Nhà văn M.Gorki từng nói rằng: “Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng hướng tới chân lý.”. Mỗi một tác phẩm văn học hay sẽ luôn để lại những bài học giá trị và giúp chúng ta có cái nhìn tích cực về cuộc sống. Văn học làm giàu tâm hồn là vì thế. Văn học Việt Nam hiện đại với những tác giả tiêu biểu như Nam Cao, Ngô Tất Tố, Vũ Trọng Phụng,...cũng đã để lại những tác phẩm xuất sắc sống mãi với thời gian. Nhiều tác phẩm của những nhà văn này đã được đưa vào chương trình giảng dạy như một lời khẳng định về giá trị văn học cũng như ý nghĩa lớn lao của chúng. Cùng tìm hiểu 10 cuốn tiểu thuyết văn học tiêu biểu giúp chúng ta thêm yêu môn Văn và thấu hiểu giá trị của tác phẩm qua từng trang văn. 

1. Lều Chõng – Ngô Tất Tố

“Lều Chõng” là tác phẩm thuộc thể loại tiểu thuyết phóng sự của nhà văn Ngô Tất Tố, ra đời năm 1939. Tác phẩm phản ánh hiện thực nhiều bất công của những hủ tục lạc hậu trong các kỳ thi khoa cử thời xưa, tình cảnh khốn khổ của các nho sĩ suốt đời lấy khoa cử làm con đường tiến thân nhưng cuối cùng đều phải thất vọng. Người ta nói rằng “Lều Chõng không chỉ là chuyện văn chương, chữ nghĩa. Lều chõng còn gắn bó mật thiết đến vận mệnh đại sự của quốc gia, đến sự tồn vong, hưng thịnh của đất nước.” Có thể nói, đây là tác phẩm văn học có giá trị to lớn và đáng để đọc. 

2. Sống Mòn – Nam Cao

"Trên những bãi sông kia, có biết bao người sống như y, nhưng không bao giờ cưỡng lại đời mình. [...] Cái gì giữ con trâu lại đồng bằng và ngăn người ta đến một cuộc đời rộng rãi hơn, đẹp đẽ hơn? Ấy là thói quen, lòng sợ hãi sự đổi thay, sợ hãi những cái gì chưa tới. Ấy thế mà trên đời này lại chẳng có cái gì tới hai lần. Sống tức là thay đổi..." Người yêu văn chương Việt Nam không thể bỏ qua tác phẩm “Sống Mòn” của nhà văn Nam Cao bởi những triết lý sâu sắc ẩn sâu trong cuốn tiểu thuyết này. Nhắc đến “Sống Mòn” là nhắc đến những tấn bi kịch của những người trí thức nghèo trong xã hội. Là một nhà văn tiêu biểu của dòng văn học hiện thực, Nam Cao đã vén màn bức tranh xã hội Việt Nam đương thời nơi người đọc soi vào những mảnh đời cơ cực và bất hạnh để cùng đồng cảm và thấu hiểu với họ. Đây chính là ý nghĩa của văn học. 

3. Lá Ngọc Cành Vàng – Nguyễn Công Hoan

“Lá ngọc cành vàng” là cuốn tiểu thuyết đầu tay của nhà văn Nguyễn Công Hoan, được đăng lần đầu trên báo “Tiểu thuyết thứ bảy” năm 1935. Tác phẩm xoay quanh chuyện tình yêu đầy trái ngang của cô gái con nhà quan lại và chàng trai con nhà dân nghèo. Thông qua tác phẩm này, Nguyễn Công Hoan đã phơi bày hiện thực xã hội Việt Nam nửa đầu thế kỷ XX, với những tư tưởng sai lệch của một bộ phận quý tộc đương thời. Dù là tiểu thuyết đầu tay nhưng “Lá ngọc cành vàng” vẫn được giới chuyên môn đánh giá cao và được độc giả đón nhận. 

4. Đất Rừng Phương Nam – Đoàn Giỏi

“Đất rừng phương Nam” là tiểu thuyết tiêu biểu của nhà văn Đoàn Giỏi. Tác phẩm lấy bối miền Tây Nam Bộ, Việt Nam vào những năm 1945, sau khi thực dân Pháp quay trở lại xâm chiếm Nam Bộ. Tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam” được chuyển thể thành phim “Đất phương Nam” do Hãng phim Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh sản xuất năm 1997. Ra đời năm 1957, tác phẩm vẫn neo đậu vững chắc trong lòng độc giả qua bao thế hệ như một tượng đài trong văn học thiếu nhi Việt Nam. Đây là một cuốn sách chân thành, mộc mạc đúng như tâm hồn người dân Nam Bộ. 

5. Số Đỏ – Vũ Trọng Phụng

“Số đỏ” là tiểu thuyết của nhà văn Vũ Trọng Phụng, đăng lần đầu trên “Hà Nội báo” năm 1936 và được in thành sách vào năm 1938. Nhân vật chính của Số đỏ là Xuân - biệt danh là Xuân Tóc đỏ, từ chỗ là một kẻ hạ lưu, bỗng được “đứng chung” tầng lớp quyền quý của xã hội nhờ trào lưu Âu hóa của giới tiểu tư sản Hà Nội khi đó.  Với lối viết trào phúng và phê phán sâu cay, tác phẩm đã lột tả một cách chân thực nhất hiện thực xã hội đang dần suy thoái. Tác phẩm đã trở thành nguồn cảm hứng cho các bộ phim, vở kịch và cả âm nhạc sau này. 

6. Nửa Chừng Xuân - Khái Hưng

Khái Hưng là một nhà văn Việt Nam nổi tiếng, cây bút chính của Tự Lực Văn Đoàn. “Nửa chừng xuân” là một trong những tiểu thuyết gây tiếng vang lớn của ông,  tác phẩm được xuất hiện lần đầu trên tuần báo “Phong Hóa” vào năm 1933. Tác phẩm viết về cuộc đời của cô gái trẻ tên Mai. Một cô gái xinh đẹp và thông minh, dũng cảm đứng lên chống lại những lề thói đạo đức cũ. Thông qua chuyện tình với Lộc, Mai đã thể hiện một cách trọn vẹn nhân cách tốt đẹp của người phụ nữ và lý tưởng sống hướng đến tự do cá nhân. Và một lần nữa thông qua tác phẩm của mình, Khái Hưng muốn ca ngợi việc người phụ nữ biết đứng lên đấu tranh cho những quyền lợi của mình, ông cũng thực hiện được lý tưởng mà Tự Lực Văn Đoàn hướng đến.

7. Bỉ Vỏ – Nguyên Hồng
"Bỉ vỏ" là tác phẩm đầu tay của nhà văn Nguyên Hồng, được viết và hoàn thành khi tác giả chỉ mới 16 tuổi. Cuốn tiểu thuyết này đã nhận được giải thưởng của Tự Lực Văn Đoàn và  gây được tiếng vang lớn trên văn đàn. Tiểu thuyết “Bỉ vỏ” là bức tranh sinh động về thân phận “những con người nhỏ bé dưới đáy xã hội”. Thông qua tác phẩm này, chúng ta sẽ học cách cảm thông và thương yêu trước những mảnh đời bất hạnh và phải sống dưới đáy xã hội. 

8. Vỡ Đê – Vũ Trọng Phụng

“Vỡ đê” là cuốn tiểu thuyết phản ánh bức tranh đời sống người dân dưới thời nô lệ. Qua cuốn tiểu thuyết này, Vũ Trọng Phụng đã cho người đọc thấy lại những ngày tăm tối của dân tộc ta dưới ách thống trị của thực dân phong kiến trong giai đoạn trước 1945. Tác phẩm cho chúng ta cảm nhận được tấm lòng của tác giả khi có cái nhìn thấu hiểu trước những thân phận trong xã hội và đưa vào trang viết của mình một cách chân thực và cảm động. 

9. Trại Bồ Tùng Linh – Thế Lữ

“Trại Bồ Tùng Linh” là một tiểu thuyết tiêu biểu của Thế Lữ, tác phẩm đã làm sống lại hồn cốt truyền kỳ xưa cũ trong hình hài của lối văn chương hiện đại, gợi lại mô - típ phong tình giữa văn nhân và hồ ly trong các truyền truyền kỳ thời trung đại. Đây hứa hẹn là một tác phẩm thú vị không thể bỏ qua trong tủ sách của những ai yêu văn chương. 

10. Sóng Ở Đáy Sông – Lê Lựu

Tiểu thuyết “Sóng Ở Đáy Sông” của nhà văn Lê Lựu đã được chuyển thể thành phim truyền hình nổi tiếng vào năm 2000 và được nhiều khán giả đón nhận. Tác phẩm viết về cuộc đời của lớp người lớn lên trong thời kỳ từ khi đất nước còn thuộc Pháp, đến khi chiến tranh bảo vệ thống nhất đất nước và thời kỳ giải phóng, bao cấp, đổi mới. 

 -----------------------

(*) Follow Facebook TopTip - Chia Sẻ Bí Kíp Học Tập, Nghề Nghiệp, Cuộc Sống Thú Vị để đọc các bài viết khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.

(**) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại TopTip để chia sẻ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại đây 

(***) Trở thành Đại sứ truyền thông TopTip tại đây