt thì điều đó đáng được khen ngợi.

Thực chất, SEO Mũ xám sẽ góp phần nên thành công trong bất kỳ chiến dịch SEO nào. Vì vậy, kỹ thuật này được áp dụng phổ biến trong cộng đồng ngành SEO.

Mặc dù hai kỹ thuật SEO Mũ trắng, Mũ đen đều được phân định rõ ràng theo dụng ý thao túng kết quả tìm kiếm, người ta vẫn chi trả chi phí và việc vi phạm nguyên tắc quản trị trang web dường như không giảm.

Nhiều người đọc bài viết này có thể sẽ có ý kiến khác nhau về hoạt động nào được gọi là SEO Mũ trắng hoặc Mũ xám.

Do đó, kỹ thuật này không thực sự bị cấm. Các chiến dịch mới để xây dựng đường liên kết sẽ nhận lại được lợi ích.

Việc thảo luận về một phương án nội dung chiến lược để giúp các trang phân loại hiển thị ở vị trí cao hơn, sẽ gây ấn tượng trong cuộc phỏng vấn.

Kết luận

SEO Mũ trắng và SEO Mũ đen ban đầu có vẻ dễ dàng xác định. Nhưng thực tế, hầu hết các kiểu SEO đều không rõ ràng.

SEO Mũ đen gây ra rủi ro lớn hơn. Nếu bạn đang làm việc trên trang web không phải của riêng mình và chủ sở hữu không biết được những nguy cơ của kỹ thuật này, thì bạn không bao giờ được thực hiện kiểu SEO mang lại những rủi ro đó.

SEO Mũ trắng có vẻ là kỹ thuật tốt nhất để áp dụng nếu bạn muốn mình không mắc phải vi phạm nào. Nhưng liệu SEO Mũ trắng có đủ để giúp bạn cạnh tranh không?

SEO Mũ xám nằm ở khoảng giao giữa hai kiểu SEO còn lại.

Theo ý kiến của tác giả, chiến thuật an toàn nhất cho bạn là kết hợp SEO Mũ trắng và cân nhắc kỹ lưỡng về SEO Mũ xám.

----------

Tác giả: Helen Pollitt

Link bài gốc: White Hat vs. Black Hat vs. Gray Hat SEO: What’s the Difference?

Dịch giả: Nguyễn Hoài Anh - ToMo - Learn Something New

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Nguyễn Hoài Anh - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: http://bit.ly/ToMo-hiring.