Từ khi hoàn thành cuốn tiểu thuyết đầu tay, mình bắt đầu tìm hiểu về việc xuất bản sách ở Việt Nam. Những chia sẻ dưới đây dựa trên kinh nghiệm của bản thân mình khi liên lạc Nhà Xuất Bản (NXB) và nhiều chia sẻ hữu ích trên mạng của các tác giả đã có sách xuất bản. Link nguồn của các bài tham khảo được đăng ở cuối bài.

1. Cách trình bày bản thảo

NXB có thể có yêu cầu cụ thể và quy trình tiếp nhận bản thảo, ví dụ như:

• NXB Trẻ: https://www.nxbtre.com.vn/diem-tin/quy-trinh-tiep-nhan-ban-thao-cua-nha-xuat-ban-tre-ap-dung-tu-ngay-1112014-23386.html)
• Rodbooks.com: https://rodbooks.com/lk/quy-trinh-gui-ban-thao.html
• Nhà sách Văn Uyển (mới thành lập năm 2017): https://gacsach.com/diendan/threads/sach-van-uyen-tiep-nhan-ban-thao.18088/

Nếu không có hướng dẫn cụ thể, từ kinh nghiệm và tìm hiểu của mình, khi chuẩn bị bản thảo nên lưu ý những điều sau:

-Tên file word/pdf: [Tên truyện] + [Bút danh] + [Thể loại], ví dụ: Số đỏ – Vũ Trọng Phụng – Truyện dài

-Sử dụng khổ giấy A4, font chữ Palatino Linotype, size 11 hoặc 12

-Các trang đầu:

+ Dòng đầu tiên ghi “Bản thảo truyện” cỡ chữ to ở giữa.

+ Giới thiệu tác giả: Bút danh, tên thật, năm sinh, email, điện thoại, địa chỉ, link FB hay fanpage nếu có. Giới thiệu sơ lược về bản thân. Giới thiệu những tác phẩm đã ra sách và sắp ra (nếu có).

+ Giới thiệu tác phẩm: Tên truyện, thể loại, số chương, số từ, giới thiệu tóm tắt. Giới thiệu tóm tắt cần phải ngắn gọn, đi vào chủ đề như truyện viết về điều gì, xoay quanh những nhân vật nào…

+ Nhận xét của độc giả (nếu có).

-Phần còn lại: Nội dung tác phẩm

-Tùy theo thể loại và NXB, nhưng nếu là tác phẩm đầu tay không nên dài quá 70.000 từ, tốt nhất là 65.000 từ, vì giá thành sản xuất sẽ rẻ hơn. Có tác giả nộp bản thảo dài 120.000 từ thể loại viễn tưởng đã bị yêu cầu phải cắt ngắn xuống 80.000. Bản thân mình thể loại tình yêu học đường bị yêu cầu cắt từ 85.000 xuống tới 60.000 – 65.000 từ.

-Nên nhờ người đọc giùm soát lỗi chính tả. Nên sử dụng ngôn ngữ thuần Việt và dấu câu theo chuẩn mực văn bản văn chương, không viết tắt hay sử dụng ngôn ngữ teen.

2. Cách viết email gửi nhà xuất bản/ nhà sách

-Tiêu đề email: Bản thảo: [Tên bản thảo] – [Bút danh]

-Ví dụ nội dung email:

“Kính gửi nhà xuất bản,

Em xin phép được gửi tới cách anh chị bản thảo truyện “[Tên truyện]“. Đây là câu chuyện em viết về [sơ lược chủ đề, ví dụ: tình yêu tuổi học trò, và bối cảnh nếu có].

Dưới đây là một số thông tin ngắn về tác giả tác phẩm:

Tên tác phẩm: [Tên truyện]
Thể loại: [Ví dụ: học đường]
Số lượng từ: [Ví dụ: 65.000 từ]
Số chương: [Ví dụ: 25 chương]
Tóm tắt nội dung: [Tóm tắt thật ngắn gọn]
Thông tin về tác giả: [Liệt kê những tác phẩm nào đã được xuất bản hay kinh nghiệm trong việc viết lách nếu có]
Link tới fanpage: [Đưa link nếu có]

Rất mong nhận được sự hồi âm của nhà xuất bản.
Em xin chân thành cảm ơn.
[Tên]”

3. Các điều cần chú ý khi gửi email

-Không gộp chung nhiều nhiều NXB/ nhà sách vào một email.

-Có bạn đã chia sẻ rằng mỗi lần chỉ nên gửi tới một NXB, và sau hai tới ba tuần chờ đợi không thấy hồi đáp thì hẵng gửi tiếp NXB khác. Vì nếu nhiều NXB thẩm định cùng một lúc và duyệt tác phẩm, bạn có thể làm mếch lòng họ nếu từ chối họ.

4. Email của các nhà xuất bản/ nhà sách

-Chú ý nên tìm hiểu thể loại sách của nhà xuất bản và nhà sách trước khi gửi bản thảo để xem thể loại của bạn có phù hợp với định hướng xuất bản của họ không. Có thể lên trang tiki.vn hoặc trang web riêng của NXB/ nhà sách để tìm hiểu.

-Một số email dưới đây có thể đã cũ và không còn hoạt động. Có thể kiểm tra bằng cách google tên nhà sách/ email.

-Email cá nhân dưới đây đều đã được công khai, tuy nhiên một số được cung cấp từ nhiều năm trước, có thể không còn cập nhật.

NXB Kim Đồng: [email protected] (Chị Phan Hồn Nhiên), [email protected]

NXB Trẻ: [email protected]

Nhã Nam: [email protected], [email protected], [email protected]

Quảng Văn: [email protected], [email protected], [email protected]

Hương Giang Book: [email protected]

Người Trẻ Việt: [email protected]

Văn Việt Books: [email protected]

NXB Văn Học: [email protected], [email protected]

Bách Việt: [email protected], [email protected]

NXB Phụ nữ: [email protected]

NXB Tri Thức: [email protected]

YoloBooks: [email protected], [email protected]

Skybooks: [email protected], [email protected] (Minh Nhật)

Limbooks: [email protected], [email protected], [email protected]

1980books: [email protected]

Phú Hà: [email protected]

Cẩm Phong Books: [email protected], [email protected]

NXB Thuận Hóa: [email protected]

Sách Văn Uyển: [email protected]

WingBooks: [email protected]

Bloom: [email protected]

Alpha Book: [email protected]

Công ty Ngòi Bút Việt: [email protected]

Amun Đinh Tị: [email protected]

Phương Đông Book: [email protected]

Newstarbooks: [email protected]:

Huy Hoàng: [email protected]

Đông Tây: [email protected]

4. Chờ đợi phản hồi

– NXB Trẻ luôn gửi thư xác nhận đã nhận được tác phẩm của bạn. Thời gian thẩm định của NXB Trẻ là 45 ngày. Họ sẽ luôn báo cho bạn biết tác phẩm của bạn có đủ chất lượng xuất bản hay không. Nếu sau 45 ngày không nhận được thư báo kết quả, bạn nên liên lạc hỏi họ. Tuy nhiên, có bạn đã chia sẻ trên diễn đàn Gác Sách là bạn ấy chỉ biết kết quả là tác phẩm đã đạt tiêu chuẩn sau 3 tháng.

– Phần lớn email gửi các NXB khác thường không được hồi đáp. NXB chỉ liên lạc nếu tác phẩm phù hợp với tiêu chia xuất bản của họ. Nếu sau 30 ngày không nghe thấy tin tức gì từ NXB, khả năng cao là tác phẩm của bạn đã bị loại.

– Cảm giác ngày ngày ngồi đợi email hồi đáp chắc không ai còn lạ gì. Hiển nhiên không phải là một điều dễ dàng. Nhưng bạn có thể yên tâm không chỉ có một mình bạn ở trong tình huống này. Vô cùng nhiều các tác giả gửi email bị mất hút không nhận được hồi đáp. Thế nên hãy kiên nhẫn và đừng nản lòng!

5. Bị từ chối, nên làm gì?

– Tìm người đọc thử: Hãy tìm người đọc thử cho bạn và yêu cầu họ cho ý kiến thành thật nhất. Tốt nhất là tìm đối tượng độc giả bạn muốn hướng tới. Ví dụ truyện học đường nên tìm các bạn tuổi teen, truyện khoa học viễn tưởng nên tìm người có sở thích về thể loại này…

– Gửi nhà xuất bản khác: Chắc ai cũng từng nghe câu chuyện về J.K.Rowling phải mất 5 năm mới hoàn thành cuốn Harry Potter đầu tiên và bị 12 NXB từ chối. Đến lần thứ 13, bà mới may mắn gặp được biên tập viên Barry Cunningham đến từ Bloombery đồng ý xuất bản cuốn tiểu thuyết này. Chính vì thế không nghe tin hay bị từ chối bởi một NXB không có nghĩa là tác phẩm của bạn không đủ chất lượng. Có thể đơn giản là nó không phù hợp với tiêu chí và kế hoạch sản xuất của NXB lúc bấy giờ. Hãy cứ tiếp tục chỉnh sửa và gửi tiếp các NXB và nhà sách khác.

– Viết tác phẩm mới: Nhưng sau khi gửi hết tất cả các NXB và nhà sách, bạn vẫn chưa nhận được phản hồi, thì có khả năng là tác phẩm đó đúng là chưa đạt tiêu chuẩn. Có lẽ đã đến lúc đúc kết và viết một tác phẩm mới.

– Tự xuất bản: Tuy nhiên vẫn có một lựa chọn khác nếu bạn có vốn để bỏ ra (chừng vài chục triệu), đó là tự xuất bản. Mình đã thấy rất thú vị khi khám phá ra được rằng nhiều tác phẩm nổi tiếng trong lịch sử cũng ra đời bằng phương pháp tự xuất bản, ví dụ: tuyển tập truyện Peter Rabbit của Beatrix Potter, truyện “Christmas Carol” của Charles Dicken… Trong phần link của bài viết này, mình có link tới một bài chia sẻ về việc tự xuất bản. Hoặc bạn có thể google trên mạng, giờ xu hướng tự xuất bản cũng khá phổ biến và có nhiều hướng dẫn trên mạng về vấn đề này.

6. Được chấp nhận

7. Các link hữu ích/ Nguồn tham khảo

• Thảo luận và chia sẻ của các tác giả trên diễn đàn Gác Sách: https://gacsach.com/diendan/threads/kinh-nghiem-qua-cac-lan-xuat-ban-sach.9696/
• Chia sẻ của Võ Anh Thơ (tác giả của “Thiếu Gia và Gái Bar”, “Mang thai tuổi 17”) trên diễn đàn Gác Sách: https://gacsach.com/diendan/threads/email-cac-nha-sach-bao-va-vai-luu-y-khi-ky-hop-dong-giay.12783/
• Chia sẻ của Hoàng Khôi/ Hoàng Trâm Trần (tác giả của “Chỉ là chuyện cỏn con”): https://hoangkhoiweb.wordpress.com/2016/11/06/lam-the-nao-de-tac-pham-cua-minh-duoc-xuat-ban-thanh-sach/
• Chia sẻ của bạn Nguyễn Nga về kinh nghiệm sau những lần thất bại: http://www.vietlachvn.com/xuat-ban-sach-vi-sao-toi-chon-con-duong-tu-xuat-ban-sach-dien-tuebook/
• Chia sẻ về việc tự xuất bản: https://tuhoccontent.com/lam-the-nao-de-xuat-ban-mot-quyen
• Văn học Tuổi Xanh – tổng hợp email của các nhà phát hành sách:
  https://www.facebook.com/1242494645773498/posts/1761985910491033?sfns=mo